Βίος τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Τροφίμου, Σαββατίου καὶ Δορυμέδοντος.

Εἰς τὸν Τρόφιμον καὶ Δορυμέδοντα.

Πνέοντες ἓν Τρόφιμε καὶ Δορυμέδον,
Ἓν ἐκ ξίφους δέχεσθε καὶ βίου τέλος.

Εἰς τὸν Σαββάτιον.

Ξεσθεῖς σιδήροις Σαββάτιος ὀξέσιν,
Εἰς σαββατισμὸν θεῖον ὡς μάρτυς φθάνει.
Ἐννεακαιδεκάτη Τρόφιμον τάμον ἠδὲ συνάθλους.

+ Κατὰ τοὺς χρόνους Πρόβου τοῦ βασιλέως, καὶ Ἀττικοῦ βικαρίου διαδόχου, ἤτοι τοποτηρητοῦ τῆς Ἀντιοχείας, ἐν ἔτει σοη΄ [278], τότε ἦλθον ἀπὸ ξένον τόπον εἰς τὴν Ἀντιόχειαν οἱ Ἅγιοι οὗτοι, ὁ Τρόφιμος καὶ ὁ Σαββάτιος. Καὶ ἐπειδὴ εἶδον ὅλους τους πολίτας αὐτῆς τεταραγμένους καὶ ἔξω φρενῶν ὄντας, διὰ τὴν ἑορτὴν τῶν γενεθλίων του ἐν τῇ Δάφνη τῆς Ἀντιοχείας εὑρισκομένου ψευδωνύμου Ἀπόλλωνος, τούτου χάριν ἐλυπήθησαν κατὰ ψυχήν. Ὅθεν φωνάξαντες εἰς τὸν Θεὸν μὲ ἀναστεναγμοὺς καρδίας διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς πόλεως, ἐφανερώθησαν, ὅτι εἶναι Χριστιανοί. Διὰ τοῦτο παρεστάθησαν εἰς τὸν βικάριον. Καὶ πρώτον μὲν ἐρωτᾶται ὁ Ἅγιος Τρόφιμος. Ὅστις παρευθὺς ὠμολόγησε παρρησία τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν καὶ εὐσέβειαν. Ὅθεν γυμνόνεται, καὶ τανυσθεῖς ἀπὸ τὰ τέσσαρα μέρη τοῦ σώματος, δέρνεται τόσον δυνατά, εἰς τρόπον ὅτι ὅλη ἡ ἐκεῖσε γῆ ἐκοκκίνησεν ἀπὸ τὸ αἷμα. Ἔπειτα κρεμασθεῖς, ξεεται εἰς τὰς πλευρᾶς. Καὶ φυλακωθεῖς, τανύζεται εἰς τὰς τέσσαρας τρύπας τοῦ βασανιστικοῦ καὶ τιμωρητικοὺ ξύλου.

Μετὰ τοῦτον παραστέκεται τῷ βικαρίω καὶ ὁ Σαββάτιος. Καὶ ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς παρρησία ὠμολόγησε τὸν Χριστόν, διὰ τοῦτο κτυπᾶται εἰς τὰ μάγουλα, καὶ καταξαίνεται εἰς τὰς πλευρᾶς μὲ σιδηρᾶ ὀνύχια. Ἔπειτα, εὐγάνονται μὲν τὰ κόκκαλά του ἀπὸ τὰς ἁρμονίας, τόσον ὁπού ἔμειναν γυμνὰ χωρὶς κρέατα. H δὲ κοιλία καὶ τὰ σπλάγχνα τοῦ κατεπληγώθησαν. Ἀφ’ οὐ δὲ ἐκατεβάσθη ἀπὸ τὸ ξύλον ὁ τρισμακάριστος, μετὰ ὀλίγον παρέδωκε τὸ πνεῦμα τοῦ εἰς χείρας Θεοῦ, καὶ ἔλαβε τὸν στέφανον τῆς ἀθλήσεως.
Ὁ δὲ Τρόφιμος ἐπέμφθη εἰς τὰ Συνναδα, τὰ ὁποῖα ἦτον πρώτον πόλις ἐν Φρυγία εὑρισκομένη, πρὸς Περιννιον τὸν ἡγεμόνα τῆς Φρυγίας Σαλουταρίας, φορῶν ὑποδήματα, καρφωμένα μὲ σιδηρᾶ καὶ ὀξέα καρφία. Παρασταθεῖς δὲ εἰς αὐτόν, ἀνδρειότερα ὁμολογεῖ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν. Ὅθεν τανυσθεῖς ἐκ δευτέρου ἀπὸ τὰ τέσσαρα μέρη τοῦ σώματος, δέρνεται πλέον σκληρότερα μὲ λωρία βοδίου. Καὶ δεθεῖς εἰς ξύλον, καταξαίνεται ἀνελεημόνως εἰς πολλᾶς ὥρας. Καὶ ἔπειτα καταρραντίζεται εἰς τὰς πληγᾶς μὲ ὀξύδι καὶ ἅλας. Καὶ κατακαίεται εἰς τὰς πλευρᾶς μὲ ἀναμμένας λαμπάδας. Καὶ ἀφ’ οὐ κατεφαγώθησαν αἳ σάρκες του, ἔρριψαν αὐτὸν εἰς τὴν φυλακήν, καὶ σφαλίζουσι τοὺς πόδας τοῦ εἰς τὸ τιμωρητικὸν ξύλον.
Τότε δὲ καὶ ὁ Δορυμέδων, ὅστις ἦτον πρῶτος των ἄλλων βουλευτῶν, ἐμβᾶς εἰς τὴν φυλακήν, ἐπιμελεῖτο τὸν μάρτυρα. Ἐπειδὴ δὲ ἔλειψε, καὶ δὲν ἐπῆγε νὰ θυσιάση εἰς τὰ εἴδωλα μαζὶ μὲ τὸν ἡγεμόνα, ἐρωτήθη περὶ τούτου, καὶ ὠμολόγησε παρρησία τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν. Ὅθεν βάλλεται εἰς τὴν φυλακήν. Τὴν δὲ ἐρχομένην ἡμέραν ἐπειδὴ ἤλεγξε τὸν τύραννον, διὰ τοῦτο ἐκάρφωσαν τὰς πλευρᾶς του μὲ σιδηρᾶ σουβλία. Ἔπειτα ἐκρέμασαν αὐτὸν καὶ ἀνηλεῶς ἔξυσαν τὰς πλευρᾶς καὶ τὰ μάγουλά του. Εἴτα ἐξερρίζωσαν τὰ ὀδόντιά του. Τὰ δὲ μαλλία καὶ γένειά του σκληρότατα ἐκαταμάδησαν. Καὶ ἔτζι ἅπλωσαν αὐτὸν ἐπάνω εἰς τὴν φωτίαν.
Μετὰ ταῦτα φέρεται πάλιν ὁ Ἅγιος Τρόφιμος εἰς τὸ βῆμα, καὶ δείχνει περισσοτέραν παρρησίαν ἀπὸ τὸ πρώτον. Ὅθεν πάλιν ἐκρέμασαν αὐτόν, καὶ μὲ πυρωμένα σουβλία εὔγαλαν ἀνηλεῶς τοὺς ὀφθαλμούς του. Καὶ ἔτζι πάλιν τὸν ἔρριψαν εἰς τὴν φυλακήν. Ἔπειτα φέρονται εἰς τὸ βῆμα καὶ οἱ δύω ὁμού, ὁ Τρόφιμος καὶ ὁ Δορυμέδων, καὶ δίδονται τροφὴ εἰς μίαν ἀρκούδαν ἀγρίαν ὁμοὺ καὶ πεινώσαν. Καὶ ἐπειδὴ ἐφυλάχθησαν ἀβλαβεῖς, δίδονται εἰς τροφὴν μιᾶς παρδάλεως. Καὶ μετὰ ταῦτα δίδονται εἰς τροφὴν ἑνὸς λέοντος. O ὁποῖος ἐπειδὴ καὶ ἐπαρακινεῖτο ἀπὸ τὸν λεοντοκόμον διὰ νὰ κατασπαράξη τοὺς Ἁγίους, διὰ τοῦτο ὤρμησε κατ’ ἐκείνου, καὶ εὐθὺς αὐτὸν κατεσπάραξεν. Ὅθεν ἐπειδὴ οἱ Ἅγιοι ἔμειναν ἀβλαβεῖς ἀπὸ τόσα φρικτὰ βάσανα, τούτου χάριν ἀπεκεφαλίσθησαν. Καὶ ἔτζι ἐτελείωσαν τὸν τοσούτον ἀγώνα τοῦ μαρτυρίου των.

Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου