Ἡ Σύναξις τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων.

 Οἱ Ἑβδομήκοντα αὐτοὶ μαθητές, σύμφωνα μὲ τὴ σχετικὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, μετὰ τὴν ἐκλογή τους, ποὺ χρονολογικὰ ἀναφέρεται νὰ συνέβη μετὰ τὴν εὐλογία τῶν πέντε ἄρτων, λαμβάνοντας σχετικὲς ὁδηγίες ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ἀνέλαβαν ἀποστολικὸ ἔργο μεταβαίνοντας σὲ διάφορους τόπους προετοιμάζοντας τοὺς λαοὺς στὸ νέο κήρυγμα τῆς ἀγάπης, τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων καὶ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, καλούμενοι ἐξ αὐτοῦ καὶ “Θεοκήρυκες”.

Σ΄ αὐτοὺς μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου προστέθηκαν καὶ ἄλλοι ποὺ ἐπιλέχθηκαν ἀπὸ τοὺς πρώτους Δώδεκα Ἀποστόλους ὅπου καὶ αὐτοὶ κήρυτταν τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, ἢ ἀκολουθώντας τοὺς πρώτους Ἀποστόλους, βοηθοῦσαν αὐτοὺς στὸ ἔργο τους. Ἔτσι γρήγορα ὁ ἀριθμὸς αὐξήθηκε πέραν τῶν ἑβδομήκοντα, πλὴν ὅμως χάρη σεβασμοῦ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἐπιλεγέντων ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, ὅπως σημειώνει ὁ ἱερὸς Θεοφύλακτος, παρέμεινε ἡ ὀνομασία τους εβδομήκοντα.

Στοὺς Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλους περιλαμβάνονται μεταξὺ ἄλλων ὀ Ιάκωβος ὁ ἀδελφόθεος, οἱ Εὐαγγελιστές Λουκας και Μαρκος, οἱ ἑπτὰ διάκονοι καὶ ἄλλοι ὅπως ὁ Ἀπόστολος Ματθίας ποὺ συναριθμήθηκε στοὺς Δώδεκα Ἀποστόλους, μετὰ τὴν αὐτοχειρία τοῦ Ἰούδα.

Ἀλληγορία τῶν Ἑβδομήκοντα

Ὁ Ἅγιος Κυριλλος Ἃ΄ Ἀλεξανδρείας (πέρ. 378 – πέρ. 444) ἐπίσκοπος Ἀλεξανδρείας μεταξύ των ἐτῶν 412 καὶ 444, ἐπιχείρησε μιὰ γλαφυρὴ ἀλληγορία τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων μὲ τὰ ἑβδομῆντα στελέχη ποὺ ἔφεραν οἰ φοίνικες στην περιοχὴ Αἰλεὶμ δηλώνοντας τὴν ἀνάπτυξη – αὔξησή τους:

“Ἀναβαίνοντες εἰς τελειοτέραν σύνεσιν καὶ εἰς αὔξησιν ἀνατρέχοντες τὴν πνευματικὴν .., τὰ ἑβδομήκοντά των φοινίκων στελέχη εὐρήσομεν τοὺς ἀναδειχθέντας δηλονότι παρὰ Χριστοῦ Μαθητᾶς, καὶ εὖ γὲ δὴ σφόδρα, φοίνιξι γὰρ παρεικάζονται οἱ μετὰ τοὺς Δώδεκα ὄντες τὸν ἀριθμὸν Ἑβδομήκοντα. Θαυμάζομεν δὲ τοὺς Ἑβδομήκοντα καὶ οἰονεῖ φοίνικας αὐτοὺς εἶναι φαμεν, εὐκάρδιον δὲ τὸ φυτόν, εὔριζον τὲ καὶ εὔκαρπον, καὶ ἀεὶ τοῖς ὕδασιν ἐντεθηλός, τοιούτους δὲ καὶ τοὺς Ἁγίους εἶναι φαμεν. Καθαρὸς μὲν γὰρ ὁ νοῦς αὐτοῖς, βεβηκῶς τὲ καὶ εὔκαρπος, καὶ τοῖς νοητοῖς ὕδασιν ἐντρυφᾶν εἰωθῶς”.

