«…Ἔχεις ὅμως καὶ τρίτη ὁδὸ μετάνοιας. Κι ἀνέφερα πολλὲς ὁδοὺς μετάνοιας, γιὰ νὰ σοῦ κάνω μὲ τὴν ποικιλία τῶν ὁδῶν εὔκολη τὴ σωτηρία. Ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ τρίτη ὁδός; Ἡ ταπεινοφροσύνη. Ἔχε ταπεινὸ φρόνημα καὶ ἐξάλειψες τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν. Ἔχεις καὶ γι’ αὐτὴν ἀπόδειξη ἀπὸ τὴ θεία Γραφή, ἀπὸ τὴν ἀνάγνωση τῆς παραβολῆς τοῦ […]
ΠΡΟΛΟΓΟΣ «…. ἡ Ἐκκλησία ποὺ πολέμησες ἄνοιξε τὴν ἀγκαλιά της καὶ σὲ δέχθηκε…» Τὸν παρακάτω συγκλονιστικὸ λόγο ἐκφώνησε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος στὰ 399, ἕνα ἔτος ἀφοῦ εἶχε ἀνεβεῖ στὸν πατριαρχικὸ θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ὁ Εὐτρόπιος ἦταν ἕνας, εὐνοῦχος ὑπηρέτης τῶν ἀνακτόρων ὁ ὅποιος κατάφερε νὰ φτάσει στὸ ἀξίωμα τὰ ὑπάτου, τοῦ κορυφαίου δηλαδὴ κρατικοῦ ἀξιώματος. […]
Ἀλήθεια, ποιὸ λιμάνι μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὸ λιμάνι τῆς Ἐκκλησίας; Ποιὸς παράδεισος μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὸν παράδεισο τῶν συγκεντρωμένων πιστῶν; Δὲν ὑπάρχει ἐδῶ φίδι ποὺ γυρεύει νὰ μᾶς βλάψει, μόνο ὁ Χριστὸς ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ μυστικά. … Γι’ αὐτὸ δὲν θὰ ‘τᾶν λάθος ἂν θεωρούσαμε τὴν ἐκκλησία πιὸ σπουδαία ἀπὸ τὴν κιβωτό. Γιατί […]
Ἡ πλάνη πάντα αὐτοκαταστρέφεται καί, παρόλο ποὺ δὲν τὸ θέλει, στηρίζει σὲ ὅλα τὴν ἀλήθεια. Πρόσεξε: Ἔπρεπε ν᾿ ἀποδειχθεῖ ὅτι ὁ Χριστὸς πέθανε καὶ τάφηκε καὶ ἀναστήθηκε.Ἔ, λοιπὸν ὅλα αὐτὰ τὰ κατοχυρώνουν οἱ ἴδιοι οἱ ἐχθροί! Ἐφ᾿ ὄσoν ἔφραξαν μὲ τὸν βράχο καὶ σφράγισαν καὶ φρούρησαν τὸν τάφο, δὲν ἦταν δυνατὸ νὰ γίνει καμία κλοπή. […]
ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ Περὶ ἀποταγῆς Περὶ ἀπροσπαθείας Περὶ ξενιτείας Περὶ ὑπακοῆς Περὶ μετανοίας Περὶ μνήμης θανάτου Περὶ τοῦ χαροποιοῦ πένθους Περὶ ἀοργησίας καὶ πραότητος Περὶ μνησικακίας Περὶ καταλαλιᾶς Περὶ πολυλογίας καὶ σιωπῆς Περὶ ψεύδους Περὶ ἀκηδίας Περὶ γαστριμαργίας Περὶ ἁγνείας Περὶ φιλαργυρίας Περὶ ἀναισθησίας Περὶ ὕπνου καὶ προσευχῆς Περὶ ἀγρυπνίας Περὶ δειλίας Περὶ […]
ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΓΛΑΦΥΡΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΕΚ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΕΡΑΝΙΣΘΕΙΣΑ ΕΙΣ ΚΟΙΝΗΝ ΤΩΝ ΑΝΑΓΙΝΩΣΚΟΝΤΩΝ ΩΦΕΛΕΙΑΝ Ἕνιοι Ἰαμβικοὶ Στίχοι Λούσατο πρὶν νεεμάν, δι᾿ Ἰορδάνοιο (ρ)οάων, Ἑπτάκι, καὶ λέπρης (ρ)ύπτεται ἀργαλέης. Λούεται αὖ πᾶς τις, κακὸς εἰς βένθος μετανοίης Ὤδε καὶ ἐκνίζει, λύματ᾿ ἐπεσβολίης. Τοίνυν Ἰορδάνης, πρόγραμμα ἔτι μετανοίης, Εἰς ὃν Ἰωάννης, νίζ᾿ ἀλιτήριον ὄχλον. ΠΡΟΣ ΜΕΤΑΝΟΟΥΝΤΑ «Ἐξολολογεῖσθε ἀλλήλοις […]
Λόγος ΙΑ΄ Ἃς κάνουμε τάματα στὸν Θεὸ καλοπροαίρετα σὲ περίπτωση μεγάλης θλίψεως ἤ ὅταν θέλουμε νὰ μᾶς χαρισθεῖ κάτι ἐξαιρετικὰ ὠφέλιμο. Σὲ ὅλην τὴν Ἁγία Γραφὴ ἐπαινεῖται ἡ τήρηση τοῦ τάματος, ἐνῶ ἡ ἀθέτησή του προκαλεῖ ἐνοχὲς ἐνώπιόν του Θεοῦ. Έτσι στὴν Ἁγία Γραφὴ διαβάζουμε: «Εὔξασθε καὶ ἀποδοτὲ Κυρίω τῷ Θεῶ ἠμῶν»[1]. Ὁ δὲ μακάριος […]
Ὅποιος θέλει νὰ ἐπιτύχει τὸ αἴτημα τῆς προσευχῆς του, πρέπει πάντοτε νὰ εὐχαριστεῖ τὸν Θεὸ Ἀλλὰ ἐπειδὴ μονάχα ἡ κατάνυξη καὶ τὰ δάκρυα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ πείσουν τὸν Θεὸ νὰ μᾶς δώσει αὐτὰ ποὺ τοῦ ζητοῦμε στὶς προσευχὲς μᾶς αὐτές, πρέπει νὰ προσθέσουμε καὶ κάποια ἄλλα στοιχεῖα ποὺ χρειάζονται ἀκόμη, γιὰ νὰ ἔχουν […]
Ἐπιστολή Ἰακώβου (Ε’16) Μέ τά λόγια ταῦτα ὡσάν νά λέγῃ ὁ Ἀδελφόθεος, κατά τόν ἱερόν Μητροφάνη, ναί χριστιανοί ἀδελφοί μου, πολλά βοηθεῖ εἰς τό νά συγχωρήσῃ τάς ἁμαρτίας τῶν ἐξομολογουμένων χριστιανῶν ἡ δέησις καί προσευχή τῶν ἐναρέτων Πνευματικῶν, ὁπού τούς ἐξομολογοῦν. Ἀλλά ποίων χριστιανῶν; Ἐκείνων ὁπού κατηγοροῦν τόν ἑαυτόν τους μέ καθαράν καί ἄδολον διάθεσιν […]
Ἐκ τῆς ἐρμηνίας εἰς τήν ἐπιστολήν Ἰακώβου (Α, 2~3, 12~14) 2. Πᾶσαν χαράν ἡγήσασθε, ἀδελφοί μου, ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε(1) ποικίλοις,) Ἄξιον εἶναι νά θαυμάσῃ τινάς (ἑρμηνεύει ὁ ἱερός Μητροφάνης) τοῦ Ἀδελφοθέου τήν σύνεσιν, διατί αὐτός κάμνει ἐδῶ ὡσάν ἕνας ἐπιστημονικώτατος καί σοφώτατος ἰατρός. Ἐπειδή εὐθύς εἰς τήν ἀρχήν τῆς ἐπιστολῆς ἠθέλησε νά ἰατρεύσῃ τά ἐναντία […]
Σ’ ἐκείνους ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ ζοῦν τὴ μοναχικὴ ζωὴ ἀληθινά, εἶναι δυσάρεστη ὄχι μονάχα ἡ συναναστροφὴ μὲ τοὺς πολλούς, ἀλλὰ καὶ μὲ ἐκείνους ποὺ ζοῦν μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, γιατί αὐτὸ διακόπτει τὴ συνέχεια τῆς πανευφρόσυνης ἐπικοινωνίας μὲ τὸ Θεὸ καὶ σχίζει στὰ δύο καὶ κάποτε σὲ πολλὰ μέρη τὸ ἑνιαῖο του νοῦ, τὸ ὁποῖο […]
Ἐρώτηση πρὸς τὸν ἱερὸ συγγραφέα Καλὰ ἔκανες, Πάτερ, πού μου παράθεσες καὶ τοὺς λόγους τῶν Ἁγίων γιὰ τὸ ζήτημά μας. Ἀκούγοντάς σε νὰ λύνεις τὶς ἀπορίες μου θαύμαζα πῶς γινόταν ἡ ἀλήθεια ὁλοφάνερη· μοῦ ἐρχόταν ὅμως στὸ νοῦ, ἀφοῦ κάθε λόγος ἀντικρούεται μὲ λόγο, ὅπως εἶπες καὶ σὺ ὁ ἴδιος, μήπως ὑπάρχει κάποια ἀντιλογία […]
Ὁ Κύριος, ὁ Θεός σου, εἶναι ἕνας Κύριος(Δευτ. 6, 4), ποὺ ἀναγνωρίζεται ὡς Πατέρας, Υἱὸς καὶ Ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος. Ὁ Υἱὸς ἔχει γεννηθεῖ ἀπὸ τὸν Πατέρα ἀναρχως, ἀχρόνως καὶ ἀπαθῶς, ὡς Λόγος. Αὐτός, ἐπειδὴ ἔχρισε ἀπὸ τὸν ἑαυτὸ Τοῦ τὴν ἀνθρώπινη φύση ποὺ ἔλαβε ἀπὸ ἐμᾶς, ὀνομάστηκε Χριστός. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα […]
1. Συναντήσας ἐσὰς πρόσφατα, ἐσύ, ποὺ κατὰ τὴν ἐξ αἵματος καταγωγὴ εἶσαι συγγενής των κατεχόντων τὴν βασιλεία ἀλλὰ κατὰ τὶς πνευματικὲς προδιαγραφὲς ἔχεις ἐπιλέξει νὰ εἶσαι υἱὸς καὶ ἀδελφὸς ἠμῶν ποὺ εἴμαστε ἐλάχιστοι λόγω τῆς πτωχείας τοῦ πνεύματος ποὺ μακαρίζεται ἀπὸ τὸν Κύριο, ἀνέφερες ὅτι ποθεῖς νὰ μάθεις ποιὰ εἶναι ἡ δοξασία τῆς ὁποίας ἡ […]
