Ἀνάμεσα στοὺς φωταυγεῖς ἀστέρες, ποὺ ἔλαμψαν μὲ τὸν ἱεραποστολικό τους ζῆλο καὶ τὸ ἀγωνιστικό τους φρόνημα στὴν ἱστορικὴ καὶ ἁγιοτόκο μικρασιατικὴ γῆ συγκαταλέγεται καὶ ὁ Ἅγιος ἔνδοξος ἱερομάρτυς Ἀντίπας. Ὁ μαρτυρικὸς καὶ φλογερὸς αὐτὸς ἱεράρχης τῆς ἁγιωτάτης καὶ εὐλογημένης Ἐκκλησίας τῆς Περγάμου, ποὺ κατόρθωσε νὰ μεταδώσει στοὺς κατοίκους τῆς ἐπαρχίας τοῦ τὸ φῶς τῆς χριστιανικῆς ἀλήθειας καὶ ἀγάπης, ἔλαβε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ χάρισμα νὰ θαυματουργεῖ ἀδιαλείπτως.
Ὁ Ἅγιος Ἀντίπας ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Δομιτιανοῦ (81-96μ.Χ.) καὶ ἦταν σύγχρονός των Ἁγίων Ἀποστόλων, ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ διδάχθηκε τὴ χριστιανικὴ πίστη. Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σπούδασε στὴ φημισμένη ἰατρικὴ σχολὴ τῆς Περγάμου καὶ ἀσκοῦσε ἀφιλοκερδῶς τὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη μὲ εἰδικότητα στὴ θεραπεία τοῦ πόνου καὶ τῶν ἀσθενειῶν τῶν δοντιῶν. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ ἐπισκόπου Γαΐου καὶ γύρω στὸ 70 μ.Χ. χειροτονήθηκε ἐπίσκοπός της Ἐκκλησίας τῆς Περγάμου, στὴν ὁποία ἐργάσθηκε μὲ ἔνθεο ζῆλο καὶ ἀγωνιστικὸ φρόνημα, διακρίθηκε δὲ γιὰ τὶς πάμπολλες ἀρετές του καὶ τὴ φλογερή του πίστη. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ὁ ὁποῖος σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση ἦταν ἐκεῖνος, ποὺ τὸν χειροτόνησε ἐπίσκοπο, τὸν ἀποκαλεῖ στὴν Ἀποκάλυψη «πιστὸ ἱερέα» καὶ «μάρτυρα καλῶν».
Τὸ ἔργο τοῦ χαρισματικοῦ, δυναμικοῦ καὶ ἐνάρετου ἱεράρχη τῆς Περγάμου, ὁ ὁποῖος ἀναδείχθηκε ἐφάμιλλός των Ἁγίων Ἀποστόλων, ἦταν ἰδιαίτερα ἐπίπονο καὶ ἐπικίνδυνο, ἀφοῦ οἱ χριστιανοὶ ἀποτελοῦσαν μία ὀλιγάριθμη κοινότητα. Ἐπιπλέον ἡ Περγάμος ἦταν ὀνομαστὸ καὶ ἰσχυρὸ εἰδωλολατρικὸ κέντρο μὲ φημισμένο Ἀσκληπιεῖο, ὅπου λατρευόταν ὁ Ἀσκληπιὸς καὶ ἕνα τεράστιο ἄγαλμα τοῦ Δία κοσμοῦσε τὴν ἀκρόπολη τῆς πόλεως. Ἄλλωστε καὶ στὴν Ἀποκάλυψη, ἡ ὁποία γράφτηκε μετὰ τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Ἀντίπα, ἀναφέρεται ἡ Περγάμος ὡς ὁ τόπος, ὅπου «κατοικεῖ ὁ Σατανᾶς».
Η ἔντονη ἱεραποστολικὴ δράση τοῦ φλογεροῦ καὶ χαρισματικοῦ ἱεράρχη τῆς Περγάμου, ὁ ὁποῖος παρεῖχε δωρεὰν τὶς ἰατρικὲς τοῦ ὑπηρεσίες καὶ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ θεράπευε τοὺς ἀσθενεῖς, ἄρχισε νὰ ἐνοχλεῖ ἔντονά τους εἰδωλολάτρες. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν ὁδήγησαν στὸν ἡγεμόνα τῆς περιοχῆς μὲ τὴν αἰτιολογία, ὅτι ἐμφανίστηκαν σ’ αὐτοὺς οἱ δαίμονες, ποὺ τοὺς λάτρευαν, καὶ τοὺς εἶπαν, ὅτι δὲν μποροῦν νὰ κατοικοῦν πιὰ στὸν τόπο αὐτὸ καὶ νὰ δέχονται τὶς θυσίες τους, ἐπειδὴ τοὺς ἔδιωχνε μὲ τὴ φωτεινή του παρουσία καὶ δράση ὁ θεοπρόβλητος γεραρὸς ἐπίσκοπός της Περγάμου. Ὁ ἡγεμόνας ἄρχισε νὰ πιέζει τὸν Ἅγιο νὰ ἀρνηθεῖ τὴ χριστιανική του πίστη καὶ νὰ θυσιάσει στὰ ἄψυχα εἴδωλα. Γιὰ νὰ τὸν πείσει μάλιστα καὶ νὰ ἐπιτύχει τὸν σκοπό του, ἰσχυρίστηκε ὅτι ἡ θρησκεία τῶν εἰδώλων ἔχει μεγαλύτερη ἀξία καὶ εἶναι πολυτιμότερη, γιατί εἶναι παλαιότερη καὶ ἔχει περισσότερους ὀπαδούς, ἐνῶ ἡ χριστιανικὴ θρησκεία ἐμφανίστηκε τὰ τελευταῖα χρόνια καὶ δὲν ἔχει τὴν ἀξία τῆς παλαιᾶς θρησκείας τῶν εἰδώλων. Στὴν ἐπιχειρηματολογία τοῦ ἡγεμόνα ἀπάντησε ὁ Ἅγιος μὲ τὴν ἱστορία τοῦ ἀδελφοκτόνου Κάϊν, ὁ ὁποῖος, ἂν καὶ εἶναι πολὺ ἀρχαιότερος ἀπὸ ὅλους τους μεταγενέστερους ἀνθρώπους, προκαλεῖ τὴν ἀποστροφὴ καὶ τὸν ἀποτροπιασμὸ σὲ ὅλους καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει παράδειγμα πρὸς μίμηση. Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἡ ἀσέβεια, τὴν ὁποία δείχνουν οἱ εἰδωλολάτρες, ποὺ εἶναι ἀρχαιότεροι, εἶναι μισητὴ στοὺς χριστιανούς, ποὺ εἶναι μεταγενέστεροι. Ἡ ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση τοῦ γεραροῦ ἐπισκόπου προκάλεσε τόσο πολὺ τὴν ὀργὴ καὶ τὴν ἀγανάκτηση τοῦ ἡγεμόνα, ὥστε διέταξε νὰ τὸν ρίξουν μέσα σ’ ἕνα πυρακτωμένο χάλκινο ὁμοίωμα βοδιοῦ γιὰ νὰ καεῖ.
Μέσα σ’ αὐτὸ ὁ Ἅγιος ἀνέμενε μὲ χαρὰ νὰ μαρτυρήσει γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ προσευχόμενος ζήτησε μεταξύ των ἄλλων ἀπὸ τὸν Θεό, ὅποιος τιμᾶ τὴ μνήμη του καὶ ἐπικαλεῖται τὸ ὄνομά του, νὰ ἀπαλλάσσεται ἀπὸ κάθε ἀσθένεια καὶ μάλιστα ἀπὸ τὸν ἀφόρητο πόνο τῶν δοντιῶν. Εὐχήθηκε ἀκόμα γι’ αὐτοὺς νὰ συγχωρεθοῦν οἱ ἁμαρτίες τους καὶ ὅσοι ἑορτάζουν τὴ μνήμη του, νὰ βροῦν ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸν ἐξιλασμὸ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς κρίσεως. Μὲ τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου ἱερομάρτυρος Ἀντίπα, τὸ ὁποῖο ἔλαβε χώρα στὶς 11 Ἀπριλίου τοῦ 83 ἢ 85 μ.Χ., ποῦ εἶναι καὶ ἡ ἡμέρα τιμῆς καὶ μνήμης του ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, θεμελιώθηκε τὸ δένδρο τῆς χριστιανικῆς πίστεως στὴν ἔνδοξη μικρασιατικὴ γῆ, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουν στὸ διάβα τῶν ἑπόμενων αἰώνων καὶ ἄλλα φωτεινὰ παραδείγματα ἁγίων, ποὺ μαρτύρησαν γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου ἐνταφιάστηκε μὲ ἰδιαίτερη εὐλάβεια ἀπὸ τοὺς χριστιανοὺς καὶ ὁ τάφος τοῦ κατέστη ἀέναη πηγὴ ἰαμάτων, ἀφοῦ ἀνέβλυζε διαρκῶς μύρο, τὸ ὁποῖο θεράπευε σωματικὲς καὶ ψυχικὲς ἀσθένειες. Ἀναρίθμητα εἶναι τὰ θαύματα, ποὺ τέλεσε ὁ Ἅγιος μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, γεγονὸς ποὺ ἐξυμνεῖται στὶς τέσσερις ἱερὲς ἀκολουθίες καὶ στοὺς δύο παρακλητικοὺς κανόνες, ποὺ συντάχθηκαν πρὸς τιμήν του. Ἀποδέκτης τῆς θαυματουργικῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Ἀντίπα ὑπῆρξε καὶ ὁ κορυφαῖος σκιαθίτης λογοτέχνης Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ὁ ὁποῖος συνέταξε ἀσματικὴ ἀκολουθία πρὸς τιμήν του, ὡς ἔκφραση τῆς βαθιᾶς εὐγνωμοσύνης του πρὸς τὸν Ἅγιο.
…
Ἀριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Ἐκπαιδευτικός
