Περὶ ἀνεξικακίας. (Πατερικά Σταχυολοχήματα).

• Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ, ἀλλ’ ὅστις σὲ ραπίσει ἐπὶ τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῶ καὶ τὴν ἄλλην. Καὶ τῷ θέλοντι σοὶ κριθῆναι καὶ τὸν χιτώνα σου λαβεῖν, ἅφες αὐτῶ καὶ τὸ ἱμάτιον καὶ ὅστις σὲ ἀγγαρεύσει μίλιον ἐν, ὕπαγε μετ’ αὐτοῦ δυό. [Ἐγὼ ὅμως σας λέω, νὰ μὴν ἀντιστέκεστε στὸν κακὸ (πονηρό) ἄνθρωπο. Ἀλλὰ ὅποιος σὲ χτυπήσει στὸ δεξὶ μάγουλο, γύρισέ του καὶ τὸ ἄλλο. Καὶ ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ σὲ πάει στὸ δικαστήριο, γιὰ νὰ σοῦ πάρει τὸ πουκάμισο, ἄφησέ του καὶ τὸ πανωφόρι. Καὶ ὅποιος σὲ ἀγγαρέψει νὰ διανύσεις ἕνα μίλι, πήγαινε μαζί του δυὸ μίλια.] (Κατὰ Ματθαῖον 5,39-41)
• Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοὶς μισούσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς. Ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοίς, ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους.[Νὰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ εὔχεστε σ’ αὐτοὺς πού σας καταριῶνται, νὰ εὐεργετεῖτε αὐτοὺς πού σας μισοῦν καὶ νὰ προσεύχεστε γι’ αὐτοὺς πού σας κακομεταχειρίζονται καὶ σᾶς καταδιώκουν. Γιὰ νὰ ἀναδειχθεῖτε ἔτσι τέκνα τοῦ οὐρανίου Πατρός σας. Διότι καὶ Αὐτὸς τὸν ζωογόνο ἥλιόν Του ἀνατέλλει σὲ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ στέλνει τὴν βροχὴ στοὺς δικαίους καὶ στοὺς ἀδίκους.] (Κατὰ Ματθαίον 5,44-45)

• Τῷ τύπτοντι σὲ ἐπὶ τὴν σιαγόνα πάρεχε καὶ τὴν ἄλλην.[Σὲ ἐκεῖνο ποὺ σὲ χτυπᾶ στὴν μία παρειὰ (μάγουλο), πρόσφερε καὶ τὴν ἄλλην νὰ χτυπήσει.] (Κατὰ Λουκᾶν 6,29)
• Δοῦλον Κυρίου οὐ δεῖ μάχεσθαι, ἀλλ’ ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας, διδακτικόν, ἀνεξίκακον. [Ὁ δοῦλος τοῦ Κυρίου, δὲν πρέπει νὰ φιλονεικεῖ, ἀλλὰ νὰ εἶναι ἤπιος πρὸς ὅλους, διδακτικός, ἀνεξίκακος.] (Πρὸς Τιμόθεον Β’ 2,24)
• Κύριος οὐ στερήσει τὰ ἀγαθὰ τοὺς πορευομένοις ἐν ἀκακίᾳ. [Ὁ Κύριος δὲν θὰ στερήσει ποτὲ τὰ ἀγαθὰ ἀπὸ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πορεύονται μὲ ἀγαθότητα καὶ ἀνεξικακία.] (Ψαλμοί 83,12)
