Βίος Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἀγγελή τοῦ ἐν Χίῳ

Μαρτύρησε στὴ Χίο στὶς 3 Δεκεμβρίου 1813

Ὁ ἅγιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Ἄργος τῆς Πελοποννήσου καὶ ζοῦσε στὸ Κουσάντασι ( Ἔφεσο) τῆς Μικρᾶς Ἀσίας . Ἐργαζόταν ὡς πρακτικὸς γιατρός. Ἦταν ἄνθρωπος ἥσυχος, εὐλαβὴς , φιλακόλουθος καὶ ἐλεήμων.
Κάποια μέρα σὲ μιὰ συναναστροφὴ ἔτυχε νὰ βρίσκεται ἕνας Γάλλος ἄθεος ὁ ὁποῖος χλεύαζε τὴ χριστιανικὴ πίστη. Ὁ ἅγιος οὔτε ντράπηκε οὔτε φοβήθηκε ἀλλὰ ἀντέκρουσε τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ Φράγκου. Τοῦ πρότεινε μάλιστα νὰ μονομαχήσουν, ἐκεῖνος πάνοπλος καὶ ὁ ἅγιος μόνο μὲ ἕνα ξύλο, πιστεύοντας πὼς θὰ τὸν νικήσει μὲ τὴ δύναμη τῆς πίστης. Ὁ Φράγκος δέχτηκε, ἔκαναν μάλιστα καὶ ἔγγραφη συμφωνία στὴν πρεσβεία. Ὁ ἅγιος ἔτρεξε στὸν πνευματικό του, ἐξομολογήθηκε καὶ τοῦ ζήτησε τὴν εὐχή του. Ὁ πνευματικὸς πάσχισε νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀλλὰ ὁ ἅγιος ἐπέμενε καὶ ὁ ἱερέας τελικὰ τὸν εὐχήθηκε.

Ὁ Ἀγγελὴς πέρασε ἄγρυπνος ὅλη τὴ νύχτα μὲ θερμὴ προσευχὴ ζητώντας ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ τὸν ἐνδυναμώσει ἐναντίον τοῦ βλάσφημου Φραντσέζου. Ἔτσι προετοιμάστηκε πνευματικὰ γιὰ τὴ μονομαχία ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε νὰ γίνει τελικὰ ἀνθρωποκτονία.
Ἀφοῦ κοινώνησε ὁ Ἀγγελὴς τῶν ἀχράντων Μυστηρίων ἐμφανίστηκε μπροστὰ στὸν ἀλλόφυλο .Τότε τρόμος ἀπερίγραπτος καὶ δειλία θανάτου κυρίευσε τὸν Φράγκο ,μὲ ἀποτέλεσμα , μπροστά σε ὅλους, νὰ ἐγκαταλείψει καταντροπιασμένος τὴ μονομαχία . Ἔτσι νικητὴς ἀνακηρύχθηκε ὁ ἅγιος.
Μετὰ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ὁ μάρτυς κλείστηκε στὸν ἑαυτό του . Ἔμενε συνεχῶς στὸ σπίτι του. Μόνο δύο φίλοι του τὸν ἐπισκέπτονταν, τοῦ ἔφερναν τροφὴ καὶ προσπαθοῦσαν μὲ διάφορους τρόπους νὰ τοῦ διώξουν τὴ μελαγχολία καὶ τὴν ὑποχονδρία, ὅπως νόμιζαν. Αὐτὸς ὅμως τοὺς ἔλεγε :
Μὴν κοπιάζετε μάταια, ἀποφάσισα νὰ μαρτυρήσω γιὰ τὸν Χριστό. Νυχθημερὸν φανταζόταν τὰ στίγματα τοῦ Χριστοῦ στὸ σῶμα τοῦ ,πέφτοντας στὴν πλάνη τῆς ὑπερηφάνειας, ὅτι τάχα νίκησε τὸν ἀντίπαλο λόγω τῆς μεγάλης πίστης του. Βρίσκοντας τότε εὐκαιρία ὁ ἀνθρωποκτόνος διάβολος τοῦ ὑπέβαλε τὴν ἰδέα νὰ τουρκέψει γιὰ νὰ μαρτυρήσει στὴ συνέχεια.
Ἔτσι τὸ Σάββατο τοῦ Ἁγίου Λαζάρου πῆγε καὶ ζητοῦσε νὰ γίνει μουσουλμάνος. Οἱ Τοῦρκοι ἀρχικὰ τὸν ἔδιωχναν μὲ βρισιές, ὕστερα ὅμως, μπροστὰ στὴν ἐπιμονή του, τὸν δέχθηκαν. Ἀμέσως μετὰ τὴν ἐξώμοσή του ἄρχισε νὰ κάνει διάφορες παράλογες πράξεις ,ὥστε νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸ δικαστήριο νὰ ὁμολογήσει τὸν Χριστὸ καὶ νὰ μαρτυρήσει ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἔγινε καὶ τελικὰ τὸν ἔδιωξαν ὡς τρελὸ καὶ τὸν ἔστειλαν στὴ Χίο.
Στὴ Χίο συνέχισε τὴν παράξενη συμπεριφορά. Ὅπου ἔβρισκε ἐκκλησία ἔμπαινε μέσα καὶ μὲ δάκρυα κατέβρεχε τὸ δάπεδο, ἔκανε μετάνοιες, χτυποῦσε ἀλύπητά το κεφάλι του στὶς πλάκες, τόσο ποὺ ὁ χτύπος ἀκουγόταν μακριὰ καὶ ὕστερα ἀσπαζόταν μὲ πολλὴ εὐλάβεια τὶς εἰκόνες. Συμμετεῖχε στὶς ἀκολουθίες , μάλιστα ἔλεγε τόσο κατανυκτικὲς προσευχὲς στὸν Χριστό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς ἁγίους ,ποὺ ὅλοι θαύμαζαν πῶς εἶχε προσαρμόσει τόσο ὡραία καὶ εἶχε ἀποστηθίσει ὅλες ἐκεῖνες τὶς εὐχὲς , οἱ ὁποῖες προκαλοῦσαν σὲ ὅλους δάκρυα καὶ συμπάθεια πρὸς τὸν μάρτυρα. Ἄλλοτε πάλι μοίραζε λειτουργιὲς στοὺς ἱερεῖς, ἐλεημοσύνες στοὺς φτωχούς, γιὰ νὰ παρακαλοῦν τὸν Θεὸ γι’ αὐτόν. Στοὺς Χριστιανοὺς δὲ ἔλεγε νὰ προσεύχονται στὸν Θεὸ γιὰ νὰ τελειώσει τὸν ἀγώνα του. Ἂν τὸν ἐπαινοῦσαν γιὰ τὴν ἐπιθυμία τοῦ αὐτή, ἀγρίευε , τοὺς ἔβριζε καὶ τοὺς φοβέριζε. Ἔκανε κι ἄλλες προκλητικὲς πράξεις πρὸς τοὺς Τούρκους, γιὰ νὰ τοὺς ἐρεθίσει ,ὥστε νὰ ἐπιτύχει τὸν σκοπό του.
Μιὰ φορά, ἐνῶ ἦταν ραμαζάνι, κάθισε κάτω ἀπὸ ἕνα τούρκικο σπίτι , ἔπινε νερὸ καὶ κάπνιζε, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κατέβει κάτω ὁ νοικοκύρης καὶ νὰ τὸν δείρει. Ἄλλοτε πάλι στὸ ραμαζάνι πῆγε καὶ κάθισε μπροστὰ στὴν πόρτα τοῦ δικαστηρίου, ἅπλωσε τὸ μαντήλι του καὶ ἔτρωγε καὶ ἔπινε κρασί. Κανένας ὅμως δὲν ἀσχολήθηκε μαζί του.
Συχνὰ πήγαινε στὸν τάφο τοῦ Ἁγίου Μακαρίου Νοταρᾶ, ἀλείπτη πολλῶν νεομαρτύρων καὶ προσευχόταν μὲ δάκρυα ἀγκαλιάζοντας τὸ μνημεῖο ὥστε διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου νὰ ἀξιωθεῖ τοῦ μαρτυρίου.
Ἄλλοτε πήγαινε σ’ ἕνα ἐξωκλήσι , ὅπου συναντιόταν μὲ ἕνα πνευματικό. Προσευχόταν μὲ πολλὴ κατάνυξη καὶ συντριβὴ μένοντας γιὰ πολλὴ ὥρα ἐκστατικὸς σὰν νὰ ἁρπαζόταν ὁ νοῦς του σὲ θεία θεωρία. Ὅμως δὲν ἀποκάλυπτε τὶς πνευματικές του ἐμπειρίες ἀλλὰ προσποιόταν τὸν σαλό.
Καὶ ἀφοῦ πλέον συνειδητοποίησε ὅτι ξεγελάστηκε ἀπὸ τὸν δόλιο δαίμονα καὶ ἀναγνώρισε τὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία καὶ μετανόησε πικρὰ , κρεμώντας ὅλη του τὴν ἐλπίδα ἀπὸ τὸν Θεό, μόνο τότε ὁ Θεὸς τὸν ἀξίωσε γι’ αὐτὸ ποὺ ποθοῦσε.
Μετὰ ἀπὸ παραμονὴ ἕξι μηνῶν στὴ Χίο , ἔντονη πνευματικὴ προετοιμασία καὶ συντριβὴ καρδιᾶς εἰσῆλθε στὸ στάδιο τοῦ μαρτυρίου.
Μιὰ μέρα ξύρισε τὰ γένια του καὶ πῆγε στὸ τελωνεῖο. Μόλις τὸν εἶδαν οἱ Τοῦρκοι ἀπορημένοι τὸν ρώτησαν : γιατί ξύρισες τὰ γένια σου ;
Καὶ ἐκεῖνος χαμογελώντας τοὺς ἀπάντησε :
Ὅσο ἤμουνα Τοῦρκος τὰ εἶχα, ἐπειδὴ οἱ Τοῦρκοι τὰ ἔχουν περὶ πολλοῦ, τώρα ὅμως ποὺ εἶμαι Χριστιανός, ὅπως ἤμουνα πρίν, τὰ ἔκοψα ὡς περιττὰ καὶ ἄχρηστα, ἐπειδὴ ἐδῶ οἱ Χριστιανοὶ συνηθίζουν νὰ ξυρίζονται.
Ὅταν τ’ ἄκουσαν αὐτὰ προσπάθησαν νὰ τὸν συνετίσουν , βλέποντας ὅμως ὅτι δὲν γίνεται τίποτα τὸν ἔκλεισαν σιδηροδέσμιο στὸ κάστρο. Ὅλη τὴ νύχτα τὸν βασάνιζαν. Τὴν ἄλλη μέρα τὸν ὁδήγησαν στὸν διοικητὴ τοῦ νησιοῦ, ὅπου εἶχαν συγκεντρωθεῖ καὶ οἱ ἀγάδες. Προσπάθησαν μὲ θέλγητρα καὶ φόβητρα νὰ τὸν μεταπείσουν. Θέλησαν νὰ τὸν ἀνεβάσουν βιαίως στὸ τζαμὶ σέρνοντας τὸν καὶ χτυπώντας τὸν ἄσπλαχνα ὅμως ὁ μάρτυρας τοὺς φώναζε :
Θανατῶστε μὲ αὐτὴν τὴν ὥρα, δὲν ἀνεβαίνω στὸ τζαμὶ γιατί εἶμαι Χριστιανός.
Ἐπειδὴ ὁ ἅγιος μάρτυρας ἔμενε σταθερὸς στὸν Χριστό, τὸν ἔκλεισαν καὶ πάλι στὴ σκοτεινὴ φυλακὴ μὲ τὰ πόδια στὸ τουμπρούκι. Τὴν ἄλλη μέρα, μὴ μπορώντας τελικὰ νὰ τοῦ ἀλλάξουν τὴ γνώμη, τὸν ὁδήγησαν στὴ θέση Βουνάκι ὅπου καὶ τὸν ἀποκεφάλισαν .
Τὸ μαρτυρικὸ λείψανο ἔμεινε τρία μερόνυχτα στὸν τόπο τῆς ἐκτέλεσης. Ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ προσπαθοῦσαν νὰ πάρουν κάτι ἀπὸ τὰ ἐνδύματα τοῦ μάρτυρα ἢ ἀπὸ τὸ αἷμα του, δίνοντας χρήματα στοὺς φρουρούς. Ἕνας Χριστιανὸς πρότεινε χιλιάδες γρόσια νὰ πάρει τὸ ἅγιο λείψανο γιὰ ταφῆ ἀλλὰ δὲν δέχτηκαν οἱ Τοῦρκοι. Ἐπειδὴ κάποιος ἱερέας ἅρπαξε τὴν τιμία κάρα τοῦ ἁγίου καὶ τὴν καταφιλοῦσε μπροστὰ στοὺς Τούρκους, σκλήρυναν τὴ στάση τους καὶ σήκωσαν τὸ ἅγιο λείψανο μαζὶ μὲ τὴν κεφαλὴ καὶ τὸ χῶμα ποὺ εἶχε βραχεῖ ἀπὸ τὸ αἷμα καὶ τὰ πόντισαν στὸ πέλαγος σὲ 25 ὀργυιὲς βάθος.
Τὴ νύχτα προσπάθησαν οἱ Χριστιανοὶ νὰ τὸ βγάλουν ἀλλὰ δὲν τὰ κατάφεραν.

πηγή