Άρθρα

Τῷ αὐτῶ μηνὶ KΣΤ΄, ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου1.

Λεχῶ ἄμωμον ἀνδρὸς μὴ γνοῦσαν λέχος, 

Δώροις ἀμώμοις δεξιοῦμαι τοῖς λόγοις. 

Μολπὴν ἁγνοτάτη λεχοὶ εἰκάδι ἕκτη ἀείδω.

  1. Σημείωσαι, ὅτι εἰς τὴν Σύναξιν ταύτην τῆς Θεοτόκου ἔχουσι λόγους ὁ Ἀθανάσιος, Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας (παρὰ τὴ Ἱερὰ Τελετουργία), Βασίλειος ὁ Σελευκείας, οὐ ἡ ἀρχὴ• «Μεγάλας τῶν ἐγκωμίων». (Σώζεται ὁ τελευταῖος ἐν τῇ Μεγίστη Λαύρα, καὶ ἐν τῇ τοῦ Διονυσίου.)

26/12 – Φυγὴ Χριστοῦ εἰς Αἴγυπτον.

H ἐν Αἰγύπτω φυγὴ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου1.

Ἤκοντα πρὸς σὲ τὸν πάλαι πλήξαντά σε,

Αἴγυπτε φρίττε καὶ Θεὸν τοῦτον φρόνει.

Εἰς καιρὸν ὁπού ὁ Ἡρώδης ἔδωκεν ὁρισμὸν διὰ νὰ θανατωθοῦν ὅλα τα παιδία, ὁπού ἦτον εἰς τὴν Βηθλεέμ, Ἄγγελος Κυρίου ἐφάνη κατ’ ὄναρ εἰς τὸν Ἰωσὴφ λέγων. Σηκώσου καὶ ἔπαρε τὸ Παιδίον καὶ τὴν Μητέρα του, καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, ἤγουν εἰς τὸ Μισήρι. Φεύγει λοιπὸν εἰς τὸ Μισήρι ἡ Θεοτόκος ὁμοὺ μὲ τὸ Βρέφος διὰ δύω αἴτια, ἕνα μέν, ἴνα πληρωθῆ τὸ ρηθὲν διὰ τοῦ Προφήτου Ὠσηὲ λέγοντος• «Ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου» (Ὡσ. ια΄, 2). Καὶ ἄλλο δέ, διὰ νὰ ἐμφραγῆ κάθε στόμα τῶν αἱρετικῶν. Διατὶ ἀνίσως δὲν ἔφευγεν ὁ Κύριος, ἀλλὰ ἤθελε πιασθῆ ἀπὸ τὸν Ἡρώδην, εἰ μὲν καὶ ἐφονεύετο ἀπὸ ἐκεῖνον, βέβαια ἤθελεν ἐμποδισθῆ ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Εἰ δὲ καὶ δὲν ἐφονεύετο διὰ νὰ τελειώση τὴν οἰκονομίαν, βέβαια ἤθελε φανῆ εἰς τοὺς πολλούς, ὅτι δὲν ἐφόρεσε τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν πραγματικῶς καὶ κατὰ ἀλήθειαν. Ἀλλὰ μόνον κατὰ δόκησιν καὶ φαντασίαν. Ἐπειδὴ ἂν ἐφόρει σάρκα ἀληθῆ, βέβαια ἤθελε κοπὴ ἀπὸ τὸ σπαθί. Ἀνίσως λοιπὸν οἱ ἄθλιοι αἱρετικοὶ ἐτόλμησαν νὰ εἰποῦν τοῦτο, ὅτι δηλαδὴ κατὰ φαντασίαν ὁ Κύριος ἐγεννήθη, ὡς ὁ θεομάχος Μάνης, καὶ οἱ τούτου ὀπαδοὶ Μανιχαίοι• καὶ μόλον ὁπού δὲν ἔλαβον εἰς τοῦτο, καμμίαν αἰτίαν καὶ ἀφορμήν• πόσω μᾶλλον ἤθελαν εἰποῦν τοῦτο, καὶ ἐὰν εὕρισκον αἰτίαν; Διὰ τοῦτο λοιπὸν φεύγει ὁ Κύριος εἰς τὴν Αἴγυπτον διὰ τὰς ρηθείσας δύω αἰτίας. Καὶ πρὸς τούτοις, ἴνα συντρίψη καὶ τὰ ἐν Αἰγύπτω εὑρισκόμενα εἴδωλα. Read more

ΓΕΝΝΗΣΗ-ΚΥΡΙΟΥἜρχεται ἡ ἑορτή, ἡ πιό σεβάσμια καί ἡ πιό φρικτή ἀπό ὅλες τίς ἑορτές, πού δέ θά κάνει κανείς λάθος ἄν τήν ὀνομάσει μητρόπολη ὅλων τῶν ἑορτῶν.

   Ποιά εἶναι αὐτή ἡ ἑορτή; Ἡ γέννηση, κατά σάρκα, τοῦ Χριστοῦ. Ἀπό αὐτή τήν ἑορτή ἀρχίζουν οἱ μεγάλες ἑορτές τῶν Θεοφανείων, καί τοῦ ἱεροῦ Πάσχα καί τῆς Ἀναλήψεως καί τῆς Πεντηκοστῆς. Ἔτσι, πού σάν νά ξεχύθηκαν ἀπό κάποια πηγή διάφορα ποτάμια καί νά γέννησαν αὐτές τίς ἑορτές… Read more

… Τί νὰ σοῦ κάνω ἄνθρωπέ μου; Ἐνῶ ὁ Θεὸς κατοικοῦσε στὰ ὕψη, δὲν προσπάθησες νὰ τὸν συναντήσεις· ὅταν συγκατατέθηκε νὰ κατεβεῖ σὲ σένα καὶ μὲ σάρκα νὰ σοῦ ὁμιλεῖ, δὲν τὸν παραδέχτηκες, ἀλλά ψάχνεις νὰ βρεῖς τὸν τρόπο πῶς θὰ συμφιλιωθεῖς μὲ τὸν Θεό. Νὰ ξέρεις ὅτι γι’ αὐτόν τὸν λόγο ὁ Θεὸς ἔλαβε ἀνθρώπινη σάρκα, ἐπειδὴ ἔπρεπε αὐτή ἡ καταραμένη σάρκα νὰ ἁγιασθεῖ, αὐτή πού ἐξασθένησε νὰ ἐνδυναμωθεῖ, αὐτή πού ἀποξενώθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ συμφιλιωθεῖ μ’ αὐτόν, αὐτή πού διώχτηκε ἀπὸ τὸν παράδεισο νὰ ἀνεβεῖ στὸν οὐρανό.

Read more

ΓΕΝΝΗΣΗ-ΚΥΡΙΟΥ(“Μία κλεψία …επαινετή και ακατηγόρητος”!)

Ὠδή α´.
Ἦχος α´. ῾Ο Εἱρμός.

Χριστός γεννᾶται· δοξάσατε. Χριστός ἐξ Οὐρανῶν· ἀπαντήσατε.
Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καί ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε λαοί· ὅτι δεδόξασται. Read more

Βλέπω παράξενο καὶ παράδοξο μυστήριο, ποιμένες, ἀντὶ νὰ παίζουν μὲ τὶς φλογέρες τους κάποιο μελωδικὸ σκοπό, ψάλλουν οὐράνιο ὕμνο καὶ γεμίζουν μὲ τοὺς ἤχους τους τὰ αὐτιά μου. Ψάλλουν ἄγγελοι καὶ ἀνυμνοῦν ἀρχάγγελοι, ὑμνοῦν τὰ Χερουβὶμ καὶ δοξολογοῦν τὰ Σεραφίμ. Ὅλοι πανηγυρίζουν γιατί βλέπουν τὸ Θεὸ στὴ γῆ καὶ τὸν ἄνθρωπο στοὺς οὐρανούς. Βλέπουν Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι πάνω στὸν οὐρανό, νὰ βρίσκεται κάτω στὴ γῆ λόγω τῆς οἰκονομίας του γιὰ τὸν ἄνθρωπο, καὶ τὸν ἄνθρωπο ποὺ εἶναι στὴ γῆ, νὰ βρίσκεται ψηλὰ στὸν οὐρανὸ ἐξαιτίας τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ. Read more