• Μιμήσου τὸν Κύριό σου: Σταυρωνόταν καὶ μιλοῦσε στὸν Πατέρα, γιὰ τὸ καλὸ αὐτῶν ποὺ Τὸν Σταύρωναν. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Γιατί νομίζεις ὅτι ὁ Κύριος ἠμῶν, ὁ Χριστός μας λέει: ”Εάν σὲ ραπίσει κάποιος στὸν δεξιὸ σιαγόνα, στρέψε σ’ αὐτὸν καὶ τὴν ἂλλη” (Μάτθ. 5,39); Δὲν τὸ λέει ἐπειδή, ὅσο μακρόθυμος γίνεται κανείς, τόσο περισσότερο ὠφελεῖ μὲ τὴν μέγιστη ὠφέλεια καὶ τὸν ἑαυτόν του καὶ ἐκεῖνον; Γιὰ τοῦτο διέταξε νὰ στρέφει κανεὶς καὶ τὴν ἄλλη σιαγόνα, γιὰ νὰ ἱκανοποιήσει τὴν ἐπιθυμία τοῦ ὀργιζομένου. Γιατί ποιὸς εἶναι τόσο θηρίο, ὥστε νὰ μὴν ντραπεῖ πλέον; (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Μὲ τὸ νὰ ἀνταποδώσεις τὸ χτύπημα ἀρχίζει ὁ πόλεμος, ἐνῶ μὲ τὸ νὰ στρέψεις τὴ σιαγόνα τερματίζεται ὁ πόλεμος. Καὶ μὲ τὸ νὰ ἀνταποδώσεις τὸ χτύπημα, ἀνάβεις τὴ φωτιὰ τοῦ ἄλλου, ἐνῶ μὲ τὴν ὑποχώρηση, σβήνεις καὶ τὴν δική σου! (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Τὸν Χριστὸ ὁ μαθητὴς Τοῦ Τὸν πρόδωσε, οἱ ἄλλοι Τὸν ἐγκατέλειψαν καὶ ἔφυγαν, ἐκεῖνοι ποὺ εὐεργετήθηκαν Τὸν ἔφτυσαν, ὁ δοῦλος τοῦ ἀρχιερέως Τὸν ράπισε, οἱ στρατιῶτες Τὸν κολάφιζαν, οἱ διερχόμενοι Τὸν κοροΐδευαν καὶ Τὸν βλασφημοῦσαν, οἱ ληστὲς Τὸν κατηγόρησαν καὶ σὲ κανένα δὲν ἀπηύθυνε λόγο, ἀλλὰ τοὺς ἀντιμετώπιζε ὅλους μὲ σιωπή, διδάσκοντας ἐσένα ἔμπρακτα, ὅτι ὅσο ἤρεμα ὑποφέρεις, τόσο περισσότερο θὰ νικήσεις ὅσους σὲ κακοποιοῦν καὶ θὰ ἐκτιμηθεῖς ἀπ’ ὅλους. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Εἶναι ποτὲ δυνατὸν ἡ φωτιὰ νὰ σβήνεται διὰ τῆς φωτιᾶς; Ὅ,τι εἶναι τὸ νερὸ στὸ σβήσιμο τῆς φωτιᾶς, εἶναι ἡ καλοσύνη, ἡ πραότητα καὶ ἡ ἀνεξικακία στὸν θυμὸ καὶ τὴν κακία. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ἡ ἀνεξικακία εἶναι μεγάλο ὅπλο στοὺς πειρασμούς. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ὅπως ἀκριβῶς τὰ ἀκόντια ὅταν πέσουν πάνω σὲ ἀνθεκτικό, σκληρὸ καὶ στερεὸ μέρος, ἐπανέρχονται μὲ μεγάλη ὁρμὴ σὲ ἐκείνους ποὺ τὰ ἐκσφενδόνισαν, ἐνῶ ὅταν δὲν συναντήσουν ἀντίσταση, ἐπειδὴ τὸ μέρος εἶναι μαλακό, τὸ ἀκόντιο παραμένει ἐκεῖ. Ἔτσι ἀκριβῶς καὶ ἐμεῖς, ἂν ἀμυνόμαστε στὴν κακία τῶν ἀναιδῶν ἀνθρώπων, τόσο περισσότερο ἐκεῖνοι ἐξαγριώνονται, ὅταν ὅμως ὑποχωροῦμε καὶ κάνουμε παραχωρήσεις, εὔκολα καταπαύουμε, ὅλη τη μανία τους. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Τίποτε δὲν ἐξευμενίζει τόσο τὸν Θεό, ὅσο τὸ νὰ ἀγαποῦμε τοὺς ἐχθρούς μας καὶ νὰ εὐεργετοῦμε ἐκείνους πού μας βλάπτουν. Ὅταν κάποιος σου κάνει κακό, μὴν δεῖς πρὸς αὐτόν, ἀλλὰ πρὸς τὸ δαίμονα ποὺ κινεῖ αὐτὸν καὶ ὅλη τὴν ὀργή σου ἀδειασὲ τὴν σ’ αὐτόν, ἐνῶ αὐτὸν ποὺ κινεῖται ἀπὸ τὸ δαίμονα νὰ τὸν εὐσπλαχνιστεῖς… Ἐὰν αὐτὰ δὲν τὰ κατορθώσουμε, ἄσκοπα καὶ ἀνώφελα ἤρθαμε στὸν κόσμο. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ὅταν ἔρθει κάποιος καὶ σοῦ πεῖ, ὅτι ὁ τάδε σὲ ἔβρισε καὶ διαρκῶς σὲ κακολογεῖ σὲ ὅλους, ἐσὺ αὐτὸν ποὺ σὲ βρίζει καὶ σὲ κακολογεῖ, νὰ τὸν ἐπαινέσεις μπροστὰ σὲ ὅσους σὲ ἀκοῦνε. Τότε ἐσένα, γι’ αὐτήν σου τὴν στάση, θὰ σὲ ἐπαινέσουν καὶ θὰ σὲ θαυμάσουν, ἐκεῖνον ὅμως θὰ τὸν μισήσουν, σὰν νὰ ἐπρόκειτο γιὰ κάποιο θηρίο, διότι ἐκεῖνος χωρὶς νὰ τὸν ἀδικήσεις, σὲ λύπησε καὶ παρόλο αὐτό, ἐσὺ τὸν ἀντάμειψες μὲ τὸν καλό σου λόγο. Ἀλλὰ ἐκτὸς αὐτοῦ, θὰ μπορέσεις νὰ ἀποδείξεις, ὅτι ὅλα ὅσα λέχτηκαν εἰς βάρος σου, ἦταν συκοφαντικά. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Θαύμασε τὴν εὐσεβῆ διάθεση: Ὁ Πάγκαλος Ἰωσήφ, ὄχι μόνο συγχώρεσε τὰ ἀδέρφια του γιὰ κάθε κακὸ ποὺ ἐνήργησαν ἐναντίον του, ὄχι μόνο τὰ ἀπάλλαξε ἀπὸ κάθε κατηγορία, ἀλλὰ καὶ τοὺς συμβουλεύει τώρα ποὺ ἀναχωροῦν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, νὰ μὴν διαπληκτίζονται μεταξὺ τοὺς στὸ δρόμο, οὔτε νὰ ἀλληλοκατηγοροῦνται, γιὰ ὅσα εἶχαν συμβεῖ… Ποιὸς μπορεῖ νὰ θαυμάσει καὶ νὰ ὑμνήσει ἐπάξια τὴν ἀρετὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ, ἀνδρὸς ποῦ ἐφάρμοσε ἐξολοκλήρου τὴν ἐντολὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης; Αὐτὸ ποὺ ὁ Χριστὸς συνιστᾶ στοὺς Ἀποστόλους, λέγοντας: ”Να ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ προσεύχεστε γιὰ ὅσους σας κάνουν κακό”, αὐτὸ καὶ κάτι παραπάνω ἔκανε ὁ Ἰωσήφ. Πραγματικά, ὄχι ἁπλῶς ἔδειξε μεγάλη ἀγάπη πρὸς τοὺς φονεῖς ἀδερφούς του, ἀλλὰ κάνει τὰ πάντα, ὥστε νὰ τοὺς ἐξηγήσει, πὼς δὲν ἔκαναν τίποτε κακὸ εἰς βάρος του! Ὤ, ἀρετὴ ὑπερβολική! Ὤ, εὐγνωμοσύνη στὸ Θεό, σὲ ὑπέρτατο βαθμό! Ὤ, ἀγάπη, πλούσια πρὸς τὸν Θεό! (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Γι’ αὐτὸ θαυμάζουμε τὸν Μωϋσῆ, ποὺ παρότι ὁ λαὸς τοῦ πολλὲς φορὲς τὸν περιφρόνησε καὶ τὸν ἀποστράφηκε, ὅταν ὁ Κύριος του εἶπε: ”Άφησέ Μὲ νὰ τοὺς καταστρέψω…”, ὁ Μωϋσῆς ἔδειξε ἀνεξικακία σ’ αὐτοὺς καὶ εἶπε στὸν Κύριο: ”Αν λοιπὸν συγχωρήσεις τὴν ἁμαρτίας τους, συγχώρεσέ τους. Διαφορετικά, ἐξάλειψε καὶ κατέστρεψε καὶ ἐμένα μαζί τους…”!!! (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ἂς καταδιώκεσαι ἐσύ, μὴν καταδιώκεις… Ἂς σταυρώνεσαι ἐσύ, μὴν σταυρώνεις… Ἂς ἀδικεῖσαι ἐσύ, μὴν ἀδικήσεις… Ἂς συκοφαντεῖσαι ἐσύ, μὴν συκοφαντεῖς… Γίνε καλοσυνάτος καὶ ὄχι αὐστηρὸς μὲ τὸ κακό. Μὴν μισήσεις τὸν ἁμαρτωλό… Θυμήσου ὅτι καὶ ἐσὺ εἶσαι κοινωνὸς τῆς γήινης φύσεως καὶ νὰ εὐεργετεῖς ὅλους. (Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος)
• Ὅταν σὲ προσβάλλουν νὰ μὴν ὀργίζεσαι, οὔτε νὰ ἀνταποδίδεις κακὸ ἀντὶ κακοῦ σὲ κανέναν, ἀλλὰ νὰ τοὺς ἀφήνεις στὴ δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ. (Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος)
• Ἡ ἀνεξικακία διδάσκει τὴν μετριοπάθεια, τὴν συγγνώμη, τὴν ἀοργησία, τὴν μακροθυμία, τὴν πραότητα καὶ τὴν ἀμνησικακία. Ὁ ἀνεξίκακος ἐγκαταλείπει τὴν ἐκδίκηση χάριν τῆς εἰρήνης καὶ ἀνταποδίδει μὲ εὐεργεσία τὸ κακό, ποὺ ἔχει ὑποστεῖ, ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. (Ἅγιος Νεκτάριος)
• Παράδειγμα ἀνεξικακίας εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ οἱ μαθητὲς Αὐτοῦ, οἱ ὁποῖοι ἐνῶ τοὺς Σταύρωναν καὶ τοὺς θανάτωναν, προσεύχονταν ὑπὲρ τῶν δημίων τους. Ὁ ἀνεξίκακος εἶναι τύπος τοῦ Χριστοῦ. (Ἅγιος Νεκτάριος)
• Ὁ Θεὸς ἀγαπάει τὸν ἀμνησίκακο, δέχεται τὴ θυσία του καὶ εἰσακούει τὴν προσευχή του. Τοῦ συγχωρεῖ τὰ παραπτώματα καὶ τὸν καθαρίζει ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες. (Ἅγιος Νεκτάριος)
• Δὲν θέλει ὁ Χριστὸς νὰ ἔχεις ἐναντίον κανενὸς γενικὰ ἀνθρώπου μίσος ἢ λύπη ἢ ὀργὴ ἢ μνησικακία, γιὰ ὁποιοδήποτε πρόσκαιρο πράγμα. Καὶ αὐτὸ τὸ φωνάζουν στὸν καθένα τὰ τέσσερα Εὐαγγέλια. (Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής)
