Γιά τήν εὐγένεια. Ἰσαάκ τοῦ Σύρου

Μεγάλο κεφάλαιο ἡ εὐγένεια γιὰ τὸν πιστὸ ἄνθρωπο.
Συνήθως ὅμως, ἡ συμπαθητικὴ αὐτὴ ἀρετὴ τῆς εὐγενείας, μπαίνει ἀπὸ τοὺς πολλοὺς στὸ περιθώριο, καὶ θεωρεῖται μιὰ ὑπόθεση ξεπερασμένη, ποὺ γιὰ νὰ σταθῆς σήμερα, πρέπει νὰ σὲ διακρίνει τὸ θράσος, ἡ ἐλευθεροστομία καὶ ἡ ἀναίδεια.
Ἡ εὐγένεια, θεωρεῖται σήμερα, νόμισμα ἀπηρχαιωμένο, ποὺ θέση δὲν ἔχει στὴν σύγχρονη ζωή.
Ὡστόσο, οἱ ἀντιλήψεις αὐτὲς προδίδουν παρακμὴ καὶ ἐκφυλισμὸ στὶς ἀνθρώπινες κοινωνικὲς σχέσεις.
Ἡ εὐγένεια ποτὲ δὲν ξεπέφτει, ὅπως κι’ ἡ μάνα ποὺ τὴ γέννησε, ἡ ἀγάπη, γιατί γνήσιο παιδὶ τῆς ἀγάπης εἶναι.
Ἡ εὐγένεια συγκαταλέγεται στὸ σύνολο τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν καὶ εἶναι δείκτης τῆς πνευματικῆς καλλιέργειας.
Ἡ διατήρηση τῆς εὐγενείας, τόσο στὴ δημόσια ὅσο καὶ στὴν ἰδιωτικὴ ζωὴ εἶναι κάτι ἀρκετὰ δύσκολο.
Λίγοι ἄνθρωποι μποροῦν νὰ καυχηθοῦν ὅτι διατηροῦν τὴν εὐγένειά τους καὶ στὸν ἰδιωτικὸ καὶ ἀπόλυτα προσωπικό τους βίο.
Ἕνας τέτοιος στάθηκε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.
Φυλακισμένος στὴ Ρώμη, γράφει στὴ Β΄τοῦ Ἐπιστολὴ στὸν Τιμόθεο: «Σὺ παρηκολούθηκάς μου τὴ διδασκαλία τὴ ἀγωγή, τὴ προθέσει» (γ 10).
Ἐσὺ παιδί μου, τοῦ γράφει, ἔζησες τὴν διαγωγή μου καὶ ἀντελήφθης τὶς ἐσώτατές μου προθέσεις.
Σπάνιο πράγμα, νὰ μπορεῖ κανεὶς νὰ προβάλει στοὺς συνεργάτες του, σὲ κείνους μάλιστα ποὺ τόσο καιρὸ ἔζησαν μαζί του, μιὰ ζωὴ ἁγία ποὺ νὰ λαμπυρίζει μέσα ἀπὸ τὸ κρύσταλλο τῆς εὐγενείας του. Θὰ πρέπει, ὅσοι πλησίαζαν τὸν Ἀπόστολο, νὰ ἔφευγαν διαφορετικοί.
Εἶχε ἕνα κάτι, ποὺ αἰχμαλώτιζε τοὺς συνομιλητές του. Ἢ καλύτερα, ἦταν ὁ ἴδιος κάτι. Ἦταν εὐγενής.
Ἡ εὐγένεια πάντοτε καλλιεργήθηκε ἀπὸ τὰ γνήσια χριστιανικὰ ἀναστήματα.
Ἀντικαθρεπτίζει δὲ πάντοτε, τὴν ἐσωτερικὴ ὀμορφιὰ τῆς ψυχῆς.
Εὐγένεια, δὲν εἶναι ἡ ὑψηλὴ καταγωγή, ἀλλὰ ἡ καλλιεργημένη ψυχή. Μπορεῖ κανεὶς νὰ εἶναι εὐγενὴς στὴν καταγωγὴ καὶ δοῦλος στὴν ψυχή.
Ἡ εὐγένεια δὲν κάνει διακρίσεις. Εἶναι ἡ ἴδια γιὰ ὅλους. Συμπεριφέρεται καλά, τόσο στὸν διάσημο ἄνθρωπο, ὅσο καὶ στὸν ἄσημο. Στὸν μικρό, ἐξ’ ἴσου καὶ στὸν μεγάλο.
Ὅπως ἡ ἀγάπη «οὗ ζητεῖ τὰ ἐαυτῆς», ἔτσι καὶ ἡ εὐγένεια δὲν ζητᾶ τὰ ἴσα γιὰ νὰ προσφερθεῖ. Προσφέρεται ὅτι κι ἂν συναντήσει μπροστά της. Πουθενὰ δὲν συναντᾶς τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη χωρὶς τὴν εὐγένεια. Καὶ ποτὲ δὲν βρίσκεις τὴν ἀληθινὴ εὐγένεια χωρὶς τὴν ἀγάπη.
