Α. Τί σημαίνει τό «γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν;»
«Νά προσεύχεσαι, λέγει, νά μήν εἰσέλθεις σέ πειρασμούς τῆς πίστης σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στόν πειρασμό τοῦ δαίμονα τῆς βλασφημίας καί τῆς ὑπερηφάνειας μέ τήν οἴηση τοῦ νοῦ σου. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις, κατά παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, στούς φανερούς πειρασμούς τῶν αἰσθήσεων, πού ὁ διάβολος ξέρει πῶς νά σοῦ δημιουργεῖ ὅταν τό ἐπιτρέπει ὁ Θεός λόγω τῶν ἀνόητων λογισμῶν πού καλλιεργεῖς. Νά προσεύχεσαι νά μήν εἰσέλθεις στούς πειρασμούς τῆς ψυχῆς μέσα ἀπό ἀμφιβολίες καί προκλήσεις, μέ τίς ὁποῖες ἡ ψυχή σύρεται βίαια σέ μεγάλη σύγκρουση. Ἀκόμα καί ἔτσι, ἑτοιμάσου νά δεχτεῖς ὁλόψυχα σωματικούς πειρασμούς. Νά τούς διαπλεύσεις μέ ὅλα σου τά μέλη καί νά γεμίσεις τά μάτια σου μέ δάκρυα, ἔτσι ὥστε ὁ ἄγγελος πού σέ φυλάει νά μή σέ ἐγκαταλείψει. Ἐπειδή χωρίς δοκιμασίες δέν φαίνεται ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦκαί δέν μπορεῖς νά ἀποκτήσεις παρρησία μπροστά στόν Θεό, οὔτε νά μάθεις τή σοφία τοῦ Πνεύματος, οὔτε μπορεῖ νά ἑδραιωθεῖ μέσα σου ὁ θεῖος πόθος. Read more

 

 ΙΣΑΑΚΠΑΣΑ καλὴ ἔννοια ἐμπίπτει στὴν καρδία τοῦ ἀνθρώπου ἐκ τῆς θείας χάριτος καὶ πᾶς κακὸς λογισμὸς πλησιάζει στὴν ψυχὴν πρὸς πειρασμὸ καὶ δοκιμήν.

Ὅποιος φθάσει νὰ γνωρίσει τὴν ἰδίαν αὐτοῦ ἀσθένεια, αὐτὸς ἔφθασε τὸ τέλειόν της ταπεινώσεως.

Ὁ ὁδηγὸς τῶν χαρισμάτων τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπον εἶναι ἡ καρδία, ἡ ὁποία κινεῖται σὲ ἀδιάλειπτο εὐχαριστία. Ὁ ὁδηγῶν τοὺς πειρασμοὺς στὴν ψυχὴν ὑπάρχει ἡ ἔννοια τοῦ γογγυσμοῦ, ἡ ὁποία κινεῖται πάντοτε στὴν καρδίαν. Read more

ΙΣΑΑΚΚαθαρὴ ψυχὴ – καθαρὸς λόγος

 Ὅποιος ἔχει καθαρὴ ψυχὴ καὶ ἁγνὴ διαγωγή, πάντοτε μὲ σύνεση καὶ προσοχὴ λαλεῖ τοὺς λόγους τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ συζητᾶ κατὰ τὰ μέτρα τῆς πίστης του γιὰ τὰ θεία καὶ γιὰ τὰ δικά του ζητήματα. Αὐτὸς ὅμως πού ἔχει τσακισμένη τὴν καρδιά του ἀπὸ τὰ πάθη, ἔχει καὶ τὴ γλώσσα τοῦ κινούμενη ἂπ’ αὐτά. Καὶ ὅταν μιλάει γιὰ πνευματικὰ θέματα, μιλάει μὲ ἐμπάθεια καὶ ἐγωισμό, γιὰ νὰ ὑπερισχύσει στὴ συζῆ-τηση. Ἕναν τέτοιο ἄνθρωπο ὁ σοφὸς τὸν καταλαβαίνει καὶ μόνο πού τὸν συναντᾶ, καὶ ὁ καθαρὸς τὸν ὀσφραίνεται ἀπὸ τὴ δυσοσμία του. Read more

ΙΣΑΑΚΤὰ ὀνόματα τῶν παθῶν
Ὅταν θέλουμε νὰ ὀνομάσουμε ὅλα τα πάθη μαζί, τὰ λέμε «κόσμο». Καὶ ὅταν θέλουμε νὰ ξεχωρίσουμε καὶ νὰ δώσουμε στὸ καθένα τὸ ὄνομά του, τὰ ὀνομάζουμε «πάθη». Καὶ τὰ πάθη, καθὼς διαδέχονται τὸ ἕνα το ἄλλο, σχηματίζουν τὸ δρόμο τοῦ κόσμου, καὶ ὁπού τελειώνουν τὰ πάθη, ἐκεῖ παύει νὰ ὑπάρχει ὁ δρόμος τοῦ κόσμου. Read more

ΙΣΑΑΚἩ ἀγάπη «οὐ ζητεῖ τὰ ἐαυτῆς»

1. Λένε γιὰ τὸν μακάριο Ἀντώνιο ὅτι ποτὲ τοῦ δὲ σκέφθηκε νὰ κάνει κάτι πού νὰ ὠφελεῖ τὸν ἑαυτὸ τοῦ πιότερο ἀπὸ τὸν πλησίον του κι αὐτό, γιατί πίστευε πῶς τὸ κέρδος τοῦ πλησίον του εἶναι γι’ αὐτὸν ἄριστη ἐργασία.