1. Επειδή τὸ θεῖο εἶναι αὐτοαγαθότητα, ἔλεος ἀληθινὸ καὶ ἄβυσσος καλωσύνης, ἢ μᾶλλον ποὺ κι αὐτὴ τὴν ἄβυσσο περιλαμβάνει, γιατί εἶναι πάνω ἀπὸ κάθε ὄνομα ποὺ λέμε καὶ κάθε τί ποὺ νοοῦμε, μόνο μὲ τὴν ἕνωση μαζί Του μπορεῖ κανεὶς νὰ βρεῖ ἔλεος. Ἑνώνεται δὲ κανεὶς μαζί Του μὲ τὴ μετοχή, κατὰ τὸ δυνατόν, […]
1. Ότι ὁ κόσμος ἔχει ἀρχή, καὶ ἡ φύση τὸ διδάσκει, καὶ ἡ ἱστορία τὸ πιστοποιεῖ, καὶ οἱ ἐφευρέσεις τῶν τεχνῶν καὶ οἱ νομοθεσίες καὶ οἱ πολιτικὲς ἐξουσίες τὸ ἀποδεικνύουν καθαρά. Γνωρίζομε τοὺς ἐφευρέτες σχεδὸν ὅλων των τεχνῶν, τοὺς νομοθέτες τῶν νόμων καὶ ὅσους εἶχαν τὴν ἐξουσία στὶς διάφορες χῶρες· ἀκόμη γνωρίζομε ἐκείνους ποὺ ἔγραψαν […]
(Γι’ αὐτοὺς ποὺ ἀπὸ τὴ δική τους ἀπειρία καὶ τὴν ἀπείθειά τους στοὺς Ἁγίους, ἀπορρίπτουν τὶς μυστικὲς ἐνέργειες τοῦ Πνεύματος, οἱ ὁποῖες, μὲ τρόπο ποὺ ὑπερβαίνει τὸ λόγο, ἐνεργοῦνται σὲ ὅσους ζοῦν πνευματικὰ καὶ φανερώνονται μὲ ἔργα, χωρὶς ν’ ἀποδεικνύονται μὲ λόγια). Τὰ δόγματα ποὺ τώρα πιὰ εἶναι κοινοποιημένα καὶ γνωστὰ σὲ ὅλους καὶ […]
ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ Ἔχει θέμα τὸ εὐαγγέλιο ποὺ ἀναγινώσκεται κατ’ αὐτὴν ὅπου γίνεται λόγος καὶ γιὰ τὴν ἐπιμέλεια τῶν ἐσωτερικῶν λογισμῶν 1. Πολλές φορὲς ὡμίλησα πρὸς τὴν ἀγάπη σᾶς περὶ νηστείας καὶ προσευχῆς, ἰδιαιτέρως μάλιστα αὐτὲς τὶς ἱερὲς ἡμέρες· ἐναπέθεσα ἀκόμη στὶς φιλοθέες ἀκοὲς καὶ ψυχὲς σᾶς ποιὰ δῶρα […]
Πιστεύομε στὸ Θεό, καὶ πιστεύομε τὸν Θεό· ἄλλο τὸ ἕνα καὶ ἄλλο τὸ ἄλλο. Πραγματικὰ πιστεύω τὸν Θεὸ σημαίνει ὅτι θεωρῶ βέβαιες κι’ ἀληθινὲς τὶς ἐπαγγελίες ποὺ μᾶς ἔδωσε· πιστεύω δὲ στὸν Θεὸ σημαίνει ὅτι φρονῶ περὶ αὐτοῦ ὀρθῶς. Πρέπει δὲ νὰ τὰ ἔχωμε καὶ τὰ δύο, νὰ εἴμαστε ἀληθινοὶ καὶ στὰ δύο καὶ νὰ […]
1. Πολυμήχανος καν πολυτροπώτατος γιὰ τὴν κακία, μᾶλλον δὲ παμμήχανος εἶναι ὁ νοητὸς ὄφις, ὁ πρωταίτιος τοῦ κακοῦ. Ἔχει τὰ μέσα νὰ ἐμποδίσει τὴν ἀγαθὴ πρόθεσή μας καὶ πράξη, μόλις ἀρχίζει. Κι ἂν δὲν μπορέσει νὰ τὴν ἐμποδίσει στὴν ἀρχή, γνωρίζει ἄλλες μηχανές, μὲ τὶς ὁποῖες τὴν ἀχρηστεύει ὅταν εὑρίσκεται σ’ ἐνέργεια· κι ἂν […]
