5 Ἰουνίου
Ὁ Δωρόθεος κᾂν φραγελλῶμαι λέγει,
Λείπουσι πολλὰ πρὸς τὰ Χριστοῦ μου πάθη.
Ἕκτῃ Δωροθέοιο δέμας πληγῆσι δαμάσθη.
Οὗτος ὁ ἀοίδιμος Δωρόθεος ἔγινεν Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Τύρου, κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Μαξιμιανοῦ, ἐν ἔτει τγ΄ [303]. Καὶ ἤξευρε κάθε ἱστορίαν τῆς Παλαιᾶς καὶ Νέας Γραφῆς. Καὶ ἐν ὅσῳ μὲν ἔζη ὁ Διοκλητιανὸς καὶ ὁ Λικίνιος, ἦτον φευγάτος ἀπὸ τὴν Τύρον διὰ τὸν διωγμόν, καὶ εὑρίσκετο εἰς τὴν Δυσσόπολιν, τὴν εὑρισκομένην εἰς τὰ μέρη τῆς Θρᾴκης. Ἀφ’ οὗ δὲ οἱ βασιλεῖς ἐκεῖνοι ἀπέθανον, ἐπανεγύρισε πάλιν εἰς τὴν Τύρον, καὶ ἐποίμαινε τὴν ἁγίαν τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν, ἕως εἰς τοὺς χρόνους Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου, ἐν ἔτει τξα΄ [361]. Ἐπειδὴ γὰρ ὁ δυσσεβὴς Ἰουλιανὸς δὲν ἐφόνευε φανερὰ τοὺς Χριστιανούς, ὅταν τὸ πρῶτον ἐβασίλευσεν, ἀλλὰ κρυφίως, τούτου χάριν ἀκούσας ὁ θεῖος Δωρόθεος οὗτος τὴν κακομηχανίαν αὐτοῦ, ἔφυγεν ἀπὸ τὴν Τύρον καὶ ἐπῆγε πάλιν εἰς τὴν ἀνωτέρω Δυσσόπολιν, πλὴν οὐδὲ ἐκεῖ ἐδυνήθη νὰ γλυτώσῃ ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρας. .jpg/300px-Dorotheus_of_Tyre_(Menologion_of_Basil_II).jpg)
Διότι πιασθεὶς ἀπὸ τοὺς ἄρχοντας τοῦ Ἰουλιανοῦ, πολλὰς τιμωρίας ἔλαβεν εἰς τὸ γεροντικὸν αὑτοῦ σῶμα ὁ ἀοίδιμος, ἑκατὸν γὰρ ἑπτὰ χρόνων ἦτον τότε. Ὅθεν μέσα εἰς αὐτὰ τὰ βάσανα εὑρισκόμενος, παρέδωκε τὴν μακαρίαν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ, ἀφ’ οὗ πρότερον ἐσύνθεσε καὶ πολλὰ καὶ ψυχωφελῆ συγγράμματα ἑλληνικὰ καὶ λατινικά, (ἤξευρε γὰρ καὶ τὰς δύω ταύτας γλώσσας) μὲ σπουδὴν φιλόπονον, καὶ μὲ ἐπιτηδειότητα τῆς φύσεως, τὰ ὁποῖα ἀφῆκεν ὡς πατρικὴν κληρονομίαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ (1).
(1) Ὅρα καὶ κατὰ τὴν δεκάτην τετάρτην τοῦ Ἀπριλλίου, ὅπου γράφεται, ὅτι ὁ Ἅγιος οὗτος πηγαίνωντας εἰς τὴν Ῥώμην, ἔμαθε τὰ περὶ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἀριστάρχου, Πούδη, καὶ Τροφίμου, καὶ μὲ ῥωμαϊκήν, ἤτοι λατινικὴν γλῶσσαν τὰ ἔγραψε, καὶ τὰ ἀφῆκεν εἰς ὑπομνήματα. Οὐ μόνον δὲ ἔγραψε διὰ τοὺς Ἀποστόλους τούτους, ἀλλὰ καὶ διὰ πολλοὺς Ἁγίους. Πρὸς τούτοις ἱστόρησε καὶ διὰ τοὺς ἱεροὺς Προφήτας. Ἔγινε γὰρ ὁ Ἅγιος διὰ τὴν εὐφυΐαν καὶ ἀγχίνοιάν του φιλομαθὴς καὶ πολυΐστωρ, ὡς ἄλλος οὐδείς.
Περὶ τοῦ Δωροθέου τούτου γράφει καὶ ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας εἰς τὸ Μαρτύριον, ὁποῦ διηγεῖται τῶν δεκαπέντε Μαρτύρων τῶν ἐν Τιβεριουπόλει, ἤτοι ἐν Στρουμμίτζῃ μαρτυρησάντων, ὅτι αὐτὸς γέγονε πολὺς ἐν λόγοις καὶ συγγραφεὺς ἱστορικώτατος τῶν πάλαι, καὶ ὅτι ἐν Ἐδέσσῃ τῇ πόλει οἱ τῆς πίστεως ἐχθροὶ τῷ θανάτῳ παρέδωκαν. Οὐκ οἶδα δέ, ποῖόν ἐστιν ἀληθέστερον, τὸ ἐν Ἐδέσσῃ αὐτὸν ἀποθανεῖν, ἢ τὸ ἐν Δυσσοπόλει. Νομίζω δέ, ὅτι τὸ ἐν Δυσσοπόλει.
Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Γ’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.