2. Καὶ πάλι εἶπαν γιὰ τὸν ἀββᾶ Ἀγάθωνα, ὅτι ἔλεγε πώς «ἤθελα νὰ βρῶ ἕνα λεπρὸ καὶ νὰ λάβω τὸ σῶμα του καὶ νὰ τοῦ δώσω τὸ δικό μου». Εἶδες τέλεια ἀγάπη; Καὶ πάλι, ἂν εἶχε κάποιο πράγμα χρήσιμο, δὲν ἄντεχε νὰ μὴν ἀναπαύσει μ’ αὐτὸ τὸν πλησίον του. Εἶχε κάποτε μιὰ σμίλη γιὰ νὰ κόβει τὶς πέτρες. Ἦρθε λοιπὸν ἕνας ἀδελφὸς κοντά του καί, ἐπειδὴ τὴν εἶδε καὶ τὴ θέλησε, δὲν τὸν ἄφησε νὰ βγεῖ ἀπὸ τὸ κελὶ τοῦ χωρὶς αὐτή. Read more

ΙΣΑΑΚΤὰ αἴτια τῆς ἁμαρτίας

Ὅποιος δὲν ἀπομακρύνεται, μὲ τὴ θέλησή του, ἀπὸ τὰ αἴτια τῶν παθῶν, χωρὶς νὰ τὸ θέλει σέρνεται ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Τὰ αἴτια λοιπὸν τῆς ἁμαρτίας εἶναι αὐτά: ὁ οἶνος, οἱ γυναῖκες, ὁ πλοῦτος καὶ ἡ εὐεξία τοῦ σώματος. Ὄχι ὅτι αὐτὰ εἶναι ἁμαρτίες ἀπὸ τὴ φύση τους, ἀλλὰ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἐπηρεάζεται ἀπ’ αὐτὰ καὶ κλίνει εὔκολα πρὸς τὰ πάθη τῆς ἁμαρτίας. Γι’ αὐτὸ ὀφείλει κάθε ἄνθρωπος νὰ προφυλάγεται ἀπ΄ αὐτὰ μὲ ἰδιαίτερη φροντίδα. Read more

ΙΣΑΑΚΤὸν ταπεινὸ «ὑψώνει» καὶ δοξάζει ὁ Θεὸς

   Ὅπως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ πλησιάζει τὸν ταπεινόφρονα, ἔτσι στὸν ὑπερήφανο ἔρχονται ὀδυνηρὲς περιστάσεις. Οἱ ὀφθαλμοὶ τοῦ Κυρίου εἶναι στοὺς ταπεινόφρονες, γιὰ νὰ τοὺς κάνει νὰ εὐφραίνονται στοὺς ὑπερήφανους ὅμως ἐναντιώνεται, γιὰ νὰ τοὺς ταπεινώσει. Ὁ ταπεινὸς δέχεται συνεχῶς τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ὁ σκληρόκαρδος καὶ ὀλιγόπιστος βρίσκει στὸ δρόμο τοῦ συναπαντήματα φοβερά. Ταπείνωσε τὸν ἑαυτό σου γιὰ ὅλες τὶς δωρεὲς πού δέχθηκες ἀπὸ τὸ Θεό, μπροστά σε ὅλους τους ἀνθρώπους, καὶ θὰ δοξαστεῖς πιὸ πολὺ παρὰ οἱ ἄρχοντες αὐτοῦ του κόσμου. Νὰ προλαβαίνεις καὶ νὰ χαιρετᾶς ὅλους τους ἀνθρώπους, καὶ νὰ ὑποκλίνεσαι μπροστά τους, καὶ ἔτσι θὰ τιμηθεῖς πιὸ πολὺ παρὰ αὐτοὶ πού προσφέρουν ὡς δῶρο χρυσάφι καθαρό. Read more

ΙΣΑΑΚΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ὁ Θεὸς δὲν ἀκούει ἀμέσως τὶς ἱκεσίες τῶν ἀμελῶν καὶ ἀνώριμων

Ὅταν εἶσαι ἄρρωστος, νὰ πεῖς: Μακάριος εἶναι ὁποῖος ἀξιώθηκε ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ ὑποστεῖ ἅγιες δοκιμασίες, μὲ τὶς ὅποιες κληρονομοῦμε τὴν αἰώνια ζωή. Διότι ὁ Θεὸς ἐπιφέρει τὶς ἀρρώστιες γιὰ νὰ ἀποκτήσει ἡ ψυχὴ ὑγεία. Ἕνας ἅγιος εἶπε ὅτι ὁ μοναχὸς πού δὲν ὑπηρετεῖ τὸν Κύριο θεαρέστως, καὶ πού δὲν ἀγωνίζεται μὲ ζῆλο γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς του, ἀλλὰ εἶναι ἀμελὴς στὴν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν, ἐξάπαντος, μὲ τὴν παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, πέφτει στὶς θλίψεις, γιὰ νὰ μὴ μείνει ἀργὸς καὶ πέσει, ἀπὸ τὴν πολλὴ ἀργία, στὰ χειρότερα πάθη. Γι’ αὐτὸ ὁ Θεὸς ἐπιφέρει τοὺς πόνους στοὺς ράθυμους καὶ ἀμελεῖς, γιὰ νὰ μελετοῦν σ’ αὐτοὺς τὴ σοφία του, καὶ νὰ μὴν πηγαίνει τὸ μυαλό τους στὰ μάταια. Read more

ΙΣΑΑΚΠερὶ πολιτείας θαυμαστοῦ ἀδελφοῦ. Διηγήσεις περὶ Ἁγίων ἀνδρῶν καὶ λόγων πανοσίων αὐτῶν, καὶ περὶ τῆς θαυμαστῆς αὐτῶν διαγωγῆς.

