Ἀ
δελφοί καὶ πατέρες, ἰδοὺ τὰ ἐμφορώτατα κλήματα τῆς ἁγίας καὶ ἀθάνατης καὶ ἀποτελούσης τὴν ἀρχὴ τῆς ζωῆς ἀμπέλου, ποὺ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς) «Ἐγὼ εἶμαι», λέγει, «ἡ ἄμπελος, ἐσεῖς τὰ κλήματα». Ἰδοὺ (ποῖοι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, μποροῦν νὰ γίνουν καὶ νὰ εἶναι) οἱ φίλοι του Θεοῦ Λόγου καὶ Σωτήρα μας . «Ἐσεῖς εἶστε φίλοι μου», λέγει, «ἐὰν πράττετε ὅσα ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω. Δὲν σᾶς λέγω πλέον δούλους, διότι ὁ δοῦλος δὲν γνωρίζει τί πράττει ὁ Κύριός του».
Ἐγὼ ὅμως «ἔχω ὀνομάσει ἐσὰς φίλους, διότι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἄκουσα ἀπὸ τὸν Πατέρα μου, σᾶς τὰ γνωστοποίησα». Ἰδοὺ (ποῖοι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, μποροῦν νὰ γίνουν καὶ νὰ εἶναι) οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ κήρυκες τῆς ἀλήθειας. «Ἐγὼ εἶμαι», λέγει, «ἡ (ἀπόλυτη) ἀλήθεια» καὶ καθὼς «μὲ ἔχει ἀποστείλει» ὁ Πατὴρ «νὰ κηρύξω τὴν ἄφεση (συγχώρηση) σὲ ἐκείνους ποὺ εἶναι αἰχμάλωτοί (της ἁμαρτίας) καὶ (νὰ χαρίσω) τὴν ἀνάβλεψη (τὸ φῶς) σὲ ἐκείνους ποὺ εἶναι τυφλοὶ (ἀπὸ τὸ σκοτισμὸ τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀδυναμιῶν τους)», κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἐγὼ ἀποστέλλω ἐσὰς μὲ σκοπὸ νὰ θεραπεύετε «κάθε ἀσθένεια καὶ κάθε ἀδιαθεσία», καὶ (ὅλα) ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἀκούσατε (κατ’ ἰδίαν) στοὺς ἰδιαίτερους χώρους προσευχῆς ἀπὸ ἐμένα, «νὰ τὰ κηρύξετε ἀπὸ τὰ δώματα (ὥστε νὰ τὰ ἀκούσουν καὶ νὰ τὰ μάθουν ὅλοι)».Ἰδοὺ (ποῖοι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, μποροῦν νὰ γίνουν καὶ νὰ εἶναι) οἱ ἁλιεῖς τῶν ἀνθρώπων».
«Ἀκολουθῆστε μέ», λέγει, «καὶ θὰ σᾶς κάνω ἁλιεῖς ἀνθρώπων (δηλαδὴ ἱκανοὺς νὰ ψαρεύετε μὲ τὰ δίκτυα τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου ἀνθρώπους καὶ νὰ τοὺς προσελκύετε στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ)». Ἰδοὺ (ποῖοι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, μποροῦν νὰ γίνουν καὶ νὰ εἶναι) οἱ σωτῆρες τοῦ κόσμου καὶ ξένοι (πρὸς τὸν ὑλιστικὸ καὶ ἁμαρτωλὸ τρόπο ζωῆς) τοῦ κόσμου (αὐτοῦ). Δὲν εἶναι, λέγει, ἀπὸ τὸν κόσμο τοῦτον, ὅπως (καὶ) ἐγὼ δὲν εἶμαι ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτόν, καὶ «φύλαξε αὐτούς, Πάτερ, (ὥστε νὰ παραμείνουν ἑνωμένοι μεταξύ τους) στὸ ὄνομά μου».
Ἰδοὺ (ποῖοι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, μποροῦν νὰ γίνουν καὶ νὰ εἶναι) τὰ εὐπειθέστατα (πάρα πολὺ ὑπάκουα) πρόβατα ποὺ φέρουν τὴ σφραγίδα τοῦ παναγίου ποιμένος (δηλαδὴ τοῦ Χριστοῦ). «Ἰδού», λέγει, «ἐγὼ (ὁ Χριστὸς) σᾶς ἀποστέλλω ὡς (ἥμερα) πρόβατα μέσα σὲ (αἱμοβόρους) λύκους».
Καὶ γιὰ νὰ ἀφήσω πίσω τα περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἐγκώμια (ἐπαίνους), ποὺ δίδουν μαρτυρία τοῦ Θεοῦ, ἰδού, πρὸς ἐμᾶς σήμερα ἐπανῆλθαν, οἱ κατὰ χάριν τοῦ Χριστοῦ καὶ Σωτήρα μᾶς ἀδελφοὶ -ἀφοῦ ἐπιστρέφετε, λέγει (ὁ Χριστός, μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του, στὶς Μυροφόρες), πέστε «στοὺς ἀδελφούς μου» (δηλαδὴ στοὺς Ἀποστόλους)- οἱ λιμένες τῆς σωτηρίας, οἱ πύργοι τῆς χάριτος, οἱ λογικοὶ οὐρανοί, οἱ νεφέλες τοῦ γλυκασμοῦ ποὺ φέρνουν βροχή, οἱ εὐαγγελιστὲς τῆς εἰρήνης, οἱ γρήγοροι τῆς (Θείας) χάριτος ἵπποι, οἱ στύλοι τῆς Ἐκκλησίας, οἱ κήρυκες τῆς (Ἁγίας) Τριάδος -καὶ γιατί πρέπει νὰ λέγω καὶ νὰ ἀπαριθμῶ πολλά; -τὰ μουσικὰ ὄργανα, λύρες τοῦ Πνεύματος καὶ οἱ σάλπιγγες τῆς σωτηρίας καὶ (οἱ) κλειδοῦχοι τῆς Βασιλείας (τοῦ Θεοῦ), «διδάσκοντας καὶ νουθετώντας» μᾶς ὁμόφωνα ὁ καθένας τους, ὅπως ἀπὸ κάθε μὲν κακία ἀπέχουμε, κρατοῦμε ὅμως μπροστὰ μας (ὡς ἀσπίδα) κάθε ἀρετή.
Καὶ προηγουμένως μὲν κηρύττουν ὁμόφωνά το σωτηριῶδες μυστήριο τῆς κατ’ οἰκονομίαν ἐνσάρκωσης (τοῦ Χριστοῦ) καὶ τὸ ἄκτιστο καὶ ὅμοιο στὴ φύση τοῦ (μυστήριο) τῆς (Ἁγίας) Τριάδος, ἔπειτα δὲ διδάσκουν ἁρμονικὰ καὶ σὲ μᾶς ὅλα τα «συνδεόμενα μὲ τὴ σωτηρία». Γι’ αὐτὸ καὶ ἐγὼ ἔχω κρίνει ὅτι εἶναι δίκαιο (ὀρθὸ) νὰ μὴν πῶ σήμερα κάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου πρὸς τὴν ἀγάπη σας, ἀλλὰ (κάτι) ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἐκεῖνοι θεοπνεύστως διδάσκουν, (δηλαδὴ) νὰ εἰσάξω στὸ μέσο (σας) (νὰ φέρω ἐνώπιον σας) πρὸς ὑπενθύμισή σας λίγα ἀπὸ τὰ πολλὰ ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα προτρέπει (συμβουλεύει) πρῶτος ὁ θεῖος καὶ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος.