Ἡ εὐγένεια εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ ὄμορφους ἀνθοὺς τῆς ἀγάπης.
Εἶναι τὸ ξεχείλισμα, ὅτι ὡραίου ὑπάρχει μέσα στὴν καρδιά.
Κατορθώνει, ὅτι δὲν πετυχαίνει ἡ βία καὶ ἡ ἀγένεια. «Μιὰ σταγόνα μέλι, μαζεύει πιὸ πολλὲς μύγες, παρὰ ἕνα βαρέλι ξύδι», λέει μιὰ ξένη παροιμία.
Ἡ εὐγένεια ἀκόμη, εἶναι καὶ μεταδοτική.
Ὑποβάλλει, ὑποχρεώνει, ἐμπνέει, ἐπιβάλλεται. Ἡ παρουσία τής σου δίδει τὸ αἴσθημα ὅτι βρίσκεσαι στὸ χῶρο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ εὐγένεια, πραγματικὰ κατέχει τὸ μυστικό της κοινωνικῆς κατακτήσεως.
Χαρακτηριστικά της εὐγενείας εἶναι ἡ πραότης, ἡ ἐξυπηρετηκότης, ἡ ἀνοικτὴ καρδιά, ἡ φιλοξενία, τὸ καλόκαρδο μειδίαμα, ἡ ἁπλοχεριά, ἡ εὐγνωμοσύνη, ἡ εἰλικρίνεια, ἡ ἀγάπη, ἡ διακριτικότης.
Τὸ «εὐχαριστῶ», ἐγκάρδιο καὶ εἰλικρινές, εἶναι τὸ «σῆμα κατατεθέν» της.
Ἡ Ἁγία Γραφὴ προσφέρει μερικὲς συμπυκνωμένες προτροπὲς γι’ αὐτήν:
«Ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι, ἅλατι ἠρτυμένος, εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἐνὶ ἐκάστω ἀποκρίνεσθαι» (Κόλ. δ΄ 6).
«Τὴ τιμὴ ἀλλήλους προηγούμενοι» (Ρωμ. Ἲβ΄10)
«Εὐχάριστοι γίνεσθε» (Κόλ. γ΄15).
«Ἅγιοι ἐν πάση ἀναστροφὴ γενήθητε» (Ἃ΄Πέτρ. ἃ΄ 15).
«Τύπος γίνου τῶν πιστῶν, ἐν λόγω, ἐν ἀναστροφή… ἐν ἀγάπη» (Ἃ΄Τιμ. δ ΄12).
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, βαθειὰ καλλιέργησαν τὴν εὐγένεια.
Ἡ ἔρημος ποὺ κατοικήθηκε ἀπὸ Ἀσκητές, μετεβλήθη σ’ ἕνα ἀπέραντο σαλόνι ἀπὸ ἀνθρώπους ἀληθινὰ εὐγενεῖς καὶ ἀνωτέρους.
Εὐγένεια δεμένη, μὲ ὅλο τὸν πλοῦτο τῆς χριστιανικῆς των καρδιᾶς.
Μερικὰ δείγματα γραμμένα ἀπὸ μιὰ γνήσια ψυχὴ τῆς ἐρήμου, τὸν Ἅγιο Ἰσαὰκ τὸν Σύρο, φανερώνουν τὸ βάθος καὶ τὴν ἔκταση αὐτῆς τῆς λαμπρῆς ἀρετῆς.
Μὲ τὴν παράθεση μερικῶν ἀπ’ αὐτά, θὰ κλείσωμε καὶ τὸ θέμα μας.
«Ἔχε τὴν γλώσσα σου καλὴ καὶ ἀτιμία δὲν θὰ σὲ συναπαντήσει».
«Ἀπόκτησε χείλη γλυκά, καὶ ὅλους φίλους θὰ τοὺς ἔχεις».
«Μίκρυνε τὸν ἑαυτό σου μπροστά σε ὅλους τους ἀνθρώπους καὶ θὰ ὑψωθεῖς πάνω ἀπ’ ὅλους τους ἄρχοντας τούτου τοῦ κόσμου».
«Πρότρεχε ὅλους στὸν χαιρετισμὸ καὶ θὰ τιμηθεῖς πιὸ πολὺ ἀπὸ κείνους ποὺ προσφέρουν πολύτιμο χρυσάφι».
«Καταφρόνησε τὴν τιμὴ γιὰ νὰ τιμηθεῖς, καὶ μὴ τὴν ἀγαπήσεις γιὰ νὰ μὴν ἀτιμασθεῖς».
