Δ΄ Μυσταγωγική Κατήχηση. Περί της Θείας Ευχαριστίας. Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων

«Και μόνη αυτή η διδασκαλία του μακαρίου Παύλου είναι αρκετή για να σας πληροφορήσει για τα θεία Μυστήρια, τα οποία σας αξίωσε η Χάρη του Θεού να λάβετε και έτσι να γίνεται σύσσωμοι και σύναιμοι του Χριστού. Γιατί πριν λίγο, ο ίδιος ο απόστολος είπε μεγαλόφωνα ότι:

‘’[…] ο Κύριος Ιησούς εν τη νυκτί η παρεδίδοτο έλαβεν άρτον και ευχαριστήσας έκλασεν και είπεν· λάβετε φάγετε· τούτο μου εστίν το σώμα το υπέρ υμών κλώμενον· τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν. Ωσαύτως και το ποτήριον μετά το δειπνήσαι λέγων· τούτο το ποτήριον η καίνη διαθήκη εστίν εν τω εμώ αίματι τούτο ποιείτε, οσάκις αν πίνητε, εις την εμήν ανάμνησιν […]’’ (Α’ Κορινθίους, ια 23-25).

Αφού λοιπόν ο ίδιος ο Χριστός είπε καθαρά, γι’ αυτόν τον άρτο: ‘’ τούτο μου εστίν το σώμα’’, ποιος θα τολμήσει στο εξής να αμφιβάλλει; Και αφού ο ίδιος βεβαίωσε και είπε: ‘’τούτο το ποτήριον η καινή διαθήκη εστίν εν τω εμώ αίματι’’,ποιος θα αμφισβητήσει και θα πει ότι δεν είναι αυτό το Αίμα Του;

Ο ίδιος ο Κύριος κάποτε στην Κανά της Γαλιλαίας, με ένα Του νεύμα, μετέβαλε το νερό σε κρασί, και τώρα δεν είναι αξιόπιστος, που μετέβαλε το κρασί σε αίμα; Εκείνος που, όταν προσκλήθηκε σε ανθρώπινο γάμο, έκανε το τόσο παράδοξο θαύμα, δεν είναι πολύ πιο εύλογο να ομολογείται ότι χάρισε στους υιούς του Νυμφώνα την απόλαυση του Σώματος και Αίματος Του;

Ώστε λοιπόν, με κάθε βεβαιότητα μεταλαμβάνουμε τον άρτο και τον οίνο, ως Σώμα και Αίμα Χριστού. Διότι με τη μορφή του άρτου σου δίνεται το Σώμα του Χριστού, και με τη μορφή του οίνου σου δίνεται το Αίμα Του, ώστε, αφού μεταλάβεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, να γίνεις ένα σώμα και ένα αίμα με τον Χριστό. Με τον τρόπο αυτό γινόμαστε και Χριστοφόροι, εφόσον έτσι διαδίδεται και κυκλοφορεί στα μέλη του σώματός μας, το δικό Του Σώμα και το δικό Του Αίμα. Και, όπως λέει ο μακάριος Πέτρος, γινόμαστε ‘’θειας κοινωνοί φύσεως’’ (Β’ Πέτρου, α 4).

Ο Χριστός, μιλώντας κάποτε στους Ιουδαίους, έλεγε: ‘’αμήν αμήν λέγω υμίν εάν μη φάγητε την σάρκα του υιού του ανθρώπου και πίητε αυτού το αίμα ουκ έχετε ζωήν εν εαυτοίς’’ (Ιωάννης, στ 53). Εκείνοι, επειδή δεν κατάλαβαν το πνευματικό νόημα των λόγων Του, σκανδαλίστηκαν γυρίζοντας πίσω, γιατί νόμισαν ότι ο Σωτήρας τους πρότρεπε να φάνε σάρκα ανθρώπου.

Υπήρχαν και στην Παλαιά Διαθήκη άρτοι της προθέσεως, αλλά εκείνοι οι άρτοι, επειδή ανήκαν στην Παλαιά Διαθήκη, έλαβαν τέλος. Στην Καινή Διαθήκη, όμως υπάρχει ο ουράνιος Άρτος και το Ποτήριο, τα οποία αγιάζουν και την ψυχή και το σώμα. Γιατί, όπως το ψωμί είναι κατάλληλο για τροφή του σώματος, έτσι και ο Θεός Λόγος, τρέφει και αγιάζει την ψυχή.

Μη, λοιπόν, νομίζεις ότι ο Άρτος και ο Οίνος είναι απλώς ψωμί και κρασί, αλλά, όπως έχει αποφασίσει ο ίδιος ο Δεσπότης Χριστός, είναι το Σώμα και το Αίμα Του. Και αν η αίσθηση της γεύσεως σε κάνει να τα νοιώθεις έτσι, όμως η πίστη να σε βεβαιώνει για την αλήθεια. Να μην κρίνεις το πράγμα από τη γεύση, αλλά να βεβαιώνεσαι από την πίστη χωρίς δισταγμό, ότι πραγματικά αξιώθηκες να λάβεις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.