«Ποιὸ εἶναι τὸ ὄφελος, ἀδελφοί μου», λέγει, «ἐὰν κάποιος λέγει (ἰσχυρίζεται) ὅτι ἔχει πίστη, δὲν ἔχει ὅμως (ἐνάρετα) ἔργα; Μήπως μπορεῖ ἡ (χωρὶς ἔργα θεωρητικὴ) πίστη (του) νὰ τὸν σώσει; Ἀλλὰ θὰ πεῖ κάποιος: σὺ ἔχεις (θεωρητικὴ) πίστη καὶ ἐγὼ ἔχω (ἐνάρετα) ἔργα (χωρὶς ὅμως καὶ νὰ ἔχω πίστη). Ἀπόδειξέ μου τὴν πίστη σου ἀπὸ τὰ ἔργα σου καὶ θὰ σοῦ ἀποδείξω καὶ ἐγὼ τὴν πίστη μου ἀπὸ τὰ ἔργα μου. Ἐσὺ πιστεύεις ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας. Καλὰ κάνεις. (Ὅμως) καὶ τὰ δαιμόνια πιστεύουν (στὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ) καὶ ἀνατριχιάζουν (μπροστὰ στὴ δικαιοσύνη καὶ στὴ δύναμή Του). Θέλεις νὰ μάθεις, κενὲ (ἀνόητε) ἄνθρωπε, ὅτι ἡ (θεωρητικὴ) πίστη χωρὶς τὰ (ἐνάρετα) ἔργα εἶναι νεκρὴ (καὶ δὲν μπορεῖ νὰ σὲ σώσει);» Μάθε (λοιπὸν) ὅτι «ὁ Ἀβραὰμ ὁ προπάτοράς μας δικαιώθηκε (ἔγινε δίκαιος) ἀπὸ τὰ (ἐνάρετα) ἔργα (του), ἀφοῦ ἔφερε (ἀνέβασε) πάνω στὸ θυσιαστήριο τὸν Ἰσαὰκ τὸν υἱό του. Βλέπεις ὅτι ἡ πίστη τελειοποιήθηκε ἀπὸ τὰ ἔργα;».
«Βλέπετε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δικαιώνεται (γίνεται δίκαιος) ἀπὸ τὰ (ἐνάρετα) ἔργα, καὶ ὄχι ἀπὸ τὴ (θεωρητικὴ) πίστη» μόνη της;
«Γι’ αὐτό, ἀφοῦ περιμαζέψετε ὅλο σας τὸ μυαλὸ» μὲ σωφροσύνη, λέγει ὁ θεῖος Πέτρος, «στηρίξετε πλήρως τὶς ἐλπίδες σας στὴ θεία Χάρη, ποὺ προσφέρεται σὲ σᾶς μὲ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὡς παιδιὰ τῆς ὑπακοῆς, χωρὶς νὰ συσχηματίζεστε μὲ τὶς πρότερον ἐπιθυμίες σας, οἱ ὁποῖες σᾶς ἐξουσίαζαν, ὅταν βρισκόσασταν στὴν ἄγνοια, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὸν ἅγιο Θεό, ποὺ σᾶς κάλεσε στὸ δρόμο τοῦ ἁγιασμοῦ, νὰ γίνεστε καὶ σεῖς οἱ ἴδιοι ἅγιοι σὲ κάθε συναναστροφή, διότι εἶναι γραμμένο: Νὰ γίνεστε ἅγιοι, διότι ἐγὼ (ὁ Πατέρας σᾶς) εἶμαι ἅγιος. Καὶ ἐὰν ὀνομάζετε Πατέρα σᾶς τὸν Θεό, ὁ Ὁποῖος κρίνει ἀμερόληπτα ὅλους σύμφωνα μὲ τὶς πράξεις τοῦ καθενός, μὲ φόβο Θεοῦ νὰ συμπεριφερθεῖτε κατὰ τὸ χρόνο τῆς παροικίας σας στὴ γῆ, ποὺ δὲν εἶναι ἡ παντοτινή σας πατρίδα, γιατί γνωρίζετε ὅτι ὄχι μὲ φθαρτὰ λύτρα, δηλαδὴ μὲ ἀργυρᾶ ἢ χρυσὰ νομίσματα, λυτρωθήκατε ἀπὸ τὴ μάταιη καὶ ἁμαρτωλὴ ζωὴ καὶ συναναστροφή σας, ἀλλὰ μὲ τὸ τίμιο αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τὸ ὁποῖο προσφέρθηκε θυσία ὡς αἷμα ἀμώμου καὶ καθαροῦ ἀπὸ κάθε ἠθικὴ κηλίδα ἀμνοῦ».
Γιὰ τοῦτο, «ἀφοῦ ἀποθέσετε κάθε κακία καὶ κάθε δόλο καὶ ὑποκρισίες καὶ φθόνους καὶ ὅλες τὶς καταλαλιὲς , ὡς νεογέννητα βρέφη νὰ ἐπιθυμήσετε πολύ το θρεπτικὸ ἀνόθευτο γάλα τῆς θείας Χάριτος, γιὰ νὰ μεγαλώσετε μὲ αὐτό, ἐὰν βεβαίως γευθήκατε (καὶ ἀπὸ τὴν πείρα σᾶς μάθατε) ὅτι ὁ Κύριος εἶναι πάντοτε εὐεργετικὸς καὶ ἀγαθός». Καὶ αὐτὸς ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ ἔπαθε σωματικὰ (συσταυρούμενος μὲ τὸν Χριστό), ἔχει παύσει νὰ ἁμαρτάνει, ἔτσι ὥστε νὰ μὴν ἐπιθυμεῖ πλέον νὰ ζήσει τὸν ὑπόλοιπο χρόνο τῶν ἀνθρώπων μέσα στὴν ἁμαρτία, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Διότι εἶναι ἀρκετὸς ὁ χρόνος τῆς ζωῆς σας, ποὺ ἔχει περάσει μέσα στὶς ἀκολασίες».
«Διότι, ἐὰν ὁ Θεὸς δὲ λογάριασε τοὺς ἀγγέλους ποὺ ἁμάρτησαν, ἀλλά, ἀφοῦ τοὺς ἔριξε στὰ τάρταρα, τοὺς παρέδωσε νὰ εἶναι φυλαγμένοι σὲ σειρὲς ἀπὸ βαθὺ σκότος μέχρι νὰ δικαστοῦν κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, καὶ ἐὰν δὲν λυπήθηκε τὸν παλαιὸ κόσμο (πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ) καὶ ἐάν, ἀφοῦ μετέβαλε σὲ στάχτη τὶς πόλεις τῶν Σοδόμων καὶ τῶν Γομόρρων, τὶς καταδίκασε σὲ καταστροφή, ἀφοῦ τὶς εἶχε βάλει ὡς φοβερὸ παράδειγμα σὲ ἐκείνους ποὺ ἔμελλαν νὰ ἀσεβοῦν», τότε νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι, «θὰ ἔλθει ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου κατὰ τὴν ὁποία θὰ κρίνει τὸν κόσμο. Καὶ θὰ ἔλθει ξαφνικά, ὅπως ὁ κλέφτης μέσα στὴ νύκτα, κατὰ τὴν ὁποία οἱ οὐρανοὶ μὲ θορυβώδη ἦχο θὰ παρέλθουν, τὰ δὲ στοιχεῖα, ἀφοῦ θὰ καοῦν, θὰ διαλυθοῦν καὶ ἡ γῆ καὶ τὰ ἔργα ποὺ θὰ ὑπάρχουν σ’ αὐτήν, θὰ κατακαοῦν.
Ἀφοῦ λοιπὸν ὅλα αὐτὰ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο διαλύονται, σκεφθεῖτε πόσο ταπεινοὶ πρέπει νὰ εἶστε σεῖς οἱ Χριστιανοὶ κατὰ τὶς ἁγίες συναναστροφὲς καὶ τὶς εὐσέβειές σας, προσδοκώντας καὶ ἐπιταχύνοντας τὴν παρουσία (τὸν ἐρχομὸ) τῆς ἡμέρας τοῦ Θεοῦ;».
