Περί πολέμων. Πατερικά Σταχυολογήματα

Οἱ ἀμυντικοὶ πόλεμοι εἶναι οἱ μόνοι δίκαιοι καὶ νόμιμοι καὶ μόνο σ’ αὐτοὺς μπορεῖ νὰ ἐπιτραπεῖ στὸν στρατιώτη νὰ σκοτώσει, ὅταν δὲν μπορεῖ διαφορετικὰ νὰ προστατέψει τὴν πατρίδα του καὶ τὰ ἀδέρφια του. (Ἱερὸς Αὐγουστίνος)
Δὲν ἀναζητᾶμε τὴν εἰρήνη γιὰ νὰ βρισκόμαστε σὲ πόλεμο, ἀλλὰ πολεμᾶμε γιὰ νὰ ἔχουμε εἰρήνη. Γι’ αὐτό, νὰ εἶστε φιλειρηνικοὶ ἀκόμα καὶ ὅταν πολεμᾶτε, ὥστε νὰ νικήσετε τοὺς ἀντιπάλους καὶ νὰ τοὺς προσφέρετε τὴν εὐημερία τῆς εἰρήνης. (Ἱερὸς Αὐγουστίνος)
Εἶναι προτιμότερος ὁ ἀξιέπαινος πόλεμος, ἀπὸ τὴν εἰρήνη πού μας χωρίζει ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ πλεονεξία εἶναι ἡ μητέρα τῶν πολέμων. (Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)

Ὅποιος εἶναι μπλεγμένος στὰ πράγματα αὐτοῦ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ποικίλα δεσμά του καὶ παρασύρεται ἀπὸ τὰ πάθη τῆς κακίας, εἶναι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὸ νὰ γνωρίζει, ὅτι ὑπάρχει κάποια ἄλλη πάλη καὶ κάποιος ἄλλος πόλεμος ποὺ δὲν φαίνεται. Ἀρκεῖ νὰ λύσει κανεὶς τὸν ἑαυτόν του ἀπὸ ὅλα τὰ ὁρατὰ καὶ ν’ ἀρχίσει νὰ παραμένει κοντὰ στὸν Κύριο, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ἀντιληφθεῖ τὴ διαρκῆ ἐσωτερικὴ πάλη τῶν παθῶν καὶ τὸν ἀόρατο πόλεμο ποὺ ὑπάρχει μέσα μας. (Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος)
Τὸ ”δικό μου” καὶ τὸ ”δικό σου”, αὐτὸς ὁ ψυχρὸς καὶ σατανικὸς λόγος, εἶναι ποὺ δημιουργεῖ ὅλα τὰ κακὰ στὴ ζωὴ καὶ ποὺ γέννησε τοὺς ἀμέτρητους πολέμους. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
Πόλεμο πρέπει νὰ ἔχουμε πρὸς τοὺς δαίμονες. Διότι τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι εἰρήνη. Ὁ πόλεμος κατὰ τοῦ διαβόλου καταλύει τὸν ἄλλον πόλεμο, τὸν κατὰ τοῦ Θεοῦ. Ὅταν πολεμᾶμε τὸν διάβολο, εἰρηνεύουμε μὲ τὸν Θεό. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
Ὅσοι πολεμοῦν τὸν Θεὸ τῆς εἰρήνης, εἶναι σὰν νὰ πετᾶνε πέτρες πρὸς τὸν οὐρανό, σὰν νὰ ἐκτοξεύουν βέλη πρὸς τὰ οὐράνια ὕψη. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
Ἕως πότε θὰ κυβερνᾶ ὁ πλοῦτος, ποῦ εἶναι ἡ αἰτία τοῦ πολέμου; (Μέγας Βασίλειος)

