17 Σεπτεμβρίου
Χήρα μὲ τρεῖς θυγατέρες στὴ Ρώμη
Στὰ χρόνια πού βασίλευε στὴν κοσμοκράτειρα Ρώμη ὁ Ἀδριανός, σὲ μιὰ πόλη τῆς Ἰταλίας, ζοῦσε ἡ εὐσεβὴς καὶ πιστὴ στὸν Θεὸ Σοφία. Καταγόταν ἀπὸ σπουδαία οἰκογένεια, ἀλλὰ σχετικὰ νωρὶς ἔμεινε χῆρα μὲ τρεῖς θυγατέρες. Γιὰ λόγους πού δὲν εἶναι γνωστοί, ἀργότερα ἡ Σοφία πῆρε τὶς τρεῖς κόρες της καὶ πῆγε στὴ Ρώμη, ὅπου συνέχισαν τὴν ἐνάρετη ζωή τους.
Δὲν ἐπέλεξε συμπτωματικὰ καὶ τὰ ὀνόματα τῶν τριῶν θυγατέρων της, ἀφοῦ τοὺς ἔδωσε τὰ ὀνόματα πού συνοψίζουν τὶς τρεῖς βασικὲς ἀρετὲς τοῦ χριστιανοῦ, τὶς ὁποῖες ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν «ὕμνο τῆς ἀγάπης»(Α’ 7 Κορ. 13,13): νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη. Καὶ τόσο μὲ τὸ παράδειγμά της ὅσο καὶ μὲ τὴν ἀνατροφὴ πού τοὺς ἔδωσε, οἱ τρεῖς θυγατέρες της ἐπιβεβαίωναν στὴν πράξη ὅτι ὄντως βίωναν καὶ τὴν πίστη καὶ τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀγάπη. Ἦταν ἀντάξια πρὸς τὴ ρίζα καὶ τὸν κορμὸ κλαδιά!
Συλλαμβάνονται καὶ ὁδηγοῦνται στὸν αὐτοκράτορα
Δὲν ἄργησε νὰ γίνει γνωστὴ στὴ Ρώμη ἡ ἄφιξη τῆς Σοφίας καὶ τῶν θυγατέρων της, ὄχι μόνο γιατί ἦταν αὐτὸ σπουδαία οἰκογένεια, ἀλλὰ κυρίως ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι μία χήρα γυναίκα μὲ τρεῖς ὡραιότατες κόρες ζοῦσαν μὲ σύνεση καὶ ἀρετή, σὲ μιὰ κοινωνία κατὰ βάση ἔκφυλη καὶ ἁμαρτωλή. Ὁ Ἀντίοχος, πού ἦταν διοικητὴς τῆς Ρώμης, ἐνημέρωσε τὸν αὐτοκράτορα Ἀδριανό, ὅτι οἱ τέσσερις αὐτὲς ψυχὲς πιστεύουν στὸν Θεὸ τῶν χριστιανῶν καὶ περιφρονοῦν τοὺς δικούς τους θεούς. Ὁ αὐτοκράτορας ἐξοργίστηκε. Καὶ ἔδωσε ἀμέσως ἐντολὴ στὸν ἐπικεφαλῆς τῶν σωματοφυλάκων του νὰ σπεύσουν νὰ συλλάβουν τὴ Σοφία καὶ τὶς τρεῖς θυγατέρες της, προκειμένου νὰ τὶς ὁδηγήσουν ἐνώπιόν του.
Ὁμολογία πίστεως καὶ μητρικὲς παραινέσεις
Στὴ συνέχεια, ἀφοῦ διέταξε νὰ ἀπομακρύνουν τὶς τρεῖς θυγατέρες ἀπὸ τὴ μητέρα τους καὶ νὰ τὶς φυλᾶνε σὲ ἄλλο μέρος. Τὴν προέτρεψε νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα καὶ ἡ ἁγία μὲ ἀποφασιστικότητα ὁμολόγησε τὴν Χριστιανική της πίστη. Ἀφοῦ εἶδε τὴν Σοφία νὰ ἐπιμένει στὴν ὁμολογία της, ἔδωσε ἐντολὴ νὰ τὴν φυλακίσουν.
Ἔτσι ἡ μητέρα τους Σοφία βρῆκε τὴν εὐκαιρία καὶ τὸ χρόνο νὰ ἀπευθύνει στὶς κόρες της τὶς ἀπαραίτητες παραινέσεις, λέγοντας τὰ ἕξης:
«Ἐγώ, παιδιά μου ἀγαπημένα, ὡς μητέρα πού σᾶς ἔφερα στὸν κόσμο, σᾶς ἀνέθρεψα ἐν παιδεία καὶ νουθεσία Κυρίου. Ἐπειδὴ λοιπὸν οἱ περιστάσεις σᾶς καλοῦν σὲ πνευματικοὺς ἀγῶνες, δεῖξτε ποιὰ ἀπὸ σᾶς εἶναι ὁ ἄξιος καρπὸς τῶν λόγων μου. Τὴ δὲ ἀρετή, στὴν ὁποία ἐδῶ καὶ χρόνια ἔχετε ἀσκηθεῖ, ἃς μὴ τὴν καταβάλει τὸ κακὸ πού προσωρινὰ θὰ ἐκδηλωθεῖ ἐναντίον σας. Οὔτε ἡ ἀδύναμη πλάνη νὰ ὑπερισχύσει τῆς χριστιανικῆς ἀλήθειας, πού εἶναι ἀπὸ καθετὶ πιὸ ἰσχυρή. Δὲν σᾶς κρύβω, βέβαια, ὅτι ἡ νεαρὴ ἡλικία σας μοῦ προκαλεῖ μικρὸ φόβο. Γι’ αὐτὸ δεῖξτε προσοχὴ καὶ μὴ δειλιάσετε μπροστὰ στὴν ἀπειλή, ἀφοῦ ἀκατάβλητη δύναμή σας θὰ ἔχετε τὴ συμμαχία τοῦ Χριστοῦ μας. Κάνετε ὥστε μὲ τὸν ἀγώνα σας νὰ σκιρτήσουν ἀπὸ χαρὰ τὰ γηρατειά μου. Κρατῆστε ἀνυποχώρητη τὴν ὁμολογία τῆς πίστεώς σας στὸν Κύριο, γιὰ νὰ σᾶς στεφανώσει μὲ τὰ ἴδια τὰ χέρια του. Καὶ τότε θὰ εἶστε γιὰ πάντα μαζί του, θὰ ἀπολαμβάνετε τὴν ἄφθαρτη καὶ αἰώνια χαρὰ καὶ θὰ εἶστε μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ ὅλους τους ἁγίους του. Ἄλλωστε, γνώρισμα τῶν συνετῶν εἶναι νὰ θυσιάζουν τὰ μικρὰ γιὰ τὰ μεγάλα, τὰ ἀσταθῆ γιὰ τὰ διαρκῆ, τὰ πρόσκαιρα γιὰ τὰ αἰώνια. Διότι τὸ πιὸ πολύτιμο πράγμα εἶναι τό νὰ ἐξαγοράσει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου του, πού θὰ χύσει ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ, τὴν οὐράνια βασιλεία του».
Ὁ δικαστὴς κολακεύει, ὑπόσχεται καὶ ἀπειλεῖ
Ἐνῶ μ’ αὐτὰ τὰ λόγια ἐνίσχυε τὶς τρεῖς θυγατέρες της ἡ μητέρα τους Σοφία, οἱ ἀντάξιες κόρες ἔτσι τῆς ἀπάντησαν: «Ἐσύ, σεβαστή μας μητέρα, νά μᾶς στηρίξεις μὲ τὶς παραινέσεις σου, πού τὶς θεωροῦμε ἀγαθὸ φυλαχτό. Ἀλλὰ καὶ ὁ Κύριός μας, πού μᾶς παρότρυνε νὰ μὴ μεριμνήσουμε πῶς ἢ τί θὰ ποῦμε ὅταν μᾶς ὁδηγήσουν ἐνώπιον ἡγεμόνων καὶ βασιλέων(πρβλ. Ματθ. 10, 18-19), ἐκεῖνος, ὄντας ἀξιόπιστος, δὲν θὰ διαψευσθεῖ. Καὶ ὡς παντοδύναμος πού εἶναι θὰ τηρήσει τὴν ὑπόσχεσή του καὶ θὰ μᾶς χαρίσει σοφία, μὲ τὴν ὁποία θὰ μπορέσουμε νὰ νικήσουμε τὴ σοφία τῶν εἰδωλολατρῶν πού εἶναι ἀνόητη».
Ὁ αὐτοκράτορας μὲ κολακεῖες καὶ ὑποσχέσεις καὶ μετὰ μὲ ἀπειλὲς προσπάθησε νὰ ἀλλάξει τὶς ἁγνὲς κόρες, ἀλλὰ αὐτές, παρόλο τὸ νεαρό τῆς ἡλικίας τους, μὲ ἀποφασιστικότητα ὁμολόγησαν τὴν πίστη τους καὶ ἐπιζητοῦσαν τὰ αἰώνια ἀγαθὰ καὶ τὸν οὐράνιο Νυμφίο τους Χριστό. Οἱ τρεῖς θυγατέρες τῆς ἁγίας Σοφίας εἶπαν στὸ δικαστή: «Σὲ πληροφοροῦμε πώς ἂν τυχὸν λυπηθεῖς τὸ κάλλος τῆς νεότητάς μας, πού ὅπως εἶπες θεωρεῖς κάτι τὸ ἐξαιρετικὰ σπουδαῖο, καὶ δὲν μᾶς ὑποβάλεις σὲ σκληρὰ βασανιστήρια, θὰ μᾶς στενοχωρήσεις περισσότερο. Γιατί στὴν περίπτωση αὐτὴ θὰ μᾶς βλάψεις πραγματικά, ἀφοῦ θὰ γίνεις αἰτία νὰ στερηθοῦμε τὴν ἀνταπόδοση τῶν μεγάλων καὶ ἄφθαρτων ἀγαθῶν».
Ἡ γενναιόφρονη στάση τῶν τριῶν νεανίδων ἐξέπληξε τὸ δικαστή. Ἔτσι ἀποφάσισε νὰ τὶς χωρίσει καὶ νὰ ἐξετάσει τὴν κάθε μία ἰδιαίτερα, ἐλπίζοντας νὰ τὶς ἀποδυναμώσει καὶ νὰ ἐπιτύχει στὸ σκοπό του. Στὴν ἀρχὴ φώναξε τὴ μητέρα τους Σοφία καὶ τὴ ρώτησε γιὰ τὸ ὄνομα καὶ τὴν ἡλικία τῶν θυγατέρων της. Ἐκείνη ἀπάντησε πώς ἡ πρώτη ὀνομάζεται Πίστις καὶ εἶναι δώδεκα χρονῶν, ἡ δεύτερη Ἐλπὶς καὶ εἶναι δέκα καὶ ἡ τρίτη Ἀγάπη καὶ εἶναι ἐννέα χρονῶν.
Βασανίζεται καὶ τελειοῦται ἡ Πίστις
Τότε πρόσταξε νὰ ὁδηγηθεῖ μπροστά του ἡ μεγαλύτερη ἀπὸ τὶς τρεῖς, ἡ Πίστις. Ὀργισμένος τῆς εἶπε: «Θυσίασε, νεαρή μου, στὴ θεὰ Ἄρτεμη, ὅπως ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια κάνουμε ὅλοι μας». Μὲ ἔκπληξή του ὅμως διαπίστωσε ὅτι ἡ ἐντολὴ του ἔπεσε στὸ κενό.
Ἔτσι πρόσταξε νὰ ἀρχίσουν τὰ βασανιστήρια. Μὲ πρῶτο αὐτὸ τοῦ ραβδισμοῦ. Τῆς ἀφήρεσαν τὴν ἐσθήτα, τῆς ἔδεσαν πισθάγκωνα τὰ χέρια καὶ οἱ δήμιοι τὴν ἔδειραν μὲ χοντρὲς ράβδους. Ἀλλ’ ὢ τοῦ θαύματος. Ἡ τρυφερὴ δωδεκάχρονη μάρτυς τοῦ Χριστοῦ φαινόταν ὄχι ραβδιζόμενη, ἀλλὰ ἔδειχνε σᾶ νὰ ραίνεται μὲ ρόδα, ἐνῶ στὸ σῶμα της δὲν ὑπῆρχε οὔτε ἴχνος μωλωπισμοῦ! Τότε διέταξε νὰ προχωρήσουν σὲ ὠμότερες πράξεις· νὰ ἀποκόψουν τοὺς μόλις σχηματιζόμενους μαστοὺς τῆς Πίστεως. Καὶ τότε συνέβη τὸ πρωτοφανὲς καὶ ἐξαίσιο γεγονός: ἀπὸ τὶς τομὲς ἀντὶ γιὰ αἷμα ἔτρεξε σὰν ἀπὸ βρύση γάλα! Μετὰ ἔβαλαν τὴν μάρτυρα τοῦ Χριστοῦ νὰ ξαπλώσει σὲ πυρακτωμένη σχάρα. Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἐπινοοῦσε βασανιστήρια, ἄλλο τόσο καὶ ὁ Θεὸς τῶν χριστιανῶν προστάτευε τὴν πιστή του δούλη καὶ τὴ δόξαζε. Ἑπόμενο μαρτύριο ἦταν νὰ τὴ ρίξουν σὲ ἕνα τεράστιο τηγάνι πού ἦταν πάνω ἀπὸ ἀναμμένη φωτιά, γεμάτο πίσσα καὶ ἄσφαλτο. Ἡ Πίστις πρόφτασε νὰ ἐπικαλεστεῖ τὴν ἐξ ὕψους βοήθεια. Ἡ φωτιὰ καὶ ἡ πίσσα πού κόχλαζε μεταβλήθηκαν σὲ δροσιά.
Τὸ γεγονὸς προκάλεσε τὸ θαυμασμὸ πολλῶν παρευρισκομένων, πού δόξαζαν τὸν Θεὸ τῶν χριστιανῶν, ὄχι ὅμως καὶ τοῦ δικαστῆ, ὁ ὁποῖος φανερὰ ἐκνευρισμένος καὶ γιὰ νὰ προλάβει τὴν προσχώρηση εἰδωλολατρῶν στὴ χριστιανικὴ πίστη, ἀποφάσισε τὸν διὰ ξίφους θάνατο τῆς ἁγίας μάρτυρος.
Ὅταν ἐξήγγειλε τὴν ἀπόφασή του αὐτή, ἡ Πίστις χάρηκε. Καὶ ἡ χαρὰ της διακρινόταν καθαρὰ στὸ πρόσωπό της. Ἀμέσως δὲ παρεκάλεσε τὴν μὲν μητέρα της νὰ προσευχηθεῖ γιὰ νά μείνει σταθερὴ ὡς τὸ τέλος, τὶς δὲ δύο μικρότερες ἀδελφές της παρότρυνε νὰ μὴ δειλιάσουν καὶ χάσουν τὸ βραβεῖο τῆς ἄνω κλήσεως. Συγκεκριμένα εἶπε: «Γνωρίζετε καλὰ ποιόν ἀκολουθήσαμε στὴ ζωή μας καὶ μὲ ποιοῦ τὴ σφραγίδα σφραγιστήκαμε κατὰ τὴ βάπτισή μας. Ἃς μείνουμε λοιπὸν ἀκλόνητες στὴν πίστη μας ἕως τέλους. Ἃς μὴ φοβηθοῦμε καί ἀποχωρήσουμε. Κόρες μιᾶς μητέρας εἴμαστε. Αὐτὴ μᾶς γέννησε, μᾶς ἔθρεψε σωματικὰ καὶ πνευματικά. Τὸ ἴδιο φρόνημα καὶ τὸ ἴδιο τέλος ἃς ἔχουμε καὶ οἱ τρεῖς ἀδελφές. Ἡ πρώτη ἃς εἶναι παράδειγμα καὶ γιὰ τὶς ἄλλες δύο».
Τὰ λόγια αὐτὰ τῆς Πίστεως γέμισαν θάρρος καὶ δύναμη τὴν Ἐλπίδα καὶ τὴν Ἀγάπη, πού μὲ τὴ σειρὰ τους ἔδωσαν κουράγιο στὴν ἀδελφή τους, ἐνῶ τὴν παρεκάλεσαν νὰ προσευχηθεῖ καὶ γιὰ κεῖνες στὸ Σωτήρα Χριστὸ νὰ μείνουν σταθερὲς καὶ ἀκλόνητες γιὰ νὰ ἀξιωθοῦν τὸ στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς. Στὴ συνέχεια ἡ Πίστις, ἔσκυψε τὸν αὐχένα καὶ ὁ δήμιος κατεβάζοντας μὲ δύναμη τὸ ξίφος του, τῆς ἔκοψε τὸ κεφάλι, ἐνῶ ἡ ψυχὴ της στεφανωμένη ἀνῆλθε πρὸς τὸ νυμφίο της Χριστό, τὴν κεφαλὴ ὅλων.
Ἡ ἄθληση καὶ τὸ τέλος τῆς Ἐλπίδος
Ἔδωσε ἐντολὴ καὶ ἔφεραν μπροστά του τὴ δεύτερη, τὴν Ἐλπίδα. Χωρὶς περιστροφὲς τῆς εἶπε: «Ἄκουσε μέ, νεαρή μου, καὶ πέσε νὰ προσκυνήσεις τὴ μεγάλη θεὰ Ἄρτεμη. Κι ἀφοῦ τὸ κάνεις αὐτό, φύγε ἐλεύθερη καὶ χαρούμενη». Ἡ Ἐλπὶς ὅμως δὲν δίστασε νὰ τοῦ ἀπαντήσει: «Καθὼς πίστεψες πώς εἶμαι ἀδελφή τῆς προηγούμενης, ἔτσι νὰ πιστέψεις καὶ στὴν ἀπόφασή μου νὰ δείξω καὶ στὴν πράξη πώς εἶμαι ὄντως ἀδελφή της. Καὶ θέλω νὰ ξέρεις ὅτι τίποτα ἀπολύτως, εὐχάριστο ἢ δυσάρεστο, δὲν θὰ μὲ κάνει νὰ ἀλλάξω γνώμη, οὔτε τήν πίστη μου στὸ Χριστὸ καὶ Θεό μου».
Ἔδωσε ἐντολὴ ν’ ἀρχίσουν τὰ βασανιστήρια. Τῆς ἀφήρεσαν τὰ ροῦχα καὶ τὴ μαστίγωσαν μὲ ὠμὰ βούνευρα. Ἡ Ἐλπὶς ἔδειχνε ἀκατάβλητη ὑπομονὴ καὶ καρτερία, γεγονὸς πού ἐξόργισε ἀκόμα περισσότερό τό δικαστή. Γι’ αὐτὸ διέταξε νὰ τὴ ρίξουν μέσα σὲ πυρωμένο καμίνι. Ἐνῶ οἱ φλόγες ὑψώνονταν, τὴν ἴδια δὲν τὴν ἄγγιζαν. Ὁ δικαστὴς πρόσταξε νὰ κρεμάσουν τὴν Ἐλπίδα σὲ ἕνα ξύλο καὶ οἱ δήμιοι νὰ ξεσκίσουν τὸ παιδικὸ σῶμα της μὲ τὰ εἰδικὰ σιδερένια νύχια. Ἡ ἴδια, ἐπιστρατεύοντας οὐράνια δύναμη καὶ ἕνα μειδίαμα στὰ χείλη της εἶπε στὸ δικαστή! «Νομίζεις πώς μὲ τὰ βασανιστήρια θὰ μὲ κάμψεις· ἐγὼ ὅμως ἀντλῶ θάρρος ἀπὸ τὸ Χριστό, ὁ ὁποῖος θὰ σὲ ἀποδυναμώσει γιατί κήρυξες ἀδυσώπητο πόλεμο σὲ μιὰ νεαρὴ κόρη, πού μόνο στήριγμά της ἔχει τὸν ἀληθινὸ Θεό».
Ἡ παρρησία τῆς νεαρῆς χριστιανῆς ἐξόργισε ἀκόμα περισσότερο τὸν δικαστή, ὁ ὁποῖος ἔδωσε ἐντολὴ νὰ ἑτοιμάσουν ἕνα λέβητα καὶ ἀφοῦ τὸν γεμίσουν μὲ πίσσα καὶ ρετσίνι νὰ τὸν βάλουν πάνω σε δυνατὴ φωτιὰ ὥσπου νὰ κοχλάσουν τὰ ὑλικὰ αὐτὰ κι ὑστέρα νὰ ρίξουν μέσα τὴν Ἐλπίδα. Ὁ Θεὸς ὅμως γιὰ μιὰ ἀκόμα φορᾶ ἔσωσε τὴν καλλίνικη μάρτυρα: Πρὶν τὴ ρίξουν στὸ μεῖγμα πού κόχλαζε, ὁ λέβητας διαλύθηκε, τὸ δὲ μεῖγμα χύθηκε τριγύρω, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κάψει πολλοὺς εἰδωλολάτρες πού παρακολουθοῦσαν μὲ περιέργεια τὰ ὅσα συνέβαιναν. Ἀποφάσισε νὰ θανατωθεῖ ἡ μάρτυς Ἐλπὶς διὰ τοῦ ξίφους.
Καθὼς ἢ Ἐλπὶς ἄκουσε τὴν τελικὴ ἀπόφαση τοῦ δικαστῆ, ὡς τελευταία ἐπιθυμία ζήτησε ἀπὸ τὴ μητέρα της νὰ προσευχηθεῖ γιὰ κείνη, ἐνῶ ἡ ἴδια παρότρυνε μὲ λόγια θερμὰ τὴ μικρότερη ἀδελφή, τὴν Ἀγάπη, νὰ μὴ ὑποκύψει στὶς ὑποσχέσεις ἡ ἀπειλὲς τοῦ δικαστῆ, ἀλλὰ νὰ ἀκολουθήσει τὸ παράδειγμα τῶν δύο μεγαλύτερων ἀδελφῶν της.
