Διήγησις περὶ τῆς Θαυματουργοῦ Εἰκόνος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς ἐπιλεγομένης «Τριχερούσης»

1. Διήγηση στή καθαρεύουσα
2. Διήγηση στή δημοτική

—

Διήγηση στή καθαρεύουσα

Ἡ Ἱστορία τῆς Τριχερούσης Ἁγίας εἰκόνος ὑπάρχει συνηνωμένη τοῖς συμβεβηκόσιν ἐν τῷ βίῳ τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, τοῦ γνωστοῦ ᾀσματογράφου τῆς ἡμετέρας Ἁγίας ἐκκλησίας.
Οὗτος ὁ Ὅσιος σφοδρῶς πατάσσων ἐγγράφως τε καὶ προφορικῶς τὴν τῶν Εἰκονομάχων αἵρεσιν, καὶ ὑπὸ τοῦ θείου ζήλου παρακινούμενος, ἐσυκοφαντήθη διὰ τοῦτο παρὰ τοῦ Αὐτοκράτορος Λέοντος τοῦ Ἰσαύρου (κατὰ τὸν η´ αἰῶνα) πρὸς τὸν ἄρχοντα τῆς Δαμασκοῦ, παρὰ τῷ ὁποίῳ κατεῖχε ὁ Ὅσιος ὑπούργημα ἐπίσημον, ὁ δὲ ἄρχων μηδόλως ἐρευνήσας τὴν ὑπόθεσιν, καὶ μὴ ὑποπτευόμενος, ὅτι ὁ Βασιλεὺς καταφέρεται μυστικῶς κατὰ τοῦ Ἰωάννου διέταξεν ἵνα ἐκκοπῆ ἡ δεξιὰ αὐτοῦ, ὡς γράψασα δῆθεν ἐπιστολὰς πρὸς τὸν ρηθέντα θηριώνυμον Λέοντα, πεπληρωμένας πνεύματος ἐχθρικοῦ καὶ προδοσίας κατὰ τοῦ ἄρχοντος αὐτοῦ· ἀπεκόπη λοιπὸν ἡ χεὶρ καὶ διὰ πλείοντα φόβον πάσης τῆς πόλεως, ἐκρεμάσθη ἐν δημοσίῳ τόπῳ· πρὸς δὲ τὸ ἑσπέρας, ὅτε κατεπράϋνεν ὁ θυμὸς τοῦ Ἄρχοντος τῆς Δαμασκοῦ, παρεκάλεσεν αὐτὸν ὁ Ὅσιος διὰ μέσου ἄλλων φίλων αὐτοῦ, ἵνα χορηγηθῆ αὐτῷ ἡ ἄδεια ὅπως καταβιβάση καὶ λάβη τὴν κρεμασμένην παλάμην τῆς ἐκκοπείσης δεξιᾶς αὐτοῦ, ὁ δὲ ἄρχων καταπεισθεὶς εἰς τὰς μεσιτείας τῶν ἐν τῷ παλατίῳ φίλων του Ἰωάννου, διέταξεν ἵνα ἡ παλάμη ἐπιστραφῆ πρὸς τὸν πάσχοντα.