Πηγή

Ἀφοῦ νικήθηκε ὁριστικά ὁ πονηρός Διάβολος, κάθισε καί θρηνοῦσε καί ἔλεγε με’ κλαυθμό· «Ἀλίμονον μου τόν ταλαίπωρο· τί ἔπαθα ὁ ἄθλιος; Πῶς ἀποχώρησα νικημένος; Ὅμως γι’ αὐτή τήν ντροπή ἐγώ εἶμαι αἴτιος, ἐπειδή ἔκανα πόλεμο μαζί τους πολύν καιρό. Γιατί, ὅταν νικήθηκα στήν πρώτη καί δεύτερη ἐπίθεση, ἔπρεπε νά τό καταλάβω ἀμέσως, ὅτι ὁ Χριστός ἦταν μαζί τους. Τώρα· ὅμως πού στάθηκα ἀντιμέτωπος στούς Ἁγίους, αὔξησα τό μισθό τους, προσθέτοντας στάν ἑαυτά μου ἀτιμία· καί ἀφοῦ νικήθηκα, ἀποχώρησα μέ μεγάλη ντροπή, τραυματισμένος στό κεφάλι μέ τά δικά μου χτυπήματα. Διότι ἔστησα τίς παγίδες μου γιά νά τούς παγιδεύσω· αὐτοί ὅμως τίς πῆραν καί ἔσπασαν τό κεφάλι μου. Τά μυτερά βέλη πού ἐκτόξευα ἐναντίον· τους, τά πῆραν αὐτοί καί μέ θανάτωσαν μ’ αὐτά. Ἐγώ τούς πολεμοῦσα με τά διάφορα πάθη, αὐτοί ὅμως μέ κατατρόπωναν μέ τή δύναμη τοῦ σταυροῦ. Δίκαια λοιπόν τά παθαίνω αὐτά, ἐγώ ὁ τελείως ἀνόητος,.με τό νά ἀναδείξω ἔνδοξους, καί μάλιστα παρά τή θέλησή μου, τούς ἀγωνιστές. Διότι ἔπρεπε νά συνετισθῶ ἀπ’ αὐτό πού ἔπαθα ἀπό τόν Χριστό· πῶς δηλαδή καταργήθηκε ἀπ’ αὐτόν ὅλη ἡ δύναμή μου. Διότι τότε ἔκανα τά πάντα, ὥστε νά σταυρωθεῖ αὐτός, ἀλλά ὁ θάνατος ἐκείνου μέ παρέδωσε στό θάνατο. Τό ἴδιο πάλι ἔπαθα τήν ἐποχή τῶν μαρτύρων, μέ τό νά καταντήσω ἐξευτελισμὸς καί ντροπή καί περίγελως. Διότι παρακίνησα τούς βασιλεῖς καί ἑτοίμασα τά βασανιστήρια, γιά νά τά δοῦν καί νά φοβηθοῦν καί νά ἀρνηθοῦν τόν Χριστό· αὐτοί ὅμως ὄχι μόνο δέ φοβήθηκαν τίς διάφορες τιμωρίες, ἀλλά καί ὥς τό θάνατο ὁμολόγησαν τόν Χριστό, Ἔτσι καί τώρα θέλοντας νά τούς νικήσω μέ πολέμους, νικήθηκα καί ἀποχώρησα μέ μεγάλη ντροπή. Δέν μπορῶ νά βαστάξω τόν ἐξευτελισμό πού μοῦ ἔγινε· ἑνῶ ὑπερηφανευόμουν πολύ, καταργήθηκε ἡ δύναμη καί ὅλη ἡ ἐξουσία μου ἀπό τιποτένιους ἀνθρώπους. Δέν ξέρω λοιπόν τί νά κάνω, καί τί νά πῶ. Οἱ τιποτένιοι καί οἱ ἀγροῖκοι πῆραν τό στεφάνι τῆς νίκης, ἐνῶ ἐγώ ὁ ταλαίπωρος κέρδισα τήν ντροπή. Θόλωσε ὁ νοῦς μου, τρόμαξα, ἐξαφανίσθηκε ἡ δύναμή μου· λοιπόν, δέν ξέρω τί νά κάνω ὁ ἄθλιος καί τί νά πράξω. Φεύγοντας μακριά ἀπό αὐτούς τούς ἀνδρείους ἀγωνιστές. ἅς πάω στούς φίλους μου, πού εἶναι ὀκνηροί κατά τήν προαίρεση, γιά τούς ὁποίους δέ χρειάζεται νά κοπιάσω, οὔτε ἐπίσης νά μηχανεύομαι τεχνάσματα. Διότι, ἀφοῦ πάρω ἁλυσίδες ἀπό τούς ἰδίους, τούς δένω μ’ αὐτές. Καί ὅταν τούς δέσω μέ τίς ἁλυσίδες μέ τίς ὁποῖες οἱ ἴδιοι εὐχαριστοῦνται νά δεθοῦν, τόν ὑπόλοιπο καιρό τούς ἔχω στήν ἐξουσία μου ὡς δούλους πού κάνουν πάντοτε τά θελήματά μου μέ τή θέλησή τους, ὥστε, νικῶντας ἀκόμη καί μ’ αὐτό τον τρόπο, νά συνέλθω λιγάκι καί νά καυχηθῶ γιά τή νίκη μου σ’ αὐτούς, σάν ἥρωας καί νικητής. Διότι, ἄν καί οἱ ἴδιοι πέφτουν στό βάραθρο μέ τήν προαίρεση τους, ὅμως ἐγώ χαίρομαι μέ τόν ἀφανισμὸ τους· μέ χαρά μάλιστα τούς ὁδηγῶ στό δρόμο τοῦ ἀφανισμοῦ, ὥστε νά ἔχω συμμέτοχους στό ἄσβεστο πῦρ».

Ὁσίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου. ΕΠΕ 2,29-31