Γερμανός ὁ ἐν ῾Αγίοις Πατὴρ ἦμῶν ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει περὶ τὸ ἐτος χν’ (650) ἐπὶ τῇς βᾳσιλείας, τοῦ βᾳσιλέως Κώνσταντος τοῦ Β’ τοῦ βασιλεύσαντος κατά τὰ ἔτη χμα’ χξη’ (641-668) ἐγγόνου ὄντος τοῦ βασιλέως Ἠρακλείου. ῾Ο πατὴρ αὐτοῦ ἦτο κατὰ τὴν τάξιν πατρίκιος δοξαζόμενος καὶ τιμώμενος ὑπὲρ πάντα ἄλλον ἐν τῇ βασιλικῇ αὐλῇ, ᾽Ιουστινιανὸς τὸ ὄνομα, περιβὁητος κατὰ τὴν ἀρετήν, ὁ ὁποῖος κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἠρακλείου (610-641) ἔλαβε πολλὰς δημοσίας ἐξουσίας, ὅθεν καὶ ἐθαύμαζον αὐτὸν διὰ τὴν εὐσέβειάν του καὶ τὴν ἀρετήν του ὅλοι οἱ ἄρχοντες τοῦ βασιλέως. ῾Ο δὲ τοῦ ῾Ηρακλείου δισέγγονος Κωνσταντῖνος Δ’ ὁ Πωγωνᾶτος (668 685) φθονήσας αὐτὸν τὸν ἐθανάτωσε καὶ ἐδικαιολογείτο λέγων, ὅτι ἐβουλεύθη νὰ ἐπαναστατήσῃ κατὰ τῆς βασιλείας του.
Μετὰ τὸν φόνον τοῦ ἐξαιρέτου ἐκείνου συγκλητικοῦ, εὐθὺς ἑπρόσταξεν ὁ βασιλεὺς νὰ εὐνουχίσωσι τὸν υἰὸν αὐτοῦ, τοῦτον δηλαδὴ τὸν μακάριον Γερμανόν, ἄν καὶ εἷχεν ὑπερβῆ τὴν ἡλικίαν ἐκείνην κατὰ τὴν ὁποίαν ἦτο συνήθεια νὰ εὐνουχίζωνται. Κατόπιν δὲ καὶ Κληρικὸν τῆς Μεγάλης ᾽Εκκλησίας, διὰ προσταγῆς του, ἐψήφισαν αὐτόν. Τοῦτο δὲ ἔπραξεν ὁ Κωνσταντῖνος ὁ Πωγωνᾶτος, διὰ νὰ μὴ δυνηθῆ πλέον ὁ Γερμανὸς νὰ ἔλθῃ εἰς κοσμικὴν τάξιν καὶ εἰς τὸ πατρικὸν αὐτοῦ ὀφφίκιον, νὰ γίνῃ δηλαδἠ συγκλητικὸς καὶ νὰ ἐκδικηθῇ τὸ γένος τοῦ Πωγωνάτου διὰ τὸν φόνον τοῦ πατρός του.
Διᾳβιῶν ἐν τῷ Κληρικῷ τάγματι ὁ μακάριος Γερμανός, ἐπολιτεύετο ὡς Ἄγγελος Θεοῦ, ἐπειδὴ ἐμίσησε πᾶσαν προσπάθειαν καὶ ματαιότητα τοῦ κόσμου τούτου, ῞Οθεν ἀφοσιωθεὶς εἰς τὴν μελέτην καὶ τὴν θεωρίαν τῶν θείων Γραφῶν καθὼς καὶ τὴν αἴνεσιν τοῦ Κυρίου ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ διαρκῶς διατηρῶν, ἐγένετο δοχεῖον τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος. ᾽Εκεῖθεν δὲ ἤντλησε τὰ νάματα τῶν ζωηρῶν καὶ θεοπνεύστων διδαγμάτων, διὰ τῶν ὁποίων ἐπότιζε τὴν ᾽Εκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, χρηματίσας Ποιμὴν αὐτῆς καὶ Διδάσκαλος. Διὰ τοῦ παραδείγματος δὲ τῆς ἐναρέτου αὐτοῦ πολιτείας ἔλαμψεν ὡς λύχνος λαμπότατος.
Καὶ πρῶτον μὲν ἐγένετο ᾽Επίσκοπος Κυζίκου,, ἠγωνίσθη δὲ τότε κατὰ τῆς αἱρέσεως τῶν Μονοθελητῶν, συνεργαζομενος μετὰ τοῦ τότε ἁγιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεωα Κύρου (706 711), μετὰ τοῦ ὁποίου καὶ συνεξωρίσθη ὑπὸ τοῦ κακοδόξου βασιλέως Φιλιππικοῦ(711 713) τοῦ τυράννου καὶ διώκτου, ὅστις ταχέως ἠφανίσθη μετ῾ ἤχου διὰ τὴν πολλήν του κακίαν. Τοῦ δὲ ἀγιωτάτου Πατριάρχου Κύρου εἰς τὴν ἐξορίαν ἀποθανόντος καὶ τοῦ ψευδοπατριάρχου ῾Ιωάννου (712 714) τοῦ αἱρετικοῦ καθαιρεθέντος, οὔτος, ὁ Ἅγιος Γερμανὸς προεβιβάσθη εἰς τὸν Πατριαρχικὸν θρόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐν ἔτει ψιε’ (715), Ἡ ἐκλογή του δὲν ἐγένετο ὑπὸ τοῦ Πάπα Γρηγορίου τοῦ δευτέρου, ὡς ψευδῶς λέγουσιν οἱ Παπικοί, ἀλλὰ ὑπὸ τῆς συναθροισθείσης ἐν Κωνσταντινουπόλει Συνόδου ἐπὶ τῆς βασιλείας ῾Αρτεμίου, τού καί ᾽Αναστασίου Β’ ὁνομαζομένου, μὲ πολλὴν μἀλιστα χαρὰν τῶν ῾Ορθοδόξων, ὡς ἀξίου καὶ πλήρους τῆς Χάριτος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος.
