Οἱ Ἅγιοι τέσσερες Νεομάρτυρες Ἀγγελής, Μανουήλ, Γεώργιος καὶ Νικόλαος ἀπὸ τὸ χωριὸ Μέλαμπες τῆς Κρήτης

Μαρτύρησαν στὸ Ρέθυμνο στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1824

Ὅταν καταλήφθηκαν οἱ διάφορες περιοχὲς τῆς αὐτοκρατορίας ἀπὸ τοὺς Τούρκους, πολλοὶ Χριστιανοί, μὴ ὑποφέροντας τὶς διάφορες πιέσεις ἐκ μέρους τῶν κατακτητῶν, ἐφέροντο ἐξωτερικὰ ὡς ὀθωμανοί, μυστικὰ ὅμως παρέμεναν Χριστιανοί. Δηλαδὴ βάπτιζαν τὰ παιδιά τους, παντρεύονταν κατὰ τὴν τάξη τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καὶ ὅταν πέθαιναν πρῶτα ἐρχόταν κρυφὰ ὁ ἱερέας καὶ τελοῦσε τὴ νεκρώσιμη ἀκολουθία καὶ ὕστερα ἀνακοινωνόταν ὁ θάνατος καὶ κηδευόταν ὁ νεκρὸς ὡς μουσουλμάνος. Τηρούσαν τὶς νηστεῖες, τὶς ἑορτές, τὰ χριστιανικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα κρυφά. Φανερὰ ἔκαναν περιτομή, εἶχαν μουσουλμανικὰ ὀνόματα, ἔκαναν τοὺς γάμους καὶ τὶς κηδεῖες καὶ ὅλη τη ζωὴ τοῦ μουσουλμάνου. Εἶχαν δὲ καὶ κρυφοὺς ἱερεῖς πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους φανερὰ ἦταν χοτζάδες. Ὅλοι αὐτοὶ ὀνομάζονταν κρυπτοχριστιανοί. Σὲ ὁλόκληρη τὴν αὐτοκρατορία ὑπῆρχαν κρυπτοχριστιανοί. Ἔτσι καὶ στὴν Κρήτη, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς κατάκτησης ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὑπῆρχαν πολλοὶ κρυπτοχριστιανοί.

Οἱ Ἅγιοι Μανουὴλ καὶ Ἀγγελὴς ἦταν ἀδέλφια μεταξὺ τοὺς ἐνῶ καὶ οἱ τέσσερες ἦταν ξαδέλφια. Εἶχαν γεννηθεῖ κρυπτοχριστιανοί,ὅπως οἱ γονεῖς τους καὶ οἱ πρόγονοί τους. Κατάγονταν ἀπὸ τὴν κωμόπολη Μέλαμπες τοῦ νομοῦ Ρεθύμνου καὶ ἦταν ἔγγαμοι μὲ οἰκογένειες.
Τὸ 1821 ὅταν ἔγινε ἡ ἐπανάσταση ξεσηκώθηκαν καὶ στὴν Κρήτη οἱ Χριστιανοὶ ἐναντίον τῶν Τούρκων. Οἱ Ἅγιοι ἔχοντας ἑλληνικὴ καὶ χριστιανικὴ συνείδηση φανερώθηκαν ἀπὸ κρυπτοχριστιανοὶ ποὺ ἤσαν καὶ πολεμοῦσαν τοὺς Τούρκους, μὲ τοὺς ὑπόλοιπους συμπατριῶτες τους, ποθώντας νὰ εἶναι ἐλεύθεροι καὶ νὰ ἐκφράζουν ἄφοβα τὴν πίστη τους. Ὅμως μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια πολέμων ἔφθασε στρατιωτικὴ ἐνίσχυση ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ κατεπνίγη ἡ ἐπανάσταση στὴν Κρήτη, τὸ 1824.
Οἱ Ἅγιοι ἐπέστρεψαν ἀπὸ τὶς μάχες σῶοι στὸ χωριό τους, στὶς οἰκογένειές τους καὶ ζοῦσαν φανερὰ πλέον ὡς Χριστιανοί. Ὅταν ἐν καιρῷ ἔφθασαν οἱ φοροεισπράκτορες γιὰ τὴ συλλογὴ τοῦ φόρου στὸ χωριό τους, οἱ Ἅγιοι θέλησαν νὰ δώσουν φόρο, ὅπως καὶ οἱ ὑπόλοιποι Χριστιανοί. Οἱ Τοῦρκοι ποὺ τοὺς γνώριζαν ὡς μουσουλμάνους τοὺς παρακινοῦσαν νὰ ἐπιστρέψουν στὴ θρησκεία τους γιὰ νὰ μὴ πληρώνουν φόρο καὶ νὰ ἔχουν καὶ ὅλα τὰ προνόμια τῶν Τούρκων. Ἐκεῖνοι οἱ μακάριοι ὅμως δὲν ὑποχωροῦσαν καὶ ὁμολογοῦσαν ὅτι εἶναι Χριστιανοὶ ὅπως καὶ οἱ γονεῖς τους καὶ δέχονται εὐχαρίστως τὴν φορολογία. Τότε τοὺς ὁδήγησαν στὸν Μεχμὲτ πασά, στὸ Ρέθυμνο, ὁ ὁποῖος τοὺς ρώτησε ποιὰ θρησκεία σέβονται καὶ τοῦ ἀπάντησαν μὲ μεγάλη παρρησία ὅτι εἶναι βαπτισμένοι Χριστιανοί, ὅπως καὶ οἱ γονεῖς τους. Ὁ ἡγεμόνας τοὺς παρακίνησε νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Χριστὸ καὶ νὰ ἐπανέλθουν στὴν ὀθωμανικὴ πίστη, ὥστε καὶ τὴ ζωή τους νὰ σώσουν ἀλλὰ καὶ νὰ λάβουν δωρεὲς καὶ ἀξιώματα. Ἐκεῖνοι ὅμως οὔτε κὰν νὰ ἀκούσουν ἤθελαν καὶ φώναζαν μὲ ὅλη τη δύναμη τῆς ψυχῆς τους :
Χριστιανοὶ εἴμαστε καὶ Χριστιανοὶ θέλουμε νὰ πεθάνουμε.
Τελικά τους ἔριξαν δέσμιους στὴ φυλακή, ὅπου καὶ πάλι οἱ ἀσεβεῖς τους ὠθοῦσαν σὲ ἄρνηση, χωρὶς νὰ πετυχαίνουν τίποτα. Τὸ ἴδιο ἔγινε καὶ ὅταν τοὺς ἔφεραν ξανὰ μπροστὰ στὸν ἡγεμόνα, παρ’ ὅλα τὰ βασανιστήρια ποὺ ὑπέστησαν.
Βλέποντας ὁ ἡγεμόνας τὸ ἀμετάθετό της γνώμης τῶν Μαρτύρων ἀποφάσισε τὴν καταδίκη τους σὲ θάνατο. Τοὺς ἔφεραν στὴ Μεγάλη θύρα τῆς Ρεθύμνης, στὸν τόπο ὅπου φόνευαν τοὺς καταδίκους καὶ ἐκεῖ, ἐνῶ ἐκεῖνοι μέχρι τὴν τελευταία τους ἀναπνοὴ ἔλεγαν συνεχῶς τὸ «Κύριε, ἐλέησον », οἱ δήμιοί τους ἀποκεφάλισαν.
Τὰ ἅγια λείψανα ἔμειναν τρεῖς μέρες στὸν τόπο τῆς καταδίκης καὶ τὴ νύχτα οἱ ὀθωμανοὶ ποὺ φύλαγαν τὴν πόλη ἔβλεπαν ἕνα φῶς νὰ τὰ σκεπάζει καὶ βλαστημοῦσαν λέγοντας ὅτι ἤσαν ἀσεβεῖς οἱ μάρτυρες καὶ ὁ Θεὸς ἔστειλε φωτιὰ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ νὰ τοὺς κάψει. Μετὰ τὶς τρεῖς ἡμέρες οἱ Χριστιανοὶ ἀφοῦ πῆραν ἄδεια, ἐνταφίασαν τοὺς Μάρτυρες μὲ εὐλάβεια στὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, στὸ χωριὸ Περιβόλια.
Ἕνα χρόνο μετὰ ὁ Ἀρχιερέας Ἰωαννίκιος ἔφερε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρεθύμνου τὰ ἱερὰ λείψανα καὶ τὴν μία τίμια κάρα ἔδωσε σὲ κάποιο Ρῶσο πλοίαρχο γιὰ νὰ τὴν πάει στὴν Ρωσία, ἐνῶ τὰ ὑπόλοιπα ἔστειλε στὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, τὴν ὀνομαζόμενη τοῦ Ἀρκαδίου. Ἐκεῖ μοιράστηκαν σὲ ἱερεῖς καὶ λαϊκοὺς καὶ ἐπετέλεσαν ἄπειρα θαύματα σὲ ὅλους ὅσους μὲ πίστη ἐπικαλοῦνταν τὴ χάρη τους.

πηγή