Τὰ ὀνόματα τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων ὅπως δίδονται ἀπὸ τὸν Μέγα Συναξαριστὴ τῆς Ὄρθ. Ἐκκλησίας, κατὰ ἀλφαβητικὴ σειρὰ εἶναι: Ἄγαβος, Ἀκύλας, Ἀμπλίας, Ἀνανίας, Ἀνδρόνικος, Ἀπελλῆς, Ἀπελλῆς, Ἀπολλῶς, Ἀρίσταρχος, Ἀριστόβουλος, Ἀρτεμᾶς, Ἀρχιππος, Ἀσύγκριτος, Ἀχαϊκός, Βαρνάβας ἢ Ἰωσῆς, Γάιος, Ἐπαινετός, Ἐπαφρόδιτος, Ἔραστος, Ἐρμᾶς ἢ Ἑρμῆς, Εὔβουλος, Εὔοδος, Ζακχαῖος, Ζηνᾶς ἢ Ζήνων, Ἠρωδίων ἢ Ρωδίων ἢ Ροδίων, Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος, Ἰάσων, Ἰοῦστος, Καίσαρ, Κάρπος, Κηφᾶς, Κλήμης, Κοδράτος, Κουάρτος, Κρήσκης, Λίνος, Λουκᾶς, Μάρκος, Μάρκος, Νάρκισσος, Νικάνωρ, Νυμφᾶς, Ὀλυμπᾶς, Ὀνήσιμος, Ὀνησιφόρος, Οὐρβανός, Παρμενᾶς, Πατροβᾶς, Πούδης, Προχορός, Ροῦφος, Σίλας, Σιλουανός, Σίμων ἢ Συμεὼν ἢ Κλεόπας, Στάχυς, Στεφανᾶς, Στέφανος, Σωσθένης ἢ Κρίσπος, Σωσίπατρος, Τέρτιος, Τιμόθεος, Τίμων, Τίτος, Τρόφιμος, Τυχικός, Φιλήμων, Φίλιππος, Φιλόλογος, Φλέγων καὶ Φουρτουνάτος.

πηγή

* Τοὺς Ἑβδομήκοντα σοφοὺς Ἀποστόλους, Καὶ συνάμα τοὺς πάντας τιμάσθαι θέμις. Ἀμφὶ τετάρτην ἄνδρας ἀγακλεέας κυδαίνω.

*Σημείωσις Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

1. Σημειοῦμεν ἐνταύθα, ὅτι διὰ τοῦ διστίχου τούτου, ὅπερ εὑρίσκεται εἰς τοὺς χειρογράφους Συναξαριστᾶς (ἐν γὰρ τοῖς τετυπωμένοις, οὔτε δίστιχον εὑρίσκεται ἰαμβικόν, οὔτε στίχος ἡρωικός), δηλοῦται ὅτι σήμερον ἑορτάζονται ὅλοι ὁμοὺ οἱ Ἑβδομήκοντα Ἀπόστολοι. O καθεὶς ἀπὸ τοὺς ὁποίους χωριστὰ ἑορτάζεται εἰς διαφόρους ἡμέρας τῶν μηνῶν. Διὰ τοῦτο οὐδὲ Συναξάριον τούτων κοινὸν ἐδυνήθημεν νὰ εὔρωμεν. Καθότι τὰ ἴδια Συναξάρια τοῦ καθενός, ἐγράφησαν εἰς τὴν ξεχωριστὴν ἡμέραν αὐτοῦ. Καὶ ὁ βουλόμενος, ἃς ζητήση ταῦτα.

     Ἤθελε δὲ ἀπορήση τίνας, διατί, ἑξαιρουμένων μόνον τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων, ὅλοι οἱ μετ’ αὐτοὺς Ἀπόστολοι ὀνομάζονται Ἑβδομήκοντα, καὶ οὐχὶ περισσότεροι; Ὅτι γὰρ εἶναι περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἑβδομήκοντα, φανερόν ἐστι καθότι μόνοι ἐκεῖνοι, ὁπού ἀριθμοῦνται ἐν ὄλαις ταῖς ἐπιστολαῖς τοῦ μακαρίου Παύλου, καὶ μετὰ τῶν Ἑβδομήκοντα καταλεγόμενοι, ὑπερβαίνουν τοὺς πεντήκοντα. Οἵτινες δὲν εἶναι ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλους ἐκείνους, τοὺς ὁποίους ὁ Κύριος ἐδιάλεξεν, ὡς γράφει ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς. Ἀλλὰ ἄλλοι τινές, μαθηταὶ χρηματίσαντες τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἢ καὶ τῶν λοιπῶν Ἀποστόλων τῶν ἐκ τῶν Δώδεκα. Καὶ ὅρα εἰς τὴν εἰκοστὴν ὀγδόην του Ἰουλίου ἐν τῷ Συναξαρίω Προχορου, Νικάνορος, Τίμωνος, καὶ Παρμενά.