«Μὴ ἀηδιάσεις τὴν δυσοσμία τῶν ἀρρώστων καὶ μάλιστα τῶν πτωχῶν, γιατί καὶ σὺ σῶμα φέρεις».
«Ὅταν συναντήσεις κάποιον, ἀνάγκασε τὸν ἑαυτό σου νὰ τὸν τιμήσει πιὸ πάνω ἀπ’ ὅτι ἀξίζει. Χαιρέτισε τὸν θερμά. Παίνεσε τὸν. Ὅταν ἀπομακρυνθεῖ, πὲς γι’ αὐτὸν κάθε καλὸ καὶ τίμιο λόγο.
Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν θὰ τὸν κάνεις καλύτερον ἀπ’ ὅτι εἶναι. Πάντοτε ὁ τρόπος αὐτὸς νὰ σὲ χαρακτηρίζει. Νὰ εἶσαι δηλαδὴ εὐπροσήγορος πάντοτε καὶ νὰ ἀποδίδεις τὴν τιμὴ σὲ ὅλους».
«Μὴ διακόψεις τὸν συνομιλητή σου γιὰ νὰ πεῖς τὴ γνώμη σου σὰν ἀμαθὴς καὶ ἀπαίδευτος».
«Μὴ ξεγυμνώνεσαι μπροστὰ στοὺς ἄλλους».
«Ἀπομακρύνσου ἀπὸ τὴν παρρησία (τὴν ὑπερβολικὴ οἰκειότητα) σὰν ἀπὸ τὸν θάνατο».
«Μὴ φτύσεις μπροστά σε ἄλλους. Ὅταν θὲς νὰ βήξεις, στρέψε τὸ πρόσωπό σου πίσω».
«Μὲ σωφροσύνη φάγε καὶ πιὲς ὅπως ἁρμόζει σὲ παιδιὰ τοῦ Θεοῦ».
«Μὴν ἁπλώσεις τὸ χέρι σου νὰ πάρεις κάτι μπροστὰ ἀπὸ τοὺς ἄλλους, μὲ ἀναίδεια».
«Ἐὰν φιλοξενήσεις κάποιον, πρότρεψε τὸν μία καὶ δύο φορὲς νὰ φάγει, καθισμένος καὶ σὺ συνεσταλμένα μαζί του στὸ τραπέζι».
«Ὅταν χασμουριέσαι, βάλε μπροστά το χέρι σου. Κρατώντας τὴν ἀναπνοή σου θὰ σοῦ περάσει».
«Ὅταν μπεῖς στὸ σπίτι ἐκείνου ποὺ σὲ φιλοξενεῖ μὴ στρέφεις ἀπὸ δῶ κι ἀπὸ κεῖ τὰ μάτια σου ἐξετάζοντας τὰ γύρω ἀντικείμενα».
«Μὴ μπεῖς αἰφνίδια σὲ ξένο σπίτι ἢ δωμάτιο, ἀλλὰ νὰ κρούσεις προηγουμένως ἀπ’ ἔξω, κι ἀφοῦ προτραπεῖς νὰ μπεῖς, τότε πέρασε μὲ πολλὴ εὐλάβεια».
«Μὲ ἠρεμία ἄνοιξε καὶ κλεῖσε, τόσο τὴ δική σου πόρτα ὅσο καὶ τὴν ξένη».
«Μὴ περπατᾶς ἄτακτα καὶ τρεχαλέα, ἐκτὸς ἂν βιάζεσαι πολύ».
«Κουβέντιαζε μὲ ὅλους ἤρεμα».
«Μὲ σωφροσύνη κοίταξε τοὺς ἄλλους, καὶ τὰ μάτια σου μὴ τὰ χορτάσεις ἀπὸ τὸ κοίταγμα ξένου προσώπου».
«Ὅταν βαδίζεις μὲ ἀνωτέρους σου, μὴ τοὺς προσπερνᾶς στὸ βάδισμα».
«Κάθε σου φυσικὴ ἀνάγκη μὲ εὐλάβεια νὰ τὴν ὑπηρετήσεις ντρεπόμενος τὸν Φύλακά σου Ἄγγελο».
«Φυλάξου ἀπὸ τὰ μικρὰ γιὰ νὰ μὴ πέσεις στὰ μεγάλα».
«Νὰ θεωρεῖς ξένο τὸν ἑαυτό σου ὅπου κι ἂν βρεθεῖς, γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ ἀπαλλαγεῖς ἀπὸ τὴ ζημιὰ ποὺ κάνει ἡ παρρησία».
Ἐκ τοῦ περιοδικοῦ “Ὀρθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία”
Ἐκδόσεις “Ὀρθόδοξος Κυψέλη”
Σπαρτάκου 6,
Συκιές – Θεσσαλονίκη

Πηγή:saint.gr
Πηγή: impantokratoros.gr
http://www.diakonima.gr