Περιγραφή
Μιά μικρή ἀλλ’ ἀνεπανάληπτη ἐγκυκλοπαίδεια τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἐκλεκτά κείμενα, σέ νεοελληνική ἀπόδοση, ἀπό τή «Συναγωγὴ τῶν θεοφθόγγων ῥημάτων καὶ διδασκαλιῶν τῶν θεοφόρων καὶ ἁγίων Πατέρων» τοῦ μοναχοῦ Παύλου Εὐεργετινοῦ (†).

Τά θέματα ποικίλα καί ἐνδιαφέροντα: Ἡ μετάνοια, ἡ ἀπελπισία, ὁ θάνατος, ὁ τελωνισμός τῶν ψυχῶν, ἡ μέλλουσα κρίση, ὁ παράδεισος, ἡ κόλαση, οἱ πειρασμοί, οἱ ἀρετές καί τά πάθη, ἡ πνευματική καθοδήγηση, ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἡ ἄσκηση καί ἡ ἐγκράτεια, ὁ σαρκικός πόλεμος, ἡ ὑποταγή καί ἡ ὑπομονή, οἱ λογισμοί, ἡ προσευχή, ἡ θεία κοινωνία κ.α. Ὁ τόμος εἶναι ἐμπλουτισμένος α) μέ γλωσσάρι – ἑρμηνευτικά σχόλια, β) μέ σύντομους βίους τῶν ἁγίων, ἀπό τή ζωή καί τά ἔργα τῶν ὁποίων σταχυολογήθηκε τό ἔργο, γ) μέ εὑρετήριο ὀνομάτων καί θεμάτων, δ) μέ πίνακα ἁγιογραφικῶν χωρίων.


Read more

Ἕνας ἀδελφὸς ἔκανε συνεχῶς αὐτὴ τὴν προσευχὴ στὸ Θεό: Κύριε, δὲν ἔχω φόβο Θεοῦ!
Στεῖλε μου λοιπὸν κεραυνὸ ἡ καμιὰ ἄλλη τιμωρία ἢ ἀρρώστια ἢ δαιμόνιο, μήπως κι ἔτσι ἔρθει σὲ φόβο ἢ πωρωμένη μου ψυχή.
Ἄλλοτε πάλι παρακαλοῦσε κι ἔλεγε:
Ξέρω πὼς ἔχω πολὺ ἁμαρτήσει ἐνώπιόν Σου, Δέσποτα, καὶ πὼς ἐΊναι ἀναρίθμητα τὰ σφάλματά μου.
Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν τολμῶ νὰ Σοῦ ζητήσω νὰ μὲ συγχωρέσεις. ” Ἂν ὅμως ἐΊναι δυνατόν, συγχώρε¬σε μὲ γιὰ τὴν εὐσπλαχνία Σου.
Ἂν πάλι ἐΊναι ἀδύνατον, τουλάχι¬στον τιμώρησε μὲ στὴ ζωὴ αὐτὴ καὶ μὴ μὲ κολάσεις στὴν ἄλλη.
Κι ἂν εἶναι καὶ τοῦτο ἀκόμη ἀδύνατον, στεῖλε μου ἐδῶ ἕνα μέρος τῆς τιμωρίας κι ἀλάφρωσέ μου ἐκεῖ τὴν κόλαση. Ἄρχισε μόνο ἀπὸ τώ¬ρα νὰ μὲ τιμωρεῖς. ‘Ἀλλὰ τιμώρησε μὲ σπλαχνικά, ὄχι μὲ τὴν ὀργή Σου, Δέσποτα.
Ἔτσι λοιπὸν μετανοοῦσε ἕναν ὁλόκληρο χρόνο κι αὐτὰ ἔλεγε μὲ δάκρυα ἱκετευτικά, ὁλόθερμα κι ὁλόψυχα, λιώνοντας καὶ τσακίζο¬ντας σῶμα καὶ ψυχῆ μὲ νηστεία καὶ ἀγρυπνία καὶ ἄλλες κακουχίες. Read more

Ἀπὸ τὸ βίο τῆς ἅγιας Συγκλητικῆς
Τὶς ἀμελεῖς καὶ ράθυμες ψυχὲς – ἔλεγε ἢ μακάρια Συγκλη¬τικὴ – κι ἐκεῖνες ποὺ ἀπὸ νωθρότητα δὲν καταφέρνουν νὰ προκόψουν στὴν ἀρετή, καθὼς καὶ ὅσες κυριεύονται εὔκο¬λα ἀπὸ τὴν ἀπόγνωση, πρέπει νὰ τὶς ἐνθαρρύνουμε. “Ἂν μάλιστα παρουσιάσουν ἀκόμα κι ἕνα μικρὸ καλό, νὰ τὸ θαυμάζουμε καὶ νὰ τὸ μεγαλοποιοῦμε. ‘Ἀπεναντίας, καὶ τὰ πιὸ σοβαρὰ καὶ μεγάλα σφάλματά τους, νὰ τὰ χαρακτηρίζουμε μπροστὰ τοὺς σὰν πολὺ μι¬κρὰ κι ἀσήμαντα. Γιατί ὁ διάβολος, ποὺ θέλει ὅλα νὰ τὰ διαστρέφει γιὰ νὰ μᾶς κολάσει, προσπαθεῖ νὰ κρύβει ἀπὸ τοὺς ἀγωνιστὲς καὶ τοὺς ἐπιμελεῖς στὴν ἄσκηση τὶς ἁμαρτίες τους, κάνοντάς τους νὰ τὶς ξεχνοῦν, γιὰ νὰ τοὺς ρίξει ἔτσι στὴν ὑπερηφάνεια. Ἐνῶ, ἀντίθετα, στὶς ἀρχάριες καὶ ἀστερέωτες ψυχὲς παρουσιάζει ἐξογκωμένα τὰ ἁμαρτήματά τους, γιὰ νὰ τὶς ρίξει σὲ ἀπελπισία. Read more

