23 Ἰανουαρίου
Ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ ἐν Ὀλύμπω, προστάτης καὶ πολιοῦχος τῆς Πιερίας, γεννήθηκε περίπου τὸ 1500 μ. Χ. στὴ Θεσσαλία στὸ χωριὸ Σκλάταινα ἢ Σθλάτενα ἢ Πλάτινα, σήμερα ἀποκαλούμενο Δρακότρυπα, τῆς ἐπαρχίας Φαναρίου. Ὁ πατέρας τοῦ Ἁγίου ὀνομαζόταν Νικόλαος καὶ ἡ μητέρα του Θεοδώρα. Ἦταν φτωχοί, ἀλλὰ πολὺ εὐσεβεῖς. Ὁ πατέρας τοῦ Ἁγίου παράλληλα μὲ τὶς γεωργικὲς καὶ κτηνοτροφικές του ἐργασίες ἦταν καὶ σφυροκόπος (σπαθοποιός).
Ὁ Ἅγιος ποὺ τὸ κοσμικό του ὄνομα ἦταν Δημήτριος Καλέτσης ἦταν παιδὶ τῆς προσευχῆς. Σύμφωνα μὲ παράδοση ποὺ ὑπάρχει στὴ γενέτειρά του, Τετάρτη καὶ Παρασκευὴ δὲν θήλαζε. Ἐπίσης οἱ γονεῖς του, ὅταν ἀκόμα ἦταν βρέφος καὶ κοιμόταν, ἔβλεπαν ἀπὸ πάνω του ἕνα φωτεινὸ Σταυρὸ ποὺ λαμποκοποῦσε σὰν τὸν ἥλιο. Αὐτό, ἔλεγαν, ὅτι ἦταν σημεῖο ποὺ φανέρωνε τὴν κατὰ Θεὸ προκοπή του, ὅταν θὰ μεγάλωνε.
Σὲ ἡλικία ἑπτὰ ἐτῶν τὸν ἔστειλαν στὸ σχολεῖο, ὅπου καὶ φάνηκε πολὺ ἐπιμελής. Κυρίως ὅμως προσπαθοῦσε νὰ μελετᾶ καὶ νὰ συμμορφώνεται μὲ τὶς ἐντολὲς τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τὴν ὁποία συνεχῶς διάβαζε. Ἐπίσης μελετοῦσε καὶ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων, τὴ ζωὴ τῶν ὁποίων προσπαθοῦσε νὰ μιμηθεῖ.
Ἡ τοπικὴ παράδοση τῆς Σκλάταινας ἀναφέρει ὅτι στὰ διαλείμματα, στὸ σχολεῖο, ὁ Ἅγιος συγκέντρωνε τοὺς ἥσυχους καὶ ἐπιμελεῖς μαθητὲς καὶ τοὺς μιλοῦσε γιὰ τὴν πίστη μας. Ἕνας μαθητὴς εἶπε τὸ γεγονὸς αὐτὸ στὸ δάσκαλό τους. Ὁ Ἅγιος, παρὰ τὶς συμβουλὲς τοῦ δασκάλου του νὰ παίζει στὰ διαλείμματα, συνέχισε τὴ θεάρεστη ἀσχολία του. Μιὰ μέρα ὁ δάσκαλός του, ἐπειδὴ δὲν βγῆκε στὸ διάλειμμα, γιὰ νὰ τὸν τιμωρήσει τὸν πέταξε ἀπὸ τὸ παράθυρο. Στὸ μέρος ποὺ πάτησε ὁ Ἅγιος ἔμεινε ἀποτύπωμα τοῦ ποδιοῦ του, τὸ ὁποῖο κατὰ τὶς βεβαιώσεις τῶν κατοίκων σωζόταν μέχρι πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια.
Σὲ πολὺ νεαρὴ ἡλικία πῆρε τὴ μεγαλύτερη ἀπόφαση τῆς ζωῆς του. Νὰ ἀφιερωθεῖ ὁλοκληρωτικὰ στὸ Θεό, γινόμενος μοναχός. Ἐκεῖνο τὸν καιρὸ πέρασε ἀπὸ τὸ χωριὸ τοῦ ἕνας μοναχὸς ἀπὸ τὰ Μετέωρα, ὀνομαζόμενος Ἄνθιμος. Μετὰ ἀπὸ πολύωρη συζήτηση ἀποφάσισε νὰ τὸν ἀκολουθήσει.
Στὰ Μετέωρα ὑποτάχθηκε σὲ ἕναν πολὺ ἐνάρετο μοναχὸ ὀνόματι Σάββα ὁ ὁποῖος τὸν ρασοφόρεσε καὶ τὸν ὀνόμασε Δανιήλ. Ἐκεῖ ὁ Ἅγιος ἐπιδόθηκε στὴν προσευχή, τὴ νηστεία καὶ τὴ μελέτη, φθάνοντας σὲ μεγάλο πνευματικὸ ὕψος.
Μιὰ μέρα ὁ ἡγούμενος τοῦ μοναστηριοῦ τὸν ἔστειλε νὰ ἀνακατέψει τὸ καζάνι μὲ τὸν τραχανά. Ὅταν ἔφτασε στὸ μαγειριὸ εἶδε τὸ φαγητὸ νὰ εἶναι φουσκωμένο κι ἕτοιμο νὰ χυθεῖ ἔξω. Ἐπειδὴ δὲν προλάβαινε νὰ πάρει τὴν κουτάλα, ἀναγκάστηκε νὰ ἀνακατέψει τὸ καζάνι μὲ τὰ χέρια του. Ἔκπληκτοι οἱ πατέρες ποὺ ἦταν ἐκεῖ εἶδαν ὅτι ὁ Ἅγιος δὲν ἔπαθε τίποτα.
Ἀφ’ ἑνός το παραπάνω γεγονὸς τὸ ὁποῖο τὸν ἀνέβασε πολὺ ψηλὰ στὴ συνείδηση τῶν συμμοναστῶν του, ἀφ’ ἑτέρου ὁ πόθος του νὰ μονάσει στὸ Ἅγιο Ὅρος γιὰ περισσότερη ἄσκηση καὶ ἡσυχία, τὸν ὁδήγησαν μιὰ νύχτα κρυφὰ νὰ φύγει ἀπὸ τὸ μοναστήρι. Μάλιστα πήδησε ἀπὸ ἕνα βράχο χωρὶς νὰ πάθει τὸ παραμικρό.
Μετὰ ἀπὸ πολὺ κόπο ἔφθασε στὸ περιβόλι τῆς Παναγίας μας καὶ συγκεκριμένα στὶς Καρυές, ὅπου ὑποτάχθηκε στὸ γέροντα Γαβριὴλ τὸν πνευματικό, τὸν ἱκανὸ Πρῶτο του Ἁγίου Ὅρους (1517 – 1518) ὁ ὁποῖος ἔζησε κοντὰ στὸν Ἅγιο Νήφωνα τὸν Β΄. Ὁ Ἱερομόναχος Γαβριὴλ δὲν τὸν κράτησε στὴν ἀρχὴ κοντά του, ἐξ’ αἰτίας κανόνος ποὺ ἀπαγόρευε τὴν παραμονὴ τῶν ἀγενείωνστο Ἅγιο Ὅρος. Τὸν ἔστειλε στὴ γειτονικὴ Χαλκιδική, στὸ χωριὸ Ἅγιος Μάμας, ὅπου ἔμεινε κοντὰ στὸν ἐπίσκοπο Κασσανδρείας Ἰάκωβο γιὰ ἕνα χρόνο περίπου. Μόλις ἄρχισαν νὰ φυτρώνουν τὰ γένια τοῦ ἐπέστρεψε στὸ Ἅγιο Ὅρος.
Μὲ πολὺ μεγάλη συγκίνηση ὁ Ἅγιος στὶς 12 Ἰουλίου, πιθανῶς τοῦ 1512, ἐκάρη μεγαλόσχημος μοναχὸς καὶ ἀπὸ Δανιὴλ μετονομάστηκε Διονύσιος. Λίγο ἀργότερα χειροτονήθηκε Διάκονος ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Ἱερισοὺ καὶ Ἁγίου Ὅρους. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀπουσίας τοῦ γέροντά του Γαβριὴλ στὴ Βλαχία τὸ 1517, ὅπου τὸν εἶχε καλέσει μαζὶ μὲ ὅλους τους Ἁγιορεῖτες ἡγουμένους ὁ φίλος του ἡγεμόνας Νεάγκος Βασαράβας, ὁ Ἅγιος Διονύσιος ἔκλινε τὰ γόνατά του γιὰ δεύτερη φορὰ ἐνώπιόν του φρικτοῦ θυσιαστηρίου καὶ ἔλαβε τὸ δεύτερο βαθμὸ τῆς Ἱερωσύνης, αὐτὸν τοῦ Πρεσβυτέρου. Ἐπὶ μία διετία ἐφημέρευσε στὸν πανίερο Ναὸ τοῦ Πρωτάτου.
Στὴν Ἀθωνικὴ πρωτεύουσα ὁ Ἅγιος παρέμεινε περίπου δέκα χρόνια. Μόλις ἐπέστρεψε ὁ γέροντας τοῦ Γαβριὴλ ἀπὸ τὴ Βλαχία, ζήτησε νὰ ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὸ Πρωτάτο. Ἀφοῦ ἔλαβε τὴν εὐλογία του, πορεύθηκε στὴ Σκήτη τοῦ Καρακάλου ὅπου ἔχτισε Ναὸ ἀφιερωμένο στὴν Ἁγία Τριάδα καὶ κελί. Ἐκεῖ ἐπιδόθηκε περισσότερο στὴν προσευχή, τὴ νηστεία καὶ τὴν ἀγρυπνία. Τροφὴ τοῦ ἦταν ἡ μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς καὶ λίγα κάστανα. Χαρακτηριστικὴ ἐπίσης ἦταν καὶ ἡ ἀκτημοσύνη του. Ἡ πόρτα του δὲν εἶχε κλειδαριά.
Ὁ Ἅγιος εἶχε μεγάλη ἐπιθυμία νὰ ἐπισκεφθεῖ τοὺς Ἁγίους Τόπους. Κάποτε ἡ ἐπιθυμία τοῦ αὐτὴ πραγματοποιήθηκε καὶ ἔλαβε μεγάλη ψυχικὴ ὠφέλεια καὶ χαρά. Μάλιστα στὸ ταξίδι τοῦ αὐτὸ δέχθηκε δυὸ τιμητικὲς προτάσεις γιὰ τὸ ἐπισκοπικὸ ἀξίωμα. Ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Δωρόθεος καὶ ὁ Μητροπολίτης Ἰκονίου, ἐκτιμώντας τὶς ἀρετὲς καὶ τὴν πνευματικότητά του, θέλησαν νὰ τὸν κρατήσουν ὁ καθένας γιὰ διάδοχό του. Ὁ Ἅγιος Διονύσιος καὶ στοὺς δύο ἀρνήθηκε καὶ ἐπέστρεψε στὸ ἐρημικὸ ἡσυχαστήριό του στὸν Ἄθωνα. Στὸ κελὶ τοῦ Ἁγίου πολλὰ θαυμαστὰ σημεῖα συνέβαιναν. Ὅταν θέλησε νὰ μεγαλώσει τὸ ἐκκλησάκι, Ἄγγελοι τὸν βοηθοῦσαν στὴ μεταφορὰ τῶν πετρῶν. Ἄγγελος ἐπίσης τὸν ἐπισκέφθηκε, παραμονὴ τῆς Τυροφάγου, καὶ τοῦ πρόσφερε φρέσκα ψάρια καὶ τυρί. Κάποτε κάποιος ληστὴς θέλησε νὰ τὸν σκοτώσει, γιὰ νὰ τοῦ ληστέψει τὸ κελὶ πού, ὅπως νόμιζε, θὰ εἶχε ἀρκετὰ χρήματα. Ἔστησε καρτέρι σὲ ἕνα κοντινὸ χείμαρρο καὶ περίμενε νὰ περάσει ὁ Ἅγιος. Ἡ ὥρα ὅμως περνοῦσε καὶ ὁ Ἅγιος δὲν φαινόταν. Τότε πῆγε στὸ κελί του καὶ τὸν εἶδε μέσα. Ὅταν ὁ Ἅγιος, ἀπαντώντας σὲ ἐρώτησή του, τοῦ εἶπε πὼς πέρασε ἀπὸ μπροστά του, ἐκεῖνος θαύμασε, διότι τυφλώθηκε καὶ δὲν τὸν εἶδε. Στὴ συνέχεια μετανόησε, ἐξομολογήθηκε καί, ἀφοῦ τὸν συμβούλεψε κατάλληλα ὁ Ἅγιος, ἀποφάσισε νὰ γίνει καὶ μοναχός.
Μετὰ ἀπὸ ἐπίμονη παράκληση τῶν πατέρων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου, ἐνθρονίστηκε ἡγούμενός της. Γιὰ τὴν ἀνόρθωση τῶν οἰκονομικῶν της Μονῆς ταξίδεψε στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀπὸ ὅπου ἐπέστρεψε μὲ ἀρκετὰ χρήματα καὶ νέους μοναχούς. Στὴ Μονὴ προσπάθησε νὰ ἐπιβάλλει τάξη καὶ εὐπρέπεια. Ἀπὸ ἰδιόρρυθμη τὴν μετέτρεψε σὲ κοινοβιακὴ καὶ ἀπὸ Βουλγάρικη σὲ Ἑλληνική. Στὴν προσπάθειά του ὅμως αὐτὴ συνάντησε μεγάλες ἀντιδράσεις καὶ μίσος ἀπὸ τοῦ Βούλγαρους. Ἔτσι ἀποφάσισε νὰ ἀφήσει τὸ Ἅγιο Ὅρος καὶ ἐγκαταβίωσε στὴ Σκήτη Βεροίας μὲ μιὰ μικρὴ συνοδεία Φιλοθεϊτῶν, ὅπου καὶ μετέφερε τὸ πνεῦμα τοῦ Ἁγίου Ὅρους./
Στὴ Βέροια ἐκεῖνο τὸν καιρὸ ἐκοιμήθη ὁ ἐπίσκοπός της Ματθαῖος. Τότε ὅλοι οἱ κάτοικοι καὶ οἱ ἄρχοντες τὸν παρακαλοῦσαν νὰ γίνει ἐπίσκοπός τους. Ὁ Ἅγιος γιὰ τρίτη φορὰ ἀρνήθηκε νὰ χειροτονηθεῖ Ἐπίσκοπος καὶ ἀναχώρησε γιὰ περισσότερη ἡσυχία στὸν Ὄλυμπο. Ἐκεῖ ἔχτισε ὡραιότατο μοναστήρι καὶ Ναὸ , ἀλλὰ δὲν τὸν εἶχε ἀκόμη ἀφιερώσει σὲ κάποιον Ἅγιο. Μετὰ ἀπὸ προσευχή, κάποιο πρωινό, καθὼς ἀνέτειλε ὁ ἥλιος φάνηκε πάνω ἀπὸ τὸ Ναὸ ἕνας κύκλος καὶ τρεῖς ἡλιακὲς ἀκτίνες. Ἔτσι ἀφιέρωσαν τὸ Ναὸ στὴν Ἁγία Τριάδα καὶ μὲ τὸν καιρὸ μαζεύτηκαν ἀρκετοὶ μοναχοί.
Ἡ οἰκοδομικὴ ὅμως δραστηριότητα τοῦ Ἁγίου ἐξόργισε τὸν Τοῦρκο ἄρχοντα τῆς περιοχῆς, διότι ἔχτιζαν χωρὶς τὴν ἄδειά του. Ἔτσι ἔφυγαν καὶ πῆγαν στὸ Πήλιο ὅπου ἔχτισαν κι ἐκεῖ Ναὸ καὶ κελιά.
Ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς φυγῆς τοῦ ὅμως δὲν ἔβρεξε στὸν Ὄλυμπο. Τότε, καὶ ἀφοῦ ἐν τῷ μεταξὺ συνέβησαν καὶ ἄλλα σημεῖα, λόγω τῆς φυγῆς του, οἱ πρόκριτοι πῆγαν νὰ ξαναφέρουν τὸν Ἅγιο πίσω. Ὁ Ἅγιος ἐπέστρεψε στὸν Ὄλυμπο ὅπου ἔγινε δεκτὸς μὲ τιμὲς καὶ ὁ Τοῦρκος ἄρχοντας τὸν ἐφοδίασε μὲ ἔγγραφη ἄδεια ἀνοικοδομήσεως Ναοῦ καὶ κελιῶν.
Πρέπει νὰ ἀναφέρουμε πὼς ὁ Ἅγιος ἀπὸ μικρὸς ἀσκήθηκε στὴν καλλιγραφία, τὴν Ἁγιογραφία καὶ τὴν ὑμνογραφία. Σίγουρα δὲ ὡς γέροντας στὸ μοναστήρι, θὰ ἵδρυσε σχολὴ Ἁγιογραφίας καὶ ἀντιγραφῆς κωδίκων, ἀφοῦ αὐτὸ ἐπέβαλαν καὶ οἱ οὐσιαστικὲς πνευματικὲς καὶ ἐκπαιδευτικὲς ἀνάγκες τῶν χρόνων τῆς τουρκοκρατίας.
Ὁ Ἅγιος Διονύσιος γιὰ ἕνα διάστημα ἀσκήτεψε καὶ στὸ μέχρι σήμερα σωζόμενο σπήλαιο, παρακάτω ἀπὸ τὸ μοναστήρι τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπου ὑπάρχει καὶ τὸ Ἁγίασμα. Εἶχε δὲ τὴ συνήθεια νὰ ὀνοματίζει τὶς γύρω ἀπὸ τὸ μοναστήρι περιοχὲς μὲ ὀνόματα τῶν Ἁγίων Τόπων, ὅπως Γολγοθάς, Ὅρος τῶν Ἐλαιῶν, Ἅγιος Λάζαρος καὶ ἄλλα. Δύο φορὲς τὸ χρόνο συνήθιζε νὰ ἀνεβαίνει στὴν κορυφὴ τοῦ Ὀλύμπου, στὰ ἑορτάζοντα Παρεκκλήσια, τοῦ Προφήτου Ἠλία στὶς 20 Ἰουλίου καὶ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος στὶς 6 Αὐγούστου.
Ἔφτασε κάποτε καὶ στιγμὴ ποὺ ὁ Κύριός μας θὰ τὸν καλοῦσε κοντά Του. Λίγες ἡμέρες νωρίτερα τὸν πληροφόρησε, γιὰ νὰ ἑτοιμαστεῖ. Τότε βρισκόταν σὲ κάποιο μοναστήρι τοῦ Πηλίου. Ἐκεῖ, τὴν ὥρα τοῦ μεσονυκτικοῦ, εἶδε ὅραμα. Τοῦ ἀπεκάλυψε ὁ Θεὸς τὸν θάνατό του. Ἀποχαιρέτησε τότε τοὺς πατέρες καὶ ἀναχώρησε γιὰ τὸ ἀγαπημένο μοναστήρι του στὸν Ὄλυμπο. Πρὶν φύγει εἶπε στοὺς μοναχούς του Πηλίου:
-Ἀδελφοὶ καὶ πατέρες καὶ τέκνα μου, ὁ καιρὸς τῆς τελευτῆς μου ἔφθασε, ὅπως μὲ πληροφόρησε ὁ Θεός. Σᾶς παραγγέλλω, λοιπόν, νὰ μὴν ἀμελεῖτε τὴν ψυχή σας, ἀλλὰ νὰ μετανοεῖτε γιὰ τὶς ἁμαρτίες σας, ἕως ὅτου ἔχετε καιρό, γιὰ νὰ γλιτώσετε τὴν κόλαση καὶ νὰ ἀξιωθεῖτε νὰ ἀπολαύσετε τὴν αἰώνια ἀγαλλίαση.
Μόλις ἔφθασε στὸν Ὄλυμπο, οἱ πατέρες τὸν ὑποδέχθηκαν μὲ χαρά. Ἐκεῖνος ὅμως δὲν κάθισε στὸ μοναστήρι, ἀλλὰ κατέφυγε στὸν «Γολγοθά», χωρὶς θέρμανση καὶ σκεπάσματα. Ἃς ἦταν χειμώνας.
Ἐκεῖ μελετοῦσε μέρα καὶ νύχτα τὰ ἱερὰ βιβλία καὶ ἔψαλε ὕμνους στὸ Θεό. Ἦταν Ἰανουάριος μήνας καὶ χιόνιζε καὶ ὁ Ἅγιος ἦταν χωρὶς ζεστασιά. Ὅπως ἦταν φυσικό, ἀπὸ τὸ πολὺ κρύο, ἀρρώστησε. Μετὰ ἀπὸ πίεση τῶν ἀδελφῶν της Μονῆς, δέχθηκε νὰ τὸν μεταφέρουν στὸ κοινόβιο, ἀλλὰ δὲν ἔμεινε μέσα στὸ μοναστήρι. Πῆγε στὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Λαζάρου.
Οἱ πατέρες τὸν περιποιήθηκαν μὲ ἀγάπη περισσὴ κι ἐκεῖνος τοὺς ἔδωσε σὰν στοργικὸς πατέρας τὶς συμβουλές του. Τοὺς συμβούλεψε πὼς πρέπει νὰ φυλάγουν τοὺς κανόνες τῆς μοναχικῆς ζωῆς. Μαζεύτηκαν τότε κοντά του οἱ μοναχοὶ καὶ τοῦ εἶπαν:
-Ἡ διαθήκη ποὺ μᾶς ἄφησες, ἅγιε πατέρα μας, εἶναι σὲ μερικὰ σημεῖα βαριά.
Τότε ὁ Ἅγιος τους ἀποκρίθηκε:
-Ὅσα εἶναι καλὰ καὶ εὔλογα, φυλάξτε τα. Ὅσα ὅμως εἶναι βαριά, ἀφῆστε τα. Ὅμως σᾶς δίνω μία παραγγελία, νὰ βαδίζετε σύμφωνα μὲ τὸ τυπικό του Ἁγίου Ὅρους. Νὰ ἀγωνίζεστε ὅσο μπορεῖτε καὶ ὁ Κύριος θὰ σᾶς κυβερνήσει ἀντὶ ἐμοῦ. Νὰ ἔχετε ἀγάπη, ὑπομονὴ καὶ ταπείνωση. Νὰ φυλάγετε ἀγόγγυστα τὴ σιωπή, τὴν προσευχὴ καὶ τὶς νηστεῖες ποὺ μᾶς παρέδωσαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Νὰ κάνετε μάλιστα καὶ ὅσες περισσότερες μπορεῖτε.
Κανένας σας νὰ μὴν εἶναι ἀνυπότακτος καὶ ἰδιόρρυθμος. Αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο ἀπὸ ὅλα τα ἁμαρτήματα, διότι ὅποιος κοινοβιάτης ἔχει ροῦχα καὶ χρήματα περισσότερα ἀπὸ τοὺς ἄλλους, δὲν ἀξιώνεται τῆς Οὐρανίου ἀγαλλιάσεως. Ἐὰν τυχὸν βρεθεῖ κανένας τέτοιος, νὰ τὸν διώχνετε ἀπὸ τὸ μοναστήρι, γιὰ νὰ μὴν παρασυρθοῦν καὶ ἄλλοι.
Νὰ ἐξομολογεῖστε συχνά τους λογισμούς σας, γιὰ νὰ μὴν φωλιάζουν στὶς ψυχὲς σᾶς οἱ δαίμονες. Ἀλλὰ καὶ ἐὰν δύο ψυχραθοῦν, νὰ συμφιλιωθοῦν πρὶν βασιλέψει ὁ ἥλιος, ὅπως λέει ἡ Ἁγία Γραφή.
Νὰ ἐργάζεστε ὅλοι ἐργόχειρο, ὁ καθένας ὅ,τι ξέρει καὶ μπορεῖ. Ὅποιος ὅμως μπορεῖ καὶ δὲν ἐργάζεται, ἐκεῖνος νὰ μὴν τρώει, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος. Ὅποιος θέλει νὰ φύγει ἀπὸ τὸ μοναστήρι, νὰ τὸ λέει νωρίτερα στὸν ἡγούμενο, ὥστε νὰ λαμβάνει συγχώρηση. Ἐὰν ὅμως φύγει κρυφά, ἃς εἶναι τὸ ἁμάρτημα στὴν ψυχή του καὶ ἐγὼ θὰ εἶμαι ἀθῶος της ἀπωλείας του.
Οἱ νεώτεροι νὰ ὑποτάσσονται στοὺς γέροντες καὶ οἱ γέροντες νὰ τοὺς συμβουλεύουν.
Τὸν ἀσθενῆ νὰ τὸν φροντίζετε σὰν μέλος σας.
Νὰ μὴν ἔχετε φιλία μὲ νεώτερο, οὔτε νὰ πηγαίνετε ὁ ἕνας στὸ κελὶ τοῦ ἄλλου, γιὰ νὰ μὴν τὸν ἐμποδίζετε.
Νὰ ἔχετε ἀγάπη ἀναμεταξύ σας. Ἐὰν ἔτσι πολιτευτεῖτε, θὰ ἀξιωθεῖτε τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, γιὰ νὰ συνεφραίνεσθε πάντα μὲ τὸ Δεσπότη Χριστὸ καὶ ὅλους τους Ἁγίους. Ἐὰν μάλιστα βρῶ κι ἐγὼ παρρησία πρὸς Αὐτόν, θὰ παρακαλῶ γιὰ ἐσὰς πάντοτε. Σὰν καλὸ σημάδι ὅτι ὁ Χριστὸς δέχθηκε τοὺς κόπους μου, θὰ εἶναι ἡ αὔξηση τῶν μοναστηριῶν, τὰ ὁποῖα ἔχτισα μὲ πολλοὺς κόπους καὶ ἱδρῶτες καὶ γιὰ τὰ ὁποῖα τόσο πολὺ βασανίστηκα.
Μετὰ ἀπὸ ἐκτενῆ καὶ θερμὴ προσευχή, παρέδωσε τὸ πνεῦμα στὸ Θεὸ στὶς 23 Ἰανουαρίου. Τὸ τίμιο λείψανό του ἐνταφίασαν μὲ πολλὰ δάκρυα οἱ πατέρες στὸ νάρθηκα τοῦ Ναοῦ ποὺ ὁ ἴδιος ἔχτισε. Μετὰ ἀπὸ λίγα χρόνια ἄνοιξαν τὸν τάφο καὶ βρῆκαν τὸ Ἅγιο λείψανο νὰ εὐωδιάζει ἀπὸ ἄρρητη εὐωδία.
Ἀργότερα οἱ πατέρες τῆς Μονῆς ἔλαβαν ἀπὸ τὰ εὐωδιάζοντα Ἅγια λείψανα τὴν κάρα, τὴν σιαγόνα καὶ τὴν δεξιὰ χείρα. Στὶς 12 Ἰουλίου 1890 στὴ Νιγρίτα Σερρῶν κλάπηκε δυστυχῶς ἡ κάρα τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, ὅπου εἶχε μεταφερθεῖ γιὰ προσκύνημα. Τὰ Ἱερὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου σκορποῦν ἄρρητη εὐωδία καὶ ἐπιτελοῦν μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ πολλὰ θαύματα.
Σχετικὰ μὲ τὴν ἱστορικὴ Μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος Ὀλύμπου, τὴν ὁποία ἔχτισε ὁ Ἅγιος Διονύσιος , πρέπει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι τὸ 1943 βομβαρδίστηκε καὶ ἀνατινάχτηκε ἀπὸ τοὺς Γερμανούς. Ἔτσι καταστράφηκαν καὶ σπάνια κειμήλια, Ἱερὰ σκεύη, ἄμφια, βιβλία, χειρόγραφα κ.λ.π.
Σήμερα στὴ θέση τοῦ παλαιοῦ μετοχίου (Σκάλας) λειτουργεῖ ἡ νέα Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, ἐνῶ καταβάλλονται προσπάθειες γιὰ τὴν ἀναστήλωση τῆς παλαιᾶς Μονῆς./
Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐν τῷ Ὀλύμπω, ἑορτάζεται στὶς 23 Ἰανουαρίου.
Πηγές:imkitrous.gr – agioritikesmnimes.blogspot.gr
Ὁ Νικηφόρος ἦταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας. Τὸ ὄνομά του τὸ ἴδιον σφραγίζει τὴν προσωπικότητά του, διότι πραγματικὰ κατέκτησε καὶ διπλὴ νίκη μίαν τῆς ἀσεβείας καὶ μίαν κατὰ τῶν παθῶν. Ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους ποὺ βασίλευαν ὁ Οὐαλαριανὸς καὶ Γαλιηνὸς (253 – 268). Ἦταν ἁπλοϊκὸς καὶ νέος στὴν ἡλικία, ὅταν ἀξιώθηκε νὰ μαρτυρήσει γιὰ τὸν Χριστό. Ὁ Σαπρίκιος ἦταν ἱερεὺς καλός. Παρ’ ὅλον ὅμως τὸ ἀξίωμα τῆς ἱεροσύνης καὶ τὰ μαρτύρια, τὰ ὅποια ἔλαβε ἀπὸ τοὺς τυράννους διὰ τὴν πίστη, ἐπειδὴ δὲν ἄφησε τὸ μίσος καὶ δὲν συγχώρησε τὸν ἀδελφό του Νικηφόρον, ἐξέπεσε ἀπὸ τὴν ἀξία τοῦ Μαρτυρίου ὁ δυστυχὴς καὶ ζημιώθηκε ἀπὸ τὸ στεφάνι τῆς ἀθλήσεως ποὺ ἔχασε γιὰ τὴ μνησικακία του. Ἀντιθέτως ὁ συμπαθής τῆς νίκης ἐπαξίως ἐπώνυμος καὶ τροπαιοφόρος Νικηφόρος, ἐπειδὴ ποθοῦσε τὴν ἀγάπη καὶ ζητοῦσε μὲ ὅλη του τὴν καρδία τὴν συμφιλίωση, ἀξιώθηκε παραδόξως τοῦ Μυστηρίου ὁ πάνσοφος καὶ ἔλαβε χωρὶς κόπους καὶ πόνους τὸν στέφανο. Read more
Οἱ πρόγονοι τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ, ὁ παπποὺς καὶ ἡ γιαγιὰ ἀπὸ τὸν πατέρα του, εἶχαν γεννηθεῖ στὴν Αἴγινα, τὴν ὁποία ὅμως, ὅπως καὶ πολλοὶ ἄλλοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ, ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν, ἐξαιτίας τῶν πειρατικῶν ἐπιδρομῶν τῶν Σαρακηνῶν, γύρω στὰ ἔτη 865 – 870 μ.Χ. Ἔτσι, ἀπὸ τὴν Αἴγινα κατέφυγαν στὴν ἐπαρχία τοῦ Χρυσοῦ (ἢ Χρισοῦ, δηλαδὴ τῆς ἀρχαίας Κρίσσας) τῆς Φωκίδος καὶ ἐγκαταστάθηκαν ἀρχικὰ στὸ παράλιο ὄρος τοῦ Ἰωάννου ἢ τοῦ Ἰωαννίτζη ἐπιλεγόμενο.
Γενικὰ γιὰ τὴ ζωή του
Ὁ Μέγας Φώτιος γεννήθηκε περὶ τὸ 820 στην Κωνσταντινούπολη, ἀπὸ πλούσια καὶ ἀριστοκρατικὴ οἰκογένεια ἡ ὁποία διατηροῦσε δεσμοὺς τόσο μὲ τὸ παλάτι ὅσο καὶ μὲ τὸν πατριαρχικὸ θρόνο. Ὁ πατέρας τοῦ ὀνομαζόταν Σεργιος, ἄνδρας γνήσια Ὀρθόδοξος ὅπως λέει ὁ ἴδιος ὀ Φώτιος καὶ ἡ μητέρα του Ειρήνη, μιὰ γυναίκα “φιλόθεός τε καὶ φιλάρετος”[10]. Ὁ ἀδελφός της μητέρας του εἶχε παντρευτεῖ τὴν ἀδελφή τῆς εἰκονόφιλης αὐτοκράτειρας Θεοδώρας (†867), ἐνῶ ὁ πατέρας του, ἦταν ἀδελφὸς του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Ταρασίου (†806)[11]. Ὁ ἴδιος ὀ Φώτιος ελαβε ἀξιόλογη μόρφωση καὶ ἀφιερώθηκε στὴν μελέτη τῆς κλασικῆς ἑλληνικῆς καὶ τῆς πατερικῆς γραμματείας τῶν ὀκτῶ πρώτων αἰώνων. Ὑπερεῖχε ὅλων των συγχρόνων του σὲ εὐρύτητα παιδείας καὶ ἦταν γενικὸς ὁ θαυμασμὸς πρὸς τὸ πρόσωπό του. Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικοὶ οἱ λόγοι τοῦ σφοδροῦ πολεμίου τοῦ Φωτίου, Νικήτα Παφλαγόνα, ὁ ὁποῖος ἦταν καὶ βιογράφος του Πατριάρχη Ἰγνατίου[12]:
Τὸ καύχημα τῶν παρθένων καὶ κλέϊσμα τῶν μαρτύρων, ἡ Ἁγία Ἀγάθη, ἔζησε κατὰ τὸν 3ο αιώνα, ὅταν αὐτοκράτορας τῶν Ρωμαίων ἦταν ὁ Δέκιος καὶ ἔπαρχος τῆς γενέτειράς της νήσου Σικελίας, ὁ Κουϊντιανός. Τὴν ἴδια περίοδο στὴν πόλη τῶν ἀποστόλων καὶ ἀναρίθμητων μαρτύρων, Ρώμη, ἐπίσκοποι ἦταν οἱ ἐνάρετοι Φαβιανὸς (236-250) καὶ Κορνήλιος (251-253).
4 Φεβρουαρίου
29 Ἰανουαρίου 
Ἀνάμεσα στὰ ὀλίγα σωζόμενα πνευματικὰ διαμάντια τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἰσάξιος στὴν πολυμάθεια μὲ τὸν Μέγα Βασίλειο, στὴ γλυκύτητα καὶ στὴ γλαφυρότητα τοῦ λόγου μὲ τὸν Θεῖο Χρυσόστομο, σύγχρονος καὶ μὲ τοὺς δύο, εἶναι ὁ Ὅσιος καὶ Θεοφόρος Πατέρας μας καὶ Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος, Ἐφραὶμ ὁ Σύρος.
Αὐτὸν τὸν πρῶτο Μακαρισμὸ τῆς ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλίας τοῦ Κυρίου μας («Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν») μποροῦμε νὰ τὸν ἀποδώσουμε πλήρως στὴν εὐλογημένη δούλη τοῦ Θεοῦ Ξένια, τὴν κατὰ Χριστὸν σαλή. Ἀνῆκε σ᾿ αὐτοὺς ποὺ εἶναι «πτωχοὶ τῷ πνεύματι» καὶ τὰ σαράντα πέντε χρόνια τῆς ἀσκητικῆς της ζωῆς δὲν ἦταν τίποτε ἄλλο παρὰ μία ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ μία καθίδρυση τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν στὴν καρδιά της. «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Ἐδῶ ἀναπαύεται τὸ σῶμα τῆς δούλης τοῦ Θεοῦ, Ξένιας Γκρηγκόριεβνα, γυναικὸς τοῦ αὐτοκρατορικοῦ πρωτοψάλτου, συνταγματάρχου Ἀνδρέα Φεοντόροβιτς Πετρώφ. Χήρα σὲ ἡλικία 26 ἐτῶν, μία προσκυνήτρια γιὰ 45 χρόνια, ἔζησε 71 χρόνια. Ἦταν γνωστὴ μὲ τὸ ὄνομα Ἀνδρέας Φεοντόροβιτς».
Καταγωγὴ
Ὁ ἅγιος Μάρκος (κατὰ κόσμο Ἐμμανουήλ), ἐγεννήθη ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς τὸ 1392 εἰς τὴν βασιλίδα τῶν πόλεων, Κωνσταντινούπολιν. Ὁ πατέρας του ὠνομάζετο Γεώργιος καὶ ἦτο ἀρχιδικαστής, σακελλίων καὶ διάκονος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἡ μητέρα του ὠνομάζετο Μαρία καὶ ἦτο θυγατέρα τοῦ εὐσεβοῦς ἰατροῦ Λουκᾶ.
Ὁ ὅσιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος ἔζησε τὸν 4ο αἰώνα μ. Χ. Πέρασε τὰ περισσότερα χρόνια της ζωῆς του στὴν ἔρημο μὲ ἐγκράτεια καὶ προσευχή. Τὰ ἀσκητικά του παλαίσματα εἶναι ὄντως θαυμαστὰ καὶ ἡ διδασκαλία τοῦ εἶναι καρπὸς ἐμπειρίας. Δηλαδή, τὰ ὅσα διδάσκει εἶναι ἀληθινὴ θεολογία, εἶναι ρήματα ζωοποιὰ καὶ σωτηριώδη, τὰ ὁποῖα ἐξέρχονται ἀπὸ καρδιὰ ποὺ εἶναι ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ γι’ αὐτὸ γλυκαίνουν τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ καὶ δημιουργοῦν ἔμπνευση καὶ διάθεση γιὰ προσευχή.
Τὴν ἡμέρα αὐτὴ τελοῦμε τὴν προσκύνηση τῆς ἁλυσίδας μὲ τὴν ὁποία ἔδεσε τὸν Ἁγιο Ἀπόστολο Πέτρο, καὶ τὸν ἔριξε στὴν φυλακὴ ὁ τετράρχης Ἡρώδης, σύμφωνα μὲ τὴν ἐξιστόρηση τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων (ιβ΄ 1-19).