Διήγησις περὶ τῆς Θαυματουργῆς Εἰκόνος τῆς Θεοτόκου, τῆς καλουμένης «Γοργοϋπηκόου» καὶ εὑρισκουμένης ἐν τῷ ἱερῷ Μοναστηρίῳ τοῦ Δοχειαρίου

Ἐν τῇ ἱστορίᾳ τοῦ ἱεροῦ Μοναστηρίου τοῦ Δοχειαρίου, εὑρισκομένῃ ἐν τῷ Προσκυνηταρίῳ τοῦ Δοχειαρίου, τυπωθέντι ἐν Βουκουρεστίῳ τῷ 1843, λέγονται περὶ τῆς ἁγίας ταύτης εἰκόνος τὰ ἀκόλουθα:

Τί δὲ καὶ περὶ τῆς ἁγίας Εἰκόνος τῆς Κυρίας καὶ Θαυματουργοῦ ἡμῶν Θεοτόκου Γοργοϋπηκόου, εἴποι τι κἄν; Αὕτη ὡς ἄλλη σελήνη πολύφωτος ἔλαμψεν ἐν τοῖς ἐσχάτοις τούτοις καιροῖς εἰς τὸ ἱερὸν τοῦτο Μοναστήριον, καὶ ὡς ἄριστος Κυβερνήτης, καὶ σοφὸς οἰκονόμος ἐξοικονομεῖ αὐτὸ καὶ διακυβερνᾷ, ἀνεπηρέαστους ἀπὸ πᾶσαν προσβολὴν καὶ ἐπήρειαν τοὺς ἐν αὐτῷ ἀσκουμένους Ὁσίους Πατέρας συντηροῦσα καὶ διαφυλάττουσα, γοργῶς δὲ καὶ προθύμως ὑπακούσασα καὶ ἐλεοῦσα αὐτοὺς καὶ πάντας τοὺς ἐν αὐτῇ μετ᾿ εὐλαβείας προσερχομένους ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς εἰς πᾶσαν ἱκεσίαν αὐτῷ καὶ παράκλησιν, ὡς κατ᾿ ἔλεος διὰ θαύματος ἐκφωνήσασα τοῦτο εἰς αὐτοὺς ἐχαρίσατο· ἔχει δὲ τοῦτο τὸ θαῦμα ὡς ἑξῆς:

Ἐδῶ καὶ ἔμπροσθεν τῆς κοινῆς τραπέζης τοῦ Μοναστηρίου ἦτον ἐζωγραφισμένη εἰς τὸν τοῖχον μία Εἰκὼν τῆς Θεοτόκου ἐξ ἀμνημονεύτων χρόνων. Οἱ σεβασμιώτεροι τῶν Πατέρων ὅμως καὶ γηραλεώτεροι θέλουσιν ὅτι ἱστορήθη ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγίου Νεοφύτου, κτίτορος τῆς ἱερᾶς ταύτης τῆς Μονῆς, ὡς κατὰ παράδοσιν ἔχουσι καὶ αὐτοὶ ἀπὸ ἄλλους πρεσβύτας καὶ γηραιοὺς Πατέρας, ὅπου εἶναι ἀπὸ τότε καὶ ἕως τὴν σήμερον χρόνοι ὀκτακόσιοι πεντήκοντα τῆς ὁποίας εἰκόνος ἡ μορφὴ καὶ τὸ ἐκτύπωμα δὲν διεφθάρη, ἀλλ᾿ οὔτε διελύθη τόσον, ὅσον ἀπήτει ἡ πολυχρονιότης καὶ πολυκαιρία τῆς χρονολογίας της· καὶ ἐκ τούτου γνωρίζεται, ὅτι παρὰ τῆς Θείας προνοίας ἦτον προωρισμένον νὰ διαφυλαχθῆ χωρὶς νὰ φθαρῆ τόσους χρόνους, καίτοι εἰς συνήθη καὶ μετρίαν τιμὴν σεβόμενη διὰ νὰ φανῇ εἰς τοὺς ἐσχάτους καιροὺς δεδοξασμένη, θαυματουργὸς καὶ ἐπίσημος, καὶ μετὰ Θεὸν τοῦ ἱεροῦ τούτου Μοναστηρίου προστάτις ἔνθερμος, καὶ κυβερνῆτις ὑπέρμαχος, ὡς αὐτὴ μόνη τῆς τῷ τραπεζάρῃ ἐδήλωσεν, ὅταν κατ᾿ οἰκονομίαν εἰς αὐτὸν ἐθαυματούργησεν.
