Καθαρότητα ψυχῆς. Ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου

Καθαρὴ ψυχὴ – καθαρὸς λόγος

 Ὅποιος ἔχει καθαρὴ ψυχὴ καὶ ἁγνὴ διαγωγή, πάντοτε μὲ σύνεση καὶ προσοχὴ λαλεῖ τοὺς λόγους τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ συζητᾶ κατὰ τὰ μέτρα τῆς πίστης του γιὰ τὰ θεία καὶ γιὰ τὰ δικά του ζητήματα. Αὐτὸς ὅμως πού ἔχει τσακισμένη τὴν καρδιά του ἀπὸ τὰ πάθη, ἔχει καὶ τὴ γλώσσα τοῦ κινούμενη ἂπ’ αὐτά. Καὶ ὅταν μιλάει γιὰ πνευματικὰ θέματα, μιλάει μὲ ἐμπάθεια καὶ ἐγωισμό, γιὰ νὰ ὑπερισχύσει στὴ συζῆ-τηση. Ἕναν τέτοιο ἄνθρωπο ὁ σοφὸς τὸν καταλαβαίνει καὶ μόνο πού τὸν συναντᾶ, καὶ ὁ καθαρὸς τὸν ὀσφραίνεται ἀπὸ τὴ δυσοσμία του.

Ἄλλη εἶναι ἡ καθαρότητα τὸν νοῦ καὶ ἄλλη τῆς καρδιᾶς

 Ἄλλη εἶναι ἡ καθαρότητα τοῦ νοῦ καὶ ἄλλη τῆς καρδίας. Ὁ νοῦς εἶναι μία ἀπὸ τὶς αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς, ἐνῶ ἡ καρδιὰ περιέχει καὶ ἐξουσιάζει τὶς ἐσωτερικὲς αἰσθήσεις. Ἡ καρδιὰ εἶναι ἡ ρίζα. Καὶ ἂν ἡ Ρίζα εἶναι ἁγία, τότε καὶ τὰ κλαδιὰ εἶναι ἁγία. Μὲ ἄλλα λόγια, ἂν ἡ καρδιὰ καθαρισθεῖ ἀπὸ τὸ κακό, εἶναι φανερὸ ὅτι εἶναι καθαρὲς καὶ ὅλες οἱ ἐσωτερικὲς αἰσθήσεις. Ὁ νοῦς, πάλι, ἂν ἀσχοληθεῖ ἐπιμελῶς μὲ τὴν ἀνάγνωση τῶν θείων Γραφῶν, ἡ καὶ μοχθήσει κάπως στὶς νηστεῖες, στὶς ἀγρυπνίες καὶ στὴν ἠσυχία, θὰ λησμονήσει μὲν τὴν πρότερά του διαγωγὴ καὶ θὰ γίνει καθαρός, ἐφόσον παύσει νὰ κάνει παρέα μὲ αἰσχροὺς λογισμοῦ ὅμως ἡ καθαρότητα τοῦ αὐτὴ δὲ θὰ ‘ναι μόνιμη. Γιατί, ὅπως γρήγορα καθαρίζεται, ἔτσι καὶ γρήγορα μολύνεται. Ἡ καρδιὰ ὅμως δὲν εἰ-ναὶ ἔτσι γιατί αὐτὴ καθαρίζεται μὲ πολλὲς θλίψεις καὶ στερήσεις, καὶ μὲ τὴ διακοπὴ τῆς ἐπαφῆς μὲ τὶς ἁμαρτωλὲς ἐνέργειες τῶν κοσμικῶν, καὶ μὲ τὴν ἀπονέκρωση τοῦ κοσμικοῦ φρονήματος. Καὶ ἅμα ἡ καρδιὰ γίνει καθαρή, δὲ μολύνεται εὔκολα ἡ καθαρότητά τῆς ἀπὸ τὰ μικρὰ κακὰ συναπαντήματα, οὔτε φοβᾶται ἀπὸ τοὺς μεγάλους καὶ φανεροὺς καὶ φοβεροὺς πολέμους μὲ τὸ διάβολο. Κι αὐτὸ συμβαίνει, ἐπειδὴ ἀπέκτησε, ἔτσι νὰ πούμε, δυνατὸ στομάχι, πού μπορεῖ πολὺ γρήγορα νὰ χωνέψει κάθε τροφή, πού δὲν μποροῦν νὰ χωνέψουν οἱ ἄρρωστοι. Ὥστε, ὅταν ἀποκτᾶμε τὴν καθαρότητα γρήγορα, δηλ. σὲ λίγο χρόνο καὶ μὲ λίγο κόπο, γρήγορα καὶ τὴ χάνουμε, καὶ μολυνόμαστε πάλι. Ἐνῶ ἡ καθαρότητα, πού ἀποκτήσαμε μὲ πολλὲς θλίψεις καὶ σὲ μακρὸ χρόνο, δὲ φοβᾶται ἀπὸ καμιὰ προσβολή, γιατί ὁ Θεὸς τὴ δυναμώνει καὶ τὴ στηρίζει. Ἃς εἶναι δοξασμένο τὸ ὄνομα τοῦ εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ἡ πνευματικὴ δράση τῆς καθαρῆς ψυχῆς

