Τό πορτρέτο ἐνός Ἁγίου. Βασίλειος ὁ Μέγας

Ἡ ψυχή σου ἐξομοιώνεται μὲ ὅσα κάνεις, παίρνει τὴ μορφὴ καὶ τὸ σχῆμα τῶν πράξεών σου. Ἡ ἐμφάνισή σου, τὸ ντύσιμο, τὸ βάδισμα καὶ ὁ τρόπος ποὺ κάθεσαι, ὅπως καὶ τὸ φαγητό σου, τὸ κρεβάτι, τὸ σπίτι καὶ τὰ ἔπιπλα τοῦ σπιτιοῦ, ὅλα νὰ εἶναι ἁπλά. Καὶ τὰ λόγια καὶ τὸ τραγούδι καὶ ἡ παρέα μὲ τὸ φίλο, κι αὐτὰ νὰ τείνουν στὸ μέτρο κι ὄχι στὴν ὑπερβολή. Μὴν κάνεις ἐπίδειξη μὲ περίτεχνα λόγια, οὔτε μὲ κορῶνες στὸ τραγούδι, μὴν κάνεις διαλέξεις ἀλαζονικὲς καὶ βαρυσήμαντες, μὰ ἀπ’ ὅλα νὰ ἀφαιρεῖς τὴν ὑπερβολή. Νὰ εἶσαι καλὸς μὲ τὸ φίλο, μαλακὸς μὲ τὸν ὑφιστάμενο, ἀνεξίκακος μὲ τοὺς θρασεῖς, φιλάνθρωπος μὲ τοὺς περιφρονημένους.

Νὰ παρηγορεῖς ὅσους ταλαιπωροῦνται, νὰ ἐπισκέπτεσαι ὅσους ὑποφέρουν, νὰ συζητᾶς μὲ γλυκύτητα, νὰ ἀπαντᾶς μὲ χαμόγελο, νὰ εἶσαι προσιτὸς σὲ ὅλους. Οὔτε νὰ πλέκεις ἐγκώμια τοῦ ἐαυτοῦ σου, οὔτε νὰ παρακινεῖς τοὺς ἄλλους νὰ σοῦ πλέκουν, καὶ νὰ μὴ συμφωνεῖς μὲ λόγο ὑπερήφανο, καλύπτοντας ὅσο μπορεῖς τὰ προτερήματά σου.Ὅσο γιὰ τὰ λάθη σου, πρῶτος ἐσὺ νὰ κατηγορεῖς τὸν ἑαυτό σου, καὶ νὰ μὴν περιμένεις νὰ σὲ διορθώσουν οἱ ἄλλοι […] Μὲ τῶν ἄλλων τὰ λάθη νὰ μὴν εἶσαι αὐστηρὸς καὶ νὰ μὴν κάνεις παρατηρήσεις γρήγορα καὶ θυμωμένα, οὔτε νὰ τοὺς καταδικάζεις γιὰ μικροπράγματα, σὰν νὰ εἶσαι ἐσὺ ἀπόλυτα σωστός. Ἀντίθετα, νὰ στηρίζεις ψυχολογικὰ ὅσους ἔσφαλαν καὶ νὰ τοὺς καθοδηγεῖς πνευματικά. Καὶ νὰ κάνεις τόση προσπάθεια γιὰ νὰ ἀποφύγεις τὴ δόξα τῶν ἀνθρώπων ὅση κάνουν ἄλλοι γιὰ νὰ τὴν ἀποκτήσουν.  Μὴ ζημιώνεσαι λοιπὸν θέλοντας νὰ φαίνεσαι στοὺς ἀνθρώπους. Ὁ πραγματικός, ὁ μεγάλος θεατής  εἶναι ὁ Θεός. Στρέψε σ’ Αὐτὸν τὴ φιλοδοξία σου. Δίνει λαμπρὸ μισθό. Ἢ μήπως ἀπέκτησες κάποιο ἀξίωμα, καὶ  οἱ ἄνθρωποι σὲ ἀκολουθοῦν καὶ σὲ χειροκροτοῦν; Νὰ γίνεις ἴσος μὲ αὐτοὺς ποὺ διοικεῖς, γιατί, ὅπως λέει ἡ Καινὴ Διαθήκη, «μὴν καταδυναστεύετε αὐτοὺς ποὺ ποιμαίνετε», καὶ μὴν τοὺς ἐξουσιάζετε, ὅπως κάνουν οἱ ἡγέτες στὸν κόσμο. Γιατί ὅποιος θέλει νὰ εἶναι πρῶτος πρέπει νὰ γίνει δοῦλος ὅλων, ἔτσι ὅρισε ὁ Κύριος. Καὶ γενικά, νὰ κυνηγᾶς τὴν ταπεινοφροσύνη σὰν νὰ ἤσουν ἐρωτευμένος μαζί της. «Ἀγάπησε τὴν καὶ θὰ σὲ δοξάσει». Ἔτσι θὰ βρεῖς τὸ δρόμο γιὰ τὴν ἀληθινὴ δόξα, τὴ δόξα ποὺ δίνει ὁ Θεός. Κι ὁ Χριστὸς θὰ σὲ παρουσιάσει, γιὰ μαθητή Του, στοὺς ἀγγέλους καὶ θὰ σοῦ δώσει  δόξα, ἂν μιμηθεῖς τὴν ταπεινοφροσύνη Του, Ἐκείνου ποὺ λέει: «Διδαχθεῖτε ἀπὸ τὸ δικό μου παράδειγμα γιατί εἶμαι πράος καὶ ταπεινὸς στὴν καρδιὰ καὶ οἱ ψυχές σας θὰ βροῦν ξεκούραση».

Μέγας Βασίλειος. Από τὸ βιβλίο «Μικρὴ φιλοκαλία τῆς καρδιᾶς»