Λόγος ΟΕ΄

Κάποια ἡμέρα ἐπῆγα στὸ κελὶ ἑνὸς ἁγίου ἀδελφοῦ κι’ ἐξάπλωσα σὲ μιὰ γωνία, λόγω τῆς ἀσθενείας μου, γιὰ νὰ μὲ φροντίσει χάριν τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ δὲν εἶχα ἐκεῖ κανένα γνώριμο. Ἔβλεπα λοιπὸν τὸν ἀδελφὸ τοῦτον νὰ σηκώνεται τὴν νύκτα παράκαιρα καὶ νὰ συνηθίζει νὰ εὑρίσκεται στὴν ἀκολουθία πρὶν ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀδελφούς. Ἀφοῦ ἀρκετὴ ὥρα ἐστιχολογοῦσε τοὺς ψαλμούς, ξαφνικὰ ἄφηνε τὸν κανόνα, ἔπεφτε μὲ τὸ πρόσωπο κάτω καὶ κτυποῦσε τὸ κεφάλι τοῦ δυνατὰ στὸ ἔδαφος ἑκατὸ φορὲς μὲ θέρμη ποῦ ἀναπτυσσόταν στὴν καρδιά του ἀπὸ τὴν θεία χάρι ἔπειτα σηκωνόταν κι’ φιλοῦσε τὸν σταυρὸ τοῦ Κυρίου, πάλι προσκυνοῦσε κι’ φιλοῦσε τὸν ἴδιο σταυρὸ καὶ πάλι ἔπεφτε μὲ τὸ πρόσωπο κάτω καὶ συνέχιζε νὰ πράττει ἔτσι ἐπανειλημμένως, ὥστε νὰ μὴ μπορῶ νὰ ἀριθμήσω τὸ πλῆθος τῶν γονυκλισιῶν του.

Ποῖος μποροῦσε ἄλλωστε νὰ μέτρηση τὶς μετάνοιες τοῦ ἀδελφοῦ ἐκείνου, ποῦ ἔκαμνε κάθε νύκτα; Εἴκοσι φορὲς φιλοῦσε τὸν σταυρὸ γεμάτος φόβο καὶ θέρμη, γεμάτος ἀγάπη ἀνάμικτη μὲ εὐλάβεια, καὶ πάλι ἄρχιζε τὴν στιχολογία ἀπὸ καιρὸ σὲ καιρὸ λόγω τῆς πολλῆς καύσεως τῶν λογισμῶν, ποῦ τὸν ἐξερέθιζαν μὲ τὴν θερμότητά τους, ὅταν δὲν μποροῦσε νὰ βαστάση τὴν ἔξαψη ἐκείνης τῆς φλόγας, κραύγαζε, νικημένος ἀπὸ τὴν χάρι, διότι δὲν μποροῦσε νὰ συγκρατηθεῖ. Θαύμαζα λοιπὸν πολὺ τὴν χάρι ἐκείνου τοῦ ἀδελφοῦ καὶ τὸν ἀγώνα του καὶ τὴν ἀγρύπνια ποῦ εἶχε γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ.

Τὸ πρωί, μετὰ τὴν ἀκολουθία τῆς πρώτης ὥρας, ὅταν καθόταν γιὰ τὴν ἀνάγνωση, γινόταν ὅμοιος μὲ ἄνθρωπο αἰχμαλωτισμένο, ποῦ σὲ κάθε κεφάλαιο ποῦ διάβαζε, ἔπεφτε πολλὲς φορὲς μὲ τὸ πρόσωπο κάτω, ἐνῶ σὲ πολλοὺς στίχους ἀνύψωνε τὰ χέρια του στὸν οὐρανὸ κι’ δοξολογοῦσε τὸν Θεό.

Ἦταν ἡλικίας σαράντα περίπου ἐτῶν, ἔτρωγε λιγοστά, καὶ μάλιστα πολὺ ξηρὴ τροφή. Ἐπειδὴ βίαζε πολλὲς φορὲς τὸ σῶμα τοῦ ἐπάνω ἀπὸ μέτρο καὶ δύναμη, φαινόταν σὰν σκιά, ὥστε τὸν λυπόμουν γιὰ τὴν ἀσθένεια τοῦ προσώπου του, ποῦ ἀπὸ τὴν πολλὴ ἀσιτία εἶχε ἐκλείψει καὶ δὲν ἦταν οὔτε δύο δάκτυλα σὲ ποσότητα. Πολλὲς φορὲς τοῦ ἔλεγα, Λυπήσου τὸν ἑαυτό σου, ἀδελφέ, καὶ αὐτὴν τὴν καλὴ ἀγωγὴ ποῦ ἀπέκτησες, καὶ μὴ σύγχυσης καὶ διακόψεις τὴν συμπεριφορά σου, ποῦ εἶναι ὅμοια μὲ μιὰ πνευματικὴ ἁλυσίδα ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία νὰ αὔξησης λίγο τὸν κόπο σου, μὴ ἀπομείνεις καὶ σταματήσεις ἐντελῶς ἀπὸ τὸν δρόμο σου. Φάγε μὲ μέτρο, γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ τρώγεις παντοτινά, καὶ μὴ ἁπλώσεις τὸ πόδι σου ἐπάνω ἀπὸ τὴν δύναμη, γιὰ νὰ μὴ μείνεις ἀργὸς διαπαντός.

Ἦταν ἐλεήμων καὶ πολὺ σεμνός, χαρούμενος στὴν ἐλεημοσύνη του, καθαρὸς στὸ σῶμα, πειστικὸς στὴν παρηγοριά, σοφὸς κατὰ Θεό, καὶ λόγω τῆς καθαρότητας καὶ ἱλαρότητας τοῦ ἀγαπιόταν ἀπὸ ὅλους. Ἐργαζόταν μαζὶ μὲ τοὺς ἀδελφούς, ὅταν τὸν χρειάζονταν, πολλὲς φορὲς τρεῖς καὶ τέσσερις ἥμερες, καὶ ἐρχόταν στὸ κελί του ἀπὸ βράδυ σὲ βράδυ. Διότι ἦταν ἔμπειρος σὲ κάθε διακονία.

Ὅταν εἶχε κάτι, ἀκόμη καὶ ἂν τὸ χρειαζόταν, ἀπὸ τὴν πολλὴ αἰδημοσύνη πρὸς μικροὺς καὶ μεγάλους, δὲν μποροῦσε νὰ πεῖ ὅτι δὲν τὸ ἔχει. Συνεργαζόταν μὲ τοὺς ἀδελφοὺς τὶς περισσότερες φορὲς ἀπὸ ντροπὴ καὶ πίεζε γι’ αὐτὸ τὸν ἑαυτό του, διότι δὲν τοῦ ἦταν εὐχάριστο νὰ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ κελί του.

Τέτοια ἦταν ἢ πολιτεία καὶ ἢ διαγωγὴ τοῦ πράγματι θαυμαστοῦ ἐκείνου ἀδελφοῦ. Δοξασμένος ἃς εἶναι Ὁ Θεός μας στοὺς αἰῶνες. Γένοιτο.


Λόγος Ος΄: Περί τοῦ παλαιοῦ γέροντος.

Ἄλλοτε πάλι πῆγα σ’ ἕναν παλαιὸ καλὸ καὶ ἐνάρετο γέροντα, ποῦ πολὺ μὲ ἀγαποῦσε. Ἦταν ἀπαίδευτος στὸν λόγο, ἀλλὰ φωτισμένος στὴν γνώση καὶ βαθὺς στὴν καρδιά, καὶ πρόσφερε ὅσα τοῦ χορηγοῦσε ἢ χάρις. Δὲν ἔβγαινε συχνὰ ἀπὸ τὸ κελί του, ἄλλα πήγαινε στὶς ἅγιες συνάξεις. Πρόσεχε πάντοτε τὸν ἑαυτό του κι’ ζοῦσε ἡσυχαστικά.

Κάποια φορᾶ τοῦ εἶπα Πάτερ, μοῦ ἦλθε λογισμός, νὰ μεταβῶ τὴν Κυριακὴ στὴν στοὰ τῆς ἐκκλησίας, καὶ ἐκεῖ νὰ καθίσω καὶ νὰ φάγω τὸ πρωί, γιὰ νὰ μὲ ἰδοῦν ὅλοι οἱ εἰσερχόμενοι καὶ ἐξερχόμενοι καὶ νὰ μὲ καταφρονήσουν γι’ αὐτό. Σ’ αὐτά μου ἀποκρίθηκε ὃ γέρων ὡς ἕξης Ἔχει γραφὴ ὅτι «ὅποιος σκανδαλίζει τοὺς κοσμικούς, δὲν θὰ δὴ τὸ φῶς». Κανένας δὲν σὲ γνωρίζει ἐσένα σ’ αὐτὸν τὸν τόπο καὶ δὲν ξέρει τὸν βίο σου θὰ ποῦν λοιπὸν ὅτι οἳ μοναχοὶ τρώγουν ἀπὸ τὸ πρωί. Ἐξ ἄλλου ὑπάρχουν ἐδῶ ἀρχάριοι ἀδελφοὶ ποῦ εἶναι ἀσθενεῖς στοὺς λογισμοὺς τῶν πολλοὶ ἀπὸ αὐτούς, ποῦ σου ἔχουν ἐμπιστοσύνη καὶ ὠφελοῦνται ἀπὸ σένα, ὅταν σὲ δοῦν νὰ τρώγεις, θὰ βλαβοῦν.

