19 Ἰουνίου
Κλῆσις τριπλῆ σοι καὶ τριπλοῦν μάκαρ πάθος,
Ἄρσις δέσις τε καὶ τρίτον τόξου τάσις.
Ἐννεακαιδεκάτῃ βελέεσσιν Ἰούδας θνῄσκει.
Συναξαριστής Ἁγίου Νικοδήμου
Οὗτος ἦτον ἀπὸ τοὺς Δώδεκα Ἀποστόλους, καὶ ἐν μὲν τῷ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίῳ, (Κεφ. ς΄, 16) ὁμοίως καὶ ἐν ταῖς Πράξεσι (Κεφ. α΄, 13) ὀνομάζεται Ἰούδας Ἰακώβου, ἤτοι ἀδελφὸς Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου. Ἐν δὲ τῷ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίῳ, ὀνομάζεται Θαδδαῖος καὶ Λευαῖος, (Κεφ. ι΄, 3) (1) ὁ ὁποῖος ἔγραψε καὶ τὴν Καθολικὴν Ἐπιστολήν, τὴν φωτιστικὴν ἐκείνην καὶ δογματικήν, εἰς πᾶντας τοὺς πιστεύσαντας Χριστιανούς. Ἦτον δὲ κατὰ σάρκα ἀδελφὸς νομιζόμενος τοῦ Κυρίου, καθότι ἦτον υἱὸς τοῦ Μνήστορος Ἰωσήφ, κατὰ τὸν θεῖον Ἐπιφάνιον, (Αἱρέσ. οη΄) καὶ ὑπηρέτης τοῦ φρικτοῦ Μυστηρίου τῆς ὑπὲρ λόγον ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. Οὗτος λοιπὸν πεμφθεὶς εἰς τὸν κόσμον παρ’ αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ, ὡς ἀδελφὸς αὐτοῦ καὶ μυσταγωγός, καὶ ὡς ἄνθραξ πυρωθεὶς ταῖς αὐτοῦ λαμπρότησι, κάθε πλάνην κατέφλεξε καὶ τοὺς ἐσκοτισμένους ἐφώτισε. Διότι αὐτὸς ἕλκων τὸν ζυγὸν τοῦ Σωτῆρος καὶ τὴν αὔλακα τέμνων, καὶ σπείρων τὸν σπόρον τῆς εὐσεβείας εἰς τὴν οἰκουμένην, πολὺν ἐποίησε τὸν καρπόν, καὶ πολλοὺς τῇ ἀληθινῇ πίστει στηρίξας, ἔπεισε τούτους νὰ περιπαίζουν καὶ νὰ περιγελοῦν τὰ τῶν Ἑλλήνων εἴδωλα. Ἐπειδὴ γὰρ οἱ λατρεύοντες τοὺς ψευδωνύμους θεούς, δὲν ἐδύνοντο νὰ ἰατρεύσουν τὰς ἀνιάτους ἀσθενείας, διὰ τοῦτο κατέφευγον εἰς τὸν Ἅγιον τοῦτον Ἀπόστολον, καὶ οὕτως ἐλάμβανον διπλῆν τὴν ἰατρείαν, δηλαδὴ σώματος καὶ ψυχῆς. Ἡ γὰρ ἰατρεία τῶν τοῦ σώματος ἀσθενειῶν, ὁδηγὸς ἐγίνετο εἰς τοὺς ἀπίστους πρὸς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ.
Πηγαίνωντας λοιπὸν ὁ θεῖος οὗτος Ἰούδας εἰς τὴν Μεσοποταμίαν, καὶ εἰς τὰ ἐκεῖσε πλησιόχωρα μέρη, ἐκήρυξε τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐφώτισε τὰ ἐν αὐτῇ εὑρισκόμενα ἔθνη. Ἐπῆγε δὲ καὶ εἰς τὴν πόλιν Ἔδεσσαν, καὶ πρὸς τὸν τοπάρχην Αὔγαρον, τὸν ὁποῖον ἐθεράπευσεν ἀπὸ τὴν λέπραν (ἐὰν οὗτος δηλαδὴ ὑποτεθῇ, ὅτι εἶναι ὁ Θαδδαῖος). Ὕστερον δὲ ἐπῆγεν εἰς τὴν πόλιν Ἀραρά, καὶ ἐκεῖ κρεμασθεὶς ἀπὸ τοὺς ἀπίστους, καὶ μὲ σαΐτας κτυπηθείς, παρέδωκε τὴν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ, καὶ ἔλαβε παρ’ αὐτοῦ τὸν τοῦ μαρτυρίου ἀμαράντινον στέφανον (2).
(1) Ἄλλοι δὲ θέλουσιν ὅτι Θαδδαῖος καὶ Λευαῖος εἶναι ὁ ἐξ Ἐδέσσης Ἀπόστολος, διαφορετικὸς ὢν ἀπὸ τὸν Ἰούδαν τοῦτον. Ὅστις Θαδδαῖος ἑορτάζεται κατὰ τὴν εἰκοστὴν πρώτην τοῦ Αὐγούστου, καὶ ὅρα ἐκεῖ. Σημείωσαι, ὅτι εἰς τὸν Ἀπόστολον τοῦτον Ἰούδαν τὸν καὶ Θαδδαῖον ἐγκώμιον ἔπλεξε Νικήτας ὁ Ῥήτωρ, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὁ μὲν μακάριος Ἰακὼβ ἐκεῖνος». (Σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ καὶ ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Διονυσίου.)
(2) Σημείωσαι, ὅτι ὁ βασιλεὺς Δομετιανός, ἐζήτησε νὰ εὕρῃ ἐκείνους, ὁποῦ ἔμειναν ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Δαβὶδ διὰ νὰ τοὺς θανατώσῃ, ἵνα μὴ μείνῃ πλέον κᾀμμία ἐλπὶς περὶ τοῦ Μεσσίου. Ὅθεν εὑρὼν τοὺς ἐκγόνους τοῦ Ἰούδα τούτου, καὶ ἐρωτήσας περὶ αὐτῶν, ἔμαθεν ὅτι ἦτον πτωχοί, γεωργοί, καὶ ἐργατικοὶ ἄνθρωποι. Εἶδε δὲ καὶ τὴν σκληρότητα ὁποῦ εἶχε τὸ σῶμά των, καὶ τοὺς ῥόζους καὶ τὰ τυλώματα, ὁποῦ εἶχον ἐκ τῆς ἐργατικῆς τὰ χέριά των. Ἐρωτήσας δὲ αὐτοὺς ποῦ εὑρίσκεται ἡ τοῦ Χριστοῦ βασιλεία; Ἤκουσε παρ’ αὐτῶν, ὅτι ἡ τοῦ Χριστοῦ βασιλεία δὲν εἶναι ἐπίγειος, ἀλλὰ Οὐράνιος. Ὅθεν καταφρονήσας αὐτούς, τοὺς ἀφῆκε, μὴ ἔχων πλέον κᾀμμίαν ὑποψίαν. Ἔπαυσε δὲ κατὰ τὸ παρὸν τὸν κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμόν, ὡς λέγει ὁ Εὐσέβιος, βιβλ. γ΄, κεφ. ιθ΄ καὶ κ΄ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, ἐκ τῶν τοῦ Ἡγησίππου ἐρανισάμενος. Λέγει δὲ Νικηφόρος ὁ Κάλλιστος, βιβλ. α΄, κεφ. λγ΄ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, ὅτι ὁ Ἰούδας οὗτος ἐπῆρε γυναῖκα Μαρίαν ὀνόματι, καὶ ἀπὸ αὐτὴν ἐποίησε τέκνα. Ὅθεν ἐκ τούτου κατάγονται οἱ καλούμενοι Δεσπόσυνοι, ἤτοι οἱ συγγενεῖς τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, καθὼς λέγει ὁ Ἀφρικανός, Ἐπιστολ. πρὸς Ἀριστείδην. (Ὅρα εἰς τὴν Ἑκατονταετηρίδα.) Περὶ δὲ τῶν Δεσποσύνων γράφει οὕτως ὁ Χρυσορρήμων· «Μέχρι πολλοῦ οἱ συγγενεῖς τοῦ Χριστοῦ ἐθαυμάζοντο πανταχοῦ. Οἳ καὶ Δεσπόσυνοι ἐλέγοντο. Ἀλλ’ ὅμως αὐτῶν οὐδὲ τὰ ὀνόματα ἴσμεν». (Ὁμιλ. κα΄ εἰς τὸν Ἰωάννην. Ὅρα καὶ τὸν Δοσίθεον, σελ. 13 τῆς Δωδεκαβίβλου.)