Ἔμπροσθεν λοιπὸν αὐτῆς τῆς θαυματουργοῦ Ἁγίας Εἰκόνος ἦτον διάβασις, δι᾿ ἧς οἱ Πατέρες ἐπήγαινον εἰς τὴν τράπεζαν· ἀλλ᾿ ὁ τραπεζάρης ὅμως συνεχέστερον διέβαινεν ἐκεῖθεν νύκτωρ καὶ μεθ᾿ ἡμέραν, πρὸς ἐκτέλεσιν τῶν ὑπηρεσιῶν του, ὡς ἀπήτει τὸ διακόνημά του, καὶ ἐν καιρῷ τῆς νυκτὸς δαδία ἀναμμένα ἔφερεν εἰς φαυσίν του.
Κατὰ δὲ τὸ σωτήριον ἔτος ἀπὸ Χριστοῦ χίλια ἑξακόσια ἑξήκοντα τέσσερα, διερχόμενος κατὰ τὴν συνήθειάν του ὁ τότε τραπεζάρης Νεῖλος καλούμενος ἔμπροσθεν τῆς Εἰκόνος μὲ δαδία ἀναμμένα, ἤκουσε τὰ ἑξῆς: «Ἄλλοτε νὰ μὴ διέλθης ἐντεῦθεν μὲ δαδία καπνίζων τὴν ἐμὴν Εἰκόνα».
Αὐτὸς δὲ μὴ συνιεῖς, ὅτι ἐκ τῆς Εἰκόνος ἡ τοιαύτη φωνὴ ἐξῆλθεν, ἀλλ᾿ ἐξ ἀνθρώπου ὑπολαβῶν ὅτι τῶν Ἀδελφῶν τις πειράζει αὐτόν, δὲν ἐννοιάσθη τελείως, ἀλλ᾿ ἐξηκολούθει τὴν συνήθειάν του· ἡμερῶν δὲ πολλῶν μὴ παρελθουσῶν, καθ᾿ ἣν ὥραν ἡ πρώτη φωνὴ ἠκούσθη ἤκουσε καὶ αὖθις φωνῆς οὕτω πρὸς αὐτὸν φθελξαμένης· «ὦ Μοναχὲ ἀμόναχε, ἕως πότε ἀνευλαβῶς καὶ ἀτίμως καπνίζεις τὴν ἐμὴν μορφήν;» καὶ σὺν τῇ φωνῇ ἀορασία αὐτὸν ἐπάταξεν· ὡς δὲ ἡ ὀφθαλμία τὸν δυστυχῆ κατέλαβε, τότε ἐμνήσθη τῆς προλαβούσης φωνῆς, καὶ ἐγνώρισεν ὅτι δικαίως ἔπαθεν, ἐπειδὴ οὐ προσέσχεν εἰς τὴν ἐντολὴν τῆς Κυρίας ἡμῶν Θεοτόκου, ἀλλ᾿ ἐξ ἀπροσεξίας παρέβλεψε.