Οἱ ἀρχαῖοι πατέρες προέβαιναν σὲ τέτοιες πράξεις λόγω τῶν πολλῶν θαυματουργιῶν ποῦ ἐπιτελοῦσαν καὶ τῆς ἐκτιμήσεως ποῦ ἀπήλαυσαν καὶ τῆς μεγάλης φήμης των. Τὰ ἔπρατταν δὲ αὐτά, γιὰ νὰ ἀτιμασθοῦν, νὰ ἀποκρύψουν τὴν δόξα τῆς διαγωγῆς των καὶ ν’ ἀπομακρύνουν ἀπὸ ἐπάνω τους τὶς κατηγορίες περὶ τῆς ὑπερηφάνειας. Ἐσένα ὅμως τί σὲ ἀναγκάζει νὰ κάμεις τέτοιο πράγμα; Δὲν γνωρίζεις ὅτι σὲ κάθε μορφὴ βίου ὑπάρχει τάξις καὶ καιρός; Ἐσὺ δὲν ἔχεις φθάσει σὲ τόσο διακεκριμένη διαγωγὴ οὔτε ἔχεις ἀποκτήσει τέτοια φήμη διότι ζεῖς σὰν ἕνας μεταξύ των ἄλλων ἀδελφῶν. Ἔτσι μὲ τὴν πράξη σου αὕτη οὔτε τὸν ἑαυτό σου θὰ ὠφελήσεις, ἄλλα καὶ ἄλλον θὰ βλάψεις.

Ἐξ ἄλλου αὕτη ἢ ἐνέργεια δὲν εἶναι σὲ ὅλους ὠφέλιμη, ἄλλα μόνο στοὺς τελείους καὶ τοὺς μεγάλους, διότι ἐμπερικλείει παράλυση τῶν αἰσθήσεων. Στοὺς μέσους καὶ τοὺς ἀρχαρίους εἶναι ἐπιζήμια, διότι αὐτοὶ χρειάζονται μεγάλη προφύλαξη καὶ ὑποταγὴ τῶν αἰσθήσεων. Οἳ γέροντες ὅμως ἔχουν ξεπεράσει τὸν καιρὸ τῆς προφυλάξεως καὶ κερδίζουν σὲ ὅλα ὅσα θέλουν. Οἳ ἔμποροι ποῦ εἶναι ἄπειροι στὶς μεγάλες ἐπιχειρήσεις προξενοῦν στοὺς ἑαυτοὺς τῶν μεγάλες ζημιές, ἐνῶ στὶς μικρὲς προοδεύουν γρήγορα.

Ἐξ ἄλλου, ὅπως εἶπα, σὲ κάθε ἔργο χρειάζεται τάξις καὶ σὲ κάθε διαγωγὴ ὑπάρχει καθορισμένος καιρός. Ὅποιος ἀρχίζει παράκαιρα ἔργα ὑπέρμετρα γιὰ τὶς δυνάμεις του, ὄχι μόνο δὲν κερδίζει τίποτε, ἄλλα καὶ προκαλεῖ διπλάσια βλάβη στὸν ἑαυτό του. Ἂν ἐπιθυμεῖς τοῦτο, ὑπόμεινε μὲ χαρὰ τὴν ἀκούσια καταφρόνηση, πούτσου ἐπέρχεται κατὰ πρόνοια τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ μὴ θορυβηθεῖς οὔτε νὰ μισήσεις ἐκεῖνον ποῦ σὲ προσβάλλει.
Ἤμουν κάποτε σὲ συνάντηση μὲ τὸν γενναῖο ἐκεῖνο γέροντα, ποῦ γεύθηκε τὸν καρπὸ ἀπὸ τὸ φυτὸ τῆς ζωῆς μὲ τὸν ψυχικὸ ἵδρωτα ἀπὸ τὸ πρωὶ τῆς νεότητας τοῦ ἕως τὸ βράδυ τῶν γηρατειῶν του. Ἀφοῦ μ’ δίδαξε πολλοὺς λόγους περὶ ἀρετῆς, μοῦ εἶπε αὐτὸ ‘Κάθε προσευχή, στὴν ὁποία δὲν μοχθεῖ τὸ σῶμα καὶ δὲν θλίβεται ἢ καρδιά, θεωρεῖται ἔκτρωμα διότι εἶναι προσευχὴ χωρὶς ψυχή’.

Ἄλλοτε πάλι μου εἶπε Νὰ μὴ ἔχεις καθόλου δοσοληψίες μὲ ἄνθρωπο φιλόνικο ποῦ θέλει νὰ ἐπιβολὴ τὶς ἀπόψεις του, πονηρὸν στὴν διάνοια καὶ ἀναιδῆ στὶς αἰσθήσεις του, γιὰ νὰ μὴ ἀπομακρύνεις ἀπὸ ἐπάνω σου τὴν καθαρότητα, ποῦ ἀπέκτησες μὲ πολὺν κόπο, καὶ γέμισης ἔτσι τὴν καρδιά σου μὲ σκοτάδι καὶ ταραχή’.


Λόγος ΟΖ΄ : Περί ετέρου γέροντος.

Κάποτε πῆγα στὸ κελὶ κάποιου γέροντα. Ὃ ἅγιος αὐτὸς ἄνθρωπος σπάνια ἄνοιγε σὲ κάποιον. Μόλις εἶδε ἀπὸ τὸ παράθυρο, ὅτι εἶμαι ἐγώ, μοῦ εἶπε• θέλεις νὰ μπεῖς; Κι’ ἐγὼ ἀπάντησα Ναί, τίμιε πάτερ’. Ἀφοῦ μπῆκα, εὐχήθηκα, κάθισα καὶ εἴχαμε μακρὰ συνομιλία.

