Βίος Ὁσίου Προκοπίου τοῦ Δεκαπολίτου

Ὁ ὅσιος Προκόπιος ἔζησε τὴν ἐποχὴ τοῦ διωγμοῦ ποὺ ἐξαπἐλυσε ὁ Λεων Γ ἴσαυρος (717 741) κατὰ των σεπτῶν εἰκόνων. Καταγόταν ἀπὸ τὴν Δεκάπολη, ἐκάρη μοναχὸς στὴν Κωνσταντινουπολη, καὶ ἀφου διὰ τῆς ἀσκήσεως καὶ τῆς προσευχῆς καθαρίσθηκε τελείως ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τοὺς ρύπους τῆς σαρκὸς καὶ ἐνδυναμώθηκε μὲ τὴν παρρησια που χαρίξει τὸ “Αγιο Πνευμα, προχώρησε μαζὶ μὲ τὸν μαθητή του Βασίλειο [28 Φεβρ] στὴν ἀναίρεση τῶν αὶρετικῶν ποὺ ἀρνούνταν τὴν ἀλήθεια τῆς ’Ενανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ καταδίκαζαν τὴν προσκύνηση τῶν ἁγίων εἰκόνων. Δὲν ἀρκέστηκε νὰ διδάσκει μὲ τὸν λόγο, ἐπιβεβαίωσε τὴν ὀρθοδοξία του μὲ πολλὲς ὀδύνες καὶ θλίψεις ποὺ ὑπέμεινε γιὰ τὴν ἀγάπη τῆς ᾽Αλήθειας, λάμποντας στὸν κόσμο σὰν τὸν χρυσὸ ποὺ καθαρίσθηκε στὴν φωτιά. Μὲ τὸν θάνατο τοῦ τυράννου (741), ὁ διωγμὸς κόπασε, καὶ ὁ ἅγιος ἐπέστρεψε στὸ μοναστήρι του, ὅπου ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια.

Κατὰ μιὰν άλλη ἐκδοχὴ τοῦ Βίου του, ὁ ἅγιος Προκόπιος εἰσήλθε πρώτα σὲ ἔνα μοναστήρι τῆς πατρίδος του, ὅπου ἡ διαγωγὴ τῶν βυθισμένων στὶς ὑλικὲς μέριμνες μοναχῶν του φάνηκε ἀντίθετη πρὸς τὴν εὐαγγελικὴ ἐντολὴ νὰ μὴν μεριμνοῦν εἰς τὴν αὔριον (Ματθ. 6, 34). ’Αφοῦ ἔκανε ὑπομονὴ ἐπὶ τέσσερα χρόνια, ἐμπιστεύθηκε τὶς ἀντιρρήσεις του στὸν ήγούμὲνο, ὁ ὅποιος του ἀπήντησε: «Μὰ κανείς, τέκνο μου, δὲν μπορει νὰ τηρήσει τὶς ἐντολὲς αὐτὲς». ᾿Απογοητευμένος, ὸ Προκόπιος ἐγκατέλειψε τὴν μονὴ γιὰ νὰ μεταβει στὴν ἔρημο, ὅπου ἐπὶ ἑπτὰ χρόνια ἀφιερώθηκε στὴν ἀδιάλειπτο προσευχή, παντελῶς ἀμέριμνος γιὰ τὰ ἐπίγεια. Ἐπειδὴ πολλοὶ ἐπιοκέπτες του ζήτησαν νὰ ζήσουν ὑπὸ τὴν καθοδήτησή του, ἵδρυσε ἕνα μοναστῆρι τὸ ὁποιο διοργάνωσε μένοντας αὐστηρὰ πιστὸς στὶς διδασκαλίες τῶν ἀγίων Πατέρων. Παρόλο ποὺ εἶχε τόσες ψυχὲς ὑπό τήν καθοδήγησἡ του, παρέμενε ἐστραμμένος ὅλος πρός τὸν Θεὸ καὶ προἔτρεπε τοὺς μαθητές του νὰ περισσεύει ἔντος τους ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ προσδοκία τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Φλεγόμενος, ὅμως, ἀπὸ τὸν πόθο τῆς ἡσυχίας, ὅρισε ἕναν διάδοχό του καὶ ἐπέστρεψε στην ἔρημο, μέχρι τήν ἐποχὴ ποὺ ὁ αὐτοκράτορας ἐξαπέλυσε διωγμὸ κατὰ τῆς τιμῆς τῶν ἁγίων εἰκόνων. Ὁ τύραννος, ἔχοντας πληροφορηθεῖ τὶς ἀρετές, τὰ ἀσκητικὰ παλαίσματα καὶ τήν προσήλωση τοῦ ὁσίου Προκοπίου στὶς παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας, διέταξε νὰ τὸν φυλακίσουν καὶ ἔστειλε ἕναν ἀξιωματούχο μὲ ἐντολή νὰ κάμψει τὸ φρόνημά του. Στὶς κολακείες καὶ στὶς ἀπειλές του, ὁ ἅγιος ἀποκρίθηκε: «Ὄλα ὅσα ἐσεῖς θεωρείτε ἀπολαύσεις, ἀς πάνε μαζί σας στὸ πύρ τό ἐξώτερον. Ὅσο δὲ γιὰ τὶς ἀπειλές σας, μάθετε ὅτι τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο μᾶς διδάσκει νὰ μὴν φοβούμεθα ἐκεῖνους ποὺ σκοτώνουν τὸ σῶμα (Ματθ. 10, 28)». ’Αφου ἐν συνεχεία ὁ ἅγιος Προκόπιος ὁμολόγησε τήν πίστη του στὶς ἅγιες εἰκόνες, ὁ μάγιστρος ἰσχυρίστηκε δῆθεν, ὅτι καὶ ὁ αὐτοκράτορας ἦταν ὀρθόδοξος καὶ τι μοὐσε τὶς είκονες καὶ για τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς τοῦ ἔδειξε καὶ ἀσπάσθηκε μιὰ εἰκονα ποὺ φύλαγε στούς κόλπους του. Ὁ ἅγιος, ὅμως, ἀποκρίθηκε ὅτι οἱ διωγμοὶ ποὺ ἐπιβάλλονταν σὲ ὅλη τὴν αὐτοκρατορία κατὰ τῶν ὁμολογητῶν ἦταν ἀπόδειξη ὅτι φευδόταν. ᾽Αφοῦ ὁ ἀπεσταλμένος ἔκανε τήν ἀναφορά του στον αὐτοκράτορα, ὁ ἅγιος Προκόπιος ὐποβλήθηκε σὲ βασανιστήρια καὶ ἐστάλη ἐξορία, ὅπου καὶ βρήκε τήν μακαρία του τελευτή.

Νέος Συαξαριστής, Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου