Μαρτύρησαν στὸ Ρέθυμνο στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1824

Ὅταν καταλήφθηκαν οἱ διάφορες περιοχὲς τῆς αὐτοκρατορίας ἀπὸ τοὺς Τούρκους, πολλοὶ Χριστιανοί, μὴ ὑποφέροντας τὶς διάφορες πιέσεις ἐκ μέρους τῶν κατακτητῶν, ἐφέροντο ἐξωτερικὰ ὡς ὀθωμανοί, μυστικὰ ὅμως παρέμεναν Χριστιανοί. Δηλαδὴ βάπτιζαν τὰ παιδιά τους, παντρεύονταν κατὰ τὴν τάξη τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καὶ ὅταν πέθαιναν πρῶτα ἐρχόταν κρυφὰ ὁ ἱερέας καὶ τελοῦσε τὴ νεκρώσιμη ἀκολουθία καὶ ὕστερα ἀνακοινωνόταν ὁ θάνατος καὶ κηδευόταν ὁ νεκρὸς ὡς μουσουλμάνος. Τηρούσαν τὶς νηστεῖες, τὶς ἑορτές, τὰ χριστιανικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα κρυφά. Φανερὰ ἔκαναν περιτομή, εἶχαν μουσουλμανικὰ ὀνόματα, ἔκαναν τοὺς γάμους καὶ τὶς κηδεῖες καὶ ὅλη τη ζωὴ τοῦ μουσουλμάνου. Εἶχαν δὲ καὶ κρυφοὺς ἱερεῖς πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους φανερὰ ἦταν χοτζάδες. Ὅλοι αὐτοὶ ὀνομάζονταν κρυπτοχριστιανοί. Σὲ ὁλόκληρη τὴν αὐτοκρατορία ὑπῆρχαν κρυπτοχριστιανοί. Ἔτσι καὶ στὴν Κρήτη, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς κατάκτησης ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὑπῆρχαν πολλοὶ κρυπτοχριστιανοί. Read more