Περί τοῦ ὅτι ἐκεῖνος, ὁ ὁποίος θέλει νὰ σωθῇ, πρέπει νὰ ἀποφεύγῃ τὰς συναναστροφὰς τῶν ἀπροσέκτων ἀνθρώπων, καὶ τοὺς θορύβους· εἶναι δὲ ἀναγκαία ἡ ἀποξένωσίς του ἀπὸ τὸν κόσμον δι᾽ ἐκεῖνον ποὺ θέλει νὰ σωθῇ.


Λαυσαϊκόν

ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΗΣ, ὅσον δύνασαι, τὰς συναναστροφὰς ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι εἰς τίποτε δὲν ἠμποροῦν νὰ σὲ ὠφελήσουν καὶ οἱ ὁποῖοι στολίζονται κατὰ τρόπον φιλάρεσκον· ἂν καὶ εἶναι Μοναχοὶ οὐδόλως διαφέρουν κατὰ τὴν συμπεριφορὰν ἀπὸ ποσμικούς. Διότι ὅλάπτουν, μὲ τὴν ὑποκρισίαν των, ὅσους σνναναστρέφονται, ὅσον καὶ ἐὰν φαίνωνται, ἀπὸ τὰ λευκά των μαλλιὰ ἢ τὰς ρυτίδας τοῦ προσώπου, ὅτι εἶναι πολὺ γέροντες, Read more

Γιὰ τὴ συκοφαντία διαβάζουμε στὰ Γεροντικὰ καὶ στὰ Συναξάρια τῶν Ἁγίων τὰ ἑξῆς ἀξιοπρόσεκτα:


Στὸν Ἀββᾶ Ἀντώνιο ἦλθε κάποτε ἕνας ἀδελφὸς ἀπὸ κάποιο κοινόβιο, ὁ ὁποῖος συκοφαντήθηκε γιὰ πορνεῖα. Ἦλθαν καὶ οἱ ἀδελφοὶ ἀπὸ τὸ κοινόβιο, γιὰ νὰ τὸν θεραπεύσουν καὶ νὰ τὸν πάρουν. Ἀντί, ὅμως, γιὰ ἀγάπη, τοῦ ἔκαναν ἔλεγχο καὶ ἐκεῖνος προσπαθοῦσε νὰ ἀπολογηθεῖ λέγοντας ὅτι δὲν ἔπεσε σὲ ἐκεῖνο τὸ ἁμάρτημα. Ὁ Ἀββᾶς Παφνούτιος ποὺ βρισκόταν ἐκεῖ ἄκουγε τὴ συνομιλία καὶ θλιβόταν, γιὰ τὸν τρόπο ἀντιμετωπίσεως τῶν ἄλλων ἀδελφῶν. Ἔτσι, βρῆκε τὴν εὐκαιρία καὶ τοὺς εἶπε:
— Εἶδα στὴν ὄχθη τοῦ ποταμοῦ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ εἶχε χωθεῖ στὸ βόρβορο ὡς τὰ γόνατά του καὶ καθὼς ἦλθαν μερικοὶ νὰ τοῦ δώσουν χέρι βοηθείας τὸν καταπόντισαν μέχρι τὸ λαιμό.
Τοὺς λέγει τότε ὁ Ἀββᾶς Ἀντώνιος γιὰ τὸν Ἀββᾶ Παφνούτιο:
— Νά, ἄνθρωπος ἀληθινός, ποὺ μπορεῖ νὰ θεραπεύσει καὶ νὰ σώσει ψυχές.
Συγκινήθηκαν τότε ἀπὸ τὰ λόγια τῶν γερόντων καὶ ἔβαλαν μετάνοια στὸν ἀδελφό. Ἠρέμησαν ἔτσι καὶ τὸν πῆραν πάλι πίσω στὸ κοινόβιο.
Read more

 Σχετικά μὲ τὸ βίο τοῦ ἀββᾶ Δανιήλ.

ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ: Ἀνάμεσα σ’ ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἥρωες τῆς «κατὰ Θεόν» φιλοσοφίας, συναντήσαμε καὶ τὸν ἄββα Δανιήλ. Ὃ ἀββᾶς Δανιήλ, ὄχι μόνο ἦταν ἰσάξιος σ’ ὅλες τὶς ἀρετὲς μὲ αὐτοὺς ποὺ ἔμεναν στὴν ἔρημό της Σκήτης, ἀλλὰ εἶχε ὡς ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό του τὸ χάρισμα τῆς ταπεινοφροσύνης. Ἢ μεγάλη καθαρότητα καὶ ἢ πραότητα τοῦ ἄββα Δανιὴλ ἔκαναν τὸν ἄββα Παφνούτιο, ὁ ὅποιος ἦταν ὁ ἱερέας αὐτῆς τῆς ἐρήμου, νὰ τὸν ἐπιλέξει ἀνάμεσα ἀπὸ πολλοὺς ἄλλους πιὸ ἡλικιωμένους γιὰ νὰ γίνει διάκονος. Read more

Ὁ Ἀββάς Κασσιανός ταξιδεύει στήν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου καί συνομιλεῖ μέ τούς πατέρες τῆς ἐρήμου. Ρωτᾶ τόν Ἀββά Παφνούτιο τόν ὄρο για τά «Πλούτη»

ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΠΑΦΝΟΥΤΙΟ

Τὰ ὑπάρχοντα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τριῶν εἰδῶν.
Ὁ ὅρος «πλούτη» ἔχει μέσα στὴν Ἁγία Γραφή, τρεῖς διαφορετικὲς σημασίες. Ὑπάρχει ὁ «καλὸς πλοῦτος», ὁ «κακὸς πλοῦτος», και αυτὸς ποὺ δὲν εἶναι οὔτε τὸ ἕνα οὔτε τὸ ἄλλο.
Τὰ κακὰ πλούτη ειναι αὐτὰ γιὰ τὰ ὁποία ἔχει εἰπωθεῖ: «Πλούσιοι σὲ φτώχεια ξέπεσαν καὶ πείνασαν» (Ψαλμό. 33, 11)• καὶ «ἀλίμονο σ’ ἐσᾶς τοὺς πλούσιους, γιατί τὴν ἀμοιβή σας τὴν ἔχετε πάρει ἤδη σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο» (Λούκ. 6, 24). Τὸ νὰ ἀπαρνηθεῖ κανεὶς αὐτὰ τὰ πλούτη εἶναι ἔνδειξη πνευματικῆς τελείωσης. Ἀπόδειξη τῆς ἀλήθειας αὐτοῦ ποὺ λέω εἶναι τὸ ὅτι οἱ ἀληθινοὶ φτωχοὶ εἶναι αὐτοὶ τοὺς ὁποίους ὁ Κύριος μακαρίζει στὸ Εὐαγγέλιο, λέγοντας: «Μακάριοι ὅσοι νιώθουν τὸν ἑαυτὸ τοὺς φτωχὸ μπροστὰ στὸν Θεό, γιατί δική τους εἶναι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Μάτθ. 5, 3). Τὰ ἴδια λέει καὶ ὁ Ψαλμωδός: «Φώναξε ὁ φτωχὸς καὶ ὁ Κύριος τὸν ἄκουσε» (Ψαλμό. 33, 7). Καὶ ἀκόμα λέει: «Ὁ φτωχὸς καὶ ὁ ἀκτήμονας θὰ ὑμνήσουν τὸ ὄνομά Σου» (Ψαλμό. 73, 21). Read more

Ὁ ὅσιος καὶ θαυματουργὸς πατέρας μας Ἀναστάσιος ὁ Σιναΐτης μᾶς διηγήθηκε μία θαυμαστὴ καὶ παράδοξη διήγηση λέγοντας τὰ ἑξῆς:

«Κάποτε ποὺ βρέθηκα στὴ Λαοδίκεια τῆς Συρίας, κοντὰ στὸ ὅρος τοῦ Λιβάνου, ἀπέναντι τῶν Γαυθισῶν, ἄκουσα ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ γέροντες ἕνα ἀξιομνημόνευτο γεγονός.

Ὑπῆρχε, λέει, ἐκεῖ κάποιος πρεσβύτερος ποὺ ζοῦσε μέχρι πρὶν δυὸ χρόνια. Μία νύχτα πῆγε σ’ αὐτὸν ἕνας ἄνθρωπος καὶ τοῦ ζητοῦσε μὲ πολλὴ βιασύνη νὰ σηκωθεῖ νὰ βαπτίσει τὸ παιδί του ποὺ ἦταν βρέφος καὶ κινδύνευε ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ νὰ πεθάνει. Read more

Ἁγίου Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου

Ἐρώτηση: Ποῦ ὀφείλεται τὸ ὅτι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου λέει πολλὲς φορὲς μέσα της κάποιους λογισμοὺς καὶ λόγους αἰσχροὺς καὶ ἀκάθαρτους καὶ βρωμερούς, χωρὶς νὰ τὸ θέλει καὶ χωρὶς νὰ ἔχει πρόθεση; Συχνὰ μάλιστα λέει καὶ κάποια λόγια ἄθεα καὶ βλάσφημα ἐναντίον τοῦ Θεοῦ τοῦ ἴδιου, ἀλλὰ καὶ τῶν ἁγίων μυστηρίων, στὴ διάρκεια τῶν ἀκολουθιῶν καὶ τῶν προσευχῶν καὶ τῆς θείας κοινωνίας, σὲ σημεῖο ποὺ πολλὲς φορὲς μερικοί, ἀπὸ τὴν ἀθυμία καὶ τὴν ἀπόγνωση ποὺ τοὺς προξενοῦν αὐτὰ τὰ ἄθεα καὶ βλάσφημα λόγια, δὲν θεωροῦν πλέον τὸν ἑαυτὸ τοὺς χριστιανό. Άλλοι πάλι σκέφτηκαν ἀκόμη καὶ νὰ σκοτωθοῦν, πιστεύοντας ὅτι δὲν ἔχουν ἐλπίδα σωτηρίας, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου ποὺ λέει ὅτι, ὅποιος βλασφημεῖ τὸ ἅγιο Πνεῦμα, δὲν θὰ συγχωρηθεῖ οὔτε σὲ αὐτὴ τὴ ζωὴ οὔτε στὴ μέλλουσα (Μάτθ. 12:31-32). Read more