Ὅταν τὴν ὁδήγησαν στὸ σημεῖο ὅπου θὰ μαρτυροῦσε γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, ἡ σορὸς τῆς ἀδελφῆς της Πίστεως, κείτονταν ἀκόμα, ἀκέφαλη, στὸ χῶμα. Ἔπεσε στὰ γόνατα, τὸ ἀγκάλιασε καὶ τὸ φιλοῦσε, τιμώντας το ὡς λείψανο μιᾶς ἁγίας μάρτυρος, ἀλλὰ καὶ σὲ ἐκδήλωση μεγάλης ἀδελφικῆς ἀγάπης. Ἔτσι, ἤρεμη καὶ μὲ ἀκλόνητη πίστη καὶ ἀποφασιστικότητα, ἔκαμψε τὸν αὐχένα της, τὸ δὲ ξίφος τοῦ δημίου ἀπέκοψε τὴ νεανικὴ κεφαλή της, γιὰ νὰ προστεθεῖ καὶ ἡ μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Ἐλπὶς στὸ νέφος τῶν ἁγίων του.
Τὸ μαρτύριο τῆς Ἀγάπης
Μετὰ τὸ φρικτὸ μαρτύριο τῆς Πίστεως καὶ τῆς Ἐλπίδος ὁ δικαστής, ἐξουθενωμένος διέταξε νὰ φέρουν τὴν Ἀγάπη. Αὕτη ἦταν μόλις ἐννέα χρονῶν. Ἀσφαλῶς καὶ θὰ τὴν ἔπειθε. Πιθανὸν νὰ εἶχε τρομάξει ἀπὸ τὸ θάνατο τῶν δύο μεγαλύτερων ἀδελφῶν της.
Ἀφοῦ τὴ ρώτησε διάφορα καὶ τὴν κολάκεψε μὲ καλὰ λόγια καὶ ὑποσχέσεις, περίμενε πώς θὰ εἶχε πεισθεῖ νὰ θυσιάσει, ἀλλὰ εἶχε κάνει λάθος στὶς ἐκτιμήσεις του, γιατί ἡ Ἀγάπη τοῦ εἶπε μὲ θάρρος τὰ ἕξης: «Μὴ ξεγελιέσαι ἀπὸ τὴ νεαρὴ ἡλικία μου καὶ νομίζεις πώς θὰ μὲ ἐξαπατήσεις καὶ θὰ μὲ παρασύρεις. Σύντομα θὰ διαπιστώσεις ὅτι κι ἐγώ, ἡ μικρότερη, εἴμαι βλαστάρι ἀπὸ τὴν ἴδια ρίζα καὶ τὸν κορμό. Ἀπὸ τὴν ἴδια μάνα εἶμαι γεννημένη, ὅπως καὶ οἱ δύο ἀδελφές μου πού μαρτύρησαν γιὰ τὸ Χριστό. Γι’ αὐτὸ κι ἐγὼ δὲν θὰ ντροπιάσω τὴ μητέρα καὶ τὶς δύο ἀδελφές μου. Εἶμαι μάλιστα ἀποφασισμένη καὶ νὰ τὶς ξεπεράσω στὴν ἄθληση καὶ τὴν καρτερία, διότι ξέρω ἀπὸ τὰ ὅσα συνέβησαν μ’ αὐτὲς ὅτι θὰ ἔχω ἀμέριστη τὴ βοήθεια τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μου».
Διέταξε νὰ τὴν κρεμάσουν καὶ νὰ τὴν τεντώσουν μὲ χοντρὰ σχοινιὰ τόσο πολύ, πού νὰ σπάσουν οἱ ἀρθρώσεις τῶν χεριῶν καὶ τῶν ποδιῶν της. Ἡ προστασία ὅμως τοῦ Θεοῦ ἦταν καὶ ἐδῶ ἄμεση. Τὴ διαφύλαξε σώα καὶ ἄβλαβη. Ἔπειτα ἑτοιμάστηκε πυρακτωμένο καμίνι.
Πόση ὅμως ἦταν ἡ ἔκπληξη ὅλων ὅταν εἶδαν τὴ νεαρὴ μάρτυρα τοῦ Χριστοῦ νὰ πηδάει μόνη της στὸ καμίνι, πρὶν προλάβουν νὰ τὸ κάνουν οἱ δήμιοι. Ἀλλ’ ὢ τοῦ θαύματος καὶ πάλι! Ἀντὶ νὰ γίνει παρανάλωμα τοῦ πυρός, ἐκείνη στεκόταν ἀνάμεσα στὶς φλόγες καὶ ἔνιωθε σὰ νὰ βρίσκεται σὲ εὐχάριστο λουτρό. Καὶ τὸ πιὸ ἀξιοθαύμαστο; Οἱ φλόγες σὲ λίγο διασκορπίστηκαν καὶ ἄρχισαν νὰ καῖνε τοὺς εἰδωλολάτρες γύρω ἀπὸ τὸ καμίνι! Ἀκόμα καὶ στὸν δικαστὴ προκάλεσαν ἐγκαύματα.
Ἔτσι μὲ τὰ ἐγκαύματα στὸ σῶμα του, ἔδωσε νέα ἐντολή: Νὰ τρυπήσουν τὰ μέλη τοῦ σώματος τῆς καλλίνικης μάρτυρος μὲ περόνια. Ὅταν ἔγινε κι αὐτὸ καὶ ἐπειδὴ ἡ Ἀγάπη λίγο νοιαζόταν γιὰ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια, ἀφοῦ εἶχε «βοηθὸ καὶ σκεπαστῆ» της τὸν Θεό, ὁ δικαστὴς ἔβγαλε τὴν τελική του ἀπόφαση, ὅμοια μὲ τῶν δύο ἄλλων ἀδελφῶν: τὸν διά τοῦ ξίφους ἀποκεφαλισμὸ τῆς τρίτης.
Τὴν ἀπόφαση ἄκουσε ἡ Ἀγάπη μὲ γενναιότητα καὶ ἀνδρεία, θεωρώντας τὴν ὡς τὴν ἀσφαλῆ σφραγίδα καὶ ἐπιδοκιμασία τῆς πίστεως καὶ ὁμολογίας της πρὸς τὸν Θεό, γι’ αὐτὸ καί του ἀπηύθυνε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς της τὴν ἀκόλουθη προσευχή: «Σὲ εὐχαριστῶ, Παναγία Τριάδα, πού εἶσαι μία θεότητα, μία δόξα καὶ μία δύναμη, διότι καὶ μένα τὴν ἐλάχιστη μὲ ἀνέδειξες ἄξια γιὰ τὸν οὐράνιο νυμφώνα σου καὶ μὲ συναρίθμησες μὲ τὶς δύο ἀδελφές μου, οἱ ὁποῖες μαρτύρησαν γιὰ σένα. Καὶ σὲ παρακαλῶ, πανάγαθε Θεέ μου, μετὰ τὸ μαρτυρικό μου τέλος, νὰ εὐδοκήσεις νὰ ἐπιζήσει ἡ μητέρα μου, γιὰ νὰ ἐπιτελέσει γιὰ μᾶς τὶς δοῦλες σου ὅσα εἶναι καθιερωμένα καὶ ἁρμόζουν στοὺς κεκοιμημένους».
Φθάνοντας ἡ μακαριστὴ Ἀγάπη στὸ τόπο τοῦ ἀποκεφαλισμοῦ, ἔσκυψε πρόθυμα τὸν αὐχένα της καὶ ὁ δήμιος ἐκτέλεσε τὴν ἐντολὴ τοῦ δικαστῆ. Ἔτσι ὁλοκληρώθηκε ἡ τριπλῆ θυσία τῶν ἁγίων καὶ καλλινίκων παρθένων Πίστεως, Ἐλπίδος καὶ Ἀγάπης.
Ἡ μητέρα τους Σοφία παρακολουθοῦσε ἀπὸ κάποια ἀπόσταση τὴν τελευταία πράξη τοῦ μαρτυρίου. Κι ἀφοῦ ἔφυγαν οἱ δήμιοι καὶ οἱ εἰδωλολάτρες πού ἔβλεπαν τὰ γινόμενα, ἔσπευσε καὶ ἀγκάλιασε τὸ ἄψυχο σῶμα τῆς κόρης της Ἀγάπης. Τὸ φιλοῦσε μὲ μητρικὴ ἀγάπη, ἀλλὰ καὶ σεβασμό, ἀφοῦ αὐτὸ ἀνῆκε σὲ μιὰ μάρτυρα τοῦ Χριστοῦ. Στὴ συνέχεια, ἐκτελώντας ὅσα ἁρμόζουν στοὺς κεκοιμημένους, ράντισε μὲ μύρο τὸ σῶμα, τὸ τύλιξε μὲ πολυτελῆ σάβανα καὶ τὸ ἔβαλε δίπλα στὶς σοροὺς τῶν λειψάνων τῶν δύο ἄλλων θυγατέρων τῆς, γιὰ τὶς ὁποῖες εἶχε πράξει προηγουμένως τὰ ἴδια. Κατόπιν ἐναπέθεσε καὶ τὰ τρία σὲ μικρὸ ναὸ πού εἶχε χτίσει μὲ δαπάνη της. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἡ φιλόχριστη μητέρα Σοφία ἔκανε σὲ ὅλους τους χριστιανοὺς τὴ μεγάλη πνευματικὴ δωρεά, νὰ ἔχουν στοὺς αἰῶνες ἕναν ἀνεκτίμητο πλοῦτο καὶ ἕναν ἀδαπάνητο θησαυρό: τρεῖς ἅγιες μάρτυρες, κατὰ σάρκα καὶ πνεῦμα ἀδελφές, τὴν Πίστη, τὴν Ἐλπίδα καὶ τὴν Ἀγάπη. Μὲ τὶς πρεσβεῖες τοὺς θεραπεύονται ψυχικὰ καὶ σωματικὰ πάθη, ἐνισχύονται οἱ πιστοὶ στὸν πνευματικό τους ἀγώνα, γνωρίζουν τὸν Θεό, σώζονται.
Ἡ ἐν εἰρήνη κοίμηση τῆς ἁγίας Σοφίας
Τρεῖς ἡμέρες μετὰ τὸ μαρτυρικὸ τέλος τῆς Ἀγάπης καὶ τὸν ἐνταφιασμό της, ἡ μητέρα τῆς Σοφία πῆγε στὸ ναῖσκο γιὰ νὰ τελέσει τὰ καθιερωμένα ἱερὰ μνημόσυνα τῶν τριῶν καλλινίκων μαρτύρων θυγατέρων της. Ἐκεῖ ἀκριβῶς καὶ πάνω ἀπὸ τὴ λάρνακα πού εἶχαν ἐναποτεθεῖ τὰ ἱερὰ σώματα τῶν ἁγίων, ἔκανε γονατιστὴ τὴν ἀκόλουθη προσευχή:
«Τίμια σφάγια, πού βρίσκεσθε πλέον κοντὰ στὸν Θεό, θυσίες πού γίνατε εὐπρόσδεκτες ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, δεχθεῖτε τὴ μητέρα σας ὡς συγκάτοικο στὴν ἴδια σκηνή, στὴν οὐράνια κατοικία σας». Αὐτὰ εἶπε μὲ πίστη ἡ γενναία καὶ ἐξαίρετη αὐτὴ μητέρα. Καὶ ἦταν τέτοια ἡ ἐπιθυμία τῆς καρδιᾶς καὶ τοῦ νοῦ της, πού εἰσακούσθηκαν τὰ λόγια της καὶ «κοιμήθηκε τὸν ὕπνο πού ἁρμόζει στοὺς δικαίους», γράφει ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Μεταφραστὴς καὶ συναξαριστής της. Ἔτσι ἐτελειώθη καὶ πῆγε νὰ συναντήσει τὶς τρεῖς θυγατέρες της πού μαρτύρησαν γιὰ τὸ Χριστό.
Κάποιες εὐσεβεῖς γυναῖκες πού ἦταν μαζί της ἐπιτέλεσαν καὶ γιὰ τὴν ἁγία Σοφία τὰ καθιερωμένα καὶ ἁρμόζοντα, τοποθέτησαν δὲ τὴ σορό της στὴν ἴδια λάρνακα ὅπου ἦταν ἐναποτεθειμένα καὶ τὰ λείψανα τῶν τριῶν θυγατέρων της.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σοφία ἐκθρέψασα, κατὰ τὴν κλῆσιν σεμνή, τὰς τρεῖς θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστῷ, ἀθλήσεως σκάμμασιν· ὅθεν της ἄνω δόξης, σὺν αὐταῖς κοινωνοῦσα, πρέσβευε τῷ Σωτήρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δοῦναι τοῖς σὲ τιμῶσι, χάριν καὶ ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ὡς ἐλαία κατακαρπὸς ἀνεβλάστησας, ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Κυρίου Σοφία Μάρτυς σεμνή, καὶ προσήγαγες Χριστῷ καρπὸν ἠδύτατον, τοὺς τῆς νηδύος σου βλαστούς, δι’ ἀγώνων ἱερῶν, Ἀγάπην τὲ καὶ Ἐλπίδα, καὶ τὴν θεοφρονα Πίστιν· μεθ’ ὧν δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἠμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.
Σοφίας τῆς σεμνῆς, ἱερώτατοι κλάδοι, ἡ Πίστις καὶ Ἐλπίς, καὶ Ἀγάπη δειχθεῖσαι, σοφίαν ἀπεμώραναν, τῶν Ἑλλήνων ἐν χάριτι, καὶ ἀθλήσασαι, καὶ νικηφόροι φανεῖσαι, στέφος ἄφθαρτον, παρὰ τοῦ πάντων Δεσπότου, Χριστοῦ ἀνεδήσαντο.
Μεγαλυνάριον.
Μήτηρ ἐπὶ τέκνοις Δαβιτικῶς, ὤφθης τερπομένη, ὢ Σοφία πανευκλεής· σὺ γὰρ τὴ Τριάδι, τὰς τρεῖς σου θυγατέρας, ὥσπερ γυνὴ ἀνδρεία, ἄθλοις προσήγαγες.
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!