῾Ο χρονογράφος Θεοφάνῃς, περιέσωσε τὸ τῆς ἐκλογῆς ὑπόμνημα, ὅπερ διαλαμβάνει ἐπὶ λέξει τά εξῆς; «Ψήφῳ καὶ δοκιμᾳσίᾳ τῶν θεοσεβεοτάτων Πρεσβυτέρων καὶ Διακόνων καὶ παντὸς τοῦ εὐαγοῦς Κλήρου καὶ τῆς ῾Ιερᾶς Συγκλήτου καὶ τοῦ φιλοχρίστου λαοῦ τῆς θεοφυλάκτου ταύτης καὶ βασιλίδος πόλεως, ἡ θεία Χάρις ἦ πάντοτε τὰ ἀσθενῆ θεραπεύουσα καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα, μετατίθεται Γερμανὸν τὸν ῾Οσιώτατον Μητροπολίτην καὶ Πρόεδρον τῆς Κυζίκου Μητροπόλεως εἰς ῾Επίσκοπον ταύτης τῆς θεοφυλάκτου καὶ βασιλίδος τῶν πόλεων». Ὅταν δὲ συνώδευον αὐτὸν μεταβαίνοντα εἰς τὴν Καθολικὴν ᾽Εκ κλησίαν τῆς ῾Αγίας Σοφίας· συνέτρεχεν ὁ λαὸς πρὸς τὴν ᾽Εκκλησίαν μὲ πόθον πολύν, ἵνα ἵδουν τὸν νεοεκλεγέντα Πατριάρχην, ἐπειδὴ ἦτο οὖτος περιφανὴς καὶ ἐνἀρετος. Διέπρεψε δὲ ὁ Αγιος ἐν τῷ θρόνῳ ἐν πάσῃ ἀρετῇ καὶ ἁγιότητι καὶ προφητικοῦ χαρίσματος ἦξιωθη καὶ τά μέλλοντα προέβλεπε καὶ προέλεγε προφητικῶς, ἐν τῶν ὁποίων εἷναι καὶ τὸ έξῆς, τὸ ὁποίον συνέβη τότε.
Γυνή τις, ὀνόματι ῞Αννα, ἔγκυος οὖσα, ἐπλησίασε πρὸς τὸν ῞Αγιον καὶ ἐφωναξε πρὸς αὖτόν, μετὰ πίστεως εἰποῦσα. »Εὐλόγησον, Δέσποτα, τὸ συλληφθὲν ἐν τῇ γαστρί μου», ῾Ο δὲ Πατριάρχης, ἀτενίσας πρὸς αὐτὴν καὶ προβλέψας διὰ τῶν διορατικῶν του ὁφθαλμῶν ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἔμελλε νὰ συμβή, εἷπεν «῾Ο Κύριος ἄς εὐλογήσῃ αὐτὸ διά πρεσβειῶν τοῦ ῾Αγίου Πρωτομάρτυρος Στεφάνου». Διὰ τῶν λόγων τούτων προεφήτευσεν ὁ Ἅγιος, ὅτι θὰ γεννηθῇ παιδίον ἄρρεν, τὸ ὁποῖον θὰ λάβῃ τὸ ὄνομα τοῦ ῾Αγίου Στεφάνου. Τὴν προφητείαν δὲ ταύτην ἐπεβεβαίωσε καὶ διὰ θαύματος. Διότι, ὄτε ἔλεγεν ὁ Ἅγιος τούτους τοὺς λόγους, εἶδεν ἡ γυνὴ ἐκείνη, καθὼς κατόπιν ἡ ἰδία μεθ῾ ὅρκου τοὺς πάντας ἐβεβαίωσεν, ὅτι φλὸξ πυρίνη ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ στόματος τοῦ Πατριάρχου καὶ ἐκ τούτου ἐπίστευσεν αὕτη, ὅτι ἀψευδεις ἦσαν οἱ λόγοι του. Πληρωθεισῶν δὲ τῶν ἡμερῶν ἐγέννησεν ἡ Ἄννα ἄρρεν, τὸ ὁποῖον ὠνόμασαν Στέφανον, κατὰ τὴν προφητείαν τοῦ ῾Αγίου. Οὗτος δὲ εἷναι ὁ Στέφανος (‘), ὄστις ἐλθὼν εἰς ἡλικίαν, ἐμόνασεν εἰς τὸ ὄρος τοῦ Αὐξεντίου, ζήσας ὅσίως, μετέπειτα δὲ ὡμολόγησε καὶ ἐμαρτύρησε διὰ τὰς άγίας Εἰκόνας, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Κοπρωνύμου.
Ἀλλὰ καὶ διὰ τὸν Κοπρώνυμον τοῦτον προεφῄτευσεν ὁ Ἅγιος Γερμανός, ὅτι ἔμελλε νὰ γίνῃ φοβερὸς διώκτης καὶ τύραννος τῶν Ὀρθοδόξων. Διότι ὁ Λέων ὁ ῎Ισαυρος, ὁ πατὴρ αὐτοῦ, ἀναλαβὼν τὴν βασιλείαν τῶν ῾Ελλήνων, ἐγέννησεν υίόν, τὸν Κωνσταντῖνον τοῦτον, τὸν ἀποκληθέντα Κοπρώνυμον. ῾Επωνομάσθη δὲ οὕτω, ἐπειδή, βρέφος ὥν καὶ βαπτιζόμενος ἀπὸ τὸν ῞Αγιον Γερμανὸν ἐν τῇ μεγάλῃ ῾Εκκλησίᾳ, ἐνῷ κατεδύετο ἐντὸς τῆς ἁγίας κολυμβήθρας ἐκόπρισε μὲ τὴν φυσικήν του κόπρον. Τοῦτο ἰδὼν ὁ ῞Αγιος Γερμανὸς εἷπεν, ὅτι μεγάλα κακὰ θέλει προξενήσει κατὰ τῶν Χριστιανῶν καὶ πάσης τῆς ᾽Εκκλησίας τὸ παιδίον τοῦτο, ὁταν ἕλθη εἰς ἡλικίαν. Διότι θέλει μιάνει τὸν ἁγιασμὸν τῆς Ἐκκλησίας διὰ τῆς αἱρέσεως καὶ θέλει χύσει πολλὰ αἴματα τῶν εὐσεβῶν δούλων τοῦ Χριστοῦ. Πράγματι δὲ ἐπηλήθευσεν ἡ περὶ αὐτοῦ προφητεία τοῦ ῾Αγίου, διότι ὁ Κοπρώνυμος οὗτος πολλοὺς ἐβασάνισεν, ὡς σεβομένους τὰς ἀγίας Εἰκόνας, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὸν εἱρημένον ῞Αγιον Στἐφανον.
Λέων Γ’ & Κωνσταντίνος Ε’
Ἡ αἷρεσις αὕτη τῆς εἰκονομαχίας ἤρχισεν ἐπὶ τῆς, βασιλείας Λέοντος Γ’ τοῦ Ἰσαύρου (717 741), πατρὸς τοῦ Κοπρωνύμου Κωνσταντίνου. ῾Ο Λέων οὗτος ὠνομάζετο πρότερον Κόνων καὶ ἦτο στρατηγὸς τῶν ἀνατολικῶν στρατευμάτων. ῎Επειτα ἐξηγέρθη κατὰ τοῦ βασιλέως Θεοδοσίου Γ’ τοῦ ᾽Αδραμυττηνοῦ(715 717) καὶ ἁρπάσας άπ᾽αὐτοῦ τὴν βασιλείαν ἐβασίλευσε μόνος, ὁ ἀνόσιος, μὲ τὴν συνδρομὴν τῶν στρατιωτῶν. Εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς βασιλείας του ὁ Λέων ἐφαίνετο εὐσεβής, άλλ’ ὕστερον, κατὰ τὸν δέκατον χρόνον, ἐξήμεσε τὸ δηλητήριον τῆς κακῆς του αἱρέσεως τῆς εἰκονομαχίας, καὶ ἐξέδωκε δυσσεβὲς πρόσταγμα πρὸς ὅλα τὰ μέρη τῆς βασιλείας του, ὅπως πανταχοῦ αἱ ἄγιαι Εἰκόνες ἀπορρίπτωνται ἀπὸ τὰς ᾽Εκκλησίας τοῦ Θεοῦ καὶ καταπατοῦνται καὶ καίωνται εἱς τὴν πυράν. ῾Ωνόμαζε δὲ ταύτας εἴδωλα ὁ δείλαιος καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὑτὰς εἰδωλολάτρας.
Κατ῾ αὐτοῦ άντέστη ἰσχυρῶς ὁ Ἅγιος Γερμανὸς μετὰ τῶν ἄλλων ῾Ορθοδόξων ῾Αρχιερέων, οἴτινες ἀπέδειξαν τὴν πλάνην τῆς φθοροποιοῦ ταύτης αἰρέσεως. ῎Εστειλε δὲ ὁ Ἅγιος καὶ σοφοὺς ἄνδρας καὶ διδασκάλους πρὸς αὐτόν, ἵνα τὸν πληροφορήσωσιν. ῎Αλλοτε πάλιν, ἐρχόμενος μόνος καὶ συνομιλῶν μετ῾ αύτοῦ, τὸν ἐνουθέτει νὰ σταματήσῃ τὴν κακίστην ταύτην αὐθαιρεσίαν. ῞Ομως δὲν εἰσηκούετο. Μίαν φορὰν δὲ εἶπε καὶ τοῦτο πρὸς τὸν βασιλέα. Ἠκούσαμεν προφητείαν ἁγίου τινὸς ἁνδρός, ὅτι μέλλει νὰ βασιλεύσῃ εἷς βασιλεὺς ὁνόματι Κόνων καὶ ὅτι αὐτὸς θέλει ἐξεγερθῆ κατὰ τῶν ἁγίων Εἰκόνων. ῾Ο δὲ βασιλεὺς ἀπεκρίθη. «Πράγματι, ἐγὼ εἷμαι ὁ Κόνων, ἐπειδὴ οὕτω μὲ ἐκάλουν τὰ παιδία τοῦ τόπου μας. Μέλλει λοιπὸν νὰ ἐπαληθεύσῃ ἡ προφητεία αὕτη εἰς τὴν βασιλείαν μου», ῾Ο δὲ Ἅγιος Γερμανὸς ἀπεκρίθη πρὸς αὐτόν. «Οὐχί, δέσποτα, μὴ γένοιτο νὰ ἐκτελέσῃς τοιοῦτο κακὸν εἰς τὰς ἡμέρας τῆς έξουσίας σου. Διότι ὁ θέλων νὰ πράξῃ τοιαύτην κακίαν εἶναι ἀντίχριστος καὶ ἐχθρὸς τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Χριστοῦ. ῾Ενθυμήσου, ὥ βασιλεῦ, τοὺς ὅρους τοὺς ὁποίους ὑπεσχέθης νὰ φυλάττῃς πρὶν λάβῃς τὴν βασιλείαν καὶ ὅτι ὡρκίσθης νὰ φυλάττῃς τὴν ἀγίαν Πίστιν ἡμῶν ἄμωμον, κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ᾽Αγίων ᾽Αποστόλων καὶ Θεοφόρων Πατέρων καὶ οὖτε νὰ ἀφαιρέσης τι οὔτε νὰ προσθέσῃς».
Ἀκούσας ὁ βασιλεὺς τοὺς λόγους τούτους τοῦ ῾Αγίου, ἀφ’ ἐνὸς μὲν ἐντροπιασθείς, ἐξ ἄλλου δὲ ὀργισθεὶς καὶ ζητῶν αἰτίαν νὰ ἀπομακρύνῃ τὸν ῞Αγιον ἀπὸ τὸν θρόνον, ὄχι ὡς ῾Ομολογητὴν τῆς ἀληθείας, ἀλλὰ μὲ τὴν συκοφαντίαν, ὅτι εἷναι ταραχοποιὸς καὶ πρὁξενος σκανδάλων, εὔρε συνεργὸν εἰς τὸν κακόν του σκοπὸν μαθητήν τινα τοῦ῾Αγίου, ᾽Αναστάσιον ὀνόματι, τὴν τάξιν Πρεσβύτερον, κατὰ δὲ τὸν τρόπον δεύτερον ῾Ιούδαν καὶ αὐτὸν ἐψήφισεν ὁ βασιλεὺς Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως, μετὰ τὴν ἔξωσιν τοῦ ῾Αγίου Γερμανοῦ, ῾Ο ᾽Αναστάσιος τότε ὑπεσχέθη εἰς τὸν βασιλέα νὰ συμβοηθήση εἰς τὴν κατάργησιν καὶ συντριβὴν τῶν ἀγίων Εἰκόνων. ῾Εχθρεύετο δὲ ὁ Ἀναστάσιος τὸν ῞Αγιον καὶ ἐβιἀζετο νὰ γίνῃ Πατριάρχης καὶ νὰ καταλάβῃ τὸν θρόνον τοῦ ῾Αγίου Χρυσοστόμου καὶ πρὸ τῆς ἐξορίας τοῦ ῾Αγίου.
Προβλέπῳν ὁ Ἅγιος τὴν κακὴν ἐπιθυμίαν τοῦ ῾Αναστασίου, προεῖδε καὶ τὰ μέλλοντα νὰ συμβώσιν εἰς αυτόν, τὰ ὁποῖα καὶ προεῖπε. Διότι, μίαν ἡμέραν, ἐνῷ ὁ Ἅγιος εἰσήρχετο εἰς τὸ βασιλικὸν παλάτιον, ὁ Αναστάσιος, ἀκολουθῶν ὅπισθεν αὑτοῦ, ἐπάτησεν ὑπερηφάνως τὸ ἄκρον τοῦ ἐνδύματος αὑτοῦ. ῾Ο δὲ Ἅγιος, ἀτενίσας πρὸς αὐτόν, εἷπε. «Μὴ βιάζεσαι, διότι ἔρχεται δ ὥρα, κατὰ τὴν ὁποίαν, δημοσίως προπηλακιζόμενον, μέλλουν νὰ σὲ σύρουν ἐπάνω εἰς τὸν ὄνον. ᾽Αλλ’ ὁ ῾Αναστἀσιος καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ, ἀκούσαντες τοῦτο, δὲν ἠννόησαν τὸ ὑπὸ τοῦ Αγίου λεχθέν. Ὑστερον δὲ ἐνεθυμήθησαν τοὺς λόγους τούτους, ὅταν τὸ λεχθὲν ἐπηλήθευσεν. Ὁ δὲ Ἅγιος Γερμανός, πολεμῶν ἀνδρείως μὲ τὴν μάχαιραν τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, ἤτοι μὲ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὡς καλὸς στρατιώτης τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ τὴν εὑσέβειαν καὶ τὴν τιμὴν τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ἐφίμωσε τούς αἱρετικοὺς καὶ ἔλεγε ταῦτα μετὰ παρρησίας πρὸς τὸν βασιλέα.
«Δὲν άρμόζει εἰς σέ, ὧ βασιλεῦ, νὰ ὑψωθῇς, ἁπειθαρχῶν κατὰ τοῦ Θεου καὶ Πλάστου σου, του δωρήσαντος εἰς σὲ τὴν ζωὴν καὶ τὴν βασιλείαν καί, καθὠς λέγει ὁ λόγος, κινεῖν σε τὰ άκίνητα. Οὔτε ἀρμόζει εἰς σὲ νὰ παραβαίνῃς τοὺς, ὅρους τῶν ῾Αγίων Πατέοων καὶ ὅσα αύτοὶ ἐθέσπισαν καὶ ἔθεσαν ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς καιρούς. Διότι ἐκ τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ ἐκ τῶν παναχράντων αἱμάτων τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου αἱ τῶν δαιμόνων θυσίαι κατηργήθησαν καὶ ἡ εἰδωλολατρία ἠφανίσθη. Τὸ δὲ ὁμοίωμα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Αὐτὸν τεκούσης ἀφράστως, τὰ ὁποῖα γράφονται μὲ χρώματα εἱς τὰς Εἰκόνας, ὡς καὶ τῶν ῾Αγίων τοῦ Θεοῦ αἱ ἱστορίαι, παρεδόθησαν εἰς ἡμᾶς ἐκ τῶν ῾Ανίων Πατέρων καὶ Διδασκάλων τῆς ᾽Εκκλησίας ἵνα σεβώμεθα ταῦτα, καθὼς καὶ αὐτοὶ παρέλαβον παρὰ τῶν ῾Αγίων ᾽Αποστόλων, εἷναι δὲ τώρα ὑπὲρ τοὺς ἑπτακοσίους χρόνους, ἀφ’ ὅτου ὁ Κύριος ἡμῶν ἦλθε πρὸς ἡμᾶς, μὲ τὴν ἡμετέραν ἀνθρωπίνην εἰκόνα. ῞Οθεν ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς ἔλαβεν ἡ ῾Αγία ῾Εκκλησία τὴν ἱστόρησιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων καὶ τὴν σεβασμίαν προσκύνησιν αὐτῶν, ἀρχὴν λαβοῦσα ἐξ ἐκείνης τῆς ἀχειροποιήτου Εἰκόνος τοῦ Κριστοῦ, τὴν ὁποίαν μόνος του ὁ Σωτὴρ ἀπετύπωσεν εἰς τὸ μανδήλιον καὶ ἀπέστειλεν εἰς τὸν Αὔγαρον τὸν ᾽Εδεσσηνόν. ῞Επειτα, μετὰ τὴν ᾽Ανάληψιν Αὐτοῦ, ἐκείνη ἡ γυνή, ἤτις, διὰ τῆς ψηλαφήσεως τῆς ἄκρας, τοῦ ἰματίου Αὐτοῦ ἰατρεύθη ἀπὸ τὴν αἱμορραγίαν, ὡς σημεῖον εὐχαριστίας κατεσκεύασε τὸ ὁμοίωμα τοῦ ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ έκ χαλκοῦ. Μετέπειτα ὁ ῞Αγιος Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἐζωγράφησε τρεῖς εἰκόνας τῆς ῾Υπεραγίας Θεοτόκου, ὅταν ἡ Θεοτόκος, ἕζη ἀκόμη ἐπὶ τῆς γῆς, τὰς ὁποίας ὡς εἷδεν ἡ Παναγία Παρθένος εἷπεν ἐν χαρά. ῾Η χάρις τοῦ Υἱοῦ μου καὶ ἡ ἰδική μου ἄς εἱναι μετ῾ αὐτῶν.
«Οὕτως, ὦ βασιλεῦ, ἤρχισε τὸ εὐσεβὲς ἔργον τῆς ἱστορήσεως τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ὁ στολισμὸς τῶν Ναῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν οἴκων τῶν ᾽Ορθοδόξων Χριστιανῶν. Τοῦτο δὲ καὶ αἱ Αγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι ἐδέχθησαν καὶ νὰ σεβώμεθα καὶ νὰ προσκυνοῦμεν ἐκέλευσαν, ὄχι λατρευτικῶς, καθώς φλυαροῦσιν οί ἄφρονες, ἀλλὰ σχετικῶς, εἰς τὸ πρωτότυπον τὴν προσκύνησιν ἀπονέμοντες, καθὼς λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ ὄχι θεοποιοῦντες τὰς Εἰκόνας. Γνωριζε λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, ὅτι ἐγώ, διἀ τὴν τιμὴν τῶν ἀγίων Εἱκόνων, ὄχι μόνον νὰ κακοπαθήσω, ἀλλὰ καί νὰ ἀποθάνω εἶμαι ἔτοιμος καὶ μάλιστα διὰ τὴν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μου, ὅστις ἔχυσε τὸ αἷμά Του, ἵνα ἀνακαινίσῃ τὴν πεσοῦσαν εἰκόνα τῆς ψυχῆς μου. Εἴναι λοιπὸν φανερόν, ὅτι ἡ Εἱκὼν τοῦ Χριστοῦ φέρει τὸ ὄνομα Αὐτοῦ τοῦ ἱδίου Χριστοῦ, ὅστις ἐσαρκώθη ἐκ τῆς ῞Αειπαρθένου Μαρίας καὶ ἐπὶ τῆς γῆς μετὰ τῶν ἀνθρώπων ἔζησεν. ῞Οθεν πρέπει ἔκαστος Ὀρθόδοξος Χριστιανός, καθὼς διὰ τὸ ὅνομα τοῦ Χριστοῦ, οὕτω καὶ διὰ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα Του νὰ ἀποθάνῃ. Καὶ ὁ ἀτιμάζων τὴν εἰκόνα, ἀτιμάζει τὸν ἰδιον, ἐζωγραφημένον εἰς αὐτήν».
«῍Ας μὴ γίνεται λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, ἡ βασιλεία σου αἵτιος τοιαύτης ἁτιμίας πρὸς τὸν Δεσπότην Χριστον, ὅπως δὲν δέχεσαι καὶ σὺ νὰ καταπατήσουν τὸ νόμισμα, τὸν ὁποῖον ἔχει τὴν μορφήν σου. Καὶ έπειδὴ οὕτως ἔχει τὸ πρᾶγμα, τὴν ἀλήθειαν σοῦ λἐγω. ῞Ακουσόν μοι ἱλαρῶς καὶ μὴ ταράττῃς τὴν ῾Εκκλησίαν τοῦ Θεοῦ. Διότι, ἐὰν νομίζης ὅτι ἐγὼ μόνον οὕτω λογίζομαι, ρῖψον με, ὡς τὸν ᾽Ιωνᾶν, εἰς τὴν θάλασσαν. Γνώριζε ὅμως ὅτι ὅλη ἡ οἰκουμένη μαρτυρεῖ μετ῾ ἐμοῦ καὶ σέβεται τὴν προσκύνησιν τῶν ἁγίων Εἷκόνων, ἄνευ δὲ ἀποφάσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου μόνος ἐγὼ καινόν τι περὶ Πίστεως οὐ νομοθετῶ. Διὰ τοῦτο καὶ ἡ βασιλεία σου ἄς μὴ γίνεσαι ἄπιστος εἰς τὴν ἀλήθειαν, ἵνα μὴ συναριθμηθῇς μὲ τοὺς ἀπίστους ῾Εβραίους, οἷτινες μισοῦν τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. ᾽Ενθυμήθητι δὲ καὶ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖονδιηγήθημεν ἄλλοτε πρὸς σέ, μὲ τόσας άξιοπίστους μαρτυρίας, τὸ θαῦμα, δηλαδή, τὸν ὁποῖον ἐγινεν εἰς τὴν πόλιν Βηρυττόν, ὅπου εὐρον μίαν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἑκτύπησαν μὲ τὴν μάχαιραν εἰς τὴν δεξιὰν πλευρὰν καί, ὦ τοῦ θαύματος! τόσον πολὺ αἷμα ἐξῆλθεν, ὥστε ἔρρεεν ἔξω τῆς οἰκίας. ῞Ομως ὅλοι δὲν ἐπίστευσαν, ἀλλὰ μερικοί. Μὴ θέλης λοιπὸν νὰ γίνης, μετὰ τῶν ἀπίστων, κληρονόμος τῆς αἰωνίου κολάσεως.
Τότε ὁ βασιλεύς, ὡς ἦκουσε τὸν τοιοῦτον ἔλεγχον τοῦ Πατριάρχου Γερμανοῦ, θυμωθεὶς καὶ μὴ ἔχων τί νὰ ἀντείπῃ κατὰ τῆς ἀληθείας, ἤγειρε τὴν χεῖρά του καὶ κατέφερε ράπισμα ἰσχυρότατον κατὰ τοῦ῾Αγίου, εἰπὼν ἐν ὁργῇ «Φύγε, κακὴ κεφαλή, ἐξ ὁφθαλ,μῶν μου, μὴ χάσης καὶ τὴν ζωήν σου”, ᾽Λλλὰ ὁ Αγιος ὑπἐμεινε τὸ ράπισμα ὥς ὁΧριστὸς καὶ ἀνεχώρησεν ἀποδιωγμένος,᾽Ιδὼν ὁ βασιλεύς, ὅτι δὲν ἠδυνήθη νὰ φέρῃ τὸν Πατριάρχην μὲ τὴν γνώμην του ἐκάλεσε τὸν σοφωτατον γυμνασιάρχην καὶ οἰκουμενικὸν διδάσκαλον καὶ ἀνέφερεν εἱς αὐτὸν τὴν ἀπόφασίν του, διὰ τὴν κατάργησιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων. Τότε ὁ διδάσκαλος ἁπήντησεν εἰς τὸν βασιλέα, βεβαιῶν ὅσα εἷπεν ὁ Πατριάρχης Γερμανός προσθέσας καὶ ἄλλας ἱστορίας καὶ θαύματα, τὰ ὁποῖα ἐνήργησαν αἱ ἄγιαι Εἰκόνες λόγῳ τῆς θείας Χάριτος, ἦτις κατοικεῖ εἰς αὐτάς καὶ διὰ τὴν προσκύνησιν αὐτῶν ἐβεβαίωνεν, ὅτι εἷναι ἀρχαία παράδοσις, παραδοθείσα παρὰ τῶν ῾Αγίων ῾Αποστόλων καὶ ὅτι, πρὸ τῆς ᾽Αναλήψεως τοῦ Χριστοῦ, ὁ῞Εδεσσηνὸς Αὔγαρος προσκυνήσας τὴν ἀχειροποίητον Εἰκόνα τοῦ Κυρίου μετὰ πίστεως καὶ εὐλαβείας, ἰατρεύθη ἐκ τῆς λέπρας. ᾽Αλλ’ ὁ βασιλεὗς ἐνόμιζε φλυαρίσς τὰς νουθεσίας τοῦ διδασκάλου.
Θἐλων δὲ ὁ παράνομος τύραννος νὰ άποδείξῃ τὸ, πεῖσμά του, ἐπειδὴ έντὸς αὐτοῦ κατῴκει ὁ διάβολος, ἐπρόσταξε διά νυκτὸς τὸ στράτευμά του καὶ περιεκύκλωσαν τὸ σχολεῖον, ἐντὸς τοῦ ὁποίου εὑρίσκετο καὶ ὁ διδάσκαλος καί, βαλόντες πῦρ πανταχόθεν, κατέκαυσαν αὐτὸν μὲ τὴν περίφημον Βιβλιοθήκην, ὡς καὶ τοὺς λοιποὺς διδασκάλους καὶ μαθητάς, ὅσοι εὑρέθησαν ἐκεῖ, ὥστε, οὐδὲ εἷς ἐσώθη, οὐδὲ ἕν βιβλίον ἀ πέμεινε, Τὴν δὲ πρωΐαν ἐπρόσταξε νὰ ἐκβάλουν τὰς ἁγίας Εἰκόνας ἀπὸ ὅλας τὰς ᾽Εκκλησίας καὶ ἄλλας μὲν νὰ κατακαύσουν, ἄλλ,ας δὲ νὰ ρί ψουν εΙς τὴν θάλσσσαν, Τότε, ἰδὼν ὁ ῞Αγιος Γερμανός, ὅτι ἤοχισε νὰ καταστρἐφῃ τὰς άγίας Εἰκόναε, εἰσῆλθεν εἰς τὴν ᾽Εκκλησίαν καί, προσ ευχηθεὶς μετὰ πολλῶν δακρύων, ἔθεσε τὸ ὠμοφόριον αὐτοῦ ἐπὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης τοῦ ἱεροῦ Βήματος καὶ λαβὼν τὴν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ τὴν μεγάλην, ἥτις ἦτο εἰς τὸ Πατριαρχεῖον, κατῆλθεν εἰς τὸν αἰγιαλόν, εἰς τόπον λεγόμενον τοῦ Μιντείου.
῾Ο δὲ τότε Πάπας τῆς Ρώμης, Γρηγόριος ὀνόματι, ἦτο εὐσεβὴς καὶ ἅγιος ἄνθρωπος καὶ πρὸς ἐκεῖνον ἠθέλησε νὰ άποστείλῃ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα τὴν ὁποίαν ἔλαβεν ἑκ τοῦ Πατριαρχείου, ὅπως, φυλαχθῇ, ἐπειδὴ εἰς τὴν Ρωμην δὲν ἐβασίλευεν ὁ Λέων ὁ ῞Ισαυρος ῞Εγραψε δὲ καὶ γράμμα, εἱς τὸ ὁποῖον ἔγραφεν οὕτως, «Γερμανὸς ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως πρὸς σὲ τὸν Πάπαν τῆς Ρώμης Γρηγόριον. Γνώριζε,ὅτι ἐδῶ εἰναι μεγάλη σύγχυσις εἰς τὴν ῾Εκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή ἐξαπελύθη φοβερὸς διωγμὸς ἐναντίον τῶν προσκυνούντων τὰς άγίας εἰκόνας, ᾽Επειδὴ λοιπὸν εἷναι! μέγας ὁ κίνδυνος διὰ τὰς ἁγίας Εἱκόνας καὶ ἐπειδὴ ἐκεῖ ὑπάρχει ἡσυχία, σοῦ ἀποστέλλω τὴν ἁγίαν Εἱκόνα τοῦΧριστοῦ καὶ δέξου αὐτήν” ᾽Αφοῦ δὲ ἔγραψε τὴν ἐπιστολήν, ἔσκαψεν ὄπισθεν τῆς ἀγίας Εἰκόνος καὶ ἐτοποθέτησε ταύτην, ἀσφαλίσας δὲ κα τὴν θέσιν εἰς τὴν ὁποίαν ἐτοποθέτησε τὴν ἐπιστολήν, ἐστἀθη μετὰ πολλῶν δακρύων προσευχόμενος καὶ δεόμενος εἰς τὸν Θεόν, ἷνα καταπαύσῃ τὴν σύγχυσιν τῆς ᾽Εκκλησίας ἀπαλλάττων αὐτὴν ἀπὸ τὸν κακὸν ἐκεῖνον βασιλέα καὶ δίδων τὴν εἰρήνην εἰς τὸν κόσμον καὶ ἅλλαπολλά, Αποτεινόμενος δὲ καὶ πρὸς τὴν ἀγίαν Εἰκόνα εἷπεν «Δέσποτα Χριστέ, ὅστις εἷσαι ἐζῳγραφημένος εἰς ταύτην τὴν ἁγίαν Εἰκόνα, φύλαξον σεαυτὸν καὶ ἡμᾶς, διότι ἀπολλύμεθα» Οὕτως, εἷπε καὶ ἔρριψε τὴν Εἰκόνα εἰς τὴν θάλασσαν.
Τότε, ὥ τοῦ θαύματος! Οὔτε δεξιἀ, οὔτε ἀριστερά ἔκλινεν ἡ ἁγία Εἰκών, ἀλλὰ ἐστάθη ὀρθία καὶ ἔτρεχεν ὡς καλὸς πεζοδρόμος ἐντὸς δὲ μιᾶς ἡμέρας ἔφθασεν ἔξω τῆς Ρώμης, εἰς τὸν Τίβεριν ποταμόν. Κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην ὁ Πάπας Γρηγόριος εἶδε καθ’ ὕπνον ῞Αγγελον Κυρίου λέγοντα «Ἐγέρθητι, ἵνα προὕπαντήσῃς τὸν Βασιλέα, διότι ἔρχεται» ᾽Εξυπνήσας δὲ ὁ Πάπας ἐσυλλογίζετο τίς εἷναι ὁ βασιλεὺς καὶποίαν ὥραν ἔρχεται, Καὶ πάλιν, ἀφοῦ ἔπεσεν ἵνα κοιμηθῇ, εἷπεν ἐκ δευτέρου ὁ ῎Αγγελος: «Ὁ Βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων Χριστὸς ὁ Θεὸς ἔρχεται, κατάβα λοιπὸν εἰς τὸν ποταμὸν Τίβεριν καὶ ἐκεῖ θέλεις Τὸν ἵδῃ». Τὸ πρωῖ ἐκάλεσεν ὁ Πάπας τοὺς Κληρικοὺς καί τοὺς ἄρχοντας καὶ κατέβησαν εἰς τὸν ποταμὸν μετὰ θυμιαμάτων καὶ κηρῶν, εἰσελθὼν δὲ εἰς πλοιάριον, εἷδε τὴν Δεσποτικὴν Εἰκόνα, ἤτις ἴστατο ὀρθία εἰς τὰ ὕδατα. Τότε λέγει ὁ Πάπας πρὸς τὴν Εἰκόνα. Δέσποτα Χριστέ, ἐὰν ἦλθες πρὸς ἡμᾶς, εἵσελθε μόνος Σου εἱς τὸ πλοῖον, ἐπειδὴ ἐγὼ εἷμαι ἀνάξιος νὰ Σὲ παραλάβω». Εὐθὺς τότε ἡ ἁγία Εἰκὼν εἰσῆλθεν εἰς τὸ πλοῖον. Λαβὼν δὲ αὐτὴν ὁ Πάπας εὗρε καὶ τὸ γράμμα. ῞Οθεν ἀπέθεσεν αὐτὴν εἰς τὴν ῾Εκκλησίαν, ἀφ’ ἦς δὲ ἡμέρας ἔφθασεν, ἔρρεεν άπ᾽αὐτῆν ἁγίασμα, ὕδωρ ἁλμυρόν, τὸ ὁποῖον πολλὰ θαύματα ἐτέλεσεν.
᾽Αλλ’ ἄς ἐπανέλθωμεν εἰς τὴν ὑπόθεσιν τοῦ λόγου μας, ἵνα διηθῶμεν τὰ τῆς ἐξορίας τοῦ Ἁγίου. Μετὰ τὴν καῦσιν τοῦ Διδασκαλίου καὶ την ἀπόρριψιν των Ἁγίων Εἰκόνων θυμομαχήσας ὁ παράνομος βασιλεὺς ἀπέστειλε στρατιώτας ὡπλισμένους ὡς εἰς πόλεμον, οἴτινες, ἀρπάσαντες τὸν ῞Αγιον καὶ δέροντες καὶ ὠθοῦντες αὐτόν, ἐξεδίωξαν ἐκτός Πατριαρχείου μὲ ὕβρεις καὶ πληγάς, ἐν ἔτει ψκθ’ (729). Τότε ἔβλεπε κανεὶς ὅλην τὴν Κωνσταντινούπολιν ἐν στεναγμοῖς, ἐν λύπῃ καὶ θλίψει πολλῇ, ἁπάντων θρηνούντων καὶ στεναζόντων διὰ τὴν μεγάλην ἀτιμίαν, τὴν ὁποίαν προσῆψαν πρὸς τὰς ἀγίας Εἰκόνας, καταθρυμματίζοντες ταύτας πανταχοῦ, ρίπτοντες αὐτὰς εἰς τὸν βόρβορον, καταπατοῦντες ταύτας καὶ εἰς τὸ πῦρ κατακαίοντες, Τὸ δὲ χείριστον πάντων διὰ τὴν καταστροφὴν τοσούτων βιβλίων καὶ τὸν διὰ πυρᾶς ἀφανισμὸν τοιούτων θαυμαστῶν καὶ σοφῶν διδασκάλων, ἔτι δὲ περισσότερον διὰ τὸν ἄδικον διωγμὸν τοῦ ἁγιωτάτου Πατριάρχου Γερμανοῦ. Μετὰ δὲ τὴν ἐξορίαν αὐτοῦ ἀνεβίβασεν εἰς τὸν θρόνον τὸν προειρημένον ᾽Αναστάσιον, τὸν νέον προδότην ᾽Ιούδαν, τὸν συμφωνήσαντα μετὰ τοῦ Κόνωνος καὶ ἐπιβουλευθέντα τὸν Γέροντα αὐτοῦ. Διότι θέλων νὰ εὐχαριστήσῃ τὸν βασιλέα, ἔρριψεν εὐθὺς ἔξω ἀπὸ τὴν μεγάλην ῾Εκκλησίαν τὰς άγίας Εἰκόνας καὶ ἐπρόσταξεν, ὁ τρισκατάρατος, νὰ πράξουν πανταχοῦ ὁμοίως.
Εἰς τὴν πύλην, τὴν ὀνομᾳζομένην Χαλκῆν, ᾖτο, μία Εἰκὼν ἐκ φύλλου χρυσοῦ τοῦ Κυρίου ἦμων Ἰησοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποίαν παρεκίνησε τὸν βασιλέα νὰ κρημνίσει καὶ κατακαύσῃ. ῾Αλλ’ ὡς ὁ σπαθάριος τοῦ βασιλέως ἐτοποθἐτησε τὴν κλίμακα καὶ ἀνῆλθε διὰ νὰ κρημνίσῃ εἰς τὴν γήν τὴν ἁγίαν Εἰκόνα καὶ εἷδον τοῦτο οἱ Χριστιανοί, ἀνδρες καὶ γυναῖκες, Μοναχοὶ καὶ Μονάζουσαι, ἔδραμον, παρακαλοῦντες αὐτὸν νὰ μὴ καταστρέψῃ ταύτην, Αὐτὸς ὅμως δὲν τοὺς ἤκουε. Τότε πάντες ἔρριψαν τὴν κλίμακα κατὰ γῆς, ὁμοῦ μὲ τὸν σπαθάριον, ὁ ὁποῖος, πεσὼν εἰς τὴν γῆν, ἐθανατώθη. ῎Επειτα, ἐλθόντες εἰς τὸ Πατριαρχεῖον, ἐλιθοβόλουν τὸν δυσσεβῆ καὶ εἰκονομάχον ᾽Αναστάσιον, τὸν δὲ ἀντίχριστον βασιλέα κατηρῶντω καὶ ἀνεθεμάτιζον. Ταῦτα μαθὼν ὁ βασιλεὺς ἤναψεν ἀπὸ τὸν θυμὸν καὶ ἐπρόσταξε νὰ ἁποκεφαλίσωσιν ὅλους τοὺς ἐκεῖ παρευρεθέντας, τῶν ὁποίων τὸν ἀριθμὸν μόνον ὁ Κύριος γνωρίζει, ἐπειδὴ ἦσαν πλῆθος πολύ. ῾Ο δὲ ἅγιος Γερμανός, ἀφοῦ ἐξεδιώχθη τοῦ Πατριαρχείου, ὡς εἴπομεν, ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς τὸν πατρικὸν αὑτοῦ οἰκον, ὅστις ἦτο εἰς τόπον λεγόμενον Πλατάνιον. ᾽Εκεῖ ἡσύχαζε μετ῾ ἄλλων πνευματικῶν ἀνδρῶν, τοὺς ὁποίους εἷχεν εἰς τὴν συνοδείαν αὐτοῦ, γινώσκων ὅτι οὑδὲν ἄλλο ἀναβιβάζει εἱς τὸ, πρωτότυπον ὅσον ἡ κατὰ Θεὸν ἀμεριμνησία καὶ ἡσυχία. ᾽Αλλ’ ἄς διηγηθῶμεν τώρα πῶς ἐπηλήθευσεν ἡ προφητεία τοῦ ῾Αγίου διὰ τὸν προειρημένον ᾽Αναστάσιον.
᾽Αποθανόντος τοῦ ἀσεβοῦς Λέοντος τοῦ ᾽Ισαύρου, ἐβασίλευσε τὸ κακὸν κύημα, ὁ υἱὸς αὐτοῦ Κωνσταντῖνος Ε’ ὁ Κοπρώνυμος. Αὐτὸν ἐξώσας ὁ γαμβρὸς αὐτοῦ Αρτάβασδος ἐβασίλευσεν ἀντ’ αὐτοῦ δύο χρόνους, ὁ δὲ Πατριάρχης ᾽Αναστάσιος ἔστεψεν αὐτὸν βασιλέα. ῾Εξ αὐτοῦ τοῦ γεγονότος ἠκολούθησεν ἐμφύλιος πόλεμος, κατὰ τὸν ὁποῖον, νικηθεὶς ὁ Ἀρτάβασδος ὁμοῦ μὲ τοὺς δύο υἱούς του, ἐτυφλώθη καὶ ἐγένετο πάλιν ἐξουσιαστὴς τῆς βασιλείας ὁ Κοπρώνυμος. Τὸν δὲ Πατριάρχην ᾽Αναστάσιον, ὡς συμφωνήσαντα μετὰ τοῦ ῾Αρταβάσδου, ἐπρόσταξεν ὁ βασιλεὺς νὰ δείρουν γυμνὸν ἔμπροσθεν τοῦ λαοῦ, ἀφοῦ δὲ τοῦτο ἐγένετο, ἐκάθισαν αὐτὸν ἐπὶ ὄνου μὲ τὸ πρόσωπον πρὸς τὰ ὄπισθεν καὶ τὸν ἐθεάτριζον εἱς ὅλην τὴν πόλιν. Τότε ἐπηλήθευσεν ἡ προφητεία τοῦ῾Αγίου, προειπόντος Μὴ βιάζεσαι, διότι ἔρχεται ἡ ὥρα, κατὰ τὴν ὁποίαν μέλλουν νὰ σὲ σύρουν μὲ βίαν δημοσίως εἰς τὸ Δίππιον καὶ πράγματι, οὕτως ὠνομάζετο ὁ τόπος εἰς τὸν ὁποῖον ἐθεάτρισεν αὐτὸν ὁ Κοπρωνυμος. ῞Ελαβε δὲ καὶ κακὸν τέλος, διὰ τὰς βλασφημίας τὰς ὅποίας ἐξεστόμισε κατὰ τῶν ἁγίων Εἰκόνων καὶ τοῦ Γέροντος αὐτοῦ, διότι, πεσὼν εἰς τὴν ἀσθένειαν τὴν λεγομένην χορδαψός (), ἐξήμεσε κόπρον ἐκ τοῦ στόματός του, μετὰ τῆς κόπρου δὲ ἀπέρριψε καὶ τὴν ἁθλίαν αὐτοῦ ψυχήν.
῾Ο δὲ Ἅγιος Γερμανὸς ἔζησεν ἐν ἡσυχίᾳ ᾀρκετὸν καιρόν, καταλιπὼν πλεῖστα συγγράμμαεα. Ἔγραψε δὲ καὶ λογον διηγηματικον πρὸς῎Ανθιμιον Διάκονον, περὶ τῶν μέχρι τῶν χρόνων αὐτοῦ γενομένων Συνόδων καὶ ἄλλα τινὰ ἔργα μεταξὺ τῶν ὁποίων εἷναι καὶ διάφορα ὑμνολογικά, εἰς τὰς μεγάλας Δεσποτικὰς καὶ Θεομητορικὰς ἑορτὰς καὶ εἰς μνήμας ῾Αγίων τινῶν, ἤτοι στιχηρὰ εἰς τὰ ἑσπέρια, τὰς λιτὰς καὶ τοὺς αἴνους, ὡς καὶ λόγους πανηγυρικοὺς εἴς τινας ἑορτάς. Εὑρίσκονται δὲκαὶ εἰς τὴν Σλαβονικὴν γλῶσσαν στίχοι κάλλιστοι καὶ κατανυκτικώτατοι, δακρύων ἀφθόνων πρόξενοι διὰ τοὺς θέλοντας ἀδιαλείπτως νὰ πενθοῦσι διὰ τὰς ἁμαρτίας των (‘). Ζήσας δὲ ἔτη ἐνενήκοντα, ἐξ ὧν ἐπατριάρχευσε χρόνους δέκα τέσσαρας, μῆνας πέντε καὶ ἡμέρας ἑπτά, ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ περὶ τὸ ἔτος ψμ’ (740). Τὸ δὲ ἅγιον αὐτοῦ Λείψανον ὄχι μόνον ὅτε ἐφέρετο διὰ νὰ ἐνταφιασθῆ ἠλευθέρωσε πολλοὺς ἀπὸ διαφόρους ἀσθενείας, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸν ἐνταφιασμὸν αὐτοῦ ἀναβρύει καθ’ ἑκάστην ἰατρείας εἰς τοὺς μετὰ πίστεως πρὸς αὐτὸ προσερχομένους. ᾽Ενεταφιάσθη δὲ εἰς τὸ εὐαγὲς Μοναστήοιον τῆς Κώρας. Οὗ ταῖςπρεσβείαις τύχοιμεν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ᾽Αμήν.
Μέγας Συναξαριστῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας
