Πρόλογος
Σύμφωνα μὲ ὁμόφωνη ἁγιοπατερικὴ μαρτυρία τὴν ὁποία ἐπιβεβαιώνει ἀδιάκοπη ἐκκλησιαστικὴ παράδοση αἰώνων, οἱ εἰδικὲς εὐχὲς γιὰ τοὺς νεκροὺς θεσπίστηκαν ἀπὸ τοὺς ἁγίους ἀποστόλους. Ἡ θέσπιση αὐτὴ ἔχει δύο βασικὰ δογματικὰ θεμέλια: α) τὴν ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας ὡς κοινωνίας ἁγίων, ποὺ ἀποτελεῖται ὄχι μόνο ἀπὸ τοὺς ζωντανοὺς ἀλλὰ καὶ τοὺς «κεκοιμημένους» χριστιανοὺς καὶ β) τὴν πίστη στὴ μεταθανάτια ζωή, τὴν ἀνάσταση καὶ τὴν τελικὴ κρίση. Read more
Ἔπρεπε βέβαια, ὢ πάγχρυσε Ἰωάννη, ὅσοι ἐπιχειροῦν νὰ συνθέσουν τὰ ἐγκώμιά σου, νὰ σοῦ ἐκφωνοῦν χρυσορρόο λόγο, ἔχοντας προηγουμένως τὴν τύχη νὰ ἔχουν γλώσσα χρυσή. Σ’ αὐτοὺς ὅμως ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει ἡ δική σου φωνή, γιατί αὐτὴ μόνο θὰ πετύχαινε ἀντάξια τὴν εὐφημία σου καὶ μάλιστα τώρα. Γιατί γιὰ σένα ποὺ ἔζησες πάνω στὴ γῆ μαζὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους, ἤδη πρὶν ἀπὸ τὴν ἐκδημία σου σὲ ἀγώνα γιὰ τὸ πρωτεῖο στοὺς λόγους ἡ λήθη τῶν κατορθωμάτων σου ἦταν κατήγορος τῆς καλῆς σου φήμης. Γιατί στὴν περίπτωση τῶν σοφῶν κρύβουν κατὰ κάποιο τρόπο τὰ κατορθώματά τους, ὥστε νὰ μὴ διαφύγει ἡ πραγματικότητα κάτω ἀπὸ τὰ φαινόμενα, ἐνῶ στὴν περίπτωση τῶν πατέρων θαυμάζουν αὐτοὶ καὶ τὰ ψελλίσματα τῶν παιδιῶν τους καὶ τὰ δύο λεπτὰ εἶναι προσφιλέστερα στὸ Θεὸ ἀπὸ τὰ λαμπρὰ κατορθώματα. Γιατί εἶναι φυσικὸ νὰ κρίνονται αὐτὰ ἀπὸ τὴν προαίρεση καὶ ὄχι ἀπὸ τὸ ἀποτέλεσμα. Ἐπιπλέον δὲν πρέπει ν’ ἀποκρούομε καὶ τὴν προτροπὴ ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεό, γιατί αὐτὸς εἶναι σεβαστὸς καὶ τοῦ χρεωστοῦμε πολλὲς χάρες. Γι’ αὐτὸ ἀρχίζω τὸ λόγο μου, ὄχι μὲ θράσος καὶ δίχως συστολή, ἀλλὰ μὲ δισταγμὸ καὶ φόβο σου προσφέρω ὅ,τι καλύτερο ἀπὸ τὰ δικά σου θεία καὶ ἱερὰ διδάγματα. Γιατί, ἀναπτύσσοντας ἕνα τέτοιο θέμα, δὲ θὰ εἶναι ὁ ἔπαινός μου ἀσήμαντος, ἐὰν πλησιάσω τὸ ἄξιο, ἂν ὅμως δὲν τὸ ἐπιτύχω, ποὺ βέβαια ἄριστο εἶναι νὰ μὴν τὸ πάθω, ἂν καὶ ἀμφίβολο, μοῦ ἀξίζει συγχώρεση, γιατί ὑπέκυψα σὲ δικαιολογημένη ἥττα. Δός μου λοιπὸν τὴν πυρίπνοη χάρη τοῦ Πνεύματος, γιατί καὶ σὺ χρημάτισες στόμα τοῦ Χριστοῦ, βγάζοντας ἀπ’ τὸ μηδαμινὸ σπουδαῖο. Καὶ ὄχι ἕνα καὶ δύο, γιατί αὐτὸ μπορεῖ ἴσως νὰ τὸ ἐπιτύχει ὁ καθένας, ἀλλὰ οἰκοδομώντας σπίτια ὁλόκληρα καὶ χωριὰ καὶ πόλεις. Read more
Ἐλᾶτε ὅλα τὰ ἔθνη, κάθε ἀνθρώπινη γενιά, καὶ κάθε γλῶσσα, καὶ κάθε ἡλικία, καὶ κάθε ἀξίωμα, νὰ γιορτάσουμε μὲ ἀγαλλίαση τὴν γέννηση τῆς παγκόσμιας χαρᾶς. Γιατὶ ἂν οἱ εἰδωλολάτρες, μὲ ψεύτικα δαιμονικὰ παραμύθια ποὺ ξεγελοῦν τὸ μυαλὸ καὶ σκοτεινιάζουν τὴν ἀλήθεια, κι᾿ ἂν ἀκόμα προσφέροντας ὅ,τι εἶχαν καὶ δὲν εἶχαν τιμοῦσαν γενέθλια βασιλιάδων, ποὺ τοὺς τυραννοῦσαν σ᾿ ὅλη τους τὴ ζωή, πόσο περισσότερο πρέπει ἐμεῖς νὰ τιμοῦμε τὴν γέννηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνώρθωσε ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ποὺ ἄλλαξε τὴν λύπη τῆς πρώτης μας μητέρας, τῆς Εὔας, σὲ χαρά; Ἐκείνη ἄκουσε τὴν ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ: «Μὲ πόνους νὰ γεννᾷς τὰ παιδιά σου». Αὐτή: «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη». Ἐκείνη: «Στὸν ἄνδρα σου ἡ ὑποταγή σου». Αὐτή: «Ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου». Τί ἄλλο λοιπὸν ἀπὸ λόγο νὰ προσφέρουμε στὴν Μητέρα τοῦ Λόγου; Ὅλη ἡ κτίση ἂς γιορτάσει μαζί μας κι᾿ ἂς ὑμνήσει τὸν ἁγιασμένο καρπὸ τῆς ἁγίας Ἄννας. Γιατὶ γέννησε στὸν κόσμο παντοτινὸ θησαυρὸ ἀγαθῶν, δηλ. τὴν Παναγία. Read more
Α’. Συνηθίζουν ὃσοι ἀγαποῦν κάτι ὑπερβολικά νὰ μιλοῦν πάντοτε γι’ αὐτό καὶ νύχτα καὶ μέρα νὰ τὸ φαντάζονται μὲ τὸ μυαλό τους. Ἂς μὴ μοῦ ζητήσει λοιπόν κανείς νὰ ἐξηγήσω γιὰ ποιὸν λόγο συνέθεσα πρὸς τιμήν τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ μου αὐτήν τὴν τρίτη ὁμιλία, ὓστερα ἀπό δύο προηγούμενες, σὰν ἓνα δῶρο γιὰ τὴν κοίμησή της. Διότι τὴν συνέθεσα, θεία καὶ ἱερή ὁμήγυρις, ὄχι γιὰ νὰ κάνω τὸ χατήρι της, ἀλλά γιὰ νὰ παραθέσω σὲ μένα καὶ σὲ σᾱς ποὺ εἶσθε παρόντες ψυχωφελῆ καὶ σωτήρια τροφή, κατάλληλη γιὰ τὴν ἱερή αὐτή νύχτα, καὶ γιὰ νὰ σᾶς προσφέρω πνευματική χαρά. Γιατί, ὃπως βλέπετε, ἒχουμε ἒλλειψη τροφίμων. Γι’ αὐτό λοιπόν προετοιμάζω τὸ τραπέζι, ἂν καὶ βέβαια χωρίς πολυτέλεια οὒτε ἀνταξίως τῆς Κυρίας ποὺ μᾶς ἒχει προσκαλέσει, αλλ’ ὃμως ἒνα τραπέζι ποὺ μπορεῖ ὅσο εἶναι δυνατόν, νὰ λιγοστέψει τὴν πεῖνα μας. Γιατί αὐτή δὲν ἒχει ἀνάγκη ἀπό τά ἐγκώμιά μας, ἀλλά ἐμεῖς ἒχουμε ἀνάγκη ἀπό τή δόξα της. Γιατί πῶς νὰ δοξασθεῖ αὐτό ποὐ ἢδη ἒχει δοξασθεῖ; Πῶς νὰ φωτισθεῖ ἡ πηγή τοῦ φωτός; Read more
Ἡ Εὐαγγελικὴ Περικοπὴ τῆς Θείας Λειτουργίας:
Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον: ΚΑ. 33 – 42.
Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην: «Ἀνθρωπὸς τὶς ἣν οἰκοδεσπότης, ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελώνα καὶ φραγμὸν αὐτῶ περιέθηκε καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῶ ληνὸν καὶ ὠκοδόμησε πύργον, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήμησεν. Ὄτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλε τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ. Καὶ λαβόντες οἱ γεωργοί τους δούλους αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. Πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὠσαύτως. Ὕστερον δὲ ἀπέστειλε πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων: ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου. Οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱόν, εἶπον ἐν ἐαυτοῖς: οὗτος ἐστὶν ὁ κληρονόμος, δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ κατασχωμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. Καὶ λαβόντες αὐτόν, ἐξέβαλον ἔξω του ἀμπελῶνος, καὶ ἀπέκτειναν. Ὅταν οὒν ἔλθη ὁ κύριος του ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις»; Λέγουσιν αὐτῶ: «κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελώνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῶ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν». Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς: «οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς: «λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας΄ παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἠμῶν»; Read more
Τί εἶναι αὐτό τό μυστήριο τό μέγα, πού συντελεῖται γύρω ἀπό τό πρόσωπό σου, ἱερή Μητέρα καί Παρθένε; «Εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας σου». Ὅσο ὑπάρχουν ἄνθρωποι θά σέ μακαρίζουν, γιατί μονάχα Σύ εἶσαι ἄξια γιά μακαρισμό! Read more
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
(Τῶν κεφαλαίων 71-100)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 71. Γιὰ τὸ ὅτι ἡ θεότητα τοῦ Λόγου παρέμεινε ἀχώριστη ἀπὸ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα καὶ στὸ θάνατο τοῦ Κυρίου, καὶ ὅτι ἡ ὑπόσταση παρέμεινε μία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 72. Γιὰ τὴ φθορὰ καὶ τὴ διαφθορά.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 73. Γιὰ τὴν κάθοδο στὸν Ἅδη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 74. Γιὰ τὰ μετὰ τὴν ἀνάσταση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 75. Γιὰ τὸ ὅτι κάθεται στὰ δεξιά του Πατέρα του.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 76. Σ’ αὐτοὺς ποὺ μᾶς λένε ὅτι, ἐὰν ὁ Χριστὸς ἔχει δύο φύσεις, τότε συμβαίνει ἕνα ἀπὸ τὰ δύο: ἢ λατρεύετε καὶ τὴν κτίση, προσυνώντας τὴν κτιστὴ φύση, ἢ θεωρεῖτε ὅτι μία φύση πρέπει νὰ προσκυνεῖται καὶ μία δὲν πρέπει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 77. Γιατί ἔγινε ἄνθρωπος ὁ Υἱὸς καὶ ὄχι ὁ Πατέρας ἢ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τί πέτυχε μὲ τὴν ἐνανθρώπησή του.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 78. Ἀπάντηση σὲ ὅσους ρωτοῦν τί εἶναι ἡ ὑπόσταση τοῦ Χριστοῦ, κτιστῆ ἢ ἄκτιστη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 79. Γιὰ τὸ πότε ὀνομάσθηκε Χριστός.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 80. Ἀπάντηση σ’ αὐτοὺς ποὺ ρωτοῦν, ἐὰν ἡ ἁγία Θεοτόκος γέννησε δύο φύσεις, καὶ ἐὰν δύο φύσεις κρεμάσθηκαν πάνω στὸ σταυρό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 81. Πῶς λέγεται ὁ μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ πρωτότοκος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 82. Γιὰ τὴν πίστη καὶ τὸ βάπτισμα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 84. Γιὰ τὸ σταυρό, καὶ ἀκόμη γιὰ τὴν πίστη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 85. Γιὰ τὴν προσκύνηση πρὸς τὴν ἀνατολή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 86. Γιὰ τὰ ἅγια καὶ ἄχραντα μυστήρια τοῦ Κυρίου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 87. Γιὰ τὴ γενεαλογία τοῦ Κυρίου καὶ γιὰ τὴν ἁγία Θεοτόκο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 88. Γιὰ τὴν τιμὴ τῶν Ἁγίων καὶ τῶν λειψάνων τους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 89. Γιὰ τὶς εἰκόνες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 90. Γιὰ τὴν Ἁγία Γραφή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 91. Γι’ αὐτὰ ποὺ λέγονται γιὰ τὸ Χριστό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 92. Ὅτι ὁ Θεὸς δὲν εἶναι αἴτιος τῶν κακῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 93. Ὅτι δὲν ὑπάρχουν δύο ἀρχές.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 94. Γιὰ ποιὸ λόγο, ἂν καὶ ὁ Θεὸς γνώριζε ἐκ τῶν προτέρων ὅτι αὐτοὶ ἐπρόκειτο νὰ ἁμαρτήσουν καὶ νὰ μὴ μετανοήσουν, τοὺς δημιούργησε.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 95. Σχετικὰ μὲ τὸ νόμο τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ νόμο τῆς ἁμαρτίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 96. Ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων, σχετικὰ μὲ τὸ Σάββατο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 97. Γιὰ τὴν Παρθενία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 98. Γιὰ τὴν Περιτομή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 99. Γιὰ τὸν Ἀντίχριστο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 100. Γιὰ τὴν Ἀνάσταση.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
(Τῶν κεφαλαίων 27- 70)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 27. Γιὰ τὶς ἡδονές.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 28. Γιὰ τὴν λύπη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 29. Γιὰ τὸ φόβο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 30. Γιὰ τὸ θυμό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 31. Γιὰ τὴ φαντασία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 32. Γιὰ τὴν αἴσθηση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 33. Γιὰ τὸ διανοητικό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 34. Γιὰ τὸ μνημονικό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 35. Γιὰ τὸν ἐνδιάθετο καὶ προφορικὸ λόγο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 36. Γιὰ τὸ πάθος καὶ τὴν ἐνέργεια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 37. Γιὰ τὴν ἐνέργεια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 38. Γιὰ τὸ ἑκούσιο καὶ τὸ ἀκούσιο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 39. Γιὰ τὴν ἐξουσία τῆς βουλήσεώς μας, δηλαδὴ γιὰ τὸ αὐτεξούσιο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 40. Γι’ αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 41. Γιὰ ποιὸ λόγο δημιουργηθήκαμε αὐτεξούσιοι.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 42. Γι’ αὐτὰ ποὺ δὲν ἐξαρτῶνται ἀπό μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 43. Γιὰ τὴν Πρόνοια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 44. Γιὰ τὴν πρόγνωση καὶ τὸν προορισμό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 45. Γιὰ τὴ θεία οἰκονομία καὶ γιὰ τὴ φροντίδα του γιὰ μᾶς καὶ τὴ σωτηρία μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 46. Γιὰ τὸν τρόπο τῆς συλλήψεως τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ τὴ θεία σάρκωση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 47. Γιὰ τὶς δύο φύσεις.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 48. Γιὰ τὸν τρόπο τῆς ἀντιδόσεως.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 49. Γιὰ τὸν ἀριθμὸ τῶν φύσεων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 50. Ὅτι ὅλη ἡ θεία φύση μὲ μία ἀπὸ τὶς ὑποστάσεις τῆς ἑνώθηκε μὲ ὅλη τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ ὄχι μὲ ἕνα μέρος της.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 51. Γιὰ τὴ μία σύνθετη ὑπόσταση τοῦ Θεοῦ Λόγου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 52. Γι’ αὐτοὺς ποῦ ρωτοῦν· οἱ φύσεις τοῦ Κυρίου ὑπάγονται στὸ ἀδιάσπαστο ποσὸ ἢ στὸ διαχωρισμένο;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 53. Ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα, ἂν ὑπάρχει φύση ἀνυπόστατη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 54. Γιὰ τὸν Τρισάγιο Ὕμνο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 55. Γιὰ τὴ φύση καὶ διαφορά, τὴν ἕνωση καὶ σάρκωση ποὺ θεωρεῖται στὸ γένος καὶ στὸ ἄτομο, καὶ πῶς πρέπει νὰ ἐννοοῦμε «τὴ μία φύση τοῦ Θεοῦ Λόγου σαρκωμένη».
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 56. Ὅτι ἡ ἁγία παρθένος εἶναι Θεοτόκος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 57. Γιὰ τὰ γνωρίσματα τῶν δύο φύσεων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 58. Γιὰ τὰ θελήματα καὶ τὰ αὐτεξούσια του Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 59. Γιὰ τὶς ἐνέργειες ποὺ ἔχει ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 60. Ἀπάντηση σ’ αὐτοὺς ποὺ λένε: ἐὰν ὁ ἄνθρωπος ἔχει δύο φύσεις καὶ δύο ἐνέργειες, πρέπει γιὰ τὸ Χριστὸ νὰ παραδεχθοῦμε τρεῖς φύσεις καὶ ἄλλες τόσες ἐνέργειες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 61. Γιὰ τὸ ὅτι ἔχει θεωθεῖ ἡ φύση τῆς σάρκας τοῦ Κυρίου καὶ τὸ θέλημά της.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 62. Καὶ ἄλλα γιὰ τὰ θελήματα, γιὰ τὸ αὐτεξούσιο, γιὰ τὶς σκέψεις, τὶς γνώσεις καὶ τὶς σοφίες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 63. Γιὰ τὴ θεανδρικὴ ἐνέργεια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 64. Γιὰ τὰ φυσικὰ καὶ ἀδιάβλητα πάθη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 65. Γιὰ τὴν ἄγνοια καὶ τὴ δουλεία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 66. Γιὰ τὴν προκοπή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 67. Γιὰ τὴ δειλία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 68. Γιὰ τὴν προσευχὴ τοῦ Κυρίου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 69. Γιὰ τὴν οἰκείωση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 70. Γιὰ τὸ πάθος τοῦ σώματος τοῦ Κυρίου καὶ γιὰ τὴν ἀπάθεια τῆς θείας φύσεώς του.
Ἀπόδοσις εἰς τὴν νέα ἑλληνικήν: Ἀρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
(Τῶν κεφαλαίων 1-26)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1. Ὅτι τὸ θεῖο εἶναι ἀκατάληπτο καὶ ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐρευνᾶ κανεὶς καὶ νὰ περιεργάζεται αὐτὰ ποὺ δὲν μᾶς ἔχουν παραδοθεῖ ἀπὸ τοὺς ἁγίους προφῆτες καὶ ἀποστόλους καὶ εὐαγγελιστές. Read more
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
(Τῶν κεφαλαίων 71-100)
Read more
Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά χαρίσει ξανά στόν ἄνθρωπο, ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο τόν προόρισε. Τόν δημιούργησε σύμφωνα μέ τή δική του εἰκόνα· ἐλεύθερο, προορισμένο νά τοῦ μοιάζει, νά εἶναι ὅπως κι ὁ ∆ημιουργός του τέλειος, ἐνάρετος.
Ὁ Θεός λοιπόν, δημιούργησε τόν ἄνθρωπο σέ πλήρη κοινωνία μαζί του. Ἐμεῖς ὅμως, αὐτά τά γνωρίσματα τῆς θείας φύσεως, τά ἀλλοιώσαμε καί τά μπερδέψαμε· περάσαμε στή παράταξη τῆς κακίας, μέ ἀποτέλεσμα, νά χάσουμε τήν κοινωνία μέ τό Θεό. Κι ὅταν πιά στερηθήκαμε τή ζωή, πέσαμε στή φθορά τοῦ θανάτου. Read more
1. Μέ ὠθεῖ νά μιλήσω ὁ ἐνυπόστατος Λόγος τοῦ Θεοῦ. Αὐτός πού δέν ἀπομακρύνθηκε ἀπό τούς πατρικούς κόλπους καί κυοφορήθηκε ἀπερίγραπτα στά σπλάχνα τῆς Παρθένου.
Αὐτός πού ἔγινε γιά μένα ὅ,τι ἐγώ εἶμαι, Αὐτός πού εἶναι ἀπαθής ὡς πρός τήν θεότητά Του καί περιβλήθηκε ὡστόσο ὁμοιοπαθές μέ ἐμένα σῶμα. Αὐτός πού στόν οὐρανό ἐποχεῖται πάνω στά χερουβικά ἅρματα καί πάνω στή γῆ καβαλικεύει σέ γαϊδουράκι (πρβλ. Ματθ. 11, 7-9). Ὁ βασιλιάς τῆς δόξας, Αὐτός πού μαζί μέ τόν Πατέρα καί τό Πνεῦμα εὐφημεῖται ἀπό τά Σεραφίμ ὡς ἅγιος καί δέχεται τά ψελλίσματα τῶν παιδιῶν ἀπό τήν ἄκακη γλώσσα τους. Αὐτός πού εἶναι Θεός καί ἔχει τή μορφή δούλου καί πού ἔλαβε τή μορφή τοῦ δούλου. Αὐτός πού εἶναι ἄυλος καί ἀόρατος Θεός καί δέχτηκε νά λάβει ὁρατό καί ψηλαφητό σῶμα. Αὐτός πού βάδισε ἀκούσια στό πάθος, γιά νά μοῦ χαρίσει τήν ἀπάθεια. Αὐτός ὁ Ὁποῖος βλέποντας τόν ἄνθρωπο, πού ἔπλασε σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα Του καί τήν ὁμοίωσή Του, τό πλάσμα τῶν χεριῶν Του, νά ἔχει δελεαστεῖ ἀπό τήν ἀπάτη τοῦ φιδιοῦ, ἐκεῖνον νά ἔχει πέσει στήν παράβαση τῆς ἐντολῆς Του καί νά ἔχει γίνει ὑποχείριος τῆς φθορᾶς καί ὑπόλογος θανάτου, δέν ἄντεξε. Read more
Πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι ἡ Ἁγία Γραφὴ συνηθίζει νὰ ἀποκαλεῖ τὴν παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, «ἐνέργεια». Λέει, γιὰ παράδειγμα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολή του: «Μήπως δὲν ἔχει ἐξουσία ὁ ἀγγειοπλάστης, χρησιμοποιώντας τὸ ἴδιο ὑλικό, νὰ κατασκευάζει ἄλλα σκεύη γιὰ τιμητικὴ χρήση καὶ ἄλλα γιὰ ἀτιμωτική;». Read more
Πρέπει νὰ ξέρουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι διπλός, δηλαδὴ ἀπὸ σῶμα καὶ ψυχή, καὶ ἔχει διπλὲς τὶς αἰσθήσεις καὶ διπλὲς τὶς ἀρετές τους.
Πέντε αἰσθήσεις ἔχει ἡ ψυχὴ καὶ πέντε τὸ σῶμα. Οἱ ψυχικὲς αἰσθήσεις, εἶναι νοῦς, διάνοια, γνώμη, φαντασία, καὶ αἴσθηση. Οἱ σοφοὶ τὶς ὀνομάζουν καὶ δυνάμεις. Οἱ σωματικὲς αἰσθήσεις εἶναι τοῦτες. Ὅραση, ὄσφρηση, ἀκοή, γεύση, ἁφή. Γιὰ αὐτὸ καὶ διπλὲς εἶναι οἱ ἀρετές, διπλὲς καὶ οἱ κακίες. Read more
Πόσοι τρόποι προσκυνήσεως ὑπάρχουν;
Πρώτος τρόπος προσκυνήσεως εἶναι ἐκεῖνος ποὺ γίνεται κατὰ τὴ λατρεία. Τὴν προσκύνηση αὐτὴ τὴν προσφέρουμε μόνο στὸν ἀπὸ τὴ φύση τοῦ προσκυνητὸ Θεό, καὶ γίνεται μὲ διάφορους τρόπους. Πρῶτα κατὰ τὸν τρόπο τῆς δουλείας’ γιατί τὸν προσκυνοῦν ὅλα τα κτίσματα, ὅπως δοῦλοι τὸν δεσπότη, γιατί ” διότι τὰ σύμπαντα εἶναι ὑποταγμένα σὲ σένα “. Καὶ τὸν προσκυνοῦν ἄλλοι ἑκούσια, καὶ ἄλλοι ἀκούσια. Ἄλλοι δηλαδὴ τὸν προσκυνοῦν ἑκούσια μὲ ἐπίγνωση, ὅπως οἱ εὐσεβεῖς, ἐνῶ ὅσοι ἔχουν ἐπίγνωση αὐτοῦ καὶ χωρὶς νὰ θέλουν τὸν προσκυνοῦν ἀκούσια ὅπως οἱ δαίμονες, ἄλλοι πάλι χωρὶς νὰ γνωρίζουν τὸν κατὰ φύση Θεό, προσκυνοῦν ἀκούσια αὐτὸν ποὺ ἀγνοοῦν. Read more