Ἐπιστάσης δὲ τῆς νυκτὸς ἐκλείσθη ὁ Ἅγιος Ἰωάννης εἰς τὸ εὐκτήριον αὐτοῦ, καὶ προσαρμόσας τὴν νεκρὰν παλάμην αὐτοῦ εἰς τὴν θέσιν αὐτῆς ἔπεσεν ἐνώπιον τῆς ἁγίας Εἰκόνος τῆς Θεοτόκου καὶ κλαύσας πικρῶς μετὰ πίστεως θερμοτάτης καὶ ἀγάπης ἐγκαρδίου παρεκάλει αὐτήν, ἵνα θεραπεύσῃ τὴν δεξιὰν αὐτοῦ, πρὸς ὑπεράσπισιν μὲν τῆς ὀρθοδοξίας, πρὸς ἔλεγχον δὲ καὶ κατατρόπωσιν τῆς ἐνδυναμουμένης αἱρέσεως τῶν Εἰκονομάχων· οὕτως οὗν εὐχόμενος ἐκτενῶς ὁ Ὅσιος ἐνύσταξεν ὀλίγον, καὶ ἀμέσως εἶδεν ἐν ὀράματι τὴν Θεοτόκον, ἀτενίζουσαν πρὸς αὐτὸν βλέμμα φωτεινὸν καὶ ἱλαρὸν καὶ λέγουσαν: «Ἰδοὺ ἡ χείρ σου εἶναι ἤδη ὑγιὴς μὴ λυπᾶσαι τοῦ λοιποῦ, καὶ ἐκπλήρωσον ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον μοι ὑπεσχέθης ἐν τῇ προσευχῇ σου».
Ὁ δὲ Ἰωάννης διϋπνισθεὶς ἐψηλάφει τὴν ἑαυτοῦ δεξιάν, καὶ μετὰ βίας ἐπείσθη εἰς τὰς ἑαυτοῦ αἰσθήσεις, ὅτι ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἀποκατέσθη ὑγιής, ὡς καὶ πρῶτον, καὶ οὔτε ἴχνος τῶν ὀδυνῶν ἔμεινεν εἰς αὐτόν, ἀλλὰ μόνον εἰς ἔνδειξιν καὶ μαρτυρίαν τοῦ θαύματος, ἐκεῖ ὅπου ἦν κεκομμένη ἡ χεὶρ ἔμεινε σημεῖον μία ἐρυθρὰ γραμμὴ αἱματώδης. Ἐκπλαγεὶς ὅλως ὁ Ἰωάννης καὶ συγκινηθεὶς εἰς ἀνέκφραστον εὐγνωμοσύνην πρὸς τὴν Θεοτόκον, διὰ τὴν μεγάλην αὐτῆς εὐεργεσίαν ταύτην καὶ ἔλεος, κατεσκεύασεν εἰς αἰώνιον μνήμην τοῦ θαύματος τούτου, μίαν παλάμην ἀργυρὰν καὶ ἐπέθηκεν αὐτὴν εἰς τὴν ἁγίαν Εἰκόνα (Ὁ Θεοδώρητος Κύρου, λέγει ὅτι οἱ Χριστιανοὶ εἶχον συνήθειαν νὰ κρεμώσι διάφορα ἀφιερώματα ἐπὶ τῶν ἁγίων λειψάνων, εἰς ἐνθύμησιν ὧν ἀπήλαυσαν παρ᾿ αὐτῶν θαυμασίων), ἥτις ἐκ τούτου μετὰ ταῦτα ἔλαβε καὶ ἐπωνυμίαν, τοῦ νὰ λέγηται Τριχεροῦσα· τὸ μέγα τοῦτο θαῦμα τῆς ἰάσεως τῆς χειρὸς τοῦ Ἰωάννου ἐξέπληξεν ἅπαντας τοὺς κατοίκους τῆς Δαμασκοῦ, καθὼς καὶ τὸν ἴδιον Ἄρχοντα αὐτῆς, ὅστις ἠγάπησε τὸν Ἰωάννην περισσότερον παρ᾿ ὅσον ἠγάπα αὐτὸν πρὸ τοῦ συκοφαντήση αὐτὸν ὁ Λέων, τρέφων πρὸς αὐτὸν ἰδιαιτέρα τινα αἰσθήματα ἀγάπης, καὶ μετὰ πολλὴν ἀντίστασιν, ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ἄδειαν, τοῦ νὰ ἀφίσῃ τὸ κοσμικὸν ὑπούργημα, καὶ νὰ εἰσέλθη εἰς τὴν Λαύραν τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου.

Ἀναχωρῶν δὲ τῆς Δαμασκοῦ ὁ ἅγιος Ἰωάννης παρέλαβε καὶ τὴν ἁγίαν εἰκόνα, ἐνώπιον τῆς ὁποίας ἔλαβε τὴν θεραπείαν, ἥτις ἐν τῇ ρηθείσῃ Λαύρᾳ ἐκ τῶν μέσων τοῦ η´ μέχρι τοῦ ιγ´ αἰῶνος, ἤτοι μέχρι τῆς ἐκεῖσε ἀφίξεως τοῦ περιωνύμου Σάββα Ἀρχιεπισκόπου Σερβίας, πρὸς ὃν καὶ ἐδωρήθη αὕτη ἐκ τῆς Λαύρας εὐλογίας χάριν, δι᾿ ἰδιαιτέρας εἰς τοῦτο εὐδοκίας αὐτῆς τῆς Θεομήτορος· ὁ δὲ Ἱερὸς Σάββας ἀναχωρήσας ἐκ Παλαιστίνης μετεκόμισε καὶ τὴν ἁγίαν εἰκόνα εἰς Σερβίαν, ὅπου καὶ διέμεινεν· ἀλλὰ πόσον καιρὸν διέμεινεν, τοῦτο ὑπάρχει ἄδηλον καθότι δὲν ὑπάρχουσι στερεαὶ ἀποδείξεις, τοῦτο δὲ μόνον εἶναι γνωστόν, καὶ μάλιστα κατὰ τὰς ἐζωγραφισμένας τοῦ Χελιανδρίου ἱστορικὰς ἀναμνήσεις, ὅτι ἐπὶ τῆς συμβάσης ἐν Σερβίᾳ ἀνωμαλίας, ἡ εἰκὼν τῆς Τριχερούσης ἐτέθη ἐπὶ ὄνου, ὁ δὲ ὄνος ἀφέθη ἐλεύθερος εἰς τὴν θέλησιν τῆς Βασιλίσσης τῶν Οὐρανῶν, ἥτις διὰ τῆς εἰκόνος αὐτῆς ηὐδόκησε νὰ ξενιτεύσῃ ἐπ᾿ αὐτοῦ, καὶ ἄνευ τινὸς ἀνθρωπίνης ὁδηγίας ἦλθεν ὁ ὄνος εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἀκολουθούντων αὐτῷ μακρόθεν ἀνθρώπων τινῶν, καὶ ἔστη ἐνώπιον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Χελιανδαρίου ὅλως ἀκίνητος (Ἡ τοῦ ὄνου ὁδοιπορία μετὰ τῆς Θεομητορικῆς εἰκόνος, καὶ ἔλευσις αὐτοῦ ἐνώπιον τῆς Μονῆς, ὑπάρχουσι ζωηρῶς ἐζωγραφισμένα κατὰ τὴν ὁδὸν τὴν ἄγουσαν ἐκ τῆς θαλάσσης εἰς τὴν Μονήν, ἐν τῷ ἀνεγερθέντι προσκυνηταρίῳ, ὅπου ἔστη ὁ ὄνος τῆς Θεομήτορος· εἰς ἀνάμνησιν τοῦ θαύματος καὶ μέχρι τοῦ τοιούτου τόπου ἡ Ἁγία εἰκὼν ἐφανερώθη, ἐκτελεῖται κατ᾿ ἔτος λιτανεία εἰς δόξαν τῆς Θεομήτορος) οἱ δὲ ἀδελφοὶ μετὰ μεγάλης πομπῆς ἐδέχθησαν τὴν εἰκόνα τῆς Θεομήτορος καὶ ἔθεντο αὐτὴν ἑντὸς τοῦ ἱεροῦ Βήματος τοῦ Καθολικοῦ Ναοῦ ὅπου καὶ διέμεινεν, ἄδηλον πόσον καιρὸν ἐξήγαγεν ὅμως αὐτὴν ἐκεῖθεν ἓν περιστατικόν, τὸ ὁποῖον καὶ ἔχει ὡς ἀκολούθως.
Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χελιανδρίου ἐτελεύτησε καὶ ἡ ἐκλογὴ τοῦ νέου Ἡγουμένου ἐπροξένησε πολλὰς καὶ μεγάλας ταραχὰς εἰς τὴν ἀδελφότητα καὶ καθότι ἄλλοι μὲν ἤθελον ἄλλον, ἄλλοι δὲ ἄλλον, τόσον, ὥστε, ἡ Ἀδελφότης ἐχωρίσθη εἰς δυὸ κόμματα, καὶ ἀνεφύησαν ἔριδες καὶ φιλονικείαι.
Αἱ ταραχαὶ αὗται τῆς ἀδελφότητος παρηνόχλησαν καὶ τὴν Θεοτόκον, εἰς τῆς ὁποίας τὸ Ἅγιον ὄνομα ὑπάρχει ἀφιερωμένον καὶ αὐτὸ τὸ ἱερὸν Μοναστήριον.
Αὐτὴ μόνη ἡ Πανύμνητος Δέσποινα εἰσήχθη καὶ ἐπενέβη εἰς τὴν φιλονεικουμένην ὑπόθεσιν ταύτην τῆς ἀδελφότητος, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ ἔδωκε λύσιν καὶ διεύθυνσιν εἰρηνικήν με τὸν ἀκόλουθον τρόπον:

Ἐν μίᾳ τῶν ἡμερῶν συνήχθησαν οἱ ἀδελφοὶ ὡς ἔθος εἰς τὸν ὄρθρον καὶ βλέπουσιν ὅτι ἡ Εἰκὼν τῆς Τριχερούσης ἵστατο οὐχὶ ἑντὸς τοῦ Βήματος εἰς τὸ ἴδιόν της τόπον, ἀλλ᾿ εἰς τὸν Καθηγουμένου· νομίσαντες δὲ ὅτι τοῦτο ἦν ἔργον τῶν ὑπηρετῶν τῆς ἐκκλησίας, μετέφερον πάλιν αὐτὴν οἱ ἀδελφοὶ εἰς τὸ ἅγιον Βῆμα· ἀλλὰ καὶ τὴν ἐρχομένην ἡμέραν πάλι ἐφάνη ἐπὶ τὸν τοῦ Καθηγουμένου τόπον, ἀλλὰ καὶ πάλι ἔθεντο αὐτὴν ἑντὸς τοῦ ἱεροῦ Βήματος, διατάξαντες συγχρόνως καὶ ἐπιτήρησιν αὐστηράν, σφραγίσαντες καὶ τὰς θύρας τῆς ἐκκλησίας· ἐν τούτις ὅμως καὶ τὴν τρίτην ἡμέραν ἡ Εἰκὼν εὑρέθη ἐν τῷ τοῦ Καθηγουμένου τόπῳ. Ἐν ὅσῳ δὲ οἱ ἀδελφοὶ ἐθαύμαζον τὸ παράδοξον τοῦτο, ἰδοὺ καὶ ἔρχεται εἷς ἐρημίτης ἔγκλειστος, καὶ γνωστὸς σχεδὸν τοῖς πᾶσι, καὶ μοναδικὸς σχεδὸν μεταξὺ αὐτῶν ἕνεκα τῆς ὑψηλῆς αὐτοῦ διαγωγῆς, καὶ διηγεῖται αὐτοῖς μίαν ὀπτασίαν, ἐν ᾗ ἡ Θεοτόκος ηὐδόκησεν, ἵνα ἐκφρασθῆ καὶ εἰπῇ ὅτι οἱ ἀδελφοί, νὰ μὴ ἐνοχλῶσι τοῦ λοιποῦ τὴν αὐτῆς εἰκόνα, ἐκ τοῦ τόπου τοῦ Καθηγουμένου, καθότι πρὸς ἀποφυγὴν τῆς ἀσυμφωνίας καὶ ἐπὶ τοῦ παρόντος καὶ κατὰ τὸ μέλλον, ἥτις συμβαίνει, ὅτε ἐκλέγονται Ἡγούμενοι, βούλεται ἵνα κατέχῃ αὐτὴ μόνη διὰ τῆς θείας Εἰκόνος αὐτῆς τὴν τοῦ Καθηγουμένου θέσιν καὶ ἀμέσως νὰ διοικῇ καὶ κυβερνᾷ τὸ ἱερὸν Μοναστήριον. Ἔκτοτε λοιπὸν οὔτε ἐκλέγουσιν, οὔτε ὑπάρχει Ἡγούμενος ἐν ἐνεργείᾳ παρὰ τῆς ἀδελφότητος, ἀλλ᾿ ὑπάρχει μόνον Προηγούμενος, ἢ τοποτηρητὴς τοῦ Καθηγουμένου, ἐπιτηρῶν τὰς ὑποθέσεις τῆς Μονῆς· ἡ δὲ τοῦ Καθηγουμένου θέσις, ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, πάντοτε ὑπάρχει κενή, ἐφ᾿ ἧς καὶ ἵσταται ἡ ἁγία εἰκὼν τῆς Τριχερούσης.

Ἐπειδὴ λοιπὸν ἐν τούτῳ τῷ Μοναστηρίῳ οὐχ ὑπάρχει Ἡγούμενος ὡς δεδήλωται, οἱ Ἐκκλησιάρχαι καὶ οἱ ἐφημερεύοντες Ἱερομόναχοι πάντοτε λαμβάνουσιν εὐλογίαν παρὰ τῆς ἁγίας εἰκόνος τῆς Τριχερούσης, διὰ νὰ σημάνωσι τοὺς κώδωνας καὶ διὰ νὰ ποιήσωσι τὴν ἔναρξιν ἑκάστης ἀκολουθίας· ὅθεν κατὰ τὸ ἐπικρατοῦν ἐν τῷ ἁγίῳ Ὄρει ἔθος, ἐνδυθέντες τοὺς μανδύας αὐτῶν προσέρχονται τῇ Ἁγίᾳ Εἰκόνι, καὶ ποιήσαντες ἐνώπιον τῆς Θεομήτορος δυὸ μετάνοιας ἐδαφιαίας μετὰ τοῦ σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἀσπάζονται τὴν ἁγίαν αὐτῆς δεξιάν, εἶτα καὶ ἐνώπιον τῆς Προεστώσης, ποιοῦσι καὶ τρίτην ἐδαφιαίαν, ἄνευ ὅμως σημείου Σταυροῦ.

Ὁμολογοῦσι δὲ οἱ ρηθέντες Ἐκκλησιάρχαι, ὅτι πλησιάζοντες τῇ Ἁγίᾳ Εἰκόνι ἵνα λάβωσι τὴν εὐλογίαν παρὰ τῆς Θεομήτορος αἰσθάνονται ἕνα ἀκούσιον φόβον, ὅμοιον ἐκείνου, ὃν ἔχουσιν οἱ ὑποτασσόμενοι εἰς τοὺς Δεσπότας αὐτῶν· ἀλλὰ πρὸς τούτοις αἰσθάνονται καὶ τὴν ὑϊκὴν στοργήν, ὡς ἐνώπιον τῆς Μητρὸς τῆς αἰωνίου ἀγάπης τε καὶ παρηγορίας.

Ἡ θέα τῆς εἰκόνος ταύτης, εἶναι ὑπὲρ τὸ δέον ἐκφραστικὴ καὶ μάλιστα αὐστηρά· εἶναι δὲ ἄξιον σημειώσεως, ὅτι εἰς τὸ ὄπισθεν μέρος αὐτῆς τῆς ἁγίας εἰκόνος δὲν εἶναι γυμνὴ ἡ σανίς, ἀλλ᾿ ὑπάρχει καὶ ἄλλη εἰκών, ἤγουν τοῦ Ἱεράρχου τοῦ Χριστοῦ Νικολάου.

«Η ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ»ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
πηγή

Διήγηση στή δημοτική

Θὰ ἔχετε δεῖ κάποια εἰκόνα τῆς Παναγίας μὲ τρία χέρια καὶ θὰ διερωτηθήκατε, ἀσφαλῶς, γιατί τὴν ζωγράφισαν κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο. Ἡ Εἰκόνα εὑρίσκεται σήμερον στὸ Ἅγιον Ὅρος εἰς τὴν Ἱερὰ Μονὴ Χιλιανδαρίου. Ἡ ἱστορία τῆς εἶναι σχετικὴ μὲ τὸν βίο τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, τοῦ γνωστοῦ ἀσματογράφου τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς ὑπηρετοῦσε καὶ εἶχε σπουδαία θέση στὴν Δαμασκό. Ἀπὸ ἐκεῖ ἔγραφε καὶ ὁμιλοῦσε κατὰ τῆς αἱρέσεως τῶν Εἰκονομάχων. Ὁ αὐτοκράτωρ τοῦ Βυζαντίου Λέων ὁ Ἴσαυρος τὸν συκοφάντησε τότε στὸν ἄρχοντα τῆς Δαμασκοῦ, ὅτι δῆθεν ὁ Ἰωάννης προσπαθοῦσε νὰ τὸν ἐξοντώσει. Διέταξε λοιπὸν ὁ ἄρχων τῆς Δαμασκοῦ νὰ κόψουν τὸ δεξὶ χέρι τοῦ Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, γιὰ νὰ μὴ μπορέσει νὰ ξαναγράψει, καὶ νὰ τὸ κρεμάσουν στὴν πλατεία τῆς πόλεως γιὰ νὰ τὸ δεῖ ὁ κόσμος. Ἔκοψαν, λοιπόν, τὸ χέρι τοῦ Ἰωάννου. Τὸ ἀπόγευμα τῆς ἰδῖας ἡμέρας ἔβαλε ὁ Ὅσιος Ἰωάννης φίλους του νὰ παρακαλέσουν τὸν ἄρχοντα νὰ ξεκρεμάσει τὸ κομμένο χέρι του καὶ νὰ τοῦ τὸ ξαναδώσει.
Ὁ ἄρχοντας ἔδωσε τὴν σχετικὴ ἄδεια καὶ διέταξε νὰ ἐπιστρέψουν τὴν κομμένη παλάμη στὸν Ὅσιο Ἰωάννη. Τὸ βράδυ ὁ Ἰωάννης προσάρμοσε τὴν κομμένη παλάμη στὴν θέση τοῦ ἀκρωτηριασμένου χεριοῦ του, προσκύνησε τὴν Εἰκόνα τῆς Θεοτόκου καὶ κλαίγοντας πικρὰ καὶ μὲ θερμὴ πίστη παρακαλοῦσε τὴν Παναγία νὰ τὸν θεραπεύσει, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ ὑπερασπίζεται τὴν Ὀρθοδοξία κατὰ τῆς αἱρέσεως τῶν Εἰκονομάχων. Ἐνῶ προσευχόταν νύσταξε καὶ ἀμέσως εἶδε σὲ ὅραμα τὴν Θεοτόκο, ἡ ὁποία τοῦ χαμογέλασε καὶ τοῦ εἶπε:
– Ἰδοὺ τὸ χέρι σου κόλλησε καὶ ἔγινε καλά. Νὰ μὴ λυπᾶσαι πλέον καὶ νὰ ἐκπληρώσεις τὴν ὑπόσχεσή σου, ὅτι θὰ καταπολεμήσεις τοὺς εἰκονομάχους.
Ὁ ὅσιος Ἰωάννης ξύπνησε ἔντρομος καὶ ὤ! τοῦ θαύματος, εἶδε, ὅτι τὸ χέρι τοῦ ἦταν ὅπως καὶ πρῶτα, σὰν νὰ μὴ εἶχε κοπὴ καθόλου καὶ μόνον γιὰ ἔνδειξη καὶ μαρτυρία τοῦ θαύματος τῆς Παναγίας, ὑπῆρχε μία Λεπτὴ κόκκινη γραμμὴ στὸ σημεῖο τοῦ κοψίματος.
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς προσκύνησε ἀμέσως μὲ δάκρυα εὐγνωμοσύνης στὰ μάτια τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, τὴν εὐχαρίστησε γιὰ τὴν μεγάλην της εὐεργεσία καὶ τὸ ἔλεος τῆς καὶ κατασκεύασε εἰς ἀνάμνηση τοῦ θαύματος τούτου μίαν ἀσημένια παλάμη, τὴν ὁποίαν τοποθέτησε εἰς τὴν Ἱερὰ Εἰκόνα τῆς Θεομήτορος. Από τότε ἡ Εἰκὼν αὐτὴ ἔλαβε τὴν ἐπωνυμία «Τριχεροῦσα».
Ἀπὸ τὸ μέγα τοῦτο θαῦμα ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς Δαμασκοῦ καθὼς καὶ ὁ ἄρχοντας τῆς ἐξεπλάγησαν καὶ ἐδόθη ἡ ἄδεια εἰς τὸν Ὅσιο Ἰωάννη νὰ ἀφήσει τὴν κοσμικὴ ζωή του καὶ νὰ εἰσέλθει ὡς μοναχὸς εἰς τὴν Λαύραν τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἠγιασμένου.

