Περὶ γέλωτος. (Πατερικά Σταχυολοχήματα).

• Οὐαὶ ὑμὶν οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε.[Ἀλίμονο σὲ ἐσᾶς ποὺ ὡς μοναδικὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς σας ἔχετε τὴν σαρκικὴ χαρὰ καὶ γελᾶτε τώρα ἐξαιτίας τῶν διασκεδάσεων καὶ τῶν ἀπολαύσεων, διότι στὴν μέλλουσα ζωή, θὰ πενθήσετε καὶ θὰ κλάψετε.] (Κατὰ Λουκᾶν 6,25)
• Μωρὸς ἐν γέλωτι ἀνυψοίφων ἢν αὐτοῦ, ἀνὴρ δὲ πανοῦργος μόλις ἡσυχὴ μειδιάσει. Διήγησις μωρῶν προσόχθισμα, καὶ ὁ γέλως αὐτῶν ἐν σπατάλῃ ἁμαρτίας. [Ὁ μωρὸς ξεσπᾶ σὲ θορυβώδη γέλια, ὁ φρόνιμος ἄνθρωπος ὅμως, μόλις καὶ ἡσύχως θὰ μειδιάσει. Οἱ ὁμιλίες τῶν μωρῶν προκαλοῦν δυσφορία καὶ ἀηδία καὶ ἀπὸ τὰ γέλια τους, προκαλοῦνται πλῆθος βρωμερῶν ἁμαρτιῶν.] (Σοφία Σειράχ 21,20 – 27,13)
• Τῷ γέλωτι εἶπα περιφοράν. [Τὰ πολλὰ καὶ ἀτελείωτα γέλια εἶπα ὅτι εἶναι παράφορα καὶ ἀνοησία.] (Ἐκκλησιαστής 2,2)

• Ὡς φωνὴ ἀκανθῶν ὑπὸ τὸν λέβητα, οὕτως γέλως τῶν ἀφρόνων? καὶ γὲ τοῦτο ματαιότης. Αγαθόν θυμὸς ὑπὲρ γέλωτα, ὅτι ἐν κακίᾳ προσώπου ἀγαθυνθήσεται καρδία.[Σὰν τὸ τρίξιμο ποὺ κάνουν τὰ ἀγκάθια, τὰ ὁποῖα καίγονται κάτω ἀπὸ τὸ καζάνι, ἔτσι εἶναι ἡ διασκέδαση καὶ τὸ γέλιο τῶν ἀφρόνων. Καὶ αὐτὸ βεβαίως εἶναι ματαιότης. Ἡ σοβαρότητα εἶναι προτιμοτέρη ἀπὸ τὸν γέλωτα. Διότι μὲ τὴν σοβαρὴ ὄψη τοῦ προσώπου καὶ τοῦ ἤθους χαίρεται ἡ καρδιά.] (Ἐκκλησιαστῆς 7,6 – 7,3)
• Ἐν γέλωτι ἄφρων πράσσει κακά. [Μὲ ἀνόητα γέλια, ὁ ἀσύνετος διαπράττει τὰ πονηρὰ τοῦ ἔργα.] (Παροιμίες 10,23)
• Ἡ διάθεση νὰ γελᾶμε ὑπάρχει ἀπὸ τὴ φύση μέσα μας, γιὰ νὰ γελᾶμε ὅταν δοῦμε ἕνα φίλο μας ὕστερα ἀπὸ πολὺ καιρό, γιὰ νὰ ἐμψυχώνουμε ἐκείνους ποὺ εἶναι φοβισμένοι καὶ ὄχι γιὰ νὰ χαχανίζουμε καὶ νὰ γελᾶμε συνεχῶς σὲ ἀκατάλληλες περιστάσεις. Τὸ γέλιο ὑπάρχει μέσα στὴν ψυχή μας, γιὰ νὰ ἀνακουφίζεται κάποτε ἡ ψυχὴ καὶ ὄχι γιὰ νὰ ὁδηγεῖται στὴ διάχυση. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ἐπιτρέπεται νὰ κάνουμε ἀστεία, ἀλλὰ μὲ τὴν πρέπουσα κοσμιότητα. Τὸ νὰ γελάει κανεὶς καὶ νὰ λέει ἀστεία, αὐτὸ δὲν εἶναι ἁμαρτία, ἀλλὰ ὁδηγεῖ στὴν ἁμαρτία ὅταν γίνεται πέραν ἀπὸ τὸ μέτρο καὶ σὲ ἀκατάλληλη ὥρα. Γιατί πολλὲς φορὲς ἀπὸ γέλια προέρχονται αἰσχρὰ λόγια καὶ ἀπὸ αἰσχρὰ λόγια, προέρχονται οἱ αἰσχρὲς πράξεις. Πολλὲς φορὲς ἀπὸ γέλια προέρχεται ὑβριστικὸς καὶ περιφρονητικὸς λόγος καὶ ἀπὸ τὴν ὕβρη καὶ τὴν περιφρόνηση, προέρχονται πληγὲς καὶ τραύματα καὶ στὴν συνέχεια ἀπ’ αὐτὰ ἔχουμε σφαγὲς καὶ φόνοι. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Τί ὠφελεῖ νὰ πεῖς ἕνα ἀστεῖο; Μόνο γέλια προκαλεῖς… Κανένας λόγος μας νὰ μὴν εἶναι ἄσκοπος, διότι ἀπὸ τὸν ἄσκοπο λόγο πέφτουμε στὰ ἀπρεπῆ λόγια. Ἡ παροῦσα ζωὴ δὲν εἶναι καιρὸς γιὰ διασκέδαση. Εἶναι καιρὸς πένθους, θλίψεων καὶ ὀδυρμῶν. Καὶ ἐσὺ γίνεσαι εὐτράπελος; (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Οἱ ἄνθρωποι γελᾶνε γιὰ πράγματα ποὺ ἔπρεπε νὰ κλαῖνε. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Ὁ Χριστὸς Σταυρώθηκε γιὰ τὰ δικά σου ἁμαρτήματα καὶ ἐσὺ γελᾶς; Δέχτηκε Ἐκεῖνος ραπίσματα καὶ ἐσὺ ἀσχημονεῖς; Ὅποιος λέει ἀνόητα ἀστεία, αὐτὸς δὲν εἶναι ἅγιος. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Εἶδες καὶ ἄκουσες τὸν Χριστὸ νὰ γελάει; Πουθενά! Ἀντίθετα πολλὲς φορὲς ἦταν σκυθρωπός. Ὅταν εἶδε τὴν Ἱερουσαλήμ, δάκρυσε… Ὅταν σκέφτηκε τὸν προδότη Ἰούδα, ταράχτηκε… Ὅταν πῆγε νὰ ἀναστήσει τὸ Λάζαρο, ἔκλαψε… Καὶ ἐσὺ γελᾶς; (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Τὰ ἀστεία ποὺ λέει κανεὶς (γιὰ νὰ γελάσουν οἱ ἄλλοι), κάνουν τὴν ψυχὴ τοῦ μαλθακή, ράθυμη καὶ δειλή. (Ἱερὸς Χρυσόστομος)
• Τὸ ἄκαιρο γέλιο, ἄλλοτε γεννᾶται ἀπὸ τὴν πορνεία, ἄλλοτε ἀπὸ τὴν κενοδοξία καὶ ἄλλοτε ἀπὸ τὴν τρυφή. (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος)
• Τὸ ἄμετρο καὶ ἀσυγκράτητο γέλιο, εἶναι ἀπόδειξη ἔλλειψης ἐγκράτειας (ἀκράτειας) καὶ δείχνει, ὅτι δὲν ἐλέγχει κανεὶς τὶς συγκινήσεις του καὶ ὅτι δὲν καταπιέζεται ἡ χαλαρότητα τῆς ψυχῆς μὲ αὐστηρὴ κριτική. (Μέγας Βασίλειος)
• Ἄπρεπο γέλιο, φέρνει καὶ δάκρυ. (Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)
• Τίποτε ἄλλο δὲν μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὴν Θεία σοφία, ὅσο χλευασμός, τὰ γέλια, ἡ παρρησία καὶ τὰ ἀστεία. (Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος)
• Ἂν ὑποχρεωθεῖς νὰ γελάσεις, μὴν τὸ ἀρνηθεῖς• νὰ μὴ φανοῦν ὅμως τὰ δόντια σου. (Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος)
• Γιατί γελᾶς ἀπρόσεκτα; Ἐνῶ προστάχθηκες νὰ πενθήσεις, σὲ κυρίευσαν ὁλότελα τὰ γέλια. Καὶ ἀπὸ ποῦ προῆλθε αὐτό; Ἐπειδὴ δὲν πόθησες τὸν μακαρισμὸ τοῦ Χριστοῦ (Μάτθ. 5,4), γι’ αὐτὸ καὶ δὲν σὲ τρομάζουν οἱ τιμωρίες Του. (Ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος)