• Τρεῖς βαθμίδες ἀνεξικακίας ὑπάρχουν: Ἡ πρώτη βαθμίδα εἶναι νὰ δέχεται κανεὶς τὶς ἀτιμίες καὶ τὶς προσβολὲς ποὺ τοῦ προξενοῦν, χωρὶς νὰ ἀντιδράει, ἔστω μὲ πικρία καὶ ὀδύνη ψυχῆς. Ἡ δεύτερη βαθμίδα εἶναι νὰ δέχεται κανεὶς τὶς ἀτιμίες αὐτὲς χωρὶς λύπη, μὲ ψυχικὴ εἰρήνη. Καὶ ἡ τρίτη βαθμίδα εἶναι ἡ τέλεια καὶ στὴν ὁποία δέχεται κανεὶς τὶς ἀτιμίες ποὺ τοῦ γίνονται ὡς χαρὲς καὶ ἐπαίνους. Ἡ πρώτη βαθμίδα εἶναι γιὰ τοὺς ἀρχάριους στὴν πνευματικὴ ζωή, ἡ δεύτερη εἶναι γιὰ τοὺς κάπως προχωρημένους, ἐνῶ ἡ τρίτη εἶναι γιὰ τοὺς τέλειους καὶ τοὺς ἁγίους. (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος)
• Θὰ συμφωνήσω μαζί σου, ὅτι τὸ νὰ ἀμύνεται κανεὶς δὲν εἶναι ἄδικο, ἀλλὰ πρέπει καὶ ἐσὺ νὰ συμφωνήσεις, ὅτι δὲν εἶναι καὶ φιλοσοφημένο. Αὐτὸ ποὺ λὲς θὰ ἦταν λογικό, ἂν ἦταν εὔκολο καὶ χωρὶς πολλὲς περιπλοκές. Ἂν ὅμως, πρὶν νὰ δικαιωθεῖ κανείς, ἀδικεῖται χίλιες φορές, τότε εἶναι καλύτερα νὰ μὴν προσθέτει στὴν ἀδικία ποὺ τοῦ ἔγινε καὶ ἄλλο κακό. Σοὺ φαίνεται ὅτι μιλάω μὲ αἰνίγματα; Θὰ προσπαθήσω λοιπὸν νὰ σοῦ ἐξηγήσω: Σκέψου, ἂν θελήσει κανεὶς νὰ ἀμυνθεῖ, τί χρειάζεται νὰ πάθει. Πρῶτα τὸν πλημμυρίζει ὁ θυμὸς καὶ μετὰ τὸν διαλύει ἡ ὀργή. Γιατί πρῶτα φέρνει στὸ μυαλὸ τοῦ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ μετὰ ὀργίζεται καὶ ἐπιθυμεῖ τὴν ἀνταπόδοση. Τρίτο, προκαλεῖ ταραχὴ γύρω του. Τέταρτο, κάνει χίλιους δυὸ λογισμούς. Πέμπτο, τὸν πιάνει δέος καὶ τρεμούλα καὶ ἀγωνία γιατί τὸν τρώει ὁ θυμὸς καὶ τὸν συγκλονίζει ὁ φόβος γιὰ τὸ πὼς θὰ πετύχει τὴν ἀντεπίθεσή του. Δὲν σοῦ φαίνεται λοιπόν, πῶς τιμωρεῖται αὐτὸς ὁ ἴδιος, πρὶν τιμωρήσει τὸν ἄλλον; Ἐνῶ αὐτὸς ποὺ φιλοσοφεῖ ἀπαλλάσσεται ἀπὸ ὅλα αὐτά. Φυσικά! Εἶναι κύριος τῆς κατάστασης καὶ ἐκεῖ τελειώνει τὸ πράγμα. Μὲ τὸν ἄλλο δὲν εἶναι ἔτσι, χρειάζεται νὰ βρεῖ κατάλληλο χρόνο, τόπο, πονηριὰ καὶ κακία, ὄπλα καὶ μεθόδους, κολακεία καὶ δουλικότητα καὶ ὑποκρισία. Βλέπεις πόσο δύσκολη εἶναι ἡ κακία ἐνῶ ἡ ἀρετὴ εἶναι εὔκολη; Πόσο ἡ μία εἶναι γεμάτη φασαρίες ἐνῶ ἡ ἄλλη ἀτάραχη; Καὶ ὅσο ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος τὰ παθαίνει αὐτά, ἄλλο τόσο ἀπολαμβάνει γαλήνη αὐτὸς ποὺ ἐπιλέγει τὴν ἀρετή. Ἐπιπλέον, αὐτὸς ποὺ ἀντεπιτίθεται, ἀνοίγει ἕνα φαῦλο κύκλο ἔχθρας, ἐνῶ αὐτὸς ποὺ φιλοσοφεῖ βάζει γρήγορα στὴν ἔχθρα ἕνα τέλος. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἡμερεύει καὶ τὸν ἄλλο, ποὺ εἶναι ἀνόητος, καὶ τὸν προκαλεῖ νὰ γίνουν φίλοι… (Ἅγιος Ἰσίδωρος ὁ Πηλουσιώτης)
• Σὲ ἐκείνους πού μας κακολογοῦν, μᾶς βρίζουν ἤ μας κακομεταχειρίζονται, ἔχουμε ἐντολή, νὰ μὴν ἀνταποδίδουμε τὴν κακολογία ἢ τὴν κακομεταχείριση, ἀλλὰ μᾶλλον νὰ τοὺς ἐγκωμιάζομε καὶ νὰ τοὺς εὐλογοῦμε. Γιατί στὸ μέτρο ποὺ εἰρηνεύομε μὲ τοὺς ἀνθρώπους, πολεμοῦμε τοὺς δαίμονες? ἐνῶ ὅταν μνησικακοῦμε καὶ πολεμοῦμε τοὺς ἀδελφούς μας, ἔχουμε εἰρήνη μὲ τοὺς δαίμονες, μὲ τοὺς ὁποίους ἔχουμε διδαχθεῖ, νὰ ἔχουμε τέλειο μίσος καὶ ἀσυμφιλίωτο πόλεμο. (Ἅγιος Θεόδωρος Ἐδέσσης)
• Ὁ Κύριος ἐπέτρεψε νὰ Τοῦ πάρουν τὰ ἐνδύματα καὶ νὰ Τὸν καθηλώσουν στὸ Σταυρό. Μ’ αὐτό μας δίδαξε, νὰ εἴμαστε ἄκακοι καὶ ὄχι ἐκδικητικοί, σὲ ὅ,τι κακὸ καὶ ἄδικό μας προξενοῦν οἱ ἄνθρωποι. (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης)
• Δὲν πρέπει νὰ τρέφεις στὴν καρδιά σου μίσος καὶ ἀντιπάθεια κατὰ τοῦ πλησίον, ποὺ σὲ ἐχθρεύεται. Ἀλλὰ νὰ τὸν ἀγαπᾶς καὶ νὰ τοῦ κάνεις ὅσο μπορεῖς καλό, ἀκολουθώντας τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ: «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοὶς μισούσιν ὑμᾶς» (Μάτθ. 5,44). (Ὅσιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ)
• Ὅταν θέλετε νὰ νικήσετε τοὺς δαίμονες, ὀφείλετε νὰ ὑποχωρεῖτε μπροστὰ στὴν κακία τῶν ἀνθρώπων. Σὲ προσβάλλει κάποιος; Ὑποχώρησε σ’ αὐτὸν καὶ τότε θὰ ἐπέλθει εἰρήνη καὶ ἡσυχία, ποὺ λυτρώνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν σύγχυση. (ὌσιοςΣεραφειμΡομαντσοφ)
• Δὲν εἶναι σπουδαῖο κατόρθωμα τὸ νὰ ἐκδικηθεῖς αὐτὸν ποὺ σὲ ἔβλαψε. Εἶναι ὅμως ἀληθινὸς ἡρωισμός, εἶναι ψυχικὸ μεγαλεῖο τὸ νὰ ὑπομείνεις τὸ κακὸ ἀγόγγυστα καὶ μὲ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεό. (Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ)
• Ἡ ἀκακία καὶ ἡ ἁπλότητα περισσότερο ἀπὸ ὅλες τὶς ἀρετές, προσελκύουν τὴ Χάρη καὶ τὸ Ἔλεος τοῦ Θεοῦ. (Στάρετς Παρθένιος)
πηγή