Πρωίας δὲ γενομένης εὗρον οἱ ἀδελφοὶ αὐτὸν πρηνῆ ἐπὶ τὸ ἔδαφος τῆς διαβάσεως ἔμπροσθεν τῆς ἁγίας Εἰκόνος, μὴ δυνάμενον αὐτοὺς ἰδεῖν, τυφλὸς γὰρ ἦν, παρ᾿ οὗ πληροφορηθέντες τὴν αἰτίαν, φόβος καὶ τρόμος συνέλαβε πάντας, ὅθεν μετ᾿ εὐλαβείας, πλέον ἐκεῖθεν διερχόμενοι, καὶ κανδήλαν ἀκοίμητον κρεμάσαντες ἔμπροσθεν τῆς ἁγίας Εἰκόνος καὶ προσέταξαν τὸν νέον τραπεζάρην κατὰ πᾶσαν ἑσπέραν προσφέρειν θυμίαμα· ὁ δὲ τυφλωθεὶς τραπεζάρης οὐκ ἠθέλησε μήτε εἰς τὸν οἶκον του ἐπελθεῖν, μήτε ἀνάπαυσιν παραμικρὰν ἑαυτῷ δοῦναι, ἀλλ᾿ ἐν στασιδίῳ παρέμεινεν ἔμπροσθεν τῆς ἁγίας εἰκόνος, νύκτωρ καὶ μεθ᾿ ἡμέραν παρακαλῶν μετὰ δακρύων καὶ ὀδυρμῶν τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον νὰ συγχωρήσῃ, ὡς συμπαθεστάτη Μήτηρ τοῦ Θεοῦ Λόγου, καὶ μεσίτρια τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τὴν ἐξ ἀπροσεξίας ἁμαρτίαν του· καὶ εἰς σημεῖον τῆς ἀφέσεώς του νὰ χαρίση εἰς αὐτὸν τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν του, ἵνα θεωρῶν τὴν ἁγίαν αὐτῆς εἰκόνα, δοξάζει καὶ ἀνυμνῇ μετ᾿ εὐχαριστίας τὸ αὐτῆς Θεοδόξαστον πρωτότυπον· ἀλλ᾿ οὐκ ἐψεύσθη ὅμως τῶν χρηστῶν του ἐλπίδων, μήτε κατῃσχυμένος ἔμεινεν ὕστερον ἀπὸ τόσας προσευχὰς καὶ ὀχετοὺς δακρύων, ὁποῦ ἔχυσε τόσον καιρὸν ἔμπροσθεν τῆς ἁγίας εἰκόνος.
Ἐπειδὴ καὶ ἡ πηγὴ τῆς εὐσπλαχνίας καὶ τοῦ ἐλέους, ἡ ταχίστη ἀντίληψις καὶ παραμυθία πάντων τῶν θλιβομένων, ἡ Κυρία ἡμῶν Θεοτόκος, κλίνασα τὸ οὖς αὐτῆς τὸ φιλάνθρωπον ὑπήκουσεν εὐμενῶς τῶν μετὰ συντετριμμένης καρδίας θερμῶν δεήσεων τοῦ δούλου της, ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἀπεκάλυψε τὰ ἑξῆς πρὸς αὐτῶν, φωνήσασα οὕτως ἐκ τῆς Εἰκόνος καὶ ἐκ τρίτου « ὦ Μοναχέ, εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου πρός με καὶ ἔσο συγχωρημένος, καὶ βλέπων ὡς καὶ πρότερον· ἀνάγγειλον δὲ καὶ τοῖς λοιποῖς ἐνασκουμένοις Πατράσι καὶ συναδέλφοις σου, ὅτι ἐγὼ εἶμαι ἡ Μήτηρ τοῦ Θεοῦ Λόγου, καὶ μετὰ Θεὸν τῆς ἱερᾶς ταύτης Μονῆς τῶν Ἀρχαγγέλων σκέπη καὶ βοήθεια καὶ κραταιὰ προστασία, προνοουμένη ὑπὲρ αὐτῆς ὡς ὑπέρμαχος κυβερνῆτις· καὶ εἰς τὸ ἑξῆς οἱ Μοναχοὶ ἂς καταφεύγουσι πρός με διὰ κάθε κάθε τους ἀνάγκην, καὶ γοργῶς θέλω ὑπακούω αὐτῶν καὶ πάντων τῶν μετ᾿ εὐλαβείας καταφευγόντων εἰς ἐμὲ ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ὅτι Γοργοϋπήκοος καλοῦμαι».
Εὐθὺς λοιπὸν μὲ τὴν χαριτωμένην θείαν φωνὴν αὐτῷ τῶν χαρμόσυνων λόγων, ἠνεώχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ τοῦ Μοναχοῦ Τραπεζάρη, μὲ τρόπον ὑπερφυσικὸν καὶ θαυμάσιον, ὥστε ὁποῦ κρότον ἔδωκεν εἰς ὅλον τὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος, καὶ πολλοὶ τῶν Μοναχῶν, διὰ νὰ γένωσιν αὐτόπται τοῦ γεγονότος ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν τοιούτου τεραστίου θαύματος, ἀπήρχοντο τότε εἰς τὴν ἱερὰν αὐτὴν Μονὴν ἀπὸ ὅλα τὰ μοναστήρια, καὶ προσκυνοῦντες τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον τὴν Θαυματουργὸν Γοργοϋπήκοον, ἔβλεπον καὶ τὸν τυφλωθέντα καὶ πάλιν ὀμματωθέντα Μοναχὸν καὶ ἐθαύμαζον, ὁ ὁποῖος ἅμα ὁποῦ ἐφανέρωνεν εἰς τοὺς Πατέρας τοῦ Μοναστηριοῦ τούτου ὅσα ἡ Θαυματουργὸς Γοργοϋπήκοος ἐπρόσταζεν αὐτὸν διὰ νὰ τοὺς εἰπῇ, ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν προσῆλθον ἔμπροσθεν εἰς τὴν θαυματουργὸν Ἁγίαν Εἰκόνα τῆς Γοργοϋπηκόου, καὶ εὐχαριστίαν προσενεγκόντες μετὰ παρακλήσεων, θυμιαμάτων καὶ κηρῶν, τὴν εἰς τὴν τράπεζαν πλέον ἐκεῖθεν διάβασιν ἐμπόδισαν, καὶ περιεσφάλισαν πάνυ σεβασμίως καὶ ἀξιοπρεπῶς τὸ μέρος τῆς ἁγίας Εἰκόνος, καὶ ἐπειδὴ πρὸς δυσμὰς βλέπει, καὶ τόπος εὐρύχωρος οὐκ ἦτον, πλαγίως εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνος ἀνήγειραν εὐθὺς ἱερὸν Ναὸν περικαλῆ καὶ θαυμάσιον ἐπ᾿ ὀνόματι τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς θαυματουργοῦ Γοργοϋπηκόου, ὅπου εὑρίσκεται διωρισμένος εἷς Ἱερομόναχος, ὁ πλέον εὐλαβέστερος τῶν Πατέρων καὶ δόκιμος, Προσμονάριος ὀνομαζόμενος, μὲ τὸ νὰ προσμένῃ, καὶ εὑρίσκεται τὸν περισσότερον καιρὸν εἰς τὸ προσκυνητάριον τῆς θαυματουργῆς Γοργοϋπηκόου, καὶ ψάλλει καθ᾿ ἑσπέραν καὶ πρωὶ παρακλήσεις ἔμπροσθεν τῆς ἁγίος Εἰκόνος.
Ἐν τῇ ἑσπέρᾳ ἑκάστης Τρίτης καὶ Πέμπτης, ἄφευκτος μετὰ τὴν ἀπόλυσιν τοῦ Ἑσπερινοῦ, ποιεῖ ὁ Ἐφημέριος εὐθὺς εὐλογητὸν ἔνδον τοῦ μεγάλου καὶ Καθολικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, καὶ ἐξέρχονται κατὰ τάξιν ὅλοι οἱ Πατέρες μετὰ παρατάξεως καὶ παρουσίας πολλῆς, καὶ ἀπέρχονται ἔμπροσθεν τῆς ἁγίας εἰκόνος τῆς Θαυματουργοῦ Γοργοϋπηκόου, ὅπου ψάλλεται κοινὴ παράκλησις μετὰ μέλους καὶ κατανύξεως παρὰ διωρισμένων ψαλτῶν τοῦ Μοναστηρίου, καὶ μνημονεύει ὁ Ἐφημέριος πάντων τῶν εὐσεβῶν καὶ ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, προσδεόμενος καὶ ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου· ὁ δὲ Προσμονάριος, ἀφ᾿ οὗ τελειώση ἡ κοινὴ παράκλησις, καὶ ἀσπασθῶσιν οἱ Πατέρες τὴν θαυματουργὸν ἁγίαν εἰκόνα τῆς Γοργοϋπηκόου, ἐπισαροῖ καὶ πάνυ καλῶς εὐτρεπίζει τὸ ἱερὸν παρεκκλήσιον τῆς Γοργοϋπηκόου, ὅπου δὶς τῆς ἑβδομάδος τελεῖται ἡ θεία καὶ ἱερὰ λειτουργία, ὁμοίως καὶ τὸ Προσκυνητάριον· καὶ φροντίζει καθ᾿ ἑκάστην νὰ ἀνάπτῃ τὰς κανδήλας, ὁποῦ κρέμανται ἔμπροσθεν τῆς ἁγίας εἰκόνος τῆς Γοργοϋπηκόου ὑπὲρ τὰς εἴκοσι τὸν ἀριθμὸν οὔσας, ὅλας τε παρὰ τῶν Χριστιανῶν ἀφιερωμένας διὰ θαυματουργίας, ὁποῦ κατὰ καιροὺς ἠξιώθησαν, ἐξ ὧν ἀκοίμητοι εἰσιν ἕξ, τὸ δὲ ἔλαιον αὐτῶν ἀποστέλλεται καθ᾿ ἕκαστον χρόνον ἀπὸ ἓξ εὐλαβεῖς Χριστιανούς, ὁποῦ ἐλυτρώθησαν ἀπὸ θανασίμους κινδύνους, τὴν βοήθειαν ἐπικαλεσάμενοι τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Θαυματουργοῦ Γοργοϋπηκόου· ὅσας δὲ ἰάσεις καὶ ἐξαίσια θαύματα ἔκτοτε ἐποίησε, καὶ ποιεῖ καθ᾿ ἑκάστην, νὰ γραφοῦν εἶναι ἀδύνατον· διότι ὡσὰν ὁποῦ ὡς ἄλλη κολυμβήθρα τοῦ Σιλωὰμ ἀνεδείχθη θαυμάσιος· τυφλοὺς ὠμμάτωσε, χωλοὺς ἀνώρθωσε, παραλύτους συνέσφιγξε, κατ᾿ ἐξοχὴν τὰς στερεούσας μητέρας ἐποίησεν, ἐκ ναυαγίου κινδύνου πολλοὺς διεφύλαξεν, αἰχμαλώτους ἠλευθέρωσε, τὰς ἀκρίδας πολλάκις ἀπεδίωξε καὶ κατηφάνισε, καὶ ἄλλας ἀπείρους θαυματουργίας διὰ παντὸς ἐντέλει πρὸς πάντας τοὺς μετ᾿ εὐλαβείας πρὸς αὐτὴν καταφεύγοντας ὀρθοδόξους χριστιανοὺς· οἵτινες χαίροντες καὶ ἀγαλλόμενοι κηρύττουσιν διαπρύσιοι τὰ μεγάλα καὶ ἐξαίσια θαύματα εἰς πᾶσαν τὴν ὑφήλιον, ὡς κήρυκες διαπρύσιοι, τὰ μεγάλα ἐξαίσια θαύματα, ὁποῦ γοργῶς καὶ ταχέως καθ᾿ ἡμέραν ἐλεοῦνται καὶ εὐσπλαχνίζονται παρὰ τῆς Κυρίας ἡμῶν Θεοτόκου τῆς θαυματουργοῦ Γοργοϋπηκόου.

«Η ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ» ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
πηγή