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ.


Οὐδείς ποτε ἰστορικός, περιγράψας τήν γενεαλογίαν ἀνθρώπου τινός, ἀνέβη τόσον υψηλά, όσον ἀνέβησαν οί δύο εὐαγγελισταί, ὁ Ματθαίος καί ὁ Λουκάς, ὅταν καθιστόρησαν την τοῦ Ἰησοῦ Χρίστου γενεαλογίαν ὁ Ματθαίος ἀρχεται τῆς γενεαλογίας ἀπό ἀβραάμ, καί καταβιβάζει αὐτήν εως τοῦ Ἰησου Χρίστου, ὁ δέ Λουκάς, ἀρζάμενος ἀπό τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀνεβίβασεν αὐτήν εως τοῦ Θεού· δια τούτο, ὅταν ἀναγινώσκης αὐτήν, φαίνεταί σοι, ὅτι βλέπεις τήν κλίμακα τοῦ πατριάρχου Ἰακώβ. Read more

Βλέπω ἕνα παράδοξο μυστήριο, δηλαδὴ ἀντὶ γιὰ τὸν ἥλιο βλέπω τὸν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης μὲ ἀπερίγραπτο τρόπο νὰ ἔχει χωρέσει στὴν Παρθένο. 

Μὴ ρωτᾶς πῶς ἔγινε αὐτό, «ἀφοῦ
ὅπου θέλει ὁ Θεὸς ὑποχωρεῖ ἡ τάξη τῆς φύσης». Γιατί θέλησε ὁ Θεός, μπόρεσε, κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανό, μᾶς ἔσωσε. Ὅλα ἂς συντρέχουν. Ὁ Θεὸς πού ὑπάρχει τώρα καὶ πού προϋπῆρχε, σήμερα γίνεται ὅπως δὲν ἦταν. Γιατί, ἐνῶ εἶναι Θεός, γίνεται ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ παύει νὰ εἶναι Θεός. Read more

Θαυμαστὰ καὶ παράδοξα πράγματα! Στὴν Ἰουδαία -ὅπου προϋπῆρχαν οἱ προφῆτες, οἱ πατριάρχες, οἱ δίκαιοί της Παλαιᾶς Διαθήκης- τὸ μήνυμα γιὰ τὴ γέννηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τὸ ἔφεραν οἱ εἰδωλολάτρες, οἱ μάγοι ἐξ Ἀνατολῶν!  Read more

Σκέψου, ἀγαπητέ μου, ὅτι ὅπως εἶναι συναρμολογημένος ἀπ’ ὅλα τα κτίσματα αὐτὸς ὁ αἰσθητὸς ἀπέραντος κόσμος, ἔτσι ἀκόμη εἶναι καμωμένος ἕνας ἄλλος κόσμος νοητὸς ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἁμαρτωλούς, τοῦ ὁποίου τὰ στοιχεῖα εἶναι οἱ τρεῖς διεστραμμένοι ἔρωτες, ποὺ ἀναφέρει ὁ Θεολόγος Ἰωάννης: δηλ. α) ὁ ἔρωτας τῶν ἡδονῶν, β) ὁ ἔρωτας τοῦ πλούτου καὶ γ) ὁ ἔρωτας τῆς δόξας. “Πὰν ἐν τῷ κόσμω ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκὸς καὶ ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου” (Ἃ’ Ἰω. 2,16)1. Read more

Βίβλος τῶν Ἠθικῶν Λόγος Α΄.

Κεφάλαιο γ’: Περὶ τῆς τοῦ Λόγου Σαρκώσεως καὶ κατὰ τίνα τρόπον δι’ ὑμᾶς ἐσαρκώθη.

Γιὰ νὰ προσεγγίσουμε τὴν σάρκωση τοῦ Λόγου καὶ τὴν ἀπόρρητη γέννησή του ἀπὸ τὴν ἀειπάρθενο Μαρία καὶ νὰ κατανοήσουμε καλά το μυστήριο τῆς οἰκονομίας γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ γένους μας τὸ κρυμμένο πρὸ τῶν αἰώνων (Ἐφεσίους 3:9), θὰ μᾶς βοηθήσει ἡ ἑξῆς γνωστὴ εἰκόνα:  Read more


ΓΕΝΝΗΣΗ-ΚΥΡΙΟΥΣχετικὰ μὲ τὴ συγκαταβατικὴ ἐνσάρκωση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ὅσα προσφέρθηκαν ἐξαιτίας τῆς σ᾿ αὐτοὺς ποὺ τὸν ἐμπιστεύτηκαν ἀληθινὰ καὶ σχετικὰ μὲ τὴν αἰτία ποὺ ὁ Θεός, ἂν καὶ μποροῦσε νὰ ἐλευθερώσει μὲ ποικίλους ἄλλους τρόπους τὸ ἀνθρώπινο γένος ἀπὸ τὴν ὑποταγὴ στὸ διάβολο, προτίμησε νὰ χρησιμοποιήσει αὐτὴ τὴ συγκαταβατικὴ τακτική.

Read more

Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά χαρίσει ξανά στόν ἄνθρωπο, ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο τόν προόρισε. Τόν δημιούργησε σύμφωνα μέ τή δική του εἰκόνα· ἐλεύθερο, προορισμένο νά τοῦ μοιάζει, νά εἶναι ὅπως κι ὁ ∆ημιουργός του τέλειος, ἐνάρετος.

Ὁ Θεός λοιπόν, δημιούργησε τόν ἄνθρωπο σέ πλήρη κοινωνία μαζί του. Ἐμεῖς ὅμως, αὐτά τά γνωρίσματα τῆς θείας φύσεως, τά ἀλλοιώσαμε καί τά μπερδέψαμε· περάσαμε στή παράταξη τῆς κακίας, μέ ἀποτέλεσμα, νά χάσουμε τήν κοινωνία μέ τό Θεό. Κι ὅταν πιά στερηθήκαμε τή ζωή, πέσαμε στή φθορά τοῦ θανάτου. Read more

(Ἀποσπάσματα ἐκ τῆς Ὁμιλίας ΛΗ´)

«Εἰς τά Θεοφάνεια, ἤτουν Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος»
ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
«Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε· Χριστός ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε· Χριστός ἐπί γῆς, ὑψώθητε. “῎Ασατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ”· καί, ἵν᾿ ἀμφότερα συνελών εἴπω, εὐφραινέσθωσαν οἱ οὐρανοί, καί ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ, διά τόν ἐπουράνιον, εἶτα ἐπίγειον. Χριστός ἐν σαρκί, τρόμῳ καί χαρᾷ ἀγαλλιᾶσθε. Τρόμῳ, διά τήν ἁμαρτίαν· χαρᾷ, διά τήν ἐλπίδα….
῎Ω τῆς καινῆς μίξεως! ὤ τῆς παραδόξου κράσεως! ὁ ὤν γίνεται καί ὁ ἄκτιστος κτίζεται καί ὁ ἀχώρητος χωρεῖται, διά μέσης ψυχῆς νοερᾶς μεσιτευούσης Θεότητι καί σαρκός παχύτητι. Καί ὁ πλουτίζων πτωχεύει· πτωχεύει γάρ τήν ἐμήν σάρκα, ἵν᾿ ἐγώ πλουτήσω τήν αὐτοῦ Θεότητα. Καί ὁ πλήρης κενοῦται· κενοῦται γάρ τῆς ἑαυτοῦ δόξης ἐπί μικρόν, ἵν᾿ ἐγώ τῆς ἐκείνου μεταλάβω πληρώσεως. Read more

«Κατήχησις πρὸς τοὺς Φωτιζομένους, περὶ Ἐνανθρωπήσεως».