• Κρατήσου μακριὰ ἀπὸ τὶς ἀστειότητες, μήπως σὲ κάνουν ἀδιάντροπο. Ἡ ἀδιαντροπιὰ μάλιστα εἶναι ἡ μητέρα τῆς ἀκολασίας. (Ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος)
• Ἄλλο τὸ γέλιο καὶ ἄλλο τὰ γέλια. Τὸ γέλιο ποὺ ἐμφανίζεται καὶ ὡς χαμόγελο καὶ συγκινεῖ τὴν καρδιὰ τῶν νεοτέρων, ἐξαιτίας μίας ἀπροσδόκητης παράστασης, αὐτὸ τὸ γέλιο εἶναι ἀδιάβλητο καὶ ἀκατηγόρητο. Τὰ γέλια ὅμως ποὺ προκαλοῦνται ἀπὸ τὴν ἀσωτία, τὴ μέθη καὶ τὴ φλυαρία, εἶναι αὐτὰ ποὺ διαφθείρουν τὴν ψυχή. (Ἅγιος Νεκτάριος)
• Ἀκοῦτε ἐσεῖς ποὺ χορατεύετε καὶ ἐσεῖς ποὺ γελᾶτε: Ὁ Χριστὸς ἦταν ἀναμάρτητος καὶ ἔκλαψε καὶ ἐσεῖς ταλαίπωροι ποῦ εἶστε ἁμαρτωλοί, γελᾶτε; Ὁ Χριστὸς δάκρυσε, ὄχι γιὰ τὶς δικές του ἁμαρτίες, ἀλλὰ γιὰ τὶς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων καὶ ἐσεῖς δὲν κλαῖτε κὰν γιὰ τὶς δικές σας ἁμαρτίες, ἀλλὰ γελᾶτε; (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)
• Πόση μικρὴ εἶναι ἡ σπίθα τῆς φωτιᾶς. Ἀλλὰ ἐκείνη ἡ σπίθα ἀνάβει μία μεγάλη φλόγα. Πόσο λίγο εἶναι τὸ δηλητήριο τῆς ὀχιᾶς. Ἀλλὰ ἐκεῖνο τὸ λίγο δηλητήριο, φαρμακώνει ἕναν μεγάλο καὶ γιγαντιαῖο ἄνθρωπο. Ἔτσι ἀκριβῶς καὶ οἱ χορατάδες καὶ τὰ γέλια, φαίνονται πὼς εἶναι μικρὸ φαρμάκι, ἀλλὰ θανατώνουν τὶς ἀθάνατες ψυχές. (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)
• Ἡ διάχυση καὶ ἡ χαύνωση τοῦ νοῦ μὲ εὐτραπελίες καὶ αἰσχρολογίες προξενοῦν πολλὰ κακὰ καὶ πολλὲς πτώσεις, ὅπως ἐπίσης ἡ θρασύτητα καὶ τὸ γέλιο. (Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός)
• Δυὸ εἶναι οἱ πηγές, ἀλλὰ καὶ οἱ θυγατέρες, τοῦ γέλιου καὶ τῆς εὐτραπελίας: ἡ ὑπερηφάνεια καὶ ἡ φιληδονία, τὰ 2 πιὸ θανάσιμα πάθη. Φυλάξου λοιπὸν ἀπ’ αὐτά, γιὰ νὰ μὴ διαπιστώσεις τὴν πνευματική σου φτώχεια κατὰ τὴν ἔξοδο τῆς ψυχῆς σου. Τότε ποὺ θὰ εἶναι πολὺ ἀργὰ πιὰ γιὰ νὰ βοηθήσεις τὸν ἑαυτό σου… (Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ)
• Μὴν παρασύρεσαι σὲ ἄκαιρο καὶ ἀδιάκριτο γέλιο καὶ σὲ ἀργολογία, γιὰ νὰ μὴν σκορπίσεις ὅ,τι μάζεψες μὲ κόπο καὶ δάκρυ. Τὸ ἀδιάκριτο γέλιο διασκορπίζει ὅλα τὰ καλὰ ποὺ μαζεύτηκαν στὴν ψυχή. Ἀπομακρύνει τὴ Χάρι τοῦ Κυρίου, φονεύει τὴν μνήμη τοῦ θανάτου, φέρνει τὴ λησμοσύνη τῆς φοβερῆς κρίσεως, ψυχραίνει τὸν ἀγωνιστικὸ ζῆλο, σκοτίζει τὴ συνείδηση, θλίβει τοὺς ἀγγέλους, χαροποιεῖ τοὺς δαίμονες. Τὸ γέλιο εἶναι αἴτιο τῆς αὐθάδειας, παραγωγὸς τῆς ἁμαρτίας, χειραγωγὸς στὴν ἀσωτία, πρόδρομος κάθε πτώσεως. Τὸ γέλιο εἶναι γνώρισμα φιλήδονης καρδιᾶς, φανέρωση ψυχῆς δειλῆς καὶ ἀπόδειξη πνευματικῆς ἀνανδρίας. (Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ)
• Φυλάξου ἀπὸ τὸ ἄκαιρο γέλιο, γιὰ νὰ μὴν σοῦ κλέψει τὰ δάκρυα, ποὺ προξενοῦν κάθε πνευματικὸ καλό. Φυλάξου ἀπὸ τὸ γέλιο, γιὰ νὰ μὴν ἀδειάσει ἡ ψυχή σου ἀπὸ τὴν ἀρετή, γιὰ νὰ μὴν σὲ κυριεύσει πνευματικὴ ἀδιαφορία, γιὰ νὰ μὴν πέσεις στὰ δίχτυα τοῦ διαβόλου. Ὁ Χριστὸς μακαρίζει ὄχι αὐτοὺς ποὺ γελοῦν, ἀλλὰ αὐτοὺς ποὺ μὲ ἐπίγνωσι κλαῖνε καὶ πενθοῦν: «Μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται» (Μάτθ. 5. 4). «Μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε» (Λούκ. 6. 21). Μακάριοι εἶναι ὅσοι κλαῖνε σ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους καὶ τὶς παιδαγωγικὲς δοκιμασίες τοῦ Θεοῦ, ποὺ μὲ εὐγνωμοσύνη καὶ ὑπομονὴ ἀποδέχονται. Αὐτοὶ θὰ γελάσουν καὶ θὰ χαροῦν στὴ μέλλουσα ζωή… (Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ)
• Τὸ ἀδιάκριτο γέλιο διασκορπίζει ὅλα τὰ καλὰ ποὺ μαζεύτηκαν στὴν ψυχή. Ἀπομακρύνει τὴ Χάρη τοῦ Κυρίου, φονεύει τὴ μνήμη τοῦ θανάτου, φέρνει τὴ λησμοσύνη τῆς φοβερῆς κρίσεως, ψυχραίνει τὸν ἀγωνιστικὸ ζῆλο, σκοτίζει τὴ συνείδηση, θλίβει τοὺς ἀγγέλους, χαροποιεῖ τοὺς δαίμονες. Τὸ γέλιο εἶναι αἴτιο τῆς αὐθάδειας, παραγωγὸς τῆς ἁμαρτίας, χειραγωγὸς στὴν ἀσωτία, πρόδρομος κάθε πτώσεως. Τὸ γέλιο εἶναι γνώρισμα φιλήδονης καρδίας, φανέρωση δειλῆς ψυχῆς καὶ ἀπόδειξη πνευματικῆς ἀνανδρίας. (Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ)
• Ὅπως οἱ Ἑβραῖοι στὴ Βαβυλώνα, ἔτσι καὶ ἐμεῖς εἴμαστε αἰχμάλωτοι, πάροικοι καὶ παρεπίδημοι σ’ αὐτὴν τὴ γῆ. Πατρίδα μας δὲν εἶναι ἡ πρόσκαιρη γῆ, ἀλλὰ ἡ αἰώνια του Οὐρανοῦ. Τώρα ζοῦμε στὴν κοιλάδα τοῦ κλαύθμωνος, αὔριο ἐλπίζουμε νὰ βρεθοῦμε στὴ χώρα τῆς αἰωνίας παρηγοριᾶς καὶ τῆς χαρᾶς. Τώρα ζοῦμε στὴν ἐξορία• αὔριο θὰ εἴμαστε στὴν ἀληθινή μας πατρίδα. “Οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πάλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν” (ΈΒρ. 13,14). Πῶς λοιπὸν γελᾶς, ἐνῶ εἶσαι αἰχμάλωτος καὶ ἐξόριστος “ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας”; (Ἅγιος Δημήτριος τοῦ Ροστώφ)
• Μὴν σπαταλᾶτε τὸν καιρό σας σὲ γέλια καὶ ἀστεία, γιατί αὐτὰ μία μέρα θὰ γίνουν ἀναμμένα κάρβουνα καὶ θὰ σᾶς καῖνε. (Ὅσιος Ἀμβρόσιος τῆς Ὄπτινα)
πηγή