Ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ
Ο ΑΒΒΑΣ Ἀντώνιος εἶπε:
Εἶδα ὅλες τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου ἁπλωμένες πάνω στὴ γῆ, κι ἀναστενάζοντας εἶπα “ποιὸς ἄραγε τὶς περνάει (χωρὶς νὰ παγιδευτεῖ); Καὶ ἄκουσα μία φωνὴ νὰ μοῦ λέει: “Ἡ ταπεινοφροσύνη!” .
Ὁ ἴδιος εἶπε στὸν ἀββᾶ Ποιμένα:
Τὸ ἔργο τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τοῦτο: Νὰ παίρνει ἐπάνω τοῦ τὴν εὐθύνη γιὰ τὸ (κάθε) σφάλμα του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ περιμένει πειρασμὸ ὡς τὴν τελευταία του πνοή. Read more
Ἀπὸ τὸ Βίο τῆς Ἁγίας Συγκλητικῆς
Η ΜΑΚΑΡΙΑ Συγκλητικὴ ἔλεγε, ὅτι ἡ ταπεινοφροσύνη εἴναι τόσο μεγάλη (ἀρετή), ὥστε ὁ διάβολος, ἐνῶ μπορεῖ ὅλες σχεδὸν τὶς ἀρετὲς νὰ τὶς μιμεῖται, αὐτὴν οὔτε ποὺ ξέρει κὰν τί εἶναι. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἀπόστολος Πέτρος, γνωρίζοντας πόση ἀσφάλεια καὶ σταθερότητα ἐξασφαλίζει αὐτὴ (στὴν πνευματικὴ ζωή), μᾶς προτρέπει νὰ δεθοῦμε μαζί της (Βλ. Ἀ’ Πετρ. 5:5), ἔτσι ποὺ νὰ τὴν ἔχουμε, θὰ λέγαμε, ἀναπόσπαστη (ἀπὸ Τὸν ἑαυτό μας), καὶ νὰ δένουμε γερὰ μ’ αὐτὴ καὶ νὰ συγκρατοῦμε ὅλες τὶς ἄλλες ἀρετές. Γιατί ὅπως ἀκριβῶς εἶναι ἀδύνατον νὰ κατασκευαστεῖ πλοῖο χωρὶς καρφιά, ἔτσι εἶναι ἀκατόρθωτο νὰ σωθεῖ κανεὶς χωρὶς ταπεινοφροσύνη. Βλέπεις καὶ Τὸν ὕμνο τῶν Τριῶν Παίδων; Πῶς δηλαδή, ἐνῶ δὲν ἀναφέρθηκαν καὶ πολὺ στὶς ἄλλες ἀρετές, ἐνῶ δὲν ἔκαναν λόγο γιὰ τοὺς Ἁγνοὺς ἡ τοὺς ἀκτήμονες, ἀπαρίθμησαν ὅμως ἀνάμεσα στοὺς ὑμνητὲς (τοῦ Κυρίου) τοὺς ταπεινούς. (Δᾶν., ‘Ὕμνος Τριῶν Παίδων: 64); Ἄλλα καὶ ὁ Κύριος, ἐκπληρώνοντας τὸ προαιώνιο σχέδιό Του γιά μας, αὐτὴν (τὴν ταπεινοφροσύνη) ἐνδύθηκε: «Μάθετε», λέει, «ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πράος εἰμὶ καὶ ταπεινός τη καρδία, καὶ εὐρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαὶς ὑμῶν»(Μάτθ. 11:29). ἀρχὴ καὶ τέλος λοιπὸν (ὅλων) τῶν ἀγαθῶν ἂς εἶναι γιὰ σένα ἡ ταπεινοφροσύνη. Read more
Ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ
ΕΝΑΣ γέροντας εἶπε: Ἂν ἀρρωστήσεις καὶ ζητήσεις ἀπὸ κάποιο νὰ σοῦ δώσει ἕνα πράγμα ποὺ χρειάζεσαι, καὶ δὲν σοῦ τὸ δώσει, μὴ γογγύσεις ἐναντίον του, ἀλλὰ πές: “Ἂν ἤμουν ἄξιος νὰ τὸ πάρω, θὰ πληροφοροῦσε ὁ Θεὸς τὸν ἀδελφὸ νὰ μοῦ τὸ προσφέρει σὰν ἐλεημοσύνη” .
Εἶπε πάλι (ὁ ἴδιος):
Ἂν σὲ κρατήσουν (κάπου) γιὰ τραπέζι καὶ σὲ βάλουν στὴν πιὸ ἀσήμαντη θέση, νὰ μὴ γογγύσει ὁ λογισμός σου (ἐναντίον ἐκείνων ποὺ σὲ φιλοξενοῦν), ἀλλὰ νὰ λές: “Οὔτε κι ἐδῶ ἤμουν ἄξιος (νὰ καθίσω)”. Γιατί πρέπει νὰ ξέρεις, ὅτι καμιὰ θλίψη Δὲν ἔρχεται στὸν ἄνθρωπο, παρὰ μόνο «ἄνωθεν», ἀπὸ τὸ Θεό, εἴτε γιὰ νὰ δοκιμαστεῖ εἴτε ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν του. καὶ ὅποιος δὲν ἔχει αὐτὴ τὴν πεποίθηση, δὲν πιστεύει ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι δίκαιος κριτής. Read more
ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ
Ο ΑΒΒΑΣ Ἀγάθων εἶπε, ὅτι ὁ ὀργίλος, καὶ νεκρὸ ἂν ἀναστήσει, δὲν ἐΊναι δεκτὸς ἀπὸ τὸ Θεό.
Ὁ μακάριος Ζωσιμᾶς ἔλεγε, ὅτι ἡ ἀρχὴ τῆς συγκρατήσεώς του. θυμοῦ εἶναι τὸ νὰ ταράζεται κανεὶς καὶ νὰ μὴ μιλάει. ἀπ’ αὐτὸ φτάνει μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, στὸ νὰ μὴν ταράζεται διόλου. :
Ὁ ἴδιος ἔλεγε, ὅτι μας χρειάζεται πολλὴ νίψη καὶ σύνεση γιὰ ν’ ἀντιμετωπίσουμε τὰ διάφορα τεχνάσματα τοῦ διαβόλου. Γιατί καμιὰ φορᾶ μπορεῖ ἀπὸ τὸ τίποτα νὰ δημιουργήσει σὲ κάποιον ταραχή. ” Ἄλλοτε πάλι φέρνει μία εὔλογη πρόφαση, γιὰ νὰ νομίσει κανεὶς ὅτι δίκαια τάχα θύμωσε. Εἶναι καὶ τοῦτο μία ὑποβολή, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ μίσος τοῦ ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου. Σ’ ἐκεῖνον ὅμως ποὺ ποθεῖ πραγματικὰ νὰ βαδίσει τὸ δρόμο τῶν ἅγιων, εἶναι ἐντελῶς ἀνάρμοστο τὸ νὰ θυμώνει μ’ ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο, καθὼς λέει καὶ ὁ μέγας Μακάριος: “‘Ἀνάρμοστο εἶναι στοὺς ἀδελφοὺς νὰ ὀργίζονται ἢ νὰ ἐξοργίζουν ἄλλον”. Read more
Τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου
Η ΚΑΤΑΝΥΞΗ ἐμφανίζεται μὲ πολλὲς μορφὲς (πνευματικῆς) ὡραιότητας. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἱερεμίας λέει: «Διαμερισμὸς ὑδάτων κατήγαγεν ὁ ὀφθαλμός μου» (πρβλ. Θρ. Ἱερ. 3:47). Δυὸ πάντως εἶναι τὰ σπουδαιότερα εἴδη τῆς κατανύξεως: “Ὅταν ἡ ψυχῆ διψάσει τὸ Θεό, αἰσθάνεται κατάνυξη πρῶτα ἀπὸ τὸ φόβο κι ἔπειτα (κατάνυξη) ἀπὸ τὸν πόθο. Πρῶτα δηλαδὴ λιώνει τὸν ἑαυτό της μὲ τὰ δάκρυα, καθὼς θυμᾶται τὶς ἁμαρτίες της, καὶ νιώθει φόβο, μήπως ἐξαιτίας τοὺς ριχθεῖ στὴν αἰώνια κόλαση. καὶ ἀφοῦ ταλαιπωρηθεῖ πολὺ ἀπὸ τὴ λύπη, τότε ἡ δειλία παύει, καὶ μέσα στὴν ψυχὴ γεννιέται θάρρος καὶ κάποια βεβαιότητα γιὰ τὴ συγχώρηση. Στὸ ἕξης ἡ ψυχῆ θερμαίνεται ἀπὸ τὸν πόθο τῆς οὐράνιας χαρᾶς καὶ αὐτὴ ποὺ πρῶτα ἔκλαιγε ἀπὸ τὸ φόβο τῆς καταδίκης, ἀρχίζει ὕστερα νὰ κλαίει πάλι πικρά, ἐπειδὴ βρίσκεται ἀκόμα μακριὰ ἀπὸ τὴ βασιλεία (τῶν οὐρανῶν). Γιατί, ἀφοῦ καθαρθεῖ ὁ νοῦς, βλέπει πιὰ καθαρὰ ποιοὶ εἶναι οἱ χοροὶ τῶν ἀγγέλων καὶ ποιὰ ἡ κοινωνία τους, ποιὰ εἶναι ἡ λαμπρότητα καὶ ἡ μεγαλοσύνη τῶν μακαρῖων πνευμάτων καὶ ποιὰ ἡ θεωρία αὐτοῦ τοῦ ἴδιου του Θεοῦ. Read more
Ἀπὸ τὸ βίο τοῦ ὁσίου Συμεὼν τοῦ ἐν τῇ μάνδρᾳ
ΟΤΑΝ ὁ (ὅσιος) Συμεὼν σοφίστηκε τὸν πρωτόγνωρο (γιὰ τὴν ἐποχή του) τρόπο ἀσκήσεως πάνω στὸ στύλο καὶ δια¬δόθηκε ἔντονα ἢ φήμη τοῦ παντοῦ, οἱ ἐρημίτες πατέρες ξαφνιάστηκαν ἀπὸ τὸ ἀσυνήθιστο καὶ παράδοξο αὐτὸ ἐγχείρημα. Τοῦ στέλνουν λοιπὸν κάποιους μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ τὸν ἐπιπλήξουν γιὰ τὴν περίεργη ἐπινόησή του καὶ νὰ τοῦ συστήσουν ν’ ἀκολουθή¬σει χωρὶς περιφρόνηση τὸν συνηθισμένο καὶ δοκιμασμένο ἀπὸ τοὺς ἅγιους δρόμο, ὅπου βαδίζοντας τόσα πλήθη μακαρῖων (ἀνδρῶν), ἀνέβηκαν ὡς τὰ ἐπουράνια καὶ κατοίκησαν σ’ ἐκεῖνα τὰ αἰώνια σκηνώματα. Ἔπειτα ὅμως, ἀπὸ φόβο μήπως ἡ σκέψη (τοῦ ὁσίου) ἦταν θεάρεστη καὶ ἐκεῖνοι ἀντιμετώπιζαν τὴν ὑπόθεση ἀνθρώπινα, ἔδωσαν στοὺς ἀπεσταλμένους κι αὐτὴ τὴν παραγγελία: Ἂν μὲν δοῦν τὸν ἄνδρα ν’ ἀρνεῖται τὸ θέλημά του καὶ νὰ κατεβαίνει ἀπὸ κεῖ (ποὺ εἶχε ἀνέβει, ὑπακούοντας σ’ αὐτούς), νὰ τὸν συγκρατήσουν ἀμέσως καὶ νὰ τὸν προτρέψουν νὰ μείνει σταθερὸς στὴν ἀπόφασή του. Γιατί ἔτσι θὰ θεωροῦσαν ὅτι πρόκειται γιὰ θεία οἰκονομία, καὶ δὲν θὰ εἶχαν πιὰ γιὰ τὸ μέλλον τὸ φόβο, ὅτι μία τέτοια ἀρχὴ δὲν θὰ καταλήξει καὶ σὲ καλὸ τέλος. Ἂν πάλι (ὁ ὅσιος) δυσφοροῦσε καὶ δὲν ἀνεχόταν οὔτε λίγες συμβουλὲς (ν’ ἀκούσει), ἀλλὰ πεισμα¬τικὰ καὶ ἀσυλλόγιστα ἀκολουθοῦσε τὸ δικό του θέλημα, τότε θὰ γι¬νόταν ὁπωσδήποτε φανερό, ἔλεγαν, ὅτι βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὴν ταπεινοφροσύνη ὅποτε ποιὸς δὲν θὰ ἔλεγε ὅτι ὁ πονηρός του εἶχε βάλει αὐτοὺς τοὺς λογισμούς; Σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση πρόσταζαν (οἱ πατέρες τοὺς ἀπεσταλμένου ς τοὺς) νὰ τὸν τραβήξουν κάτω καὶ νὰ τὸν κατεβάσουν ἀπὸ τὸ στύλο ἀκόμα καὶ μὲ τὴ βία. Read more
Ἀπὸ τὸ βίο τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ
Ο ΜΕΓΑΣ Ἐφραίμ, ποὺ ἦταν πάντα ἀφοσιωμένος σὲ θεϊκὲς σκέψεις καὶ σχεδὸν ἀκατάπαυστα εἶχε νοερὰ μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ τὴν ἥμερά της Κρίσεως καὶ συνεχῶς πενθοῦσε, «ἐμάκρυνε φυγαδεύων» κι αὐτός, ὅπως ὁ ψαλμωδός, «καὶ ηὐλίσθη ἐν τῇ ἐρήμῳ» (Ψάλμ. 54:8), ἀποφεύγοντας κάθε θόρυβο καὶ φασα¬ρία καὶ ζάλη τῆς ζωῆς. Καθὼς λοιπὸν πήγαινε ἀπὸ τόπο σὲ τόπο, γιὰ νὰ ὠφελήσει καὶ νὰ οἰκοδομήσει ψυχὲς γιατί σ’ αὐτὸ τὸν κινοῦσε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἄφησε κάποτε τὴν πατρίδα τοῦ (Νίσιβη τῆς Μεσοποταμίας) μὲ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ Ἀβραὰμ (Γέν. 12:1), καὶ ἦρθε στὴν πόλη τῶν Ἔδεσσηνων, τόσο γιὰ νὰ προσκυ¬νήσει τὰ τίμια λείψανα (τοῦ ἀποστόλου Θαδδαίου) καὶ τοὺς ἱεροὺς τόπους, ὅσο καὶ γιὰ νὰ συναντήσει κάποιον λόγιο ἄνδρα, ποὺ θὰ τοῦ ἔδινε καρπὸ γνώσεως. Γι’ αὐτὸ καὶ παρακάλεσε τὸ Θεό: Ἰησοῦ Χριστέ, Δέσποτα καὶ Κύριε ὅλων, ἀξίωσε μέ, μόλις θὰ μπῶ στὴν πόλη ‘Έδεσσα, νὰ συναντήσω ἕναν τέτοιου ἄνδρα, ποὺ θὰ εἴ¬ναι ἱκανὸς νὰ μιλήσει μαζί μου γιὰ τὴν ὠφέλεια καὶ τὴν οἰκοδομὴ τῆς ψυχῆς μου”.
Μετὰ ἀπὸ αὔτη τὴν προσευχή, καθὼς βρισκόταν ἤδη στὴν εἴσο¬δο τῆς πόλης καὶ περνοῦσε τὴν πύλη της, ἦταν συλλογισμένος καὶ προσεκτικὸς καὶ ὅλος φροντίδα, ψάχνοντας, θαρρεῖς, γιὰ τὸ πὼς θ’ ἀντάμωνε ἐκεῖνον Τὸν ἄνθρωπο καὶ τί θὰ Τὸν ρωτοῦσε καὶ πιᾶν ὠφέλεια θὰ κέρδιζε (ἀπὸ τὴ συνάντηση αὐτή). Read more
Τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ
ΑΔΕΛΦΟΣ πρέπει νὰ περιφρουρεῖ μὲ κάθε προφυλακτι¬κὸ μέσο τὴν καρδιὰ καὶ τὶς αἰσθήσεις του, γιατί σ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ ἔχουμε μεγάλο πόλεμο καὶ ὁ ἐχθρὸς ἐΊναι μανιασμέ¬νος, προπαντὸς ἐναντίον τῶν ἀγωνιστῶν, καὶ τριγυρίζει, ὅπως λέ¬ει ἢ Γραφή, «ζητῶν τίνα καταπίn» (Ἀ’ Πετρ. 5:8). Σ’ αὐτὸν λοιπὸν (τὸν ἐχθρό) πρέπει ν’ ἀντιστέκεται κανεὶς σθεναρά, ζητώντας τὴν ἐνίσχυση τοῦ Θεοῦ. Πῶς ὅμως θὰ πολεμήσει τὰ πάθη τοῦ ἐκεῖνος ποὺ ἔχει συμφιλιωθεῖ μαζί τους, καὶ ἔχει κάνει πιὰ δοῦλο τὸν ἑαυτό του στὶς ἡδονές, πληρώνοντας ὁλοπρόθυμα φόρους στὸν τύραν¬νο (διάβολο); Γιατί ὅπου ὑπάρχει ἔχθρα, ἐκεῖ καὶ πόλεμος καὶ ὅπου πόλεμος, ἐκεῖ καὶ ἀγώνας καὶ ὅπου ἀγώνας, ἐκεῖ καὶ τὰ στεφάνια (τῆς νίκης). Read more
Ἀπὸ τὸ βίο τῆς Ἁγίας Συγκλητικῆς
Η ΜΑΚΑΡΙΑ Συγκλητικὴ ἔλεγε, ὅτι περιμένει μεγάλος ἀγώνας αὐτοὺς ποὺ ἔρχονται κοντὰ ἀτὸ Θεό, καὶ ὅτι στὶς ἀρχὲς ἀπαιτεῖται πάρα πολὺς κόπος, μετὰ ὅμως ἀκολουθεῖ χαρὰ ἀπερίγραπτη. ‘Ὅπως δηλαδὴ ἐκεῖνοι ποὺ θέλουν νὰ ἀνάψουν φω¬τιά, στὴν ἀρχὴ πνίγονται ἀπὸ τὸν καπνὸ καὶ δακρύζουν, ὕστερα ὅμως κατορθώνουν αὐτὸ ποὺ θέλουν, ἔτσι ἀκριβῶς κι ἐμεῖς, ἂν θέλουμε ν’ ἀνάψουμε στὶς καρδιές μας τὴ θεϊκὴ φωτιά, ἂς ἀγωνιζόμαστε νὰ τὸ πετύχουμε μὲ δάκρυα καὶ κόπο. Γιατί λέει ὁ Κύριος: «πῦρ ἦλθον βαλεὶν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ’ ἤδη ἀνήφθη!» (Λουκ.12:49). Μερικοὶ ὅμως, ἀπὸ ἀμέλεια, ἐνῶ κοπίασαν λιγάκι καὶ ὑπέμειναν τὸν καπνό, δὲν ἄναψαν τὴ φωτιά, ἐπειδὴ ἐγκατέλειψαν σύ¬ντομα τὴν προσπάθεια καὶ δὲν ἔδειξαν μέχρι τὸ τέλος καρτερία καὶ ὑπομονή. Read more
Ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ
ΕΝΑΣ γέροντας εἶπε:
Ἂν σταθεῖς σ’ ἕναν τόπο καὶ δεῖς ἐκεῖ κάποιους νὰ καλοπερνοῦν, μὴν τοὺς ζυγώσεις.
Ἂν ὅμως ὑπάρχει ἄλλος, ποὺ εἶναι φτωχὸς καὶ δὲν ἔχει οὔτε ψωμί, πλησίασε τὸν, καὶ θὰ βρεῖς (ψυχική) ἀνάπαυση.
‘Ὁ ἀββᾶς ‘Αγάθων εἶπε:
Ἂν ὑπάρχει κάποιος πού μου εἶναι πολὺ ἀγαπητός, καὶ κα¬ταλάβω ὅτι μὲ παρασύρει σὲ κάποιο ἐλάττωμα, τὸν ἀπομακρύνω ἀπὸ κοντά μου. Read more
Ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ
ΕΠIΣΚΕΦΘHΚAME κάποτε ἕναν ἀπὸ τοὺς πατέρες καὶ τὸν ρωτήσαμε:
Ἂν κάποιος, ποὺ πειράζεται ἀπὸ ἕναν λογισμὸ καὶ βλέ¬πει ὅτι νικιέται, διαβάζει συχνά-πυκνὰ ὅσα εἶπαν οἱ πατέρες γιὰ τὸ λογισμὸ αὐτὸ καὶ προσπαθεῖ νὰ τὰ ἐφαρμόσει, χωρὶς ὅμως νὰ τὸ κα¬τορθώνει ἀπόλυτα, τί εἶναι προτιμότερο. Νὰ φανερώσει σὲ κάποιον ἀπὸ τοὺς πατέρες τὸ λογισμό του ἢ νὰ προσπαθήσει μόνος του νὰ ἐφαρμόσει ὅσα διάβασε καὶ νὰ περιοριστεῖ στὴν πληροφορία τῆς δικῆς του συνειδήσεως; Read more
Ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ
ΕΙΠΕ ὁ ἀββᾶς Ἀντώνιος, ὅτι ἢ ὑπακοὴ μὲ τὴν ἐγκράτεια ἔχει τὴ δύναμη νὰ ὑποτάσσει καὶ τὰ θηρία.
Ὃ ἀββᾶς Ποιμὴν εἶπε, ὅτι μία φορᾶ ρώτησε κάποιος τὸν ἀββᾶ Παισιο:
Τί θὰ κάνω μὲ τὴν ψυχή μου, ποὺ εἶναι ἀναίσθητη καὶ δὲν ἔχει φόβο Θεοῦ;
Πήγαινε, ἀπάντησε ὁ γέροντας, καὶ ὑποτάξου σ’ ἕναν ἄνθρω¬πο ποὺ ἔχει φόβο Θεοῦ. Ἢ ἀναστροφή σου μ’ ἐκεῖνον θὰ σὲ μάθει κι ἐσένα νὰ φοβᾶσαι τὸ Θεό.
Εἶπε ὁ ἀββᾶς Μωυσῆς σ’ ἕναν ἀδελφό:
Ἔλα, ἀδελφέ μου, στὴν ἀληθινὴ ὑπακοή, ὅπου ὑπάρχει τα¬πείνωση ὅπου ὑπάρχει δύναμη, ὅπου ὑπάρχει χαρά, ὅπου ὑπάρχει ὑπομονή, ὅπου ὑπάρχει μακροθυμία, ὅπου ὑπάρχει φιλαδελφία, ὅπου ὑπάρχει κατάνυξη, ὅπου ὑπάρχει ἀγάπη. Γιατί ὅποιος κάνει καθαρὴ ὑπακοή, ἔχει ἀποκτήσει ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Read more
Ο ΑΒΒΑΣ Παλλάδιος εἶπε.
Ἡ ψυχὴ ποὺ ἀγωνίζεται σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, πρέπει ἢ νὰ μαθαίνει σωστὰ ὅσα δὲν ξέρει ἢ νὰ δι¬δάσκει μὲ σαφήνεια ὅσα ἔμαθε. ” Ἂν δὲν θέλει νὰ κάνει τίποτε ἀπὸ τὰ δυό, τότε δὲν εἶναι καλά. Γιατί ἢ ἀρχὴ τῆς ἀποστασίας βρίσκε¬ται στὴν ἔλλειψη τῆς διδαχῆς καὶ στὴν ἀνορεξία τοῦ θείου λόγου, ποὺ τὸν πεινάει πάντα ἢ φιλόθεη ψυχῆ.
Εἶπε πάλι ὁ ἀββᾶς Παλλάδιος:
Περισσότερο κι ἀπὸ παράθυρο φωτεινό, πρέπει νὰ κυνηγάει κανεὶς τὶς συναναστροφὲς ἐνάρετων ἀνθρώπων, γιατί μὲ τὴ βοήθειά τους θὰ μπορέσει νὰ δεῖ τὴν καρδιά του σὰν ἕνα καθαρογραμμένο βιβλίο καί, συγκρίνοντας τὴ ζωή του μὲ τὴ ζωὴ ἐκείνων, νὰ διαπι¬στώσει τὴ δική του ραθυμία ἢ ἐπιμέλεια. Γιατί στοὺς ἐνάρετους ὑπάρχουν πολλά, καὶ ἐξωτερικὰ ἀκόμα στοιχεῖα, ποὺ φανερώνουν τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς τους: τὸ χρῶμα, ποὺ ἁπλώνεται αὐτοπρόσωπο μὲ τὴ θεάρεστη πολιτεία, ὁ τρόπος τῆς ἐνδυμασίας, ἢ ἁπλότητα τοῦ ἤθους, ἢ σεμνότητα ἀτὰ λόγια, τὸ ἀπέριττο στὶς λέ¬ξεις, ἢ σύνεση στὶς σκέψεις, ἢ προσοχὴ στὶς ἐκδηλώσεις. Ὅλα τοῦτα τὰ ὠφελοῦν ὑπερβολικὰ ὅσους τὰ παρατηροῦν καὶ ἀποτυπώνουν στὶς ψυχὲς τοὺς ἀναλλοίωτα πρότυπα ἀρετῆς. Read more
Ἀπὸ τὴ διήγηση γιὰ τὴ θανάτωση τῶν ἅγιων πατέρων στὸ ὅρος Σινὰ καὶ τὴ Ραϊθοῦ
ΜΟΛΙΣ ἡ μάνα τοῦ νεαροῦ ἐκείνου μοναχοῦ, ποὺ σὲ ἄλλο σημεῖο τοῦ λόγου φανερώσαμε τὴ μεγαλοψυχία του, ἔμαθε ὅτι ἀγωνίστηκε τόσο γενναία κατὰ τῶν βαρβάρων, καὶ ὅτι σφαγιάστηκε μέσα ἀτὸ ἴδιο τὸ κελὶ ὅπου ἀσκήτευε, ἀφοῦ δέχθηκε τ’ ἀναρίθμητα ἐκεῖνα πλήγματα, καὶ ὅτι δὲν ὑπάκουσε στοὺς βαρβάρους νὰ βγάλει τὸ ροῦχο του, μὰ οὔτε κι ἀπὸ τὸ κελί του νὰ βγεῖ, μολονότι ὑπόσχονταν νὰ μὴν τὸν σκοτώσουν ἂν ἔκανε κάτι ἀπ’ αὐτά, ἀλλὰ τόσο ἀνδρεία ἀντιστάθηκε καὶ τόσο γενναία δέχθηκε τὸ θάνατο, αὐτὰ μαθαίνοντας, λέω, ἢ μάνα του, ἔδειξε ἔμπρακτα τὴ συγγένειά της μ’ ἐκεῖνον, φανερώνοντας πὼς ἦταν πραγματικὰ γνήσια μητέρα του. Read more
ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ
ΔΙΗΓΗΘΗΚΕ ὁ ἁββᾶς Μακάριος ὅτι, περπατώντας ‘κάπο¬τε στὴν ἔρημο, βρῆκε πεσμένο στὸ χῶμα τὸ κρανίο ἑνὸς νεκροῦ. καὶ καθὼς τὸ σκούντησε μὲ τὸ φοινικένιο ραβδί του, ἄκουσε φωνὴ ἂπ’ αὐτό. τὸ ρώτησε: Ποιὸς εἶσαι σύ;
Ἐγώ, ἀποκρίθηκε τὸ κρανίο, ἤμουν ἀρχιερέας τῶν εἰδώλων καὶ τῶν εἰδωλολατρῶν ποὺ ἔμεναν σ’ αὐτὸν τὸν τόπο. Κι ἐσὺ εἶσαι ὁ πνευματοφόρος Μακάριος. Μάθε λοιπὸν ὅτι ὁποιαδήποτε ὥρα σπλαχνιστεῖς ὅσους βρίσκονται στὴν κόλαση καὶ προσευχηθεῖς γι’ αὐτούς, παρηγοροῦνται λίγο. Read more
Τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου
ΧΑΡΗ στὴ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, συμβαίνει καὶ τοῦτο σὲ πολλοὺς δικαίους: Νὰ βλέπουν στὰ τελευταῖα τους ὀπτασίες ὁρισμένων ἅγιων, ὥστε νὰ μὴ φοβηθοῦν μὲ τὴν ἀπόφαση τοῦ θανάτου τους, ἀλλὰ νὰ λυθοῦν ἀπὸ τὸ δεσμὸ τῆς σάρ¬κας χωρὶς λύπη καὶ φόβο, καθὼς φανερώνεται στὴν ψυχή τους μὲ ποὶους ἅγιους θὰ εἶναι συμμέτοχοι στὸν οὐρανό. Ἀρκετὲς φορὲς μάλιστα, γιὰ παρηγοριὰ τῆς ψυχῆς ποὺ βγαίνει, ἐμφανίζεται ὁ ἴδιος ὁ ‘Αρχηγός τῆς ζωῆς καὶ ἀνταποδότης τῶν πράξεών μας. Πά¬νω σ’ αὐτό, θὰ μιλήσω γιὰ τὴν Ταρσίλα, τὴ θεία μου. Read more
Ἔλεγε ἡ μακάρια Συγκλητική:
Σ’ αὐτὴ τὴ γῆ βρισκόμαστε σὰν μέσα σὲ δεύτερη μητρικὴ κοιλιά.
‘Ὅπως δηλαδὴ μέσα στὴ μήτρα τῆς μάνας μας δὲν ζούσαμε ὅπως ζοῦμε τώρα, οὔτε ἀπολαμβάναμε τὶς στέρεες τροφὲς ποὺ τρῶμε τώρα, οὔτε καὶ μπορούσαμε νὰ κάνουμε ὅτι κάνουμε τώρα – κι αὐτὸ γιατί ἤμασταν μακριὰ ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου κι ἀπὸ κάθε ἄλλο φῶς .
Καί, γενικά, ὅπως τότε στερούμασταν πολλὲς ἐπίγειες ἀπολαύσεις, ἔτσι καὶ στὸν κόσμο τοῦτο στερούμαστε ὁρισμένα μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ἀγαθά της βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Read more
Ἀπὸ τὸ βίο τοῦ ἅγιου Ἀντώνιου
ΑΓΙΟΣ Ἀντώνιος ἔλεγε στοὺς μαθητές του: Γιὰ νὰ μὴν πέφτουμε σὲ ἀμέλεια καὶ ἀφήνουμε τὴν ἄσκηση, καλὸ εἶναι νὰ μελετᾶμε πάντα τὸν ἀποστολικὸ λόγο: «Καθ’ ἡμέραν ἀποθνήσκω» (Α’ Κόρ. 15:31).
Γιατί ἂν ἔτσι ζοῦμε κι ἐμεῖς, μὲ καθημερινὴ δηλαδὴ τὴν αἴσθηση τοῦ θανάτου, δὲν θ’ ἁμαρτήσουμε.
Αὐτὸ ποὺ λέω, σημαίνει τοῦτο: Κάθε πρωὶ ποὺ ξυπνᾶμε, (νὰ πιστεύουμε πὼς δὲν θὰ ζήσουμε μέχρι τὸ βράδυ. Καὶ ὅταν πέφτουμε γιὰ ὕπνο,) νὰ πιστεύουμε πὼς δὲν θὰ σηκωθοῦμε. Γιατί εἶναι ἄγνωστη, φυσικά, ἢ διάρκεια τῆς ζωῆς μας καὶ μετριέται καθημερινὰ ἀ¬πὸ τὴ θεία πρόνοια.
Ἂν λοιπὸν εἴμαστε ἔτσι τοποθετημένοι ἐσωτερικά, οὔτε θ’ ἁμαρτήσουμε οὔτε καμιὰ κακὴ ἐπιθυμία θὰ ἔχουμε οὔτε θὰ ὀργιστοῦμε ἐναντίον κανενὸς οὔτε θὰ μαζέψουμε θησαυροὺς πάνω στὴ γῆ.
‘Ἀλλά, περιμένοντας καθημερινὰ τὸ θάνατο, θὰ γίνουμε φτωχοί, καὶ σὲ ὅλους θὰ τὰ συγχωροῦμε ὅλα. Μὰ οὔτε καὶ γυναίκα θὰ ποθήσουμε οὔτε κάποιας ἄλλης αἰσχρῆς ἡδονῆς τὴν ἀπόλαυση θὰ κυνηγήσουμε, ἀλλά, σὰν φευγαλέα ποὺ εἶναι, θὰ τὴ σιχαθοῦμε, ζώντας συνεχῶς μὲ τὴν ἀγωνία (τῆς φρικτῆς ἀπολογίας μας) καὶ ἔχοντας μπροστὰ στὰ μάτια μας τὴν ἥμερά της κρίσεως τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ τὸ γιατί ὁ μεγάλος φόβος καὶ ἢ ταλαιπωρία τῶν βασάνων διαλύει τὴ γλυκύτητα τῆς ἡδονῆς καὶ ἀνασταίνει τὴν ψυχὴ ὅταν ἀρχίσει νὰ πέφτει. Read more
Περιγραφή
Μιά μικρή ἀλλ’ ἀνεπανάληπτη ἐγκυκλοπαίδεια τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἐκλεκτά κείμενα, σέ νεοελληνική ἀπόδοση, ἀπό τή «Συναγωγὴ τῶν θεοφθόγγων ῥημάτων καὶ διδασκαλιῶν τῶν θεοφόρων καὶ ἁγίων Πατέρων» τοῦ μοναχοῦ Παύλου Εὐεργετινοῦ (†).
Τά θέματα ποικίλα καί ἐνδιαφέροντα: Ἡ μετάνοια, ἡ ἀπελπισία, ὁ θάνατος, ὁ τελωνισμός τῶν ψυχῶν, ἡ μέλλουσα κρίση, ὁ παράδεισος, ἡ κόλαση, οἱ πειρασμοί, οἱ ἀρετές καί τά πάθη, ἡ πνευματική καθοδήγηση, ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἡ ἄσκηση καί ἡ ἐγκράτεια, ὁ σαρκικός πόλεμος, ἡ ὑποταγή καί ἡ ὑπομονή, οἱ λογισμοί, ἡ προσευχή, ἡ θεία κοινωνία κ.α. Ὁ τόμος εἶναι ἐμπλουτισμένος α) μέ γλωσσάρι – ἑρμηνευτικά σχόλια, β) μέ σύντομους βίους τῶν ἁγίων, ἀπό τή ζωή καί τά ἔργα τῶν ὁποίων σταχυολογήθηκε τό ἔργο, γ) μέ εὑρετήριο ὀνομάτων καί θεμάτων, δ) μέ πίνακα ἁγιογραφικῶν χωρίων.
Ἕνας ἀδελφὸς ἔκανε συνεχῶς αὐτὴ τὴν προσευχὴ στὸ Θεό: Κύριε, δὲν ἔχω φόβο Θεοῦ!
Στεῖλε μου λοιπὸν κεραυνὸ ἡ καμιὰ ἄλλη τιμωρία ἢ ἀρρώστια ἢ δαιμόνιο, μήπως κι ἔτσι ἔρθει σὲ φόβο ἢ πωρωμένη μου ψυχή.
Ἄλλοτε πάλι παρακαλοῦσε κι ἔλεγε:
Ξέρω πὼς ἔχω πολὺ ἁμαρτήσει ἐνώπιόν Σου, Δέσποτα, καὶ πὼς ἐΊναι ἀναρίθμητα τὰ σφάλματά μου.
Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν τολμῶ νὰ Σοῦ ζητήσω νὰ μὲ συγχωρέσεις. ” Ἂν ὅμως ἐΊναι δυνατόν, συγχώρε¬σε μὲ γιὰ τὴν εὐσπλαχνία Σου.
Ἂν πάλι ἐΊναι ἀδύνατον, τουλάχι¬στον τιμώρησε μὲ στὴ ζωὴ αὐτὴ καὶ μὴ μὲ κολάσεις στὴν ἄλλη.
Κι ἂν εἶναι καὶ τοῦτο ἀκόμη ἀδύνατον, στεῖλε μου ἐδῶ ἕνα μέρος τῆς τιμωρίας κι ἀλάφρωσέ μου ἐκεῖ τὴν κόλαση. Ἄρχισε μόνο ἀπὸ τώ¬ρα νὰ μὲ τιμωρεῖς. ‘Ἀλλὰ τιμώρησε μὲ σπλαχνικά, ὄχι μὲ τὴν ὀργή Σου, Δέσποτα.
Ἔτσι λοιπὸν μετανοοῦσε ἕναν ὁλόκληρο χρόνο κι αὐτὰ ἔλεγε μὲ δάκρυα ἱκετευτικά, ὁλόθερμα κι ὁλόψυχα, λιώνοντας καὶ τσακίζο¬ντας σῶμα καὶ ψυχῆ μὲ νηστεία καὶ ἀγρυπνία καὶ ἄλλες κακουχίες. Read more