Στὸ τέλος τὸν ἐρώτησα
Τί πρέπει νὰ κάμω, πάτερ, ποῦ ἔρχονται μερικοὶ σὲ μένα, καὶ οὔτε κερδίζω οὔτε ὠφελοῦμαι ἀπὸ τὴν συνάντηση μαζί τους; Ντρέπομαι νὰ τοὺς πῶ νὰ μὴ ἔλθουν. Πολλὲς φορὲς μάλιστα μ’ ἐμποδίζουν κι’ ἀπὸ τὶς συνηθισμένες ἀκολουθίες. Γι’ αὐτὸ θλίβομαι.
Πρὸς αὐτά μου ἀπάντησε ὃ μακάριος ἐκεῖνος γέροντας.
Ὅταν ἔρχονται σ’ ἐσένα τέτοιοι ἄνθρωποι ποῦ ἀγαποῦν τὴν ἀργία, ἀφοῦ
καθίσουν ὀλίγο, προφασίσου ὅτι θέλεις νὰ σηκωθεῖς γιὰ προσευχὴ καὶ εἶπε στὸν ἐπισκέπτη σου, ὅποιος κι’ ἂν εἶναι, μὲ ὑπόκλιση.

Ἀδελφέ, ἃς προσευχηθοῦμε, διότι ἦλθε ἢ ὥρα γιὰ τὸν κανόνα μου καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὸν παραβιάσω μου ἔρχεται βάρος, ὅταν θελήσω νὰ τὸν τελέσω σὲ ἄλλη ὥρα καὶ μοῦ γίνεται αἰτία ταραχῆς δὲν μπορῶ λοιπὸν νὰ τὸν ἀφήσω χωρὶς κάποια ἀνάγκη. Καὶ ἀσφαλῶς τώρα δὲν ὑπάρχει ἀνάγκη νὰ καταργήσω τὴν προσευχή μου.
Καὶ νὰ μὴ τὸν ἀφήσεις νὰ μὴ προσευχηθεῖ μαζί σου. Ἄν σου εἰπεῖ, προσευχήσου ἐσὺ καὶ ἐγὼ φεύγω, κάμε τοῦ μετάνοια καὶ εἶπε, Ἔχε τὴν καλοσύνη νὰ κάμεις μαζί μου τουλάχιστον αὐτὴν τὴν μία εὐχή, γιὰ νὰ ὠφεληθῶ ἀπὸ τὴν προσευχή σου’. Καὶ ὅταν σηκωθεῖτε, παράτεινε τὴν προσευχή σου περισσότερο ἀπὸ ὅσο συνηθίζεις. Ἂν ἐνεργήσεις ἔτσι σ’ αὐτοὺς ποῦ σὲ ἐπισκέπτονται, ὅταν καταλάβουν ὅτι δὲν συμφωνεῖς μὲ τὴν τακτική τους οὔτε ἀγαπᾶς τὴν ἀργία, ὅπου ἀκούσουν ὅτι παρευρίσκεσαι, δὲν πρόκειται νὰ πλησιάσουν.

Πρόσεχε λοιπὸν μὴ τυχόν, ἀπὸ εὐλάβεια πρὸς πρόσωπο ἀνθρώπου, κατάλυσης τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ. Ἂν ὅμως εὑρέθη κάποιος ἀπὸ τοὺς πατέρες ἢ κάποιος ξένος ἀδελφὸς κουρασμένος, τότε σὰν μεγάλη προσευχὴ θεωρεῖται το νὰ σταθεῖς μαζὶ μὲ αὐτόν. Καὶ ἂν ὃ ξένος εἶναι ἀπὸ ἐκείνους ποῦ ἀγαποῦν τὶς ματαιολογίες, ἀνάπαυσε τὸν κατὰ δύναμη καὶ ἀπόλυσε τὸν εἰρηνικά.

Εἶπε κάποιος ἀπὸ τοὺς πατέρες• θαυμάζω ποῦ ἄκουσα ὅτι μερικοὶ κάμουν τὸ ἐργόχειρο στὰ κελιά τους καὶ μποροῦν ἀνελλιπῶς νὰ τελέσουν τὸν κανόνα τους, χωρὶς νὰ ταράσσονται. Εἶπε ἐπίσης ἕνα θαυμάσιο λόγο• ἀληθινά σας λέγω ὅτι, ἂν μεταβῶ γιὰ νερό, διαταράσσω τὴν συνήθειά μου καὶ τὴν ταξί της, καὶ ἐμποδίζεται ἔτσι ἢ πλήρης λειτουργία τοῦ διακριτικοῦ μου.

ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΚΗΤΙΚΩΝ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ ΛΟΓΟΙ ΑΣΚΗΤΙΚΟΙ -ΞΒ-ΠΣΤ-
ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1991

 
 Τό θεμέλιο ὅλων τῶν καλῶν ἔργων εἶναι ἡ νηστεία. Μ᾿ αὐτήν τά ἄγρια πάθη δαμάζονται καί ὑποχωροῦν οἱ κακές ἐπιθυμίες. Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου, τά δάκρυα, ἡ σωφροσύνη καί ἡ ἐξαφάνιση τῶν ἀκαθάρτων λογισμῶν εἶναι ἀποτελέσματα τῆς νηστείας. Μέ τή νηστεία κόβεται ἡ ραθυμία καί ἡ ἀμέλεια, κακίες θανάσιμες γιά τήν ψυχή. Ἡ νηστεία ἐξαλείφει κάθε αἰσχρή φαντασία καί δημιουργεῖ στόν ἄνθρωπο τόν φόβο τοῦ Θεοῦ καί τόν πόθο γιά τήν αἰώνια ζωή. Στίς ψυχές πού νηστεύουν ὅπως προστάζει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἐπαναπαύεται ὁ Χριστός. Ὅσοι νηστεύουν ἔχουν τήν ἐλπίδα τῆς κληρονομίας τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Ὅποιος παραμελεῖ τή νηστεία, ἄς γνωρίζει ὅτι μετακινεῖ τό θεμέλιο ὅλων τῶν ἀρετῶν. Γιατί αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή κάθε ἐργασίας γιά τήν ψυχή καί ὁ δρόμος πού ὁδηγεῖ στόν Χριστό. Γιά νά φυλαξει κανείς ὅμως τή νηστεία χρειάζεται ὑπομονή, γιατί πρέπει νά θυσιάσει μερικά φαγητά πού εὐφραίνουν τό σῶμα καί τό ἱκανοποιοῦν. Read more

 Η αγάπη «ου ζητεί τα εαυτής»

αρχείο λήψης1. Λένε για τον μακάριο Αντώνιο ότι ποτέ του δε σκέφθηκε να κάνει κάτι που να ωφελεί τον εαυτό του πιότερο από τον πλησίον του. Κι αυτό, γιατί πίστευε πως το κέρδος του πλησίον του είναι γι’ αυτόν άριστη εργασία.
Και πάλι είπαν για τον αββά Αγάθωνα, ότι έλεγε πως «ήθελα να βρω ένα λεπρό και να λάβω το σώμα του και να του δώσω το δικό μου». Είδες τέλεια αγάπη; Και πάλι, αν είχε κάποιο πράγμα χρήσιμο, δεν άντεχε να μην αναπαύσει μ’ αυτό τον πλησίον του. Είχε κάποτε μια σμίλη για να κόβει τις πέτρες. Ήρθε λοιπόν ένας αδελφός κοντά του και, επειδή την είδε και τη θέλησε, δεν τον άφησε να βγει από το κελί του χωρίς αυτή. Read more

αρχείο λήψηςἩ ἐμφάνιση εἶναι, θὰ λέγαμε, τὰ φύλλα, ἐνῷ τὰ ἔργα οἱ καρποί. Μὴ δώσεις λοιπὸν σημασία στὴν ἐξωτερικὴ ἐμφάνιση καὶ θελήσεις νὰ μιμηθεῖς τέτοιους ἀνθρώπους, μὲ τὴ δικαιολογία ὅτι τάχα δὲν εἶσαι ἐσὺ καλύτερος ἀπ᾿αὐτοὺς ποὺ πέφτουν στὰ πάθη. Στοχάσου αὐτὰ ποὺ λέει ἡ Γραφή, ὅτι «ἐν μεγάλῃ οἰκίᾳ οὐκ ἔστι μόνον σκεύη χρυσὰ καὶ ἀργυρά, ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα, καὶ ἃ μὲν εἰς τιμήν, ἃ δὲ εἰς ἀτιμίαν» (Β´ Τιμ. 2:20). Ἂν λοιπὸν παρακούσεις τὸν Κύριο καὶ ἐκτελέσεις τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας, θὰ εἶσαι σκεῦος χωρὶς ἀξία. Ἂν ὅμως ἐκτελέσεις τὰ ἔργα τοῦ Κυρίου, θὰ εἶσαι ἐκλεκτὸ σκεῦος «εἰς τιμήν, ἡγιασμένον καὶ εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ, εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἡτοιμασμένον» (Β´ Τιμ. 2:21). Read more

αρχείο λήψηςΌπως πλησιάζουν τα βλέφαρα το ένα το άλλο, έτσι και οι πειρασμοί είναι κοντά στους ανθρώπους. Και αυτό το οικονόμησε ο Θεός να είναι έτσι, με σοφία, για να έχουμε ωφέλεια. για να κρούεις δηλ. επίμονα, εξαιτίας των θλίψεων, τη θύρα του ελέους του Θεού και για να μπει μέσα στο νου σου, με το φόβο των θλιβερών πραγμάτων, ο σπό­ρος της μνήμης του Θεού, ώστε να πας κοντά του με τις δεήσεις, και να αγιασθεί η καρδιά σου με τη συνεχή ενθύμησή του. Και ενώ εσύ θα τον παρακαλείς, αυτός θα σε ακούσει… Read more

αρχείο λήψηςΤά πολλά ὑλικά πράγματα δένουν τόν ἄνθρωπο στήν γῆ αὐτή, καί δέν τόν ἀφήνουν νά δεῖ τήν Αἰώνια Βασιλεία. Ἡ ἀφθονία τῶν πραγμάτων εἶναι ἐχθρός τῆς ἐγκράτειας.
Εἰναι εὐτυχισμένος ἐκεῖνος πού προσπαθεῖ νά βρεῖ ἡσυχία γιά νά ἔλθει σ’ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό, καί δέν ἐπηρεάζεται ἀπό τίς πολλές ἐργασίες. Γιατί ὅσο ζεῖ ὁ ἄνθρωπος θά ἔχει δουλειές καί δέν θά σταματήσουν ποτέ. Βέβαια, καί ἡ ἐργασία εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν προκοπή τῆς ψυχῆς. Οἱ Πατέρες μάλιστα ὁρίζουν ὅτι οἱ ἀρχάριοι στήν πνευματική ζωή πρέπει νά καταγίνονται πολύ μέ τή σωμάτικη ἐργασία, γιά νά μή τούς πειράζει ὁ σατανᾶς, χωρίς φυσικά νά παραλείπουν καί τήν προσευχή. Καί προσευχή καί ἐργασία. Read more

αρχείο λήψηςΧρειάζεται μεγάλος ἀγώνας, γιατί τά πάθη ἔχουν μεγάλη δύναμη. Μέ τή χάρη ὅμως τοῦ Θεοῦ θά νικήσει ὁ γενναῖος ἀθλητής πού ἀγωνίζεται μ’ ὅλες τίς δυνάμεις του.

Ὁ σωματικός κόπος καί ἡ μελέτη τῶν θείων Γραφῶν φυλᾶνε τήν καθαρότητα τοῦ νοῦ. Ἀκόμη χρειάζεται καί πολλή προσευχή, ὥστε νά ἐπισκιάσῃ τόν ἀγωνιστή ἡ Θεία Χάρη. Γιά ν’ ἀποκτήσῃ κανείς τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος χρειάζεται μεγάλος πνευματικός ἀγώνας, γιατί εὔκολα παρασύρεται ὁ ἄνθρωπος στό κακό καί χάνει σέ μιά στιγμή αὐτό πού ἀπέκτησε ὕστερα ἀπό μεγάλους ἀγῶνες.. Read more

ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

ἀσκητοῦ καί ἀναχωρητοῦ, πού ἒγινε ἐπίσκοπος τῆς φιλόχριστης πόλης Νινευῒ

ΑΣΚΗΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ

Αὐτοί οἱ λόγοι ἑρμηνεύτηκαν ἀπό τούς ὁσίους Πατέρες μας ΑΒΒΑ ΠΑΤΡΙΚΙΟ καί ΑΒΒΑ ΑΒΡΑΜΙΟ τούς φιλόσοφους καί ἡσυχαστές πού ἡσύχασαν στή Λαύρα τοῦ ἁγίου πατέρα μας ΣΑΒΒΑ.

ΛΟΓΟΣ Α΄

ΠΕΡΙ ΑΠΟΤΑΓΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ

αρχείο λήψης

  1. Ἡ ἀρχή τῆς ἀρετῆς εἶναι ὁ φόβος του Θεού. Λέγεται ὃτι γεννιέται ἀπό τήν πίστη. Σπέρνεται στήν καρδιά ὃταν ἀποχωριστεῖ ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν περισπασμό καί τίς μέριμνες τοῦ κόσμου. Ἒτσι θά μπορέσει ὁ ἂνθρωπος νά συγκεντρώσει τίς σκέψεις του ἀπό τήν περιπλάνηση ἐδῶ κι ἐκεῖ στή μελέτη τῆς μέλλουσας ἀποκατάστασης.

Read more

ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΑΣ, ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ, ΑΣΚΗΤΙΚΑ, ΛΟΓΟΣ Β’

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΑΓΗ* ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΡΗΣΙΑ** ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

αρχείο λήψης

  1. Ὃταν θελήσουμε νά φύγουμε ἀπό τόν κόσμο καί νά ἀποξενωθοῦμε ἀπό τίς κοσμικές ὑποθέσεις δέν ὑπάρχει τίποτε πού θά μᾶς χωρίσει περισσότερο ἀπ’αὐτόν ἢ πού θά νεκρώσει περισσότερο τά πάθη μέσα μας καί θά μᾶς ἀναστήσει καί ζωογονήσει στά πνευματικά, ὃσο τό πένθος καί ὁ καρδιακός πόνος ,ὁ ἑνωμένος μέ τήν διάκριση. Τό πρόσωπο τοῦ σεμνοῦ καί εὐλαβοῦς ἀνθρώπου μιμεῖται τήν ταπείνωση τοῦ Ἀγαπημένου (Κυρίου). Read more

Ἐάν δέν στραφεῖτε καί γίνετε σάν τά παιδιά, δέν θά εἰσέλθετε εἰς τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν», εἶπε ὁ Κύριός μας.

«Ἐάν δέν στραφεῖτε καί ἀποκτήσετε παιδικό πνεῦμα μαθητείας, δέ θά ἐνστερνισθεῖτε τά διδάγματά μου», θά μποροῦσε νά μᾶς πεῖ ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Κατά τόν Ἀββᾶ Ἰσαάκ, ὁ ἄνθρωπος πού ζεῖ κοντά στό Θεό εἶναι πανευτυχής, γεμάτος ἀπό χαρές καί γλύκες πνευματικές. Ἐκεῖνος δέ πού ζεῖ μακριά ἀπό τό Θεό εἶναι δυστυχής, «ὄνειδος ἀνθρώπων καί ἐξουθένωμα λαοῦ», γεμάτος ἀπό λύπες καί πίκρες ψυχικές.

Ἡ γῆ εἶναι ὁ τόπος τῆς ὑπομονῆς στούς πειρασμούς καί τίς θλίψεις. Ἐκεῖνος πού φέρει τόν σταυρόν του μέ προθυμία καί ὑπομονή σώζεται. Ὅποιος δέ, τόν φέρει μέ ἀνυπομονησία καί γογγυσμό χάνει τή σωτηρία τῆς ψυχῆς του.

Ὅπως θά καταλάβει ὁ μελετητής τοῦ παρόντος βιβλίου, ὅλα σχεδόν τά ἀποφθέγματα εἶναι πράξη καί ζωή!…

Read more

Ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου

Read more