᾿Ηταν καὶ ἕνας ἄλλος στὸ ὄνομα Σεραπίων, ποὺ ἀπεκαλεῖτο σινδόνιος, γιατὶ ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα σεντόνι δὲν φόρεσε ποτὲ τίποτ’ ἄλλο’ αὐτὸς ἐφάρμοσε πολλὴ ἀκτημοσύνη καὶ ὅντας ἐγγράμματος ἀποστήθιζε ὅλες τὶς Γραφές’ και ἀπὸ τὴν πολλὴ ἀκτημοσύνη καὶ μελέτη τῶν Γραφῶν δὲν μπόρεσε νὰ ἡσυχάσει μέσα σὲ κελλί, ὄχι ὅμως ἀπὸ μέριμνα γιὰ ὑλικά πράγματα, ἀλλὰ περιδιαβάζοντας τὴν οἰκουμένη πραγματοποίησε τὴν ἀρετή γιατὶ ἦταν ἔτσι προορισμένος ἀπὸ τὴ φύση· καἱ ὑπάρχουν διαφορὲς φύσεων, ὅχι οὐσιῶν.

Διηγόνταν λοιπὸν οἱ Πατέρες ὅτι σὲ συμπαιγνία μὲ ἕναν ἄλλον ἀσκητή, πουλήθηκε γιὰ δοῦλος σὲ ἡθοποιοὺς εἰδωλολάτρες σὲ κάποια πόλη γιὰ εἴκοσι νομίσματα… Καὶ φύλαξε τἁ νομίσματα σφραγίζοντάς τα. Ἔμεινε δὲ μ’ ἐκείνους τοὺς μίμους ποὺ τὸν ἀγόρασαν τόσο, ὅσο ποὺ τοὺς ἔκανε χριστιανοὺς καὶ τοὺς ἀπομάκρυνε ἀπὸ τὸ θέατρο, μὴ γευόμενος τίποτ’ ἅλλο ἐκτὸς ἀπὸ νερὸ καὶ ψωμί, καί μελετῶντας συνεχῶς μὲ τὸ στόμα τὶς Γραφές. Καὶ μὲ τὸν καιρὸ πρῶτος ἦρθε σὲ κατάνυξη ὁ ἄνδρας, μετὰ ἡ γυναίκα καὶ μετὰ ὁλόκληρο τὸ σπίτι τους. Ἔλεγαν ἀκόμα ὅτι ὅσον καιρὸ δὲν γνώριζαν ποιός ἦταν, τοὺς ἔπλενε τὰ πόδια. ᾿Αφοῦ λοιπὸν βαφτίστηκαν καὶ οἱ δύο, σταμάτησαν νὰ παίζουν στὸ θέατρο καὶ ἀφοῦ γύρισαν σὲ βίο σεμνὸ καἰ θεοσεβῆ, εἶχαν σὲ μεγάλη εὐλάβεια τὸν ἄνθρωπο καὶ τοῦ λένε: «Ἔλα ἀδελφέ, νὰ σὲ ἐλευθερώσουμε, ἐπειδη κι ἐσὺ μᾶς ἐλευθέρωσες ἀπὸ αἰσχρὴ δουλεία». Τοὺς λέει: «Ἐπειδὴ μερίμνησε ὁ Θεὸς καὶ σώθηκε ἡ ψυχή σας, θὰ σᾶς πῶ τὸ μυστικὸ τῆς ὑπόθεσης· ἐγώ ὄντας ἐλεύθερος ἀσκητής, Αἰγύπτιος στὴν καταγωγή, ἐπειδὴ λυπήθηκα τὴν ψυχή σας, πουλήθηκα γιὰ νὰ σᾶς σώσω. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἔδωσε ὁ Θεὸς καὶ σώθηκε ἡ ψυχή σας μὲ τὴν ταπεινότητά μου, πάρτε πίσω τὰ χρήματά σας γιὰ νὰ φύγω, νὰ βοηθήσω καὶ ἄλλους». Αὐτοὶ δέ, ἂν καὶ τὸν παρακάλεσαν πολὺ καὶ τὸν διαβεβαίωσαν: «Θὰ σὲ ἔχουμε σὰν πατέρα καὶ δεσπότη, μόνο μεῖνε μαζί μας», δὲν μπόρεσαν νὰ τὸν πείσουν. Τότε τοῦ λένε: «Δῶσε τὰ χρήματα στοὺς φτωχούς, γιὰ μᾶς ἦταν ἀρραβῶνας σωτηρίας· ἀλλὰ τουλάχιστον νὰ ἔρχεσαι νὰ μᾶς βλέπεις μιὰ φορὰ τὸ χρόνο». Ἐκεῖνος τοὺς εἶπε: «Ἐσεῖς δῶστε τὰ δικα σας, ἐγὼ δὲν χαρίζω στοὺς φτωχοὺς ξένα χρήματα». Κι ἔτσι ἔφυγε ἀπ’ αὐτοὺς. Read more