«Ἰωσήφ, υἱὸς Δαβίδ, μὴ φοβηθεῖς παραλαβεῖν Μαριὰμ τὴν γυναίκα σου. Τὸ γαρ εν αυτὴ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματος ἐστὶν ἁγίου. Τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. Αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν αὐτῶν. Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἴνα πληρωθεῖ τὸ ρηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος. Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρι ἔξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὁ ἐστι μεθερμηνευόμενον «μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός»». Read more

Μιὰ φοβερὴ ἐξιστόρηση ἀπὸ τὰ βάθη τῆς Περσίας

Ἡ διήγηση ποὺ ἀκολουθεῖ, ἂν καὶ θυμίζει ἀρχαῖο παγανιστικὸ παραμύθι, ἀπαντάει ὡστόσο σὲ πολλὰ ἐρωτήματα ποὺ ἐκκρεμοῦν σχετικὰ μὲ τὴν ὕπαρξη καὶ τὴν ὁδοιπορία τῶν Τριῶν Μάγων ἀπὸ τὰ βάθη τῆς Περσίας. Ποιοὶ ἦταν οἱ Μάγοι; Ποιὰ τὰ ὀνόματά τους; Τί τοὺς ἔκανε στ’ ἀλήθεια νὰ ξεκινήσουν τὸ δίχρονο ταξίδι τους πρὸς τὴν ἄσημη Βηθλεέμ; Τί ἀκριβῶς συνέβηκε στὴ χώρα τους; Πῶς ἔλαβαν τὴν πληροφορία γιὰ τὴ Γέννηση τοῦ Μεσσία;

Οἱ Μάγοι στὴν Περσικὴ κοινωνία ἦταν ἀρχοντικὰ πρόσωπα ποὺ ἐμφοροῦνταν ἀπὸ μεγάλη γνώση καὶ σοφία. Βαθύτατα μυημένοι στὶς ἐπιστῆμες τῆς ἐποχῆς, καταρτισμένοι ἰδιαίτερα στὰ κεφάλαια τῆς φυσικῆς λειτουργίας τοῦ σύμπαντος, ἀπὸ τὴ συνεχῆ παρακολούθηση τῶν οὐράνιων καὶ ἀστρικῶν φαινομένων, συγκέντρωναν τὴν ὑπόληψη καὶ τὴν τιμὴ τῶν βασιλέων καὶ εὐρύτερά του λαοῦ τῆς Περσίας σὲ μεγάλο βαθμό. Read more

Μυστήριο παράξενο καὶ παράδοξο ἀντικρύζω. Βοσκῶν φωνὲς φτάνουν στ’ αὐτιά μου. Δὲν παίζουν σήμερα μὲ τὶς φλογέρες τοὺς κάποιον τυχαῖο σκοπό. Τὰ χείλη τοὺς ψάλλουν ὕμνο οὐράνιο.

Οἱ ἄγγελοι ὑμνολογοῦν, οἱ ἀρχάγγελοι ἀνυμνοῦν, ψάλλουν τὰ Χερουβεὶμ καὶ δοξολογοῦν τὰ Σεραφείμ. Πανηγυρίζουν ὅλοι, βλέποντας τὸ Θεὸ στὴ γῆ καὶ τὸν ἄνθρωπο στοὺς οὐρανούς. Read more