«Παιδιά μου», λέγει ὁ Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, «τελευταία καὶ κρίσιμη εἶναι ἡ σημερινὴ ἐποχή, καὶ καθὼς ἀκούσατε ἀπὸ τὴ διδασκαλία τῶν Ἀποστόλων ὅτι ἔρχεται ὁ ἀντίχριστος, καὶ τώρα ἀκριβῶς ἔχουν παρουσιαστεῖ πολλοὶ ἀντίχριστοι· Ἀπ’ αὐτὸ μαθαίνουμε ὅτι εἶναι κρίσιμη ἡ ἐποχή μας», «καὶ σᾶς ἀναγγέλλουμε, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι τὸ φῶς, καὶ οὐδὲν ἴχνος σκότους ὑπάρχει εἰς Αὐτόν. Ἐὰν λοιπὸν ποῦμε ὅτι ἔχουμε κοινωνία μαζί Του καὶ ζοῦμε στὸ σκότος τῆς ἁμαρτίας, ψευδόμαστε καὶ δὲν λέμε τὴν ἀλήθεια. Ἐὰν ὅμως περπατοῦμε μέσα στὸ φῶς. ζωντας σύμφωνα μὲ τὸν εὐαγγελικὸ λόγο, ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς εἶναι στὸ φῶς, τότε ἔχουμε κοινωνία μεταξύ μας, καὶ τὸ αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Υἱοῦ τοῦ μᾶς καθαρίζει ἀπὸ κάθε ἁμαρτία». «Καὶ τώρα, παιδάκια μου, μένετε σταθερὰ ἑνωμένοι μὲ Αὐτόν, ὥστε, ὅταν φανερωθεῖ, νὰ ἔχουμε παρρησία (θάρρος), καὶ νὰ μὴν αἰσθανθοῦμε ντροπὴ ἀπ’ Αὐτὸν , ὅταν Τὸν δοῦμε κατὰ τὴ (Δευτέρα) Παρουσία Του».
Καὶ γι’ αὐτὸ λέγει ὁ Ἰούδας ὁ Ἰακώβου: «Τοὺς ἀγγέλους, οἱ ὁποῖοι δὲν φύλαξαν τὸ (ὑψηλὸ) ἀξίωμά τους, ἀλλὰ ἐγκατέλειψαν τὴν κατοικία τους (στοὺς οὐρανούς), τοὺς ἔχει κρατήσει δεμένους μὲ αἰώνια δεσμὰ κάτω ἀπὸ σκότος γιὰ νὰ δικαστοῦν στὴν Κρίση τῆς μεγάλης ἡμέρας (δηλαδὴ κατὰ τὴ Δευτέρα Παρουσία). Ὅπως τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα, ἔτσι καὶ οἱ πόλεις ποὺ βρίσκονταν γύρω ἀπ’ αὐτά, οἱ ὁποῖες μὲ τὸν ἴδιο μὲ τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα τρόπο, ἀφοῦ παραδόθηκαν στὴν πορνεία καὶ ἀφοῦ παρασύρθηκαν σὲ παρὰ φύση ἀσέλγειες, βρίσκονται μπροστὰ μας ὡς παράδειγμα ἁμαρτωλῶν, ποὺ ἔχουν νὰ δώσουν λόγο μὲ τὴν ποινὴ τοῦ αἰωνίου πυρός».
«Ἃς μὴ βασιλεύει λοιπὸν ἡ ἁμαρτία», διδάσκει ὁ Παῦλος, «στὸ θνητό σας σῶμα, ὥστε νὰ ὑπακούετε σ’ αὐτὴν παρασυρόμενοι ἀπὸ τὶς ἐπιθυμίες του, οὔτε νὰ προσφέρετε τὰ μέλη σας ὡς ὄργανα τῆς ἀδικίας, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ σᾶς νικᾶ καὶ νὰ σᾶς ἐξουσιάζει μὲ αὐτὰ ἡ ἁμαρτία, ἀλλὰ νὰ προσφέρετε τοὺς ἑαυτούς σας στὸ Θεό, ὡς ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι, ἀφοῦ ἀναστηθήκατε μὲ τὸ βάπτισμα ἀπὸ τοὺς νεκρούς, εἶστε ζωντανοὶ ἔχοντας μία νέα καὶ ἁγία ζωή», καὶ «ὅπως ἀκριβῶς προσφέρατε τὰ μέλη σας νὰ εἶναι δούλα στὴν ἁμαρτία, καὶ μὲ τὴν παράβαση τοῦ νόμου (νὰ εἶναι δούλα) στὴν ἀνομία, ἔτσι καὶ τώρα νὰ προσφέρετε τὰ μέλη σας (νὰ εἶναι) δούλα στὴ δικαιοσύνη πρὸς ἁγιασμό (σας)».
Γνωρίζετε, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, λύρα μὲ δώδεκα χορδές, ἡ ὁποία νὰ παίζει μὲ θεία ἔμπνευση καὶ νὰ ὁμοφωνεῖ ὡς πρὸς τὸ πόσο κακὸ (πράγμα) εἶναι ἡ ἁμαρτία; Ἃς προσέχουμε λοιπόν, ἀδελφοί (μου), τοὺς ἑαυτούς μας, γιὰ νὰ σωθοῦμε. Ἃς προσέχουμε (σ’ αὐτὲς) τὶς προτροπὲς τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ σ’ αὐτὰ ἐδῶ τα σωτηριώδη διδάγματα τῶν Ἀποστόλων, καὶ ἃς μὴ δίδουμε δευτερεύουσα σημασία στοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Διότι, γι’ αὐτὸν τὸν λόγο δὲν σᾶς εἶπα καὶ σήμερα (πράγματα) ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου, ἀλλὰ ὅλα ὅσα σᾶς εἶπα εἶναι ἁγιοπνευματικᾶ καὶ ἀποστολικὰ (λόγια), ὥστε νὰ εἶναι βέβαιη ἡ πίστη (σᾶς σ’ αὐτά).
Καὶ τώρα μνημονεύω τὸν θεῖο Πέτρο, γιὰ νὰ μοῦ ἐπισφραγίσει (ἐπιβεβαιώσει) τὸ λόγο καὶ νὰ προσευχηθεῖ θεόπνευστα γιὰ ὅλους σας, λέγοντας τὰ ἑξῆς: «Ὁ Θεός, ποὺ εἶναι ἡ πηγὴ καὶ ὁ χορηγὸς κάθε δωρεᾶς, ὁ Ὁποῖος σᾶς κάλεσε διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στὴν αἰώνια δόξα Του, Αὐτὸς εἴθε νὰ σᾶς καταρτίσει, νὰ σᾶς στηρίξει, νὰ σᾶς ἐνδυναμώσει, νὰ σᾶς θεμελιώσει. Εἰς Αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα καὶ ἡ δύναμη εἰς τοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν».
(Ἁγίου Νεοφύτου του Ἐγκλείστου, Κατήχησις ΙΖ΄, Εἰς τοὺς Ἁγίους καὶ Πανευφήμους Ἀποστόλους καὶ περὶ τῆς ἁγίας καὶ θεοπνεύστου αὐτῶν διδαχῆς καὶ περὶ τοῦ μὴ παρέργως ἀκούειν τῶν σωτηριωδῶν τούτων διδαγμάτων. Συγγράμματα τ. Β. Ἔκδ. Ἱερᾶς Βασιλικῆς καὶ Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Ἄγ. Νεοφύτου, σ.278-282.)
Πηγή: nefthalim.blogspot.gr