Ἀναχωρώντας ἀπὸ τὴν Δαμασκὸ παρέλαβε μαζί του ὁ ἅγιος Ἰωάννης καὶ τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας. Ἡ θαυματουργὸς αὐτὴ Εἰκόνα παρέμεινε εἰς τὴν Λαύρα τοῦ Ἁγίου Σάββα ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 8ου αἰῶνος μ.Χ. μέχρι τοῦ 13ου αἰῶνος. Τότε τὴν δώρησαν οἱ Πατέρες τῆς Μονῆς στὸν περίφημο Σάββα Ἀρχιεπίσκοπο Σερβίας. Ὁ ἱερὸς Σάββας ἀναχωρήσας ἐκ Παλαιστίνης μετακόμισε καὶ τὴν Ἱερὰ Εἰκόνα εἰς τὴν Σερβία καὶ ἡ Εἰκόνα τῆς Τριχερούσης τοποθετήθηκε ἐπὶ ἑνὸς ὄνου. Ὁ ὄνος αὐτός, χωρὶς ἀνθρώπινη ὁδηγία, ἀλλὰ μὲ τὴν θέληση τῆς Παναγίας, ξεκίνησε καὶ ἔφθασε εἰς τὸ Ἅγιον Ὅρος.
Πολλοί, ποὺ παρακολούθησαν τὸν ὄνο νὰ τραβᾶ μόνον τοῦ στὸν δρόμο, τὸν εἶδαν, ὅτι στάθηκε ἀκίνητος μόλις ἔφθασε στὴν εἴσοδο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χιλιανδαρίου. Ἀμέσως οἱ Πατέρες τοῦ Μοναστηριοῦ ὑπεδέχθησαν μετὰ μεγάλης τιμῆς τὴν ἱερὰν εἰκόνα τῆς Θεομήτορος καὶ τὴν τοποθέτησαν ἐντὸς τοῦ ἱεροῦ Βήματος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Μονῆς. Πόσον καιρὸ ἔμεινε ἡ Εἰκὼν εἰς τὸ Ἱερὸ Βῆμα τοῦ Ναοῦ εἶναι ἄγνωστο.
Συνέβη ὅμως ἕνα περιστατικὸν καὶ ἡ Εἰκὼν ἐξῆλθε ἀπὸ τὸ Ἅγιον Βῆμα. Ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χιλιανδαρίου εἶχε ἀποβιώσει καὶ οἱ μοναχοὶ χωρίσθηκαν σὲ δυὸ κόμματα γιὰ τὴν ἐκλογὴ τοῦ νέου Ἡγουμένου. Ὡς ἐκ τούτου δημιουργήθηκαν ταραχές. Οἱ φιλονικίες τῶν μοναχῶν παρενόχλησαν τὴν Θεοτόκο, ἡ ὁποία καὶ ἐπενέβη καὶ ἔδωσε εἰρηνικὴ λύση εἰς τὶς διαμάχες τῆς μοναχικῆς ἀδελφότητος μὲ τὸν ἑξῆς τρόπο.
Μίαν ἡμέρα παρατήρησαν οἱ μοναχοὶ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ Ὄρθρου, ὅτι ἡ εἰκὼν τῆς Τριχερούσης δὲν εὐρίσκετο ἐντὸς τοῦ Ἁγίου Βήματος, ἐκεῖ ὅπου πάντα ἦταν τοποθετημένη, ἀλλὰ στὸν τόπο τοῦ Καθηγουμένου.
Οἱ Μοναχοί, νόμισαν ὅτι κάποιοι Μοναχοὶ τὴν μετέφεραν. Γι’ αὐτὸ καὶ τὴν ξαναπῆγαν στὴ θέση τῆς μέσα στὸ Ἅγιο Βῆμα. Σφράγισαν τότε τὶς πόρτες τοῦ Ναοῦ. Παρ’ ὅλες ὅμως τὶς προφυλάξεις, ἡ Εἰκόνα βρέθηκε καὶ τὴν τρίτη ἡμέρα στὸν τόπο τοῦ Καθηγουμένου. Κατάπληκτοι οἱ Ἀδελφοὶ δὲν μποροῦσαν νὰ τὸ ἐξηγήσουν. Τότε παρουσιάσθηκε ἕνας ἐνάρετος ἐρημίτης, ποὺ ζοῦσε ἐκεῖ κοντὰ ἀφιερωμένος στὸ Θεὸ καὶ τοὺς εἶπε:
– Ἀδελφοί μου, ἦλθα νὰ σᾶς πῶ, ὅτι εἶδα σὲ ὀπτασία τὴν Θεοτόκο, ἡ ὁποία μου μίλησε γιὰ τὸ φαινόμενο αὐτό.
– Καὶ τί σου εἶπε ἡ Θεοτόκος; τὸν ρώτησαν.
– Οἱ ἀδελφοί, μοῦ εἶπε, νὰ μὴ ἐνοχλοῦν τοῦ λοιποῦ τὴν Εἰκόνα μου ἀπὸ τὴν θέση τοῦ Καθηγουμένου. Διὰ νὰ ἀποφεύγονται δὲ οἱ ἀσυμφωνίες κατὰ τὴν ἐκλογὴ Ἡγουμένου, ἀπεφάσισα νὰ κρατήσω Μόνη μου μὲ τὴν Εἰκόνα μου τὴν θέση τοῦ Καθηγουμένου καὶ νὰ κυβερνῶ τὸ Μοναστήρι μονάχη μου.
Πράγματι, ἀπὸ τότε οἱ Μοναχοὶ δὲν ἐκλέγουν Ἡγούμενο εἰς τὴν Μονὴ αὐτήν. Δὲν ὑπάρχει Ἡγούμενος ἐν ἐνεργείᾳ ἐκεῖ. Ἐκλέγουν μόνον Προηγούμενο, δηλαδὴ τοποτηρητή του Ἡγουμένου. Καὶ στὴν Ἐκκλησία ἡ θέσις τοῦ Ἡγουμένου ἀπὸ τότε μένει κενή, καὶ τὴν κατέχει ἡ Εἰκὼν τῆς Τριχερούσης.
Ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει Ἡγούμενος, οἱ Ἐκκλησιάρχαι καὶ οἱ ἐφημερεύοντες Ἱερομόναχοι παίρνουν πάντα εὐλογία ἀπὸ τὴν Ἁγία Εἰκόνα τῆς Τριχερούσης καὶ γιὰ νὰ σημάνουν καὶ γιὰ νὰ ἀρχίσουν τὴν Ἀκολουθία.
Ἡ Εἰκὼν ἔχει ὄψη ἐκφραστικὴ καὶ μάλιστα πολὺ αὐστηρή.

Πηγή: xristianos.gr