     Εἰς λύσιν οὒν τῆς ἀπορίας λέγομεν, ὅτι πάντες οἱ μετὰ τοὺς Δώδεκα Ἀπόστολοι, μὲ ἕνα κοινὸν ὄνομα Ἑβδομήκοντα ὀνομάζονται, ἴσως διατὶ τὸ ἑβδομήκοντα ἀόριστος ἐστιν ἀριθμός, καὶ δηλοὶ πλῆθος. Κατ’ ἐκεῖνο ὁπού εἶπεν εἰς τὸν Πέτρον ὁ Κύριος· «Οὐ λέγω σοὶ ἕως ἑπτάκις ἀφιέναι τῷ ἀδελφῶ σου τὰ ἁμαρτήματα, ἀλλ’ ἕως ἐβδομηκοντάκις ἑπτά». Ἀντὶ τοῦ πολλάκις καὶ μυριάκις, ὡς ἑρμηνεύει ὁ ἱερὸς Θεοφύλακτος. Ἢ λέγονται Ἑβδομήκοντα οἱ μετὰ τοὺς Δώδεκα Ἀπόστολοι, καὶ οὐχὶ περισσότεροι, ἴσως διὰ νὰ φυλαχθῆ τὸ σέβας καὶ ἡ τιμὴ τοῦ ἀριθμοῦ ἐκείνου, τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος ἐπέθηκεν εἰς τοὺς παρ’ αὐτοῦ ἐκλεγέντας Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλους. Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, καὶ μόλον ὁπού ὁ Ἰούδας εἶχεν εὔγη ἀπὸ τὸν ἀριθμὸν τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων, αὐτὸς ὅμως μετὰ τὴν ἀνάστασιν εἶπε περὶ τοῦ Θωμά: Θωμὰς δὲ εἷς, οὐχὶ ἐκ τῶν ἕνδεκα, ἀλλὰ ἐκ τῶν Δώδεκα. Ἴνα φυλάξη τὸ σέβας καὶ τὴν τιμὴν τοῦ δωδεκάτου ἀριθμοῦ, τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος ἐπέθηκεν εἰς τοὺς Δώδεκα Ἀποστόλους. Εἰ δὲ τὶς διαβατικώτερος, ἄλλον λόγον ὑψηλότερον τούτου οἶδε, παρελθέτω εἰς τὸ μέσον καὶ εἰπάτω. Καὶ ἠμεῖς χάριτας αὐτῶ τῆς εἰδήσεως ταύτης εἰσόμεθα.

     Σημείωσαι, ὅτι ὁ θεσπέσιος Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας γλαφυρῶς ἀλληγορεῖ εἰς τοὺς Ἑβδομήκοντα τούτους Ἀποστόλους τὰ ἑβδομήκοντα ἐκεῖνα στελέχη τῶν φοινίκων, ὁπού ἦτον εἰς τὴν Αἰλείμ. Ὅπερ δηλοὶ ἀνάβασις, ἢ αὔξησις. Οὕτω γὰρ φησιν· «Ἀναβαίνοντες εἰς τελειοτέραν σύνεσιν, καὶ εἰς αὔξησιν ἀνατρέχοντες τὴν πνευματικήν… τὰ ἑβδομήκοντά των φοινίκων στελέχη εὐρήσομεν, τοὺς ἀναδειχθέντας δηλονότι παρὰ Χριστοῦ μαθητᾶς καὶ εὖγε δὴ σφόδρα. Φοίνιξι γὰρ παρεικάζονται οἱ μετὰ τοὺς δώδεκα ὄντες τὸν ἀριθμὸν ἑβδομήκοντα. Θαυμάζομεν δὲ τοὺς Ἑβδομήκοντα καὶ οἰονεῖ φοίνικας αὐτοὺς εἶναι φαμεν. Εὐκάρδιον γὰρ τὸ φυτόν, εὔριζον τὲ καὶ εὔκαρπον, καὶ ἀεὶ τοῖς ὕδασιν ἐντεθηλός. Τοιούτους δὲ καὶ τοὺς Ἁγίους εἶναι φαμεν. Καθαρὸς μὲν γὰρ ὁ νοῦς αὐτοῖς, βεβηκῶς τὲ καὶ εὔκαρπος, καὶ τοῖς νοητοῖς ὕδασιν ἐντρυφᾶν εἰωθῶς».