Ἀπὸ τὸ βίο τοῦ ἁγίου Παχωμίου
Ο ΜΕΓΑΣ Παλαμῶν, ὁ δάσκαλος τοῦ ὁσίου Παχωμίου, γερασμένος ἤδη καὶ ὑποφέροντας ἀπὸ τὴ σπλήνα του, λόγω τῶν ὑπερβολικῶν ἀσκήσεων, εἶχε καταβληθεῖ σωματικά. Γιατί ἄλλοτε ἔτρωγε χωρὶς νὰ πίνει νερό, καὶ ἄλλοτε ἔπινε χωρὶς νὰ τρώει καθόλου.
Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸν ἐπισκέφθηκαν μερικοὶ ἀδελφοὶ καὶ τὸν παρακάλεσαν νὰ μὴν καταπονεῖ πολὺ τὸ σῶμα του, ἀλλὰ νὰ τὸ φροντίζει λίγο, γιὰ νὰ μὴν τοῦ προξενεῖ πόνους ἀπὸ τὴ μεγάλη ταλαιπωρία, μόλις ποὺ πείστηκε νὰ φάει γιὰ λίγες μέρες ὅτι ἦταν κατάλληλο γιὰ τὴν ἀρρώστια του. Ὅταν ὅμως διαπίστωσε ὅτι καὶ ἔτσι ὁ πόνος δυνάμωνε, σταμάτησε νὰ τρώει ἐκεῖνα τὰ φαγητά, λέγοντας: -Ἂν οἱ μάρτυρες τοῦ Χρίστου, μολονότι τοὺς ἀκρωτηρίαζαν, τοὺς ἀποκεφάλιζαν καὶ τοὺς κατάκαιγαν, ἔδειχναν ὡς τὸ θάνατο καρτερία καὶ ἐλπίδα στὸ Θεό, πῶς ἐγὼ θὰ ζημιώσω τὸν ἑαυτό μου, δείχνοντας μικροψυχία σ’ ἕναν τόσο ἐλαφρὸ πόνο; καὶ πῶς θὰ δειλιάσω, ὑποχωρώντας μπροστὰ στὸ φόβο μίας πρόσκαιρης δοκιμασίας; Ἂν καὶ πείστηκα νὰ δοκιμάσω τὰ φαγητὰ ποὺ θεωροῦνται δυναμωτικὰ γιὰ τὸ σῶμα, καθόλου δὲν ὠφελήθηκα. Θὰ ξαναγυρίσω λοιπὸν στὴν προηγούμενη ἄσκησή μου, στὴν ὁποία, εἶμαι βέβαιος, ὑπάρχει κάθε ἀνάπαυση, κι ἔτσι θὰ γιατρευτῶ. Γιὰ τὸ Θεὸ ἄλλωστε ἀγωνίζομαι, δὲν ἐπιδίδομαι στὴν ἄσκηση ἀπὸ κίνητρα ἀνθρώπινα. Read more

    Κάποτε ἕνας ἅγιος γέροντας προσευχόταν στὸ Θεὸ νὰ τοῦ ἀποκαλύψει γιατί ἄνθρωποι δίκαιοι καὶ εὐσεβεῖς εἶναι φτωχοί, δυστυχοῦν καὶ ἀδικοῦνται, ἐνῶ πολλοί, ἄδικοι καὶ ἁμαρτωλοί, εἶναι πλούσιοι καὶ ἀναπαύονται, καὶ πὼς ἑρμηνεύονται οἱ κρίσεις τοῦ     Θεοῦ.

    Ὁ Θεός, θέλοντας νὰ τὸν πληροφορήσει, τοῦ ἔβαλε στὴν καρδιὰ λογισμὸ νὰ φύγει καὶ νὰ κατέβει στὸν κόσμο… Read more

Ἀδελφοἱ καὶ πατέρες, σὲ κάθε πράγμα ποὺ θὰ ἐπιχειρήσει κανείς προϋπάρχει κάποια αἰτία καί κάποιος σκοπὸς σύμφωνα μὲ τὸν ὀποῖο αὐτὸ γίνεται. Καὶ αἰτία τῆς δικῆς μας φυγῆς ἀπὸ τὸν κόσμο δὲν θά λέγαμε καμία ἄλλη παρὰ τὴν κάθαρση τῆς ψυχῆς καὶ τὴ σωτηρία της ποὺ ἐπακολουθεῖ. Ἄς ἀγωνιστοῦμε λοιπὸν μέ ὅση δύναμη ἔχουμε νὰ καθαρίσουμε τὸν ἑαυτό μας, καὶ μάλιστα τὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο, ὅπου βἑβαια ὁ πόλεμος εἶναι μεγαλύτερος καὶ ἡ νίκη δυσκολὀτερη. Διότι εἶναι πολλοί αὐτοὶ ποὺ ἔδειξαν μεγάλη ἐγκράτεια στὸ θέμα τῶν σαρκικῶν μολυσμῶν καὶ τῆς ἐνεργητικῆς ἁμαρτίας καί ὑποβλἡθηκαν σὲ νηστεῖες καὶ ἀγρυπνίες καὶ πολλὲς ἄλλες κακοποπάθειες, γιὰ τὸν μολυσμο ὅμως τῆς διανοίας καὶ γιὰ τὴν πλἡρη κάθαρση φρόντισαν πολὺ λίγο ἢ καὶ καθόλου, παρόλο ποὺ ἡ ἐντολὴ δὲν ἀναφέρει μόνο τὴν κάθαρση ἀπὸ τὸν μολυσμὸ τῆς σάρκας ἀλλὰ καὶ τοῦ πνεύματος. Ἀπεναντίας, πολλοὺς ἁπασχόλησε τὸ νὰ ἀποφύγουν τὴν πορνεία καὶ τὰ ἄλλα ἡδονικὰ πάθη· να ἀποφύγουν ὅμως τὶς ἑνοχλἡσεις τῶν πιὸ κρυφῶν παθῶν, ὄπως εἶναι ὁ φθόνος ἡ φιλοδοξία, ὴ οἵηση. ὴ φιλοχρηματία καὶ τὸ χειρότερο ἀπ’ ὅλα, ἡ ὐπερηφάνεια, πολλοὶ λίγοι φρόντισαν. Read more

Ὁ ἅγιος πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Ἀπολλινάριος ἦταν πολὺ ἐλεήμων. Κάποιος νέος της Ἀλεξανδρείας κληρονόμησε ἀπὸ τοὺς γονεῖς τοῦ μία μεγάλη περιουσία σὲ πλοῖα καὶ χρυσό. Ἀπέτυχε ὅμως στὴ διαχείριση τῆς τὰ ἔχασε ὅλα καὶ ἔπεσε σὲ μεγάλη φτώχεια.
Ὁ ἅγιος πατριάρχης, βλέποντας τὸν σὲ τόση δυστυχία, θέλησε νὰ τὸν βοηθήσει, ἀλλὰ δίσταζε μήπως τὸν προσβάλει δίνοντάς του ἐλεημοσύνη. Κάθε φορὰ ὅμως ποὺ τὸν συναντοῦσε καὶ ἀντίκριζε τὸ σκυθρωπὸ πρόσωπό του καὶ τὰ εὐτελῆ ροῦχα του, πληγωνόταν κατάκαρδα. Τί σοφίστηκε λοιπὸν γιὰ νὰ τὸν βοηθήσει!
Κάλεσε κοντά του ἕναν ἔμπιστο ἐπίτροπο τοῦ πατριαρχείου καὶ τοῦ εἶπε:
– Μπορεῖς νὰ φυλάξεις ἕνα μυστικό;
– Ἐλπίζω δέσποτα, ἀπάντησε ἐκεῖνος, ὅτι μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ δὲν θὰ μάθει κανεὶς ἀπὸ μένα ὅ,τι μου ἐμπιστευθεῖς. Read more


Μὲ τοῦτον τὸ θαυμάσιο ἀγωνιστή, ἤμουν, (λέγει ὁ Ἠρακλείδης), καὶ ἐγώ ὅταν ἦταν πρεσβύτερoς τῶν λεγομένων κελιῶν. Στὰ κελιὰ αὐτὰ ἔζησα 9 χρόνια τα τρία μὲ τοῦτον τὸ θαυμαστὸ Μακάριο. Μερικὰ ἀπὸ τὰ μεγάλα καὶ ἐξαίσια θαύματά του εἶδα μὲ τὰ μάτια μου καὶ ἄλλα μοῦ διηγήθηκαν αὐτοὶ ποὺ ἔζησαν μαζί του καὶ ἄλλα ἀνάφεραν πολλοὶ πατέρες τοῦ ὅρους.

Αὐτὸς ὁ ΄Ὅσιος μία φορὰ ἐπισκέφθηκε τὸ Μ. Ἀντώνιο καὶ ὅταν εἶδε τὰ φύλλα φοινικιᾶς ποὺ ἔπλεκε καὶ ἦταν τόσο καλὰ ζήτησε ἀπὸ τὸν Ἄντωνιο νὰ τοῦ δώσει λίγα. Ἀλλὰ ὁ ΄Ὅσιος του ἀπάντησε: “εἶναι γραμμένο στὴ Γραφή, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐπιθυμήσεις κανένα πράγμα τοῦ γείτονα σοὺ” καὶ μόλις τέλειωσε τὸ λόγο αὐτό, ὅλα τα φύλλα κάηκαν καὶ ἔγιναν στάχτη. Βλέποντας τὸ γεγονὸς ὁ Μ. Ἀντώνιος εἶπε στὸ Μακάριο. Πραγματικά, ἀδελφέ, γνώρισα ὅτι ἀναπαύεται σὲ σένα ἡ Χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ γιὰ τοῦτο θὰ γίνεις κληρονόμος τῶν ἀγώνων μου. Φεύγοντας ὁ Μακάριος, στὸ δρόμο, συνάντησε τὸ διάβολο ὁ ὁποῖος βλέποντάς το Ὅσιο κουρασμένο ἀπὸ τὸ δρόμο, τοῦ εἶπε. “Τώρα ποὺ πῆρες καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Ἀντωνίου γιατί δὲν μεταχειρίζεσαι τὴ δύναμή σου καὶ νὰ ζητήσεις μὲ θάρρος ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ σοῦ στείλει φαγητὸ καὶ ποτὸ καὶ νὰ σοῦ δώσει δύναμη νὰ συνεχίσεις τὴν ὁδοιπορία;” Καὶ ὁ Ὅσιος ἀπάντησε στὸ διάβολο. Γιὰ μένα δύναμη καὶ δόξα εἶναι αὐτὸς ὁ Κύριος· ἐσὺ ὅμως δὲν ἔχεις καμιὰ ἐξουσία νὰ πειράζεις τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ὁ πονηρός, ἔδειξε καὶ μία φαντασία στὸν ΄Ὅσιο. ΄Ἔφερε μπροστά του μία καμήλα φορτωμένη μὲ πολλὰ καὶ διάφορα χρειαζόμενα καὶ φαινόταν τὸ ζῶο σὰν περιπλανόμενο μέσα στὴν ἔρημο καὶ μόλις εἶδε τὸν Ὅσιο πῆγε καὶ γονάτισε μπροστά του. Τότε ὁ Ὅσιος ἐπιδόθηκε στὴν προσευχὴ καὶ ἄνοιξε ἡ γῆ καὶ χάθηκε τὸ ζῶο. Read more

Κάποτε ὅλοι οἱ κάτοικοι τῶν Κομάνων, ποὺ γειτόνευαν μὲ τὴ Νεοκαισάρεια, πῆγαν στὸν ἐπίσκοπο, τὸν ἀξιοθαύμαστο Γρηγόριο, καὶ τὸν παρακαλοῦσαν νὰ ἔρθει στὴν πόλη τους καὶ νὰ χειροτονήσει ἱερέα γιὰ τὴν ἐκκλησία τους. Ὁ ἅγιος τούς ἄκουσε καὶ πῆγε. Ἐκεῖ ὅλοι οἱ ἄρχοντες ἐξέταζαν περιπτώσεις ὑποψηφίων ποὺ ξεχώριζαν γιὰ τὴ μόρφωση, τὴν καταγωγὴ καὶ γενικὰ τὴν κοσμικὴ λαμπρότητα, καὶ οἱ ψῆφοι τοὺς μοιράζονταν σὲ πολλούς, καθὼς ὁ καθένας προτιμοῦσε ἄλλον. Ὁ ἅγιος ὅμως γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ περίμενε ἀπὸ τὸν Θεὸ κάποια συμβουλή. Καὶ ὅπως λέγεται γιὰ τὸν Σαμουὴλ (Ἃ’ Βασ. 16:113) ὅτι, προκειμένου νὰ χρίσει βασιλιά, δὲν ἐντυπωσιάστηκε ἀπὸ τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὸ σωματικὸ παράστημα, ἀλλὰ ἀναζητοῦσε ψυχὴ βασιλική, ἀκόμη καὶ ἂν τυχὸν ἦταν σὲ καταφρονεμένο σῶμα, ἔτσι καὶ αὐτός. Ἀγνοώντας τὶς πιέσεις πρὸς χάρη τοῦ κάθε ὑποψηφίου, γιὰ ἕνα πράγμα φρόντιζε μόνο, ἂν ὑπάρχει κάποιος ὁ ὁποῖος, πρὶν ἀκόμη ἀνακηρυχθεῖ ἱερέας, νὰ φανερώνει, μὲ τὴν προσεκτικὴ ζωὴ καὶ τὴν ἀρετή του, ὅτι ἔχει ἦθος ἱερέα. Οἱ ἄρχοντες λοιπὸν παρουσίαζαν μὲ ἐγκώμια ἐκείνους ποὺ διάλεξαν, ὁ ἅγιος ὅμως Γρηγόριος πρόσταξε νὰ λάβουν ὑπόψη τους καὶ τοὺς πιὸ παρακατιανούς, γιατί θεωροῦσε ὅτι καὶ σὲ αὐτοὺς εἶναι δυνατὸ νὰ βρεθεῖ κάποιος ἀνώτερος κατὰ τὸν πλοῦτο τῆς ψυχῆς ἀπὸ ἐκείνους τοὺς περιφανεῖς. Read more

Ὁ Ἀββάς Κασσιανός καταγράφει τή σοφή διδασκαλία καί τήν ἅγια βιοτή τῶν ἐρημιτῶν Πατέρων τοῦ 4ου αἰώνα, ὅπως τή γνώρισε κατά τήν πολυετή παραμονή του στήν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου καί τῆς Παλαιστίνης.

Ἕνα μνημειῶδες καί ἀνέκδοτο μέχρι σήμερα ἔργο, δοσμένο στήν νεοελληνική καί συνοδευμένο μέ ἐκτενή εἰσαγωγή, πλούσια βιβλιογραφία καί ἀναλυτικούς πίνακες.

Α´ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΙΩΣΗΦ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΙΛΙΑ

Κεφάλαιο 1· Πρώτη συνάντηση μέ τόν ἀββά ᾿Ιωσήφ.

ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ· ῾Ο πολυσέβαστος ἀββάς ᾿Ιωσήφ, τοῦ ὁποίου τίς διδαχές καί τίς ὑποθῆκες θά ἀναπτύξω εὐθύς ἀμέσως, ἦταν ἕνας ἀπό τούς τρεῖς Γέροντες πού ἀνέφερα σέ κάποια ἄλλη «Συνομιλία».
῾Ο ἀββάς ᾿Ιωσήφ ἦταν ἀπόγονος ἐπιφανοῦς οἰκογένειας καί διακεκριμένος πολίτης τῆς πόλεως Θμούεως, τῆς γενέτειράς του, στήν Αἴγυπτο. ῏Ηταν ἄριστα ἐκπαι- δευμένος καί κατεῖχε ἐκτός ἀπό τήν μητρική του γλώσσα καί τήν ἑλληνική. Τή γνώριζε μάλιστα τόσο καλά, ὥστε ὅταν συνομιλοῦσε μαζί μας, ἀλλά καί μέ κάθε ἄλλο ξένο πού ἀγνοοῦσε τήν κοπτική γλώσσα, μποροῦσε νά τή χειρισθεῖ ἄνετα καί νά ἐκφρασθεῖ σ᾿ αὐτή μέ πολλή ἀκρίβεια. Γι᾿ αὐτό δέν ἦταν ἀναγκασμένος νά ζητάει, ὅπως οἱ ἄλλοι μοναχοί, τή βοήθεια κάποιου μεταφραστῆ. Read more

Πρόλογος
Τό βιβλίο λένε πώς είναι ό πιό πιστός σύντροφος, του άνθρωπου. Αυτό είναι πέρα για περα άληθινό ,Τό καλό βιβλίο μάλιστα,γίνεται κάτι παραπάνω. Ένας αλάθητος καθοδηγητής πού χαρίζει ολόισια, χωρίς. περιστροφές καί παρεκκλίσεις, τόν όρθό δρόμο τής ζωής. Και τι να πεί κανείς  γιά το χριστιανικό βιβλίο; Αύτό, σάν όδηγός, δέν σταματά στά περιωρισμένα  όρια τού τόπου,καί τού χρόνου,μά προχωρεί.ακάθεκτο στήν απεραντοσύνη τής αιωνιότητας, Αν ζητήσης νά καταγράψης σ’ ένα τιμητικό κατάλογο τούς συντελεστάς της δημιουργίας χριστιανικής προσωπικότητος είνατ,,άδύνατο νά.μή δώσης πρωτεύουσα θέσι στο χριστιανικό βιβλίο.Με  αύτές, τις σκέψεις,ξεκινάμε γιά, να δώσωμε στόν Αναγνώστη μιά μικρή έξήγησι γιά τό,βιβλίο πού τού παρουσιάζομε σήμερα.

Read more

Ἐν τοῖς χρόνοις οἷς περ ἐμαρτύρησεν ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Μερκούριος ἦν τις ἱερεύς ἐν τῇ αὐτῇ χώρᾳ μέθυσος πάνυ· ἀεί ἐν τοῖς καπηλείοις μετά τῶν οἰνοποτῶν διέτριβεν. Ἐν μιᾷ οὖν τῶν ἡμερῶν, ἄρχων τις τῆς αὐτῆς χώρας ἔστειλε τήν ἑαυτοῦ δούλην πρός τόν οἶκον τοῦ ἱερέως καί ηὗρε τήν ἑαυτοῦ πρεσβυτέραν καί λέγει αὐτῇ· ποῦ ἐστιν ὁ ἱερεύς; Ἡ δέ λέγει· οὐκ οἶδας ὅτι ἐν τοῖς καπηλείοις ἐστίν; Ἡ δέ δούλη τοῦ ἄρχοντος εἶπεν· ὁ αὐθέντης μου μέ ἔστειλεν, ὅτι αὔριον ἔχει λειτουργίαν εἰς μνημόσυνον τῶν γονέων αὐτοῦ. Ταῦτα εἰποῦσα ἀπῆλθεν. Read more


«Εἶναι πολύ σπουδαία ἡ ἐργασία τοῦ πένθους. Πόσα εἶναι τά εἴδη τοῦ πένθους καί ποιά ἡ διαφορά τῶν δακρύων»,μέρος α΄

    ΥΠΟΘΕΣΗ ΛΒ΄(32)

Πέτρος: Ζητῶ, ἅγιε δέσποτα, νά μοῦ πεῖς πόσα εἶναι τά εἴδη τῆς κατάνυξης.

Γρηγόριος: Ἡ κατάνυξη, Πέτρε, ἐμφανιζεται μέ πολλές ὡραῖες μορφές. Γι᾿ αὐτό καί ὁ Ἰερεμίας λέει: «Δύο χείμαρροι νεροῦ βγῆκαν ἀπό τά μάτια μου»1. Δύο ἑπομένως εἶναι τά κυριότερα εἴδη τῆς κατάνυξης: ὅταν ἡ ψυχή διψάσει τόν Θεό, πρωτα αἰσθάνεται κατάνυξη ἀπό τόν φόβο καί ἔπειτα ἀπό τόν πόθο. Στήν ἀρχή δηλαδή λιώνει ἀπό τά δάκρυα καθώς θυμᾶται τίς ἁμαρτίες της καί φοβᾶται μήν πέσει στήν αἰώνια κόλαση ἐξαιτίας τους. Ὅταν ὅμως στενοχωρηθεῖ καί λυπηθεῖ πολύ, τότε παύει ἡ δειλία καί γεννιέται μέσα της κάποια ξενοιασιά γιά τό ὅτι θά συγχωρηθεῖ καί κάποιο θάρρος, ὁπότε ἡ ψυχή φλογίζεται ἀπό τόν πόθο τῆς οὐράνιας χαρᾶς.Καί αὐτή πού προηγουμένως ἔκλαιγε ἀπό φόβο μήν ὁδηγηθεῖ στήν κρίση, ἔπειτα ἀρχίζει πάλι νά κλαίει πικρά, ἐπειδή εἶναι μακριά ἀπό τήν οὐράνια βασιλεία. Γιατί ὅταν ὁ νοῦς καθαριστεῖ, βλέπει πῶς εἶναι οἱ χορεῖες τῶν ἀγγέλων, ποιά εἶναι ἡ κοινωνία τῶν μακαρίων πνευμάτων2 καί ποιό εἶναι τό μεγαλεῖο τοῦ νά βλέπεις αἰώνια τόν Θεό3. Θρηνεῖ λοιπόν ὅλο καί περισσότερο, γιατί στερεῖται τά μόνιμα ἀγαθά. Καί αὐτό γίνεται, γιά νά ὁδηγήσει ἡ τέλεια κατάνυξη τήν ψυχή ἀπό τόν φόβο στήν ἀγάπη. Read more