Τη δύναμη αυτού του Μυστηρίου σου την εξηγεί ο μακάριος Δαβίδ, λέγοντας:

‘’ητοίμασας ενώπιον μου τράπεζαν εξ εναντίας των θλιβόντων με’’ (Ψαλμός, κβ 5). Αυτό που λέει, σημαίνει το εξής: Πριν από τον ερχομό Σου στη γη ετοίμαζαν οι δαίμονες στους ανθρώπους τραπέζι μολυσμένο, αμαρτωλό, γεμάτο από διαβολική δύναμη. Αλλά μετά τον ερχομό Σου, ετοίμασες Εσύ για μένα Τραπέζι. Όταν ο άνθρωπος λέει στον Θεό: ‘’ητοίμασας ενώπιον μου τράπεζαν’’, τι άλλο σημαίνει, παρά το Μυστικό και νοητό τραπέζι, το οποίο ο Θεός μας ετοίμασε αντίθετο προς εκείνο των δαιμόνων; Και πολύ σωστά! Γιατί εκείνο το τραπέζι είχε κοινωνία με τους δαίμονες, αυτό όμως το Τραπέζι έχει κοινωνία με τον Θεό. Και συνεχίζει: ‘’με ελιπανάς εν ελαίω την κεφαλήν μου’’ (Ψαλμός, κβ 5). Άλειψε με μύρο το κεφάλι σου στο μέτωπο, για να έχεις την σφραγίδα του Θεού. Και έτσι να γίνεις αποτύπωμα της σφραγίδας, αγιασμένος από τον Θεό. ‘’ και το ποτήριον σου μεθύσκον ως κράτιστον’’ (Ψαλμός, κβ 5). Βλέπεις ότι αυτό που εδώ ο Ψαλμωδός ονομάζει Ποτήρι, είναι εκείνο που πήρε ο Ιησούς στα χέρια Του και αφού πρόσφερε ευχαριστία είπε: ‘’ τούτο γαρ εστίν το αίμα μου το της καινής διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών’’ (Ματθαίος, κστ 28).

Για αυτό και ο Σολομώντας στον Εκκλησιαστή υπονοώντας αυτή τη Χάρη, λέει:

‘’δεύρο φάγε εν ευφροσύνη άρτον σου’’ (Εκκλησιαστής, θ 7), τον πνευματικό άρτο σου. Προσκαλεί , με τη σωτηριώδη πρόσκληση, που προξενεί μακαριότητα. ‘’και πίε εν καρδία αγαθή οίνον σου’’ (Εκκλησιαστής, θ 8), τον πνευματικό οίνο, ‘’και έλαιον επι κεφαλήν σου μη υστερησάτω’’ (Εκκλησιαστής, θ 8). Βλέπεις πως εδώ ο Σολομώντας υπονοεί και το Μυστήριο του Χρίσματος; Και: ‘’ηδη ευδόκησεν ο θεός τα ποιήματα σου, εν παντί καιρώ έστωσαν ιμάτια σου λευκά’’ (Εκκλησιαστής, θ 7-8). Τώρα ευαρεστήθηκε ο Κύριος από τα έργα σου. Γιατί πριν να προσέλθεις στη Χάρη, τα έργα σου ήταν γεμάτα ματαιότητα. Τώρα όμως, αφού έβγαλες τα παλιά σου ενδύματα και αφού φόρεσες τα πνευματικά λευκά, πρέπει να είσαι έτσι λαμπροφορεμένος σε όλη σου τη ζωή. Βέβαια δεν εννοώ ότι πρέπει να φοράς πάντοτε λευκά ρούχα, αλλά να περιβάλεις το σώμα σου με την πραγματική λευκή, λαμπρή και πνευματική περιβολή, για να λες, όπως και ο μακάριος Ησαίας: ‘’ αγαλλιάσθω η ψυχή μου επί τω Κυρίω, ενέδυσεν γαρ με ιμάτιον σωτηρίου και χιτώνα ευφροσύνης’’ (Ησαίας, ξα 10).

Τώρα, λοιπόν, που έμαθες και πληροφορήθηκες αυτά, ότι δηλαδή ο άρτος που βλέπουμε κατά τη Θεία Μετάληψη, αν και είναι άρτος κατά τη γεύση, όμως δεν είναι απλό ψωμί, αλλά Σώμα Χριστού, και ο οίνος που μεταλαβαίνουμε, παρόλο που η γεύση του είναι τέτοια, όμως δεν είναι απλό κρασί, αλλά είναι αίμα Χριστού και ότι, μιλώντας γι’ αυτά, έψαλλε παλιά ο Δαβίδ: ‘’ του ιλαρύναι πρόσωπον εν ελαίω και άρτος καρδίαν ανθρώπου στηρίζει’’ (Ψαλμός, ργ 15). Στήριζε πνευματικά την καρδιά σου, καθώς μεταλαβαίνεις αυτό, ως πνευματικό άρτο και κάνε χαρούμενο το πρόσωπο της ψυχής σου. Και ας σου χαρίσει ο Θεός αυτή τη δωρεά, να έχεις το πρόσωπό σου πάντα ακάλυπτο, από την καθαρή συνείδηση, και να αντανακλά τη δόξα του Κυρίου και να ανεβαίνεις από δόξα σε δόξα, ενωμένος με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, στον Οποίο ανήκει η δοξολογία στους ατέλειωτους αιώνες. Αμήν».

(Δ’ Μυσταγωγική Κατήχηση, 2^ο Τόμος Κατηχήσεων, Γεωργίου Β. Μαυρομάτη).