Περὶ κολακείας. (Πατερικά Σταχυολοχήματα).

• Ἀξιοπιστοστέρα εἴσι τραύματα φίλου ἡ ἑκούσια φιλήματα ἐχθροῦ. [Περισσότερο εὐπρόσδεκτα καὶ ὠφέλιμα εἶναι τὰ τραύματα, οἱ παρατηρήσεις καὶ οἱ ἔλεγχοι, ποὺ προέρχονται ἀπὸ ἕνα φίλο, παρὰ τὰ φαινομενικῶς αὐθόρμητα, πράγματι καὶ δόλια φιλήματα – ψευδεῖς ἔπαινοι καὶ κολακεῖες – ἑνὸς ἐχθροῦ.] (Παροιμίες 27,6)
• Ὃς ἂν εὐλογὴ φίλον τὸ πρωΐ μεγάλη τη φωνή, καταρωμένου οὐδὲν διαφέρειν δόξει. [Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος κάθε πρωϊ ἐπαινεῖ μὲ τὸ παραπάνω καὶ κολακεύει τὸν φίλον του, δὲν διαφέρει ἀπὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος τὸν καταρᾶται.] (Παροιμίες 27,14)

• Ἐσὺ ὁ πλούσιος, μὴν ξεγελιέσαι ἀπὸ τὶς κολακεῖες καὶ τὰ χαμόγελα καὶ τὶς περιποιήσεις τῶν ἄλλων. Ὅλα αὐτά σου τὰ κάνουν εἴτε ἀπὸ φόβο εἴτε ἀπὸ ἰδιοτέλεια. Ἂν μποροῦσες νὰ ἐξετάσεις τὰ βάθη τῶν καρδιῶν ἐκείνων ποὺ σὲ κολακεύουν, θὰ ἔβλεπες ὅτι ἀπὸ μέσα τοὺς σὲ κατηγοροῦν, σὲ βρίζουν, σὲ μι¬σοῦν περισσότερο καὶ ἀπὸ τοὺς χειρότερους ἐχθρούς σου. Καὶ ἂν κάποτε ἡ κατάσταση μεταβληθεῖ, ἂν χά¬σεις τὸν πλοῦτο σου, τότε τὰ προσωπεῖα θὰ πέσουν. Τότε θὰ γίνει ὅ,τι καὶ μὲ τὶς πόρνες, ὅταν ξεβάφονται. Τότε θὰ δεῖς καθαρὰ τὰ ἀληθινὰ πρόσωπα ἐκείνων ποὺ πρωτύτερα σὲ καλόπιαναν. Τότε θὰ καταλάβεις ὅτι ἔνιωθαν γιὰ σένα ὄχι ἐκτίμηση ἀλλὰ περιφρόνηση, ὄχι θαυμασμὸ ἀλλὰ φθόνο, ὄχι ἀγάπη ἀλλὰ μίσος. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ὅπως ἐκεῖνος ποὺ προσβάλλει τὸν ἐνάρετο καὶ εὐγενικό, τὸν ἐξουθενώνει καὶ τὸν καταστρέφει, ἔτσι καὶ ὅποιος κολακεύει, αὐτὸν ποὺ τοῦ χρειάζεται αὐστηρότητα, τὸν διαφθείρει καὶ δὲν τὸν ἀφήνει νὰ διορθωθεῖ. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ὁ βασιλιὰς Ἡρώδης μιλοῦσε στὸ λαό. Καὶ τὸ πλῆθος φώναζε: ”Αυτή ἡ φωνὴ εἶναι τοῦ Θεοῦ, ὄχι ἀνθρώπινη”. Καὶ ἀμέσως ἄγγελος Κυρίου τὸν πάταξε. Ἄρχισαν νὰ τὸν τρῶνε τὰ σκουλήκια καὶ ξεψύχησε. Ἀμέσως ἡ Θεία τιμωρία, τὸν ἐπισκέφτηκε. Γιατί; Γιὰ τὴν ὑπερηφάνειά του. Μὰ γιατί; Τί ἔφταιγε ἐκεῖνος, ἐπειδὴ ὁ λαὸς φώναζε καὶ τὸν ἐπευφημοῦσε; Διότι ἀποδέχτηκε μέσα τοῦ τὴν ἐπευφημία καὶ θεώρησε τὸν ἑαυτὸν τοῦ ἄξιο, μία τέτοιας κολακείας. Ἀπ’ αὐτὸ διδάσκονται κυρίως, ὅσοι κολακεύουν ἀνόητα. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ὁ κόλακας εἶναι ἄνθρωπος διεφθαρμένος, χαμερπὴς καὶ ἀσήμαντος. Χαϊδεύει τοὺς ἀσθενεῖς χαρακτῆρες μὲ λόγια ἀπατηλά, μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς κατακυριέψει. Εἶναι πονηρότερος καὶ ἀπὸ τὴν ἀλεποῦ καὶ πιὸ φρικιαστικὸς ἀπὸ τὰ κοράκια, διότι μὲ πονηριὰ καὶ ἀπάτη, διαφθείρει καὶ καταστρέφει τὶς ψυχὲς τῶν ἀνοήτων. Εἶναι πανοῦργος καὶ χρησιμοποιεῖ πολλοὺς τρόπους… (Ἅγιος Νεκτάριος)
• Ἡ κολακεία εἶναι ἀποκρουστικὴ κακία, καλυμμένη μὲ τὸ προσωπεῖο τῆς φιλίας. Εἶναι ψεύτικο χάδι, ποὺ ἐκδηλώνεται σὰν φιλία, μόνο στὰ λόγια καὶ ὡς προθυμία καὶ βιασύνη γιὰ πράγματα ἀνάξια λόγου. Ἡ κολακεία εἶναι κακία διεφθαρμένης ψυχῆς. Ψυχῆς ἄρρωστης, ποὺ τίποτα τὸ ὑγιὲς δὲν ὑπάρχει σ’ αὐτήν. Εἶναι δόλια, δίχως ἱερὸ καὶ ὅσιο, ἀσεβὴς ἀνειλικρινὴς καὶ ἀπατηλή. Ἡ κολακεία διαφθείρει τὶς ψυχὲς ποὺ τὴν δέχονται. (Ἅγιος Νεκτάριος)
• Ὅπως τὸ χταπόδι προσαρμόζει τὸ χρῶμα του, στὸ χρῶμα τοῦ περιβάλλοντος, ἔτσι καὶ ὁ κόλακας προσαρμόζει τὴν σκέψη του, πρὸς τὶς γνῶμες τῶν ἀνθρώπων γύρω του. (Μέγας Βασίλειος)
• Ὁ κόλακας ὅσο ἔχει τὴν μπουκιὰ στὸ στόμα του, κολακεύει, θαυμάζει, εὐλογεῖ. Μόλις ὅμως σηκωθεῖ ἀπὸ τὸ τραπέζι καὶ φύγει, ἐκσφενδονίζει τὶς βλαστήμιες σὰν τὶς πέτρες, γιὰ ἐκεῖνον ποὺ πρὶν λίγο, χάριν τοῦ στομαχιοῦ καὶ τῆς κοιλιᾶς, προσκυνοῦσε σὰν ”θεό”. Ὁ κόλακας ἁρπάζει ὅ,τι ἀνήκει στὸν ἄλλο. Ἐνῶ εὐλογεῖ τὸ πρωὶ μὲ μεγαλοστομίες τὸν φίλο του, τὸ βράδυ τὸν καταριέται καὶ μὲ ὠφέλιμα καὶ καλὰ λόγια, μπορεῖ νὰ τοῦ πάρει, τρόπον τινὰ καὶ τὰ ροῦχα του. (Μέγας Βασίλειος)
• Ὑπάρχουν πολλοί, οἱ ὁποῖοι ἐπιδοκιμάζουν τὶς πονηρὲς σκέψεις. Καὶ τὸν μὲν εὐτράπελο (ἀστειολόγο) τὸν ὀνομάζουν χαριτωμένο καὶ τὸν αἰσχρολόγο, κοινωνικό! Τὸν σκληρὸ καὶ ὀργίλο, τὸν ὀνομάζουν ἐλεύθερο! Τὸν φιλάργυρο καὶ ἀκοινώνητο, τὸν ἐπαινοῦν ὡς οἰκονομικό! Τὸν πόρνο καὶ ἀσελγῆ, ὡς κάποιον διασκεδαστικὸ καὶ ἐλεύθερο! Καὶ γενικὰ κάθε κακία, τὴν συγκαλύπτουν μὲ τὴν πλησιέστερη ἀρετή. Οἱ ἴδιοι, μὲ τὸ στόμα εὐλογοῦν καὶ μὲ τὴν καρδιὰ τοὺς καταριοῦνται. Γιατί μὲ τὰ κολακευτικὰ λόγια, ἐπιφέρουν στὴ ζωὴ τοὺς κάθε κατάρα, μὲ τὸ νὰ κάνουν τοὺς ἑαυτοὺς τοὺς ὑπόδικους στὴν αἰώνια καταδίκη, ἐξαιτίας ἐκείνων ποὺ παραδέχονται. (Μέγας Βασίλειος)
• Ἐκεῖνος ποὺ κολακεύει εἶναι ὑπηρέτης τῶν δαιμόνων, ὁδηγὸς πρὸς τὴν ὑπερηφάνεια, ἐξολοθρευτὴς τῆς κατανύξεως, ἀφανιστῆς τῶν καλῶν ἔργων, ἀποπλανητῆς ἀπὸ τὸν σωστὸ δρόμο. (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος)
• Νὰ μπορεῖς νὰ διακρίνεις τοὺς φίλους ἀπὸ τοὺς κόλακες καὶ τοὺς ὑποκριτές. Οἱ μὲν κόλακες, ἐπαινώντας σὲ κατὰ πρόσωπο, ὄχι μόνο δὲν σὲ ἀφήνουν νὰ συναισθανθεῖς τὰ σφάλματα ποὺ φυσικὰ διαπράττεις, ἀλλὰ τὰ καθιστοῦν μεγαλύτερα, μὲ τὸ νὰ σὲ διαβάλλουν καὶ νὰ σὲ κουτσομπολεύουν στοὺς ἄλλους. Ἀντίθετα οἱ φίλοι, μὲ τὸ φιλικὸ ἔλεγχο καὶ ἐσένα τὸν ἴδιο ἐνισχύουν περισσότερο, ὥστε νὰ ἀντιληφθεῖς τὸ σφάλμα σου, καὶ ἂν χρειαστεῖ νὰ λεχθεῖ κάτι πρὸς τὰ ἔξω, ἀντὶ κατηγορίας, βρίσκουν ἀπολογία καὶ πράξη. Διαφέρουν πάρα πολύ, οἱ φίλοι ἀπὸ τοὺς κόλακες. Ὅσο λοιπὸν διαφέρει τὸ νὰ ἀσκεῖς τὴν ἀρετή, ἀπὸ τὸ νὰ προοδεύεις στὴν κακία καὶ τὸ νὰ διαλύεις τὶς συκοφαντίες στοὺς ὑπηκόους ἀπὸ τὸ νὰ τὶς δέχεσαι, τόσο πολὺ πρέπει νὰ διαφέρει ἡ ἐκτίμησή σου στοὺς πραγματικοὺς φίλους, σὲ σχέση μὲ τοὺς κόλακες. (Μέγας Φώτιος)
• Ἡ πονηρὴ ψυχὴ ὅταν κολακεύεται “ζωντανεύει” καὶ ὅταν προσβάλλεται, κυριεύεται ἀπὸ μανία. Ἀντίθετα ἡ ἀγαθὴ ψυχὴ ὅταν κολακεύεται δὲν χαίρεται καὶ ὅταν προσβάλλεται, δὲν δυσανασχετεῖ. (Ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος)
• Οἱ κόλακες εἶναι οἱ μεγαλύτεροι ἐχθροί μας, διότι μας τυφλώνουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας, μὴ ἀφήνοντας νὰ βλέπουμε τὰ πολλὰ ἐλαττώματά μας. Ἔτσι μας δυσκολεύουν στὸ δρόμο πρὸς τὴν τελειότητα, ἰδιαίτερα ἂν εἴμαστε φίλαυτοι καὶ δὲν βλέπουμε μακριά. Γι’ αὐτὸ καὶ πρέπει, νὰ μὴν ἀκοῦμε αὐτοὺς πού μας κολακεύουν ἢ νὰ τοὺς ἀποφεύγουμε. Ἀλίμονο σὲ ἐκεῖνον, ποὺ περιβάλλεται ἀπὸ κόλακες! Μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ποὺ περιβάλλεται ἀπὸ καλόκαρδους καὶ ἁπλοὺς ἀνθρώπους, ποὺ δὲν κρύβουν τὴν ἀλήθεια, ἀκόμα καὶ ἂν αὐτὴ εἶναι δυσάρεστη, ὅπως γιὰ παράδειγμα, ὅταν ἐντοπίζουν τὸ σφάλμα του, τὰ πάθη καὶ τὰ λάθη του. (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης)
• Καλύτερα νὰ εἶναι κανεὶς ἀπροκάλυπτα ἐγωιστής, παρὰ νὰ εἶναι γλοιώδης κόλακας. (Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος)
πηγή