Πότε δὲν πρέπει νὰ κοινωνοῦμε. Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου

Πότε πρέπει νὰ ἀποφεύγουμε τὴ Θεία Κοινωνία – Θεία Μετάληψη καὶ πὼς πρέπει νὰ προσερχόμεθα στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Οἱ ἅγιοι Μακάριος Κορίνθου καὶ Νικόδημος Ἁγιορείτης, οἱ γνωστοὶ αὐτοὶ ὑπέρμαχοι τῆς Συνεχοῦς Μεταλήψεως τῶν Ἀχράντων του Χριστοῦ Μυστηρίων, στὸ περίφημο σχετικὸ βιβλίο τοὺς ἀντιμετωπίζουν τὴν ἔνστασι καὶ ἀπορία τῶν καλοπροαιρέτων κατὰ τὰ ἄλλα ἐκείνων Χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι διαμαρτύρονται καὶ λέγουν γιὰ ὅσους μεταλαμβάνουν συχνά:
«Τάχα καὶ αὐτοὶ ὡς ἄνθρωποι δὲν ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὰ πάθη γαστριμαργίαν, κενοδοξίαν, γέλωτα, ἀργολογίαν καὶ ὅσα ὅμοια; Πῶς λοιπὸν θέλουν νὰ κοινωνοῦν συχνά;» (Ἔνστασις Η’).

Οἱ Ἅγιοι ἀπαντοῦν στὴν ἔνστασι αὐτή, ἐπικαλούμενοι ἕνα θαυμάσιο κείμενο τοῦ Ἁγίου Ἀναστασίου Ἀντιοχείας, τὸ ὁποῖο παραθέτουν πρῶτα αὐτούσιο καὶ κατόπιν ἁπλοποιημένο γλωσσικῶς.
Ἂς προσέξουμε ἰδιαιτέρως τὴν γνώμη αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Ἀναστασίου, ἡ ὁποία ἐκφράζει μὲ συντομία μία βαθειὰ πτυχὴ τῆς Ὀρθοδόξου Πνευματικότητος:
Διάκρισις τῶν ἁμαρτημάτων σὲ «εὐσυγχώρητα» καὶ «βαρέα», ὕπαρξις «διαφόρων θυσιῶν», πού μας «προκαθαίρουν» γιὰ νὰ προσέλθουμε στὰ Ἱερὰ Μυστήρια…
Καὶ βίωσις τῆς Συνεχοῦς Μετανοίας, ὡς ἀπαραιτήτου προϋποθέσεως τῆς Συνεχοῦς Μεταλήψεως.
Ἂς ἐντρυφήσουμε ὅμως στὸ εὐλογημένο κείμενο τοῦ Ἁγίου Ἀναστασίου:
«Εἶναι πολλοί, οἱ ὁποῖοι ἐπειδὴ κοινωνούσιν ἀργά, κρημνίζονται εἰς ἁμαρτίας, ἄλλοι δὲ πάλιν, μεταλαμβάνοντες συχνότερα, φυλάττουσιν ἑαυτοὺς πολλάκις ἀπὸ πολλὰ κακά, ἐπειδὴ φοβοῦνται ἀπὸ τὴν Ἁγίαν Μετάδοσιν («τὸ κρίμα τῆς Μεταλήψεως»).
Λοιπόν, ἀνίσως σφάλλωμεν μὲ κάποια παραμικρὰ καὶ συγγνωστὰ ἁμαρτήματα καθὸ ἄνθρωποι («μικρὰ τίνα καὶ εὐσυγχώρητα»), λόγου χάριν κλεπτόμεθα ἢ μὲ τὴν γλώσσαν ἢ μὲ τὴν ἀκοὴν ἢ μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἢ ἀπατώμενοι πίπτομεν εἰς κενοδοξίαν ἢ λύπην ἢ θυμὸν ἢ ἄλλο τοιοῦτον, ἂς κατακρίνωμεν τὸν ἑαυτόν μας καὶ ἂς ὁμολογῶμεν ἐνώπιόν του Θεοῦ τὴν ἁμαρτωλότητά μας («καταμεμφόμενοι ἑαυτοὺς καὶ ἐξομολογούμενοι τῷ Θεῷ») καὶ οὕτως ἂς μεταλαμβάνωμεν, πιστεύοντες ὅτι ἡ Θεία Κοινωνία μας γίνεται εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ ἀποκάθαρσιν.
Εἰ δὲ καὶ κάμνομεν ἁμαρτήματα βαρέα τινὰ πονηρὰ σαρκικὰ καὶ ἀκάθαρτα καὶ ἔχομεν μὲ τὸν ἀδελφόν μας μνησικακίαν, μέχρις οὐ μετανοήσωμεν ἀπὸ τὰ τοιαῦτα ἁμαρτήματα, ἂς μὴ τολμήσωμεν νὰ πλησιάσωμεν εἰς τὰ θεία Μυστήρια («ἕως ἀξίως μετανοήσωμεν, μηδαμῶς ἐφαψώμεθα»).
Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ εἴμεθα ἄνθρωποι σαρκικοὶ καὶ ἀσθενεῖς καὶ μολυνόμεθα μὲ πολλὰ ἁμαρτήματα, ἔδωκεν εἰς ἠμᾶς ὁ Θεὸς διαφόρους θυσίας εἰς ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν μας, τᾶς ὁποίας ἀνίσως καὶ τᾶς προσφέρωμεν εἰς Αὐτόν, μᾶς καθαρίζουσι καὶ μᾶς κάμνουσιν ἐπιτηδείους διὰ νὰ μεταλάβωμεν («προκαθαίρουσιν ἠμᾶς εἰς τὸ προσελθεὶν τοὶς Μυστηρίοις»).
Διὰ τοῦτο ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι «θυσία», ἤτις καθαρίζει τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ ἁμαρτίας. Εἶναι καὶ ἄλλη «θυσία» σωτηριώδης εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, διὰ τὴν ὁποίαν λέγει ὁ Προφήτης Δαβίδ:
«θυσία εἰς τὸν Θεὸν εὐάρεστος εἶναι ἡ ταπεινή του ἀνθρώπου προαίρεσις καὶ διάθεσις? τὴν καρδίαν τὴν ταπεινὴν καὶ συντετριμμένην μὲ τὴν κατάνυξιν ὁ Θεὸς ποτὲ δὲν τὴν παραβλέπει».
Ἀνίσως αὐτᾶς τᾶς «θυσίας» προσφέρωμεν εἰς τὸν Θεόν, ἔστω καὶ ἂν ἔχωμεν μικρὰ τίνα ἐλαττώματα ὡς ἄνθρωποι, θέλομεν δυνηθῆ νὰ πλησιάσωμεν εἰς τὴν Ἁγίαν Κοινωνίαν μὲ φόβον καὶ τρόμον, κατάνυξιν καὶ ὁμολογίαν τῆς ἁμαρτωλότητός μας, καθὼς ἡ αἱμορροοῦσα ἐπλησίασεν εἰς τὸν Χριστὸν κλαίουσα καὶ τρέμουσα.
Διότι ὑπάρχει ἁμαρτία πρὸς θάνατον («θανάσιμος»).
Καὶ ὑπάρχει ἁμαρτία πρὸς μετάνοιαν («συγγνωστή»).
Καὶ ὑπάρχει ἁμαρτία πρὸς ἔμπλαστρον.
Ἡ ἀληθινὴ ὅμως μετάνοια ὅλα δύναται νὰ τὰ ἰατρεύση.
Διότι, ἄλλην συγχώρησιν ἔχει ἐκεῖνος, ὅστις μὲ φόβον καὶ τρόμον καὶ ὁμολογίαν τῆς ἁμαρτωλότητός του καὶ κατάνυξιν πλησιάζει εἰς τὰ Μυστήρια καὶ μεταλαμβάνει? καὶ ἄλλην τιμωρίαν ἔχει, ὅστις μεταλαμβάνει χωρὶς φόβον καὶ μὲ καταφρόνησιν.
Εἰς ἐκείνους, ὅσοι καταφρονητικῶς καὶ ἀναξίως μεταλαμβάνουσιν, ὄχι μόνον δὲν δίδεται ἄφεσις ἁμαρτιῶν, ἀλλὰ καὶ ὁ διάβολος περισσότερον πηδᾶ ἐναντίον τῶν («ἀλλὰ καὶ ἐπὶ πλεῖον ὁ διάβολος αὐτοὶς ἐπεισπηδά»).
Ὅσοι δὲ μὲ φόβον μεταλαμβάνουσιν, ὄχι μόνον ἁγιάζονται καὶ λαμβάνουσιν ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, ἀλλὰ καὶ τὸν διάβολον διώκουσιν ἀπὸ λόγου τῶν («ἀλλὰ καὶ τὸν διάβολον ἐξ ἑαυτῶν διώκουσιν»).»

πηγή