 Οἱ ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων, ὅσο εἶναι μολυσμένες ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, καὶ σκοτεινὲς ἀπὸ τὰ πάθη, δὲν μποροῦν νὰ δοῦν οὔτε ἡ μία τὴν ἄλλη, οὔτε τὸν ἐαυτό τους. Ἐὰν ὅμως μετανοήσουν καὶ γίνουν καθαρὲς καὶ  γίνουν ὅπως πλάσθηκαν ἀπὸ τὸ Θεὸ κατὰ τὴ δὴ-μιουργία τοῦ κόσμου, τότε βλέπουν ἀπὸ μακριὰ καὶ πολὺ καθαρὰ τὶς τρεῖς τάξεις πού ἀμέσως τώρα ἀναφέρω: δηλ. τὴν τάξη τῶν δαιμόνων, πού εἶναι κατώτερή τοὺς, τὴν ἀνώτερη, τῶν ἀγγέλων, καὶ τὴν ἀνθρώπινη, ἀφοῦ οἱ ψυχὲς βλέπουν ἡ μιὰ τὴν ἄλλη. Καὶ μὴ νομίσεις ὅτι ἀλλοιώνονται Οἱ ψυχές, καὶ ὅτι παίρνουν σωματικὴ μορφή, καὶ τότε μόνο μποροῦν καὶ βλέπουν εἴτε τοὺς ἀγγέλους, εἴτε τοὺς δαίμονες, εἴτε ἡ μιὰ τὴν ἄλλη, ἀλλὰ βλέπουν μὲ τὴν ἑξαγνισμένη φυσική τους ἰδιότητα καὶ σύμφωνα μὲ τὸν πνευματικὸ νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἐσὺ μπορεῖ νὰ πεῖς ὅτι εἶναι ἀδύνατο Οἱ ψυχὲς νὰ δοῦν δαίμονα ἡ ἄγγελο, ἐὰν πρῶτα δὲν ἀλλοιωθοῦν καὶ δὲν πάρουν ἄλλη μορφή. Σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση ὅμως, δὲ θὰ βλέπει ἡ ψυχή, ἀλλὰ τὸ σῶμα. Καὶ ἂν εἶναι ἔτσι, γιὰ ποιὸ λόγο νὰ καθαρισθεῖ ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες; Βέβαια, καὶ σ’ αὐτοὺς πού ἔχουν ἀκάθαρτη ψυχὴ παρουσιάζονται κάποτε Οἱ δαίμονες ἡ καὶ Οἱ ἄγγελοι, ἀλλὰ τοὺς βλέπουν τότε μὲ τοὺς σωματικοὺς ὀφθαλμούς, ὅταν φυσικὰ εἶναι ἀνάγκη νὰ τοὺς δοῦνε, ὄντας ἀκάθαρτοι. Ὅμως ἡ ψυχὴ πού ἔγινε καθαρή, βλέπει μὲ τρόπο πνευματικό, μὲ τὸ διορατικὸ καὶ νοερὸ ὀφθαλμὸ τῆς ἐξαγνισμένης φύσης της. Καὶ ὅτι Οἱ ψυχὲς βλέπουν ἡ μιὰ τὴν ἄλλη, ὄντας μέσα στὸ σῶμα τους, μὴν ἀπορήσεις. Διότι θὰ σοῦ φέρω μιὰ ἀναμφισβήτητη ἀπόδειξη παρουσιάζοντάς σου ἕναν ἀξιοπιστο μάρτυρα, τὸ μακάριο Μέγα Ἀθανάσιο. Αὐτὸς λοιπὸν εἶπε στὸ βιβλίο πού ἔγραψε γιὰ τὸ Μέγα Αντώνιο, ὅτι κάποτε ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ἐνῶ προσευχόταν, εἶδε τὴν ψυχὴ ἑνὸς ἄνθρωπου, πού ἀνέβαινε στοὺς οὐρανοὺς μὲ μεγάλη τιμή, καὶ μακάρισε αὐτὸν πού ἀξιώθηκε νὰ ἔχει τέτοια δόξα. Αὐτὴ ἡ ψυχὴ ἦταν τοῦ μακάριου Ἀμμοῦν ἀπὸ τὴν ἔρημό της Νιτρίας. Τὸ ὅρος ἐκεῖνο, στὸ ὅποιο ζοῦσε ὁ ἅγιος Ἀντώνιος ἀπεῖχε ἀπὸ τὴ Νιτρία μιὰ ἀπόσταση δεκατριῶν ἥμερων. Ἀπὸ τὸ παράδειγμα αὐτὸ ἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι, κι ἂν ἀκόμη βρίσκονται σὲ ἀπόσταση ἀναμεταξὺ τοὺς Οἱ τρεῖς πνευματικὲς τάξεις πού ἀναφέραμε, ὅμως Οἱ πνευματικές τους φύσεις βλέπουν ἡ μιὰ τὴν ἄλλη. Μὲ ὅμοιο τρόπο, λοιπόν, καὶ Οἱ ψυχές, ὅταν γίνουν καθαρές, δὲ βλέπουν μὲ τὰ σωματικὰ μάτια, ἀλλὰ μὲ τὰ πνευματικά. Διότι μὲ τὴ σωματικὴ δράση βλέπουμε αὐτὰ πού εἶναι φανερὰ καὶ κοντά μας. Αὐτὰ πού εἶναι μακριὰ καὶ δὲ φαίνονται χρειάζονται τὴν πνευματικὴ δράση. .

Τὸ φῶς τῆς ἁγίας Τριάδας λάμπει στὴν καθαρὴ ψυχὴ

. Ὅπως στὴν ἡσυχία καὶ στὴ γαλήνη τῆς αἰσθητῆς θάλασσας κινεῖται καὶ κολυμβὰ τὸ δελφίνι, ἔτσι στὴν ἀπὸ θυμὸ καὶ ὀργὴ ἥσυχη καὶ γαλήνια θάλασσα τῆς καρδιᾶς κινοῦνται πάντοτε τὰ μυστήρια καὶ Οἱ θεῖες ἀποκαλύψεις, πράγμα πού κάνει τὴν καρδιὰ νὰ εὐφραίνεται.

Ὅποιος θέλει νὰ δεῖ τὸν Κύριο μέσα του, κάνει σχέδια πῶς νὰ καθαρίσει τὴν καρδιά του μὲ τὴν ἀδιάλειπτη μνήμη τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἔτσι, μὲ τοὺς φωτεινοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς διάνοιάς του θὰ βλέπει πάντοτε τὸν Κύριο. Ὅ,τι συμβαίνει στὸ ψάρι πού βγαίνει ἀπὸ τὴ θάλασσα, τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ στὸ νοῦ, πού φεύγει ἀπὸ τὴ μνήμη τοῦ Θεοῦ καὶ περιπλανιέται στὶς ἐνθυμήσεις τοῦ κόσμου. Ὅσο ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὴν ἐπικοινωνία μὲ τοὺς ἀνθρώπους, τόσο ὁ Θεὸς τὸν ἀξιώνει νὰ ἔχει μὲ τὴν προσευχὴ καὶ μὲ τὸ νοῦ τοῦ παρρησία ἐνώπιόν του. Καὶ ὅσο ξεκόβει ἀπὸ τὴν παρηγοριὰ πού δίνει αὐτὸς ὁ κόσμος, τόσο καὶ ἀξιώνεται νὰ χαίρεται τὴ χαρὰ τοῦ Θεοῦ ἐν Πνεύματι Ἅγιω.

Ὁ τόπος τῆς νοητῆς χαρᾶς τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ψυχῆ τοῦ καθαροῦ καὶ ὁ ἥλιος πού λάμπει μέσα του εἶναι τὸ φῶς τῆς ἁγίας Τριάδας καὶ ὁ ἀέρας πού ἀναπνέουν Οἱ λογισμοὶ πού ἐνοικοῦν μέσα του, εἶναι τὸ παράκλητο καὶ πανάγιο Πνεῦμα, συγκάθεδροι δὲ αὐτοῦ εἶναι Οἱ ἅγιοι καὶ ἀσώματοι “Ἄγγελοι” καὶ ἡ ζωὴ καὶ ἡ χαρὰ καὶ ἡ εὐφροσύνη τῶν ἁγίων Ἀγγέλων εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, τὸ ἀληθινὸ φῶς, πού γεννήθηκε ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ. Ὁ καθαρὸς ἄνθρωπος συνεχῶς εὐφραίνεται μὲ τὶς θεϊκὲς ἐμπειρίες τῆς ψυχῆς του, καὶ θαυμάζει τὸ κάλλος της, πού εἶναι λαμπερὸ ἑκατὸ φορὲς περισσότερο ἀπὸ τὸν ἥλιο. Αὕτη ἡ ψυχὴ τοῦ καθαροῦ εἶναι ἡ νέα Ἱερουσαλήμ, καὶ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι κρυμμένη μέσα μας κατὰ τὸ λόγο τοῦ Κυρίου. Αὐτὴ ἡ καθαρότητα εἶναι ἡ νεφέλη τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ, στὴν ὁποία θὰ εἰσέλθουν μόνο ὅσοι ἔχουν καθαρὴ καρδιά, γιὰ νὰ δοῦν τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου, καὶ θὰ φωτισθεῖ ὁ νοῦς τους μὲ τὴν ἀκτίνα τοῦ θείου φωτός.

Ἡ διατήρηση τῆς ψυχικῆς καθαρότητας

 Ἕνας εὐφυὴς καὶ πολὺ σοφὸς γέροντάς μου εἶπε: Μὲ ἄνθρωπο πού ἀγαπάει τὴ φιλονικία καὶ θέλει σώνει καὶ καλὰ νὰ ἐπιβάλει τὴ γνώμη του πού ἔχει πονηρὴ σκέψη καὶ εἶναι ἀδιάντροπος στὶς αἰσθήσείς του, ὅπως στὴν δράση καὶ στὴν ἀκοή, (μὲ τέτοιον ἄνθρωπο) νὰ μὴν ἔχεις καμιὰ δοσοληψία, γιὰ νὰ μὴ χάσεις τὴν ψυχική σου καθαρότητα, πού ἀπέκτησες μὲ πολὺ κόπο, καὶ γιὰ νὰ μὴ γεμίσεις τὴν καρδία σου μὲ σκοτάδι καὶ ταραχή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΆΓΙΟΥ